Ἐρμηνεία Παλαιᾶς Διαθήκης –Προφήτης Ἠσαΐας (28ον) – (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἱερεμία)

          IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Δημητσάνα, Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2015

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ

(Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική)

Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου.

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣἘπιστροφή τῶν Ἰσραηλιτῶν (27,12-13)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

1. Στήν περικοπή μας βλέπουμε ὅτι ὁ Θεός συγκεντρώνει τόν διασκορπισθέντα λαό Του ἀπό ὅλες τίς χῶρες καί συμπεριφέρεται συγχρόνως ὅπως ἕνας ἀγρότης, ὁ ὁποῖος τινάζει τούς στάχυς ἕνα - ἕνα καί συλλέγει κάθε κόκκο, γιά νά μήν χαθεῖ κανένας κόκκος (στίχ. 12 Ἑβρ.).

2. Ἡ περιοχή ἀπό τήν ὁποία θά συγκεντρωθοῦν οἱ Ἰσραηλῖτες εἶναι πρῶτον, ἀπό τήν «διώρυγα τοῦ ποταμοῦ», ὑπό τόν ὁποῖον θά νοήσουμε τόν Εὐφράτη, μέχρι «Ρινοκορούρων» (Ο´), «τόν χείμαρρο τῆς Αἰγύπτου» (κατά τό Ἑβρ., στίχ. 12), τά αἰγυπτιακά δηλαδή σύνορα· καί δεύτερον, οἱ Ἰσραηλῖτες θά συναχθοῦν ἀπό τίς χῶρες Ἀσσυρία καί Αἴγυπτο (στίχ. 13). Ὑπό τήν Ἀσσυρία  ὅμως θά νοήσουμε ὄχι μόνο τό ἀσσυριακό βασίλειο τῆς ἐποχῆς τοῦ Ἡσαΐου, ἀλλά καί τά μικρότερα ἐκεῖνα βασίλεια τῆς περιοχῆς τοῦ Εὐφράτου, τά ὁποῖα ἐξουσίαζε ἡ Ἀσσυρία.  

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,

τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

27,12 Καί θά συμβεῖ ἐκείνη τήν ἡμέρα

θά κλείσει ὁ Θεός (τήν περιοχή)

ἀπό τήν διώρυγα τοῦ ποταμοῦ (τοῦ Εὐφράτου)

μέχρι τόν χείμαρρο τῆς Αἰγύπτου.

Σεῖς δέ συγκεντρῶστε τούς υἱούς Ἰσραήλ ἕνα-ἕνα. α

13 Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά σαλπίσουν μέ τήν μεγάλη σάλπιγγα

καί θά ἔλθουν οἱ ἐξαφανισθέντες στήν Ἀσσυρία καί στήν Αἴγυπτο

καί θά προσκυνήσουν τόν Κύριο στό ὄρος τό ἅγιο στήν Ἱερουσαλήμ.

α Στό Ἑβρ. ὁ στίχ. ἔχει: «Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά ἐκτινάξει ὁ Κύριος τούς στάχυς τοῦ σίτου ἀπό τόν ποταμό τόν Εὐφράτη μέχρι τόν ποταμό τῆς Αἰγύπτου καί σεῖς θά συναχθεῖτε ἀνά ἕνας, υἱοί τοῦ Ἰσραήλ». 

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

27,12-13. Τελική προφητεία περί καταδίκης καί θριάμβου. Αὐτή ἡ προφητεία τοποθετημένη ἐδῶ σάν ἕνα συμπέρασμα, ἀναγγέλλει τήν ἐπιστροφή στήν Ἱερουσαλήμ ὅλων τῶν διασπαρέντων Ἰσραηλιτῶν. 27,12. Ἡ εἰκόνα ἑνός ἐσχατολογικοῦ θερισμοῦ συμβολίζει τόν χωρισμό τοῦ ἀσεβοῦς ἀπό τόν δίκαιο (Ἰωήλ 3,13. Ματθ. 13,39. Ἀπ. 14,15-16). – Ρινοκορούρων. Χείμαρρος διαρρέων τά ὅρια Αἰγύπτου καί Παλαιστίνης. Ἑβρ.: «Ρεῦμα τῆς Αἰγύπτου», Wadi el-Arish, πενήντα μίλια νοτιοδυτικά τῆς Γάζας. 27,13. Τῇ σάλπιγγι τῇ μεγάλῃ. Τό «κέρας» (shofar), πού ἔχει πολλές χρήσεις, βλ. σχόλ. εἰς Ἰωήλ 2,1, ἠχεῖ ἐδῶ τήν συνάθροιση τῆς τελευταίας ἡμέρας. Αὐτή ἡ σάλπιγγα, ἡ ὁποία καλοῦσε τόν Ἰσραήλ σέ ἐπίσημες συνάξεις (Ἀριθμ. 10,2-10. Ἰωήλ 2,15), θά σημάνει τήν τελική σύναξη τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ Θεοῦ (Ματθ. 24,31. Α´ Κορ. 15,52. Α´ Θεσ. 4,16). Ἅρμοζε ἐδῶ ὅλη αὐτή ἡ ἀποκάλυψη νά τελειώνει μέ ἕνα σάλπισμα τῆς κρίσης.   

5. ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑ (κ. 28-35)

Κατά τῆς Σαμάρειας (28,1-6)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

1. Τά κεφ. 28-32 περιέχουν προφητικούς λόγους πρός τόν λαό τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι κατά τήν σύμφωνο γνώμη τῶν ἑρμηνευτῶν κατάγονται ἀπό τόν Ἡσαΐα. Βεβαίως ὑπάρχουν ἐδῶ στήν ἑνότητά μας πολλά ἐδάφια, τά ὁποῖα ἔχουν διευρύνει μαθητές τοῦ Προφήτου, μέ βάση ἄλλους λόγους του, καί μέ βάση πάλι τήν ἐποχή στήν ὁποία ζοῦσαν αὐτοί οἱ μαθητές.

2. Ὁ πρῶτος ἐδῶ λόγος τῆς μικρᾶς περικοπῆς μας στρέφεται κατά τῆς Σαμάρειας, τῆς πρωτεύουσας τοῦ Ἰσραήλ. Ὁ προφήτης, τήν πόλη αὐτή, ἡ ὁποία περιβάλλεται ἀπό ἕνα τεῖχος σέ ἕνα ὕψωμα, πάνω ἀπό τήν εὔφορη κοιλάδα, τήν συγκρίνει μέ λουλουδένια στεφάνια πάνω στά κεφάλια τῶν κατοίκων της, πού εἶναι φίλοι τοῦ ποτοῦ (στίχ. 1). Ὁ προφήτης βλέπει ὅλη αὐτή τήν μεγαλοπρέπεια τῆς πόλης νά φθίνει («τό ἄνθος τό ἐκπεσόν ἐκ τῆς δόξης», στίχ. 1). Ὁ Θεός, διά τοῦ Ἀσσυρίου βασιλέως («ἰδού ἰσχυρόν καί σκληρόν...», στίχ. 2), θά ἑτοιμάσει ἕνα τέλος στήν Σαμάρεια γιά τήν ἀσέβειά της (βλ. Ἡσ. κ. 7 καί Δ´ Βασ. 17,5 ἑξ.).

3. Ἀλλά στήν συνέχεια ὁ προφήτης λέγει ἕνα σωστικό λόγο γιά τήν πόλη: Ὁ Ἴδιος ὁ Θεός μία ἡμέρα θά στολίσει ὡς κορώνα καί ἀμάραντο στεφάνι τούς ἐπιζῶντας τοῦ λαοῦ Του (στίχ. 5). Αὐτός ὁ Ἴδιος θά δώσει στούς κριτές ὀρθή κρίση (στίχ. 6α) καί στούς πολεμιστές θάρρος καί δύναμη, γιά νά ἀποκρούσουν τόν εἰσβάλλοντα ἀπό τήν πύλη τῆς πόλης ἐχθρόν (στίχ. 6β κατά τό Ἑβρ.).    

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,

τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

28,1 Ἀλλοίμονο στό ἀλαζονικό στεφάνι (τήν Σαμάρεια),

στούς κερδοσκόπους τοῦ Ἐφραίμ,

τό ἄνθος πού ἔχασε τήν δόξα,

(πού εἶχε) στήν κορυφή τοῦ εὐφόρου ὄρους,

αὐτοί πού μεθύουν μέ κρασί. 

2 Ἰδού ὁ θυμός τοῦ Κυρίου (κατά τῆς Σαμάρειας)

εἶναι ἰσχυρός καί σκληρός,

(εἶναι) σάν μία χάλαζα πού πέφτει χωρίς νά ὑπάρχει καταφύγιο,

(χάλαζα) πού πέφτει δυνατά σάν μεγάλη ποσότητα νεροῦ

καί πλημμυρίζει τήν γῆ. α

(Ὁ Θεός) θά φέρει ἀνάπαυση στήν γῆ μέ τά χέρια Του.

3 Τό ἀλαζονικό στεφάνι, οἱ κερδοσκόποι τοῦ Ἐφραίμ,

θά ποδοπατηθοῦν.

4 Καί θά συμβεῖ, τό ἄνθος πού ἔχασε τήν ἐλπίδα,

πού τοῦ ἔδινε ἡ δόξα του στήν κορυφή τοῦ ὑψηλοῦ ὄρους,

θά γίνει σάν πρώϊμος καρπός σύκου.

Αὐτός πού τό βλέπει θά θελήσει νά τό καταπιεῖ,

προτοῦ τό πάρει στό χέρι του.

5 Γιά ἐκείνη τήν ἡμέρα θά εἶναι ὁ Κύριος Σαβαώθ

τό στεφάνι τῆς ἐλπίδας, τό πλεγμένο μέ δόξα,

γιά τό ὑπόλοιπο τοῦ λαοῦ μου.

6 Θά ἀπομείνουν ἄνθρωποι μέ πνεῦμα κρίσεως,

γιά νά ἀποδίδουν τήν κρίση

καί (ἄνθρωποι) μέ δύναμη γιά νά ἐμποδίζουν τούς φόνους. β

α. Τό Ἑβρ. κείμενο ἀναφέρεται στόν ἰσχυρό καί δυνατό Ἀσσύριο, ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖται ἀπό τόν Κύριο γιά τήν τιμωρία τοῦ ἁμαρτήσαντος λαοῦ Του. Ὁ στίχ. στό Ἑβρ. ἔχει:

«Ἰδού ὁ Κύριος ἔχει ἰσχυρόν καί δυνατόν,

ὁ ὁποῖος, ὡς θόρυβος χαλάζης, ὡς καταστρεπτικός ἀνεμοστρόβιλος,

ὡς κατακλυσμός ἰσχυρῶν πλημμυρούντων ὑδάτων,

θά καταρρίψει στήν γῆ, διά τῆς χειρός του, τά πάντα». 

β Ὁ στίχ. στό Ἑβρ.:

«Καί πνεῦμα κρίσεως στόν καθήμενο γιά κρίση

καί δύναμη σ᾽ αὐτούς πού ἀπωθοῦν τόν πόλεμο μέχρι τῶν πυλῶν».

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

28,1-33,24. Προφητεῖες κατά τοῦ Ἰούδα καί τοῦ Ἐφραίμ. 28,1-13. Κατά τῶν θρησκευτικῶν ἡγετῶν. 28,1-6. Μία προφητεία σχετικά μέ τόν Ἰσραήλ (Σαμάρεια), ἀναγγελθεῖσα πρίν ἀπό τήν βίαιη ἐπίθεση τῆς Ἀσσυρίας (Δ´ Βασ. 17,5) καί εἰσάγουσα στήν μακρύτερη (καί μετέπειτα) προφητεία τήν ἀφορῶσαν τόν Ἰούδα (γιά τό θέμα βλ. 22,1-14 σχόλ.). Ἡ προφητεία συνετέθη ἀρχικά κατά τόν χρόνο τοῦ Συροεφραϊμικοῦ πολέμου (7,1-6). Ἐλέχθη λίγο καιρό πρίν ἀπό τήν πτώση τῆς Σαμάρειας. Ἡ πόλη τῆς Σαμάρειας, κτισμένη σέ ἕνα λόφο, συγκρίνεται ἐδῶ μέ ἕνα στέμμα ἀνθέων, μέ τό ὁποῖο στολιζόταν ἡ κεφαλή τῶν συνδαιτυμόνων στά ἀρχαῖα δεῖπνα. Ἀπό τούς παλαιούς προφῆτες γίνεται ὑπαινιγμός στόν πλοῦτο καί στήν διαφθορά τῆς Σαμάρειας (βλ. Ὡσ. 7,5-7. Ἀμ. 3,9.15 κ.ἄ.). 28,1. Τῷ στεφάνῳ τῆς ὕβρεως. Εἶναι τά τείχη τῆς Σαμάρειας (βλ. Ἀμ. 3,9.15). 28,4. Πρόδρομος σύκου. Ἀκριβῶς, ὅπως γρήγορα θά καταφαγωθεῖ ἡ Σαμάρεια. 28,5-6. Μία μετέπειτα παρεμβολή· ἐδῶ ὁ «στέφανος» εἶναι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ στό ὑπόλοιπο. Οἱ στίχ. αὐτοί ἀντιπαραθέτουν στό μαραμένο στέφανο τῆς Σαμάρειας τό διάδημα τῆς δόξης τοῦ Ἴδου τοῦ Γιαχβέ, πού θά εἶναι γιά τό ὑπόλοιπο τοῦ λαοῦ Του. Αὐτή ἡ μνεία τοῦ «ὑπολοίπου» («τῷ καταλειφθέντι μου λαῷ», στίχ. 5) μᾶς κάνει νά σκεφθοῦμε  ὅτι αὐτή ἡ παράγραφος εἶναι μεταγενέστερη, βλ. σχόλ. εἰς 4,3. Μέ τήν ὁμοιότητα τῶν εἰκόνων τῶν στίχ. 5-6 προσεγγίζεται ἡ προηγούμενη προφητεία τῶν στίχ. 1-4.

 http://aktines.blogspot.gr/2015/09/28.html