Ἡ συνείδηση

ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΜΨΩΝ

ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΚΝΑ

 

5. Η Συνείδηση

Ι. Πρέπει να το καταλάβομε: το όργανό μας, που ονομάζεται συνείδηση, είναι ένα ασυνήθιστα εύθραυστο όργανο. Πιο εύθραυστο και από τα γυναικεία ρολογάκια. Με ένα τέτοιο ρολογάκι δεν μπορείς να τρίψεις ούτε ένα σάπιο ξυλαράκι! Και φυσικά δεν θα το αποτολμήσετε ποτέ κάτι τέτοιο. Γιατί διαφορετικά πάει το ρολογάκι! Έτσι και η συνείδηση μας. Η πιο μικρή παρανομία αντανακλάται μέσα στη συνείδηση σαν σε καθρέφτη. Η συνείδηση είναι η φωνή του Αγίου Πνεύματος. Να γιατί η πιο μικρή βία εις βάρος της θελήσεως μας, εις βάρος της συνειδήσεως μας, καταντάει θανάσιμη αμαρτία. Γιατί, όταν εμείς δεν κάνομε πίσω, παρ' όλο που η ελεύθερη θέληση μας, παρ' όλο που μια φωνή από μέσα μας, η συνείδησή μας, διαμαρτύρεται (και το ξέραμε, ότι μας συμβαίνουν και κάτι τέτοια), τότε εμείς τον βάζομε τον εαυτό μας να αμαρτήσει. Εμείς τον πειθαναγκάζομε τον εαυτό μας, να αμαρτήσει. Εμείς εξαναγκάζαμε τον εαυτό μας, να αμαρτήσει. Εμείς τον υποχρεώνομε τον εαυτό μας, να αμαρτήσει. Έτσι δεν είναι; Πόσο θαυμάσια θα ήταν η ζωή μας, αν οι άνθρωποι πρόσεχαν και φύλαγαν την συνείδηση τους! Τότε δεν θα χρειάζονταν ούτε αστυνομία• ούτε δικαστήρια• ούτε φυλακές• τίποτε.

Οι άνθρωποι θα φύλαγαν ο ένας τον άλλο. Γιατί θα εφοβούντο την αμαρτία. Και αμαρτία είναι το να λυπήσης τον Θεό. Και ο φόβος μη λυπήσης τον Θεό, είναι η αγάπη προς τον Θεό.

2. Ερώτηση: Έχουν και οι άπιστοι συνείδηση;

Απάντηση: Βεβαιότατα! Είναι μια ιδιότητα, που μας την δίνει ο Θεός, σαν από νόμο φυσικό, μέσω των γονέων μας. Μα η συνείδηση εξελίσσεται σ' αυτούς πολύ ασθενικά και πολύ άσχημα. Ενώ αντίθετα η συνείδηση, η αγιασμένη με το άγιο βάπτισμα και (ακόμη περισσότερο) με τα άγια μυστήρια αποβαίνει πολύ σαφής, λεπτή και τρυφερή. Και όσο πιο πολύ την καθαρίζουμε με την μετάνοια, τα δάκρυα και την εξομολόγηση, που είναι ο κατ' εξοχήν καθαρισμός, τόσο πιο πολύ τα αισθάνεται όλα καλλίτερα. Να γιατί, κάτι πελώριοι αγωνιστές του Θεού, ήταν τόσο εκπληκτικά ευαίσθητοι Στην αγάπη και στην αμαρτία! Και ακριβώς εδώ ευρίσκεται το νόημα της τελειοποιήσεώς τους.

3. Ερώτηση: Πάτερ, Τι γίνεται, όταν η συνείδηση σκοτιστεί; Από που πρέπει να αρχίσει ο άνθρωπος τότε; Μπορεί να την ξαναβρεί, την καθαρότητα της συνείδησης του;

Απάντηση: Βεβαιότατα. Πρέπει να αγωνισθεί να ξεπλύνει, όσο πιο καλά μπορεί, από επάνω του αυτόν τον μολυσμό. Με το μυστήριο της μετανοίας. Δηλαδή οφείλει, όχι απλώς να πάει στον παπά να εξομολογηθεί - αυτό είναι κάτι το πολύ μικρό -, αλλά να επιβάλει στον εαυτό του για ένα τουλάχιστον δεκαπενθήμερο αυστηρή νηστεία να καθίσει να διαβάζει τον κανόνα της μετανοίας ή την παράκληση, σαν κανόνα μετανοίας. Και πάνω από όλα, οφείλει να κλαίει για την αμαρτία του και να ζητεί βοήθεια να μην ξαναπέσει! Μετά, πρέπει να πάει στον παπά και να ξαναεξομολογηθή. Να έτσι αγιάζεται ο άνθρωπος με το μυστήριο της μετανοίας. Έτσι ξεχνιέται η αμαρτία ή η κακή συνήθεια. Και δεν επαναλαμβάνεται.

4. Ερώτηση: Πάτερ, γιατί σήμερα δεν κατέχει πια η νηστεία την πρώτη θέση; Γιατί την αγνοούν σχεδόν παντού; Μήπως είναι ένας τύπος;

Απάντηση: Επειδή η έννοια της αγάπης του Θεού, και ή έννοια της σωτηρίας μας και της αιώνιας ζωής, τώρα όλο και πιο πολύ παραμερίζονται από την ζωή μας.

Ερώτηση; Πάτερ, έχουν ειπεί, ότι η νηστεία είναι μητέρα όλων των αρετών.

Απάντηση: Ναι, μητέρα όλων των αρετών είναι η εγκράτεια.

Ερώτηση: Την εγκράτεια επιτρέπεται να την καταφρονούμε;

Απάντηση: Ποτέ! Ποτέ!!!. Αυτό θα ήταν φοβερό. Ξέρομε, Τι είδους μετάνοια έχουν οι μη Ορθόδοξοι, που δεν έχουν νηστεία! Ποτέ δεν ανακαινίζονται! Και ποτέ δεν μπορούν να κόψουν μια αγαπημένη τους αμαρτία. Γιατί μόνη της η μετάνοια χωρίς εγκράτεια δεν μπορεί να μας πάει στον Θεό. Κάθε μεταμέλεια, κάθε πράξη μετανοίας, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εγκράτεια. Φαντάσου για μια στιγμή, πώς έφαγες του σκασμού και μετά θέλεις να βάλεις τον εαυτό σου σε μετάνοια. Θα βγει τίποτε; Όλο και περισσότερο θα πέφτεις στην αμαρτία. Οι δαίμονες θα σε σπρώχνουν στην αμαρτία από φιλαυτία: «Λυπήσου τον εαυτό σου! Γιατί το θεωρείς απαραίτητο; Δοκίμασε! Φάγε κάτι! Ενίσχυσε τις δυνάμεις σου! Ξάπλωσε. Ξεκουράσου»! Έτσι, οι δαίμονες δεν θα σε αφήνουν να μετανοήσεις. Και συ, θα τους ακούεις! Από φιλαυτία.

5. Ερώτηση: Μπορεί ο διάβολος να εμπόδιση την μετάνοια μέσω ανθρώπων; Ερωτώ, γιατί, - μόλις ό άνθρωπος αποφασίσει να μετανοήσει, να κάνη λίγη εγκράτεια, να τήρηση λίγο την νηστεία, - του ορμούν από όλες τις μεριές και του βάζουν τις φωνές: «Πήγαινε αναπαύου λίγο! Τώρα μας άρχισες και να μας νηστεύεις! Περιφρούρησε λίγο την υγεία σου! Χρειάζεται να έχομε λίγες δυνάμεις»! κ. ο. κ.

Απάντηση: Βεβαίως μπορεί. Επειδή μερικές φορές ο άνθρωπος παίρνει απόφαση να μετανοήσει και να διορθωθεί από υπερηφάνεια. Για να κερδίσει την υπόληψη του κόσμου. Και τότε το βλέπομε, ότι αυτό το καταραμένο «Εγώ», η υπερηφάνεια, τον εμποδίζει! Και ο άνθρωπος, έτσι και του ορμίσει κάποιος με δυο λόγια, κάνει πίσω!

Ερώτηση: Γιατί; Δεν το αντέχει αυτό το χτύπημα;

Απάντηση: Και βέβαια δεν το αντέχει. Γιατί έχει φιλαυτία. Μα η ταπείνωση αρχίζει εντελώς διαφορετικά. Αρχίζει με προσευχή. Ό άνθρωπος ζητάει βοήθεια. Και δύναμη να μισή την αμαρτία. Κύριε, βοήθει μοι. Ζητεί βοήθεια, για να έλθει στην ψυχή του αυτό το μίσος κατά της αμαρτίας. Γι' αυτό γίνονται τα αιτήματα «συγχώρεσε με» «βοήθησε με» «δώσε μου». Τα αιτήματα αυτά είναι ικανά να μεταστρέψουν και τον χειρότερο εγκληματία.

Στην ιερατική μου ζωή γνώρισα πόρνες, που δεν μπορούσαν ούτε να φαντασθούν, ότι θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς το πολυαγαπημένο τους πάθος, χωρίς την πολυπόθητη τους ηδονή! Και όμως αυτές, επειδή από την μια μεριά τις βασάνιζε η συνείδηση, και από την άλλη πίστευαν στον Θεό, το έλεος του Θεού τις έφερε σε μένα. Και να μου ήλθαν! Στην αρχή χρειάσθηκε να κάμουν μια τρομερή πίεση στον εαυτό τους, για να μπορέσουν να έλθουν να σταθούν απέναντι μου. Μα σιγά-σιγά συνήθισαν. Και με επεσκέπτοντο αρκετά συχνά. Και μέσα σε ένα περίπου χρόνο, την άφησαν την αμαρτία εντελώς. Και ενθυμούντο το παρελθόν τους με ένα φοβερό μίσος, με αηδία και με δάκρυα. Αυτά βέβαια δεν είναι «ιστορικά γεγονότα»! Μα είναι κάτι που έγινε. Και μια από αυτές τις «κυρίες» τώρα είναι μοναχή. Και μάλιστα μεγάλη μοναχή. Και κανείς δεν θα μπορούσε να το φανταστή, ακόμη κι αν του το έλεγαν, ότι αυτή υπήρξε από τέτοια. Γιατί η μετάνοια όχι μόνο θεραπεύει, αλλά και ξανανιώνει τον άνθρωπο! Μα να, ο σατανάς σε παγιδεύει. Σου εμφυσάει την σκέψη, πώς δεν θα μπόρεσης ποτέ να νικήσεις την αμαρτία. Η σκέψη αυτή είναι δαιμονική παγίδα, δαιμονικός λογισμός.

Κάποτε ήλθε σε μένα ένας μεγάλος κλέφτης. Η κλεψιά του είχε γίνει πάθος. Δεν μπορούσε πια να μην κλέβει! Μα με την μετάνοια έγινε πολύ καθαρός άνθρωπος. Τα επέστρεψε όλα, όσα είχε κλέψει. Μετανόησε σωστά. Γιατί αυτή είναι η απόδειξη, ότι κάποιος μετανόησε ειλικρινά. Σήμερα είναι ένας ευτυχισμένος οικογενειάρχης. Δεν θέλει ούτε να θυμάται, Τι ήταν. Το μίσος κατά της παλιάς του ζωής τον θεράπευσε. Από όλα. Ακόμη και από τον φόβο, ότι δεν θα τον συγχώρηση ο Θεός. Ο Κύριος του τα συγχώρησε όλα από την στιγμή, που μίσησε την επιθυμία να παίρνει τα ξένα πράγματα. Βέβαια εχρειάσθη ένα αρκετά μεγάλο διάστημα πάλης. Στο διάστημα αυτό εχρειάσθη να έρχεται σε μένα πολύ συχνά. Τον δεχόμουν, όποτε ήθελε. Είτε ήμερα ήταν, είτε νύχτα! Και φυσικά, τον καταταλαιπώρησαν τα δαιμόνια. Στην αρχή με μισούσε. Και με έβριζε. Μα με άκουε. Και υπάκουε. Τα έκανε όλα, όσα έπρεπε και του όριζα, ευθύς εξ αρχής. Και έκανε τις προσευχές, που του επέβαλλα. Και επέστρεφε τα κλεμμένα.
 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΜΨΩΝ Ο ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ. ΕΚΔΟΣΗ Γ. ΠΡΕΒΕΖΑ 1995

  http://www.pigizois.net/pneumatikoi_logoi/starets_samson/sineidisi.htm