Ὄρθρος Μεγάλης Δευτέρας (:Ματθ.21,18-43) Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Μέρος Δεύτερο (Ματθ.21,23-27): Ἀποστομωτικές ἀπαντήσεις τοῦ Κυρίου πρός τούς Φαρισαίους]

  

ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ (:Ματθ.21,18-43)

               ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ

                     ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

[Μέρος δεύτερο (Ματθ.21,23-27):

Αποστομωτικές απαντήσεις του Κυρίου προς τους Φαρισαίους]

     Οι αλαζόνες όμως Ιουδαίοι και κυριευμένοι από τον φθόνο επειδή ήθελαν να διακόψουν τη διδασκαλία Του, αφού Τον πλησίασαν, Τον ρώτησαν: «Ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς, καὶ τίς σοι ἔδωκε τὴν ἐξουσίαν ταύτην;(: Κι όταν ο Ιησούς ήλθε στο ναό, την ώρα που δίδασκε, Τον πλησίασαν οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι του λαού και του είπαν: ‘’Με ποια εξουσία τα κάνεις αυτά; Και ποιος σου έδωσε το δικαίωμα να διώχνεις από τον ναό τους ανθρώπους και να διδάσκεις μέσα στον ιερό αυτό τόπο; ‘’)»[Ματθ.21,23-27]. Επειδή δηλαδή δεν μπορούσαν να αμφισβητήσουν τα θαύματά Του, Του προβάλλουν ως δικαιολογία για να Τον διακόψουν, την εκδίωξη των εμπόρων από τον ναό.

    Το ίδιο επίσης φαίνεται να Τον ρωτούν και κατά τη διήγηση του ευαγγελιστή Ιωάννη, αν και όχι με τις ίδιες λέξεις, αλλά με την ίδια διάθεση. Καθόσον και εκεί Του λέγουν: «τί σημεῖον δεικνύεις ἡμῖν ὅτι ταῦτα ποιεῖς;(: Ποιο σημείο έχεις να μας δείξεις που να αποδεικνύει και να επιβεβαιώνει ότι έχεις πράγματι την εξουσία να τα κάνεις αυτά;)»[Ιω. 2,18]. Αλλά εκεί μεν δίνει την εξής απάντηση: «λύσατε τὸν ναὸν τοῦτον, καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν(:Γκρεμίστε τον ναό αυτό, και σε τρεις ημέρες θα τον ξαναχτίσω μόνο με τη δύναμή μου. Διότι θα αναστηθώ από τον τάφο ως ζωντανός ναός του Θεού και αθάνατη κεφαλή της Εκκλησίας μου. Και η Εκκλησία μου αυτή θα αντικαταστήσει για πάντα τον ναό σας, που θα καταστραφεί)»[Ιω.2,19], ενώ εδώ τους εμβάλλει σε απορία.

    Επομένως γίνεται φανερό ότι τότε μεν ήταν η αρχή και το προοίμιο των θαυμάτων, ενώ εδώ το τέλος. Τα λόγια τους έχουν την εξής σημασία: «Κατέλαβες τον διδασκαλικό θρόνο; Χειροτονήθηκες», Του λέγουν, «ιερέας ώστε να επιδεικνύεις τόσο μεγάλη εξουσία;». Αν και βέβαια τίποτε δεν έκανε που να έδειχνε αυθάδεια, αλλά απλώς ενδιαφέρθηκε για την καλή τάξη του ναού· επειδή όμως δεν είχαν τίποτε άλλο να πουν, Τον κατηγορούν γι' αυτό. Και όταν μεν εκδίωξε τους πωλητές, δεν τόλμησαν να Του πουν τίποτε, εξαιτίας των θαυμάτων που έκανε· όταν όμως παρουσιάστηκε και πάλι μπροστά τους, τότε Τον κατηγορούν.

    Τι κάνει λοιπόν ο Κύριος; Δεν τους απαντά κατευθείαν δείχνοντας έτσι ότι εάν ήθελαν να δουν την εξουσία Του, μπορούσαν, αλλά τους ρωτά και ο Ίδιος το εξής: «Τὸ βάπτισμα ᾿Ιωάννου πόθεν ἦν, ἐξ οὐρανοῦ, ἢ ἐξ ἀνθρώπων;(: Το βάπτισμα του Ιωάννου, ο οποίος μαρτύρησε για μένα και υπήρξε πρόδρομός μου, από πού προερχόταν; Από τον Θεό ή από επινόηση και εντολή ανθρώπων;)».Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της ερωτήσεως; Ασφαλώς ήταν πάρα πολύ μεγάλο.

      «Οἱ δὲ διελογίζοντο παρ᾿ ἑαυτοῖς, λέγοντες· Ἐὰν εἴπωμεν, ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ὴμῖν· Διατί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ;(: Το βάπτισμα του Ιωάννου, ο οποίος μαρτύρησε για μένα και υπήρξε πρόδρομός μου, από πού προερχόταν; Από τον Θεό ή από επινόηση και εντολή ανθρώπων; Αυτοί λοιπόν συλλογίζονταν μέσα τους κι έλεγαν: ‘’Αν πούμε ότι ήταν από τον Θεό, θα μας πει: γιατί λοιπόν δεν πιστέψατε σε αυτόν;)ἐὰν δὲ εἴπωμεν, ἐξ ἀνθρώπων· φοβούμεθα τὸν ὄχλον· πάντες γὰρ ἔχουσι τὸν ᾿Ιωάννην ὡς προφήτην(:Αν όμως πούμε ότι προερχόταν από εντολή ανθρώπων, φοβούμαστε μήπως μας κακοποιήσει ο λαός. Διότι όλοι τιμούν τον Ιωάννη ως προφήτη’’)».

    Διότι εάν λοιπόν απαντούσαν ότι το βάπτισμα του Ιωάννη ήταν «ἐξ οὐρανοῦ», θα μπορούσε να τους πει: «Γιατί λοιπόν δεν πιστέψατε σε αυτόν;». Διότι εάν είχαν πιστέψει, δε θα ήταν δυνατόν να Του κάνουν αυτήν την ερώτηση. Διότι εκείνος για τον Ιησού είπε τα εξής λόγια: «ἐγὼ μὲν ὕδατι βαπτίζω ὑμᾶς· ἔρχεται δὲ ὁ ἰσχυρότερός μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ· αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί(:Εγώ σας βαπτίζω με απλό και φυσικό νερό˙ έρχεται όμως εκείνος που λόγω του αξιώματός του και της θείας του φύσεως είναι πιο δυνατός από μένα. Μπροστά του εγώ δεν είμαι εγώ άξιος να λύσω ούτε το λουρί των υποδημάτων του. Αυτός θα σας βαπτίσει με Πνεύμα Άγιο και με την καθαρτική φωτιά της θείας χάριτος)»[Λουκά3,16] και «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου(:Να εκείνος που προφήτευσε ο Ησαΐας και μας τον απέστειλε ο Θεός για να θυσιασθεί ως αρνί και να σηκώσει με τη σφαγή και τη θυσία του ολόκληρη την αμαρτία και την ενοχή του κόσμου, και έτσι να την εξαλείψει)»[Ιω.1,29] και «οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ(:Αυτός είναι ο Υιός του Θεού που έγινε άνθρωπος)»[Ιω.1,34]· και «ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐρχόμενος ἐπάνω πάντων ἐστί(:Εκείνος που έρχεται από επάνω και κατάγεται από τον ουρανό, είναι ανώτερος απ’ όλους)»[Ιω.3,31]· και ότι «οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ(:Κρατάει στο χέρι το φτυάρι που λιχνίζει και ξεχωρίζει το σιτάρι από το άχυρο. Η δίκαιη κρίση Του δηλαδή είναι έτοιμη να λειτουργήσει, και θα καθαρίσει τελείως το αλώνι Του, δηλαδή τον κόσμο ολόκληρο)»[Ματθ.3,12]. Ώστε εάν είχαν πιστέψει σε Εκείνον, δεν υπήρχε καμία δυσκολία σε αυτούς να αντιληφθούν με ποια εξουσία ενεργεί αυτά.

     Έπειτα, επειδή γεμάτοι από κακία έλεγαν αυτοί «οὐκ οἴδαμεν (:δε γνωρίζουμε)»[«Καὶ ἀποκριθέντες τῷ ᾿Ιησοῦ εἶπον(:Και αυτοί που ισχυρίζονταν ότι ήταν οι αναγνωρισμένοι διδάσκαλοι του Ισραήλ του αποκρίθηκαν: Δεν ξέρουμε)»], δεν είπε «ούτε και εγώ δε γνωρίζω», αλλά τι λέγει; «Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν, ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ(:Αφού ξεφεύγετε και δεν είστε ειλικρινείς, ούτε εγώ σας λέω με ποιο δικαίωμα τα κάνω αυτά)». Διότι εάν μεν δεν το γνώριζαν, έπρεπε να τους διδάξει· επειδή όμως ήσαν γεμάτοι από κακία, κατά πολύ φυσικό λόγο δεν δίνει καμία απάντηση σε αυτούς.

    Και πώς δεν είπαν ότι το βάπτισμα του Ιωάννη ήταν ανθρώπινο; Διότι «φοβούνταν τα πλήθη του λαού», λέγει ο ευαγγελιστής. Είδες καρδιές διεστραμμένες; Σε κάθε περίπτωση περιφρονούν τον Θεό και όλα τα πράττουν για να επιδειχθούν στους ανθρώπους. Καθόσον και τον Ιωάννη εξαιτίας των ανθρώπων τον φοβούνταν, όχι επειδή τον σέβονταν, αλλά εξαιτίας των ανθρώπων· και στον Χριστό εξαιτίας των ανθρώπων δεν ήθελαν να πιστέψουν και όλα τα κακά γι΄αυτούς γίνονταν από αυτήν την αιτία.

                                             ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

                                επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

• http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
• Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, ομιλία ΞΖ΄,Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α, σελίδες 345-347.
• Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 68, σελ. 57-58.

https://drive.google.com/file/d/0ByZQkrKg4yKLUnhXelZwYTVqWWs/view

• Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
• Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
• Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
• Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016
• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm