[Μᾶρκ. 15,22- 41]
Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός συγκατέβηκε μιά πάρα πολύ μεγάλη καί ἄπειρον θά λέγαμε συγκατάβαση. Σταυρώθηκε, ἐτάφη καί κατέβηκε στόν Ἅδη γιά τήν δική μας ζωή καί σωτηρία. Ντύθηκε τήν Ἁγία Ταπείνωση καί μέ αὐτό τό ἔνδυμα κατέβηκε στήν γῆ καί πῆρε τήν ἀνθρώπινη φύση, γιά νά μᾶς διδάξει καί ἐμᾶς τήν ἁγία ταπείνωση καί νά μᾶς διδάξει τό πῶς καί ἐμεῖς θά πρέπει νά ζήσουμε, μέ μία τέλεια ταπεινοφροσύνη, ἡ ὁποία δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά μία τέλεια ἐμπιστοσύνη στά χέρια τοῦ Θεοῦ.
«Αὐτή εἶναι ἡ ἁγία ταπείνωση», δίδασκε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «ἡ τέλεια ὑπακοή στόν Θεό», ὅπως καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας ὡς ἄνθρωπος τήν ἔκανε στόν ἐν οὐρανοῖς Πατέρα Του. Γιά αὐτό καί ἐσταυρώθη καί ἐτάφη. «Αὐτή ἡ τέλεια ὑπακοή στόν Θεό, χωρίς ἀντίδραση, χωρίς ἀντίρρηση, ἔστω καί ἄν ὁρισμένα πράγματα φαίνονται δύσκολα καί παράλογα, αὐτό τό ἄφημα στά χέρια τοῦ Θεοῦ, αὐτό εἶναι ἡ τέλεια ταπείνωση», ἡ κατά Θεόν ταπείνωση. «Αὐτό πού λέμε στή Θεία Λειτουργία, «πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». Τό ἴδιο καί στήν εὐχή πού λέγεται μυστικά ἀπ' τόν ἱερέα: «Σοί παρακατιθέμεθα τήν ζωήν ἡμῶν ἅπασαν καί τήν ἐλπίδα, Δέσποτα φιλάνθρωπε, καί παρακαλοῦμεν Σε καί δεόμεθα καί ἱκετεύομεν...». Σέ Ἐσένα, Κύριε, τά ἀφήνουμε ὅλα. Αὐτή εἶναι ἡ ἐμπιστοσύνη στόν Θεό. Αὐτή εἶναι ἡ ἁγία ταπείνωση.
Ὁ ταπεινός ἔχει ἐπίγνωση τῆς ἐσωτερικῆς του κατάστασης, ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός, ἀλλά δέν ἀπελπίζεται, δέν ἐξουθενώνει τόν ἑαυτό του», γιατί ἡ ἀπελπισία εἶναι δαιμονική ἐπιτυχία στόν ἄνθρωπο, ὅταν τόν καταφέρει ὁ διάβολος νά τόν ρίξει στήν ἀπελπισία. Ἐνῶ ὁ χριστιανός, μέ τήν πίστη στόν Θεό, ποτέ δέν ἀπελπίζεται. «Αὐτός πού ἔχει τήν ἁγία ταπείνωση», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «δέν μιλάει καθόλου, δηλαδή δέν ἀντιδρᾶ. Δέν ὑπερασπίζεται τόν ἑαυτό του∙ δέχεται νά τόν παρατηροῦν, νά τόν ἐλέγχουν οἱ ἄλλοι, χωρίς νά ἐξοργίζεται καί νά δικαιολογεῖται. Δέν χάνει τήν ἰσορροπία του. Τό ἀντίθετο συμβαίνει μέ τόν ἐγωιστή, αὐτόν πού ἔχει αἰσθήματα κατωτερότητας. Στήν ἀρχή μοιάζει μέ τόν ταπεινό. Λίγο, ὅμως ἄν τόν πειράξει κανείς, ἀμέσως χάνει τήν εἰρήνη του, ἐκνευρίζεται ταράζεται.
Ὁ ταπεινός πιστεύει ὅτι ὅλα ἐξαρτῶνται ἀπ' τόν Χριστό κι ὅτι ὁ Χριστός τοῦ δίδει τήν Χάρη Του κι ἔτσι προχωράει»[1], ὁπότε καί ὅ,τι κατορθώνει, τό ἀποδίδει στήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ, στό ἔλεος τοῦ Χριστοῦ.
«Ὅποιος ἔχει τήν Ἁγία ταπείνωση», λέει ὁ Ὅσιος Πορφύριος, «ζεῖ ἀπό τώρα στήν ἐπίγεια ἄκτιστη Ἐκκλησία. Ἔχει πάντα τήν χαρά τοῦ Χριστοῦ, καί στά δυσάρεστα. Τό βλέπουμε αὐτό στήν ζωή τῶν ἁγίων. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἐνῶ ἤτανε ἄνθρωπος ὅπως καί ἐμεῖς, ἔγινε ὄργανο τοῦ Θεοῦ, σκεῦος ἐκλογῆς. «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζεῖ δέ ἐν ἐμοί Χριστός»[2], λέει ... «ἐμοί γάρ τό ζῆν Χριστός καί τό ἀποθανεῖν κέρδος»[3]. Φλεγόταν ἀπ' τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί ἤθελε νά πεθάνει γιά νά συναντήσει γρηγορότερα τόν Χριστό. Ἡ ταπείνωση τόν ἀνέβασε στήν θεία ἀγάπη. Νά καίγεσαι γιά τόν Θεό, αὐτό εἶναι το πᾶν»[4], λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος.
«Ἄν ἔχετε ἀγάπη στόν πλησίον καί στόν Θεό, θά δώσει ὁ Θεός τήν ταπείνωση, θά δώσει τόν ἁγιασμό. Ἄν δέν ἔχετε ἀγάπη στόν Θεό καί στόν πλησίον, ἄν τεμπελιάζετε, θά σᾶς βασανίσει ὁ σατανᾶς, θά σᾶς ἐκδικηθεῖ ὁ παλαιός ἄνθρωπος, θά σᾶς φταῖνε ὅλοι καί ὅλα, θά γκρινιάζετε λέγοντας: «Γιατί τ' ἄφησες αὐτό ἐδῶ, γιατί ἐκεῖ;». Καί θά νομίζετε ὅτι δῆθεν φταῖνε οἱ δουλειές, ὁ κόπος. Θά λέτε: «Τί θά γίνει μ' αὐτή τήν κατάσταση πού ἔφθασα, πῶς φέρομαι ἔτσι;», χωρίς νά καταλαβαίνετε ἀπό ποῦ προέρχεται αὐτή ἡ κατάσταση. Ἐνῶ αὐτό εἶναι ἡ ἐκδίκηση τῶν ἐνστίκτων»[5]. Ὅταν δηλαδή ὁ ἄνθρωπος δέν ἀγαπήσει τόν Θεό, τότε λειτουργοῦν ἔντονα τά ἔνστικτα, κυριαρχοῦν πάνω στόν ἄνθρωπο καί ὁ ἄνθρωπος συμπεριφέρεται ἀλλοπρόσαλλα καί εἶναι γεμάτος νευρικότητα, μακράν τοῦ Θεοῦ εὑρισκόμενος συνεχῶς.
«Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ζεῖ χωρίς Θεό, χωρίς γαλήνη, χωρίς ἐμπιστοσύνη, ἀλλά μέ ἄγχος, ἀγωνία, κατάθλιψη, ἀπελπισία, ἀποκτάει ἀσθένειες σωματικές καί ψυχικές. Ἡ ψυχασθένεια, ἡ νευρασθένεια, ὁ διχασμός, εἶναι δαιμονικές καταστάσεις. Δαιμόνιο ἐπίσης εἶναι καί ἡ ταπεινολογία. Τό λένε καί αἴσθημα κατωτερότητας. Ἡ ἀληθινή ταπείνωση δέν μιλάει, δέν λέει ταπεινολογίες, δηλαδή «εἶμαι ἁμαρτωλός, ἀνάξιος, ἐλάχιστος πάντων...». Φοβᾶται ὁ ταπεινός μήπως μέ τίς ταπεινολογίες πέσει στήν κενοδοξία. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ δέν πλησιάζει ἐδῶ. Ἀντίθετα, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ βρίσκεται ἐκεῖ πού ὑπάρχει ἀληθινή ταπείνωση, ἡ θεία ταπείνωση, ἡ τελεία ἐμπιστοσύνη στόν Θεό. Ἡ ἐξάρτηση ἀπό Ἐκεῖνον.
Αὐτό», λέει ὁ Ὅσιος, «ἔχει μεγάλη ἀξία, νά ὁδηγήσαι ἀπό τόν Θεό, νά μήν ἔχεις κανένα θέλημα». Εἶναι αὐτό πού πάλι μᾶς εἶπε ὁ Κύριος: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν»[6]. Αὐτή ἡ ἐκοπή τοῦ ἰδίου θελήματος εἶναι ἡ αὐταπάρνηση, γιά τήν ὁποία μίλησε ὁ Κύριος ὡς ἀναγκαία προϋπόθεση γιά νά γίνουμε μαθητές Του. «Ὁ σκλάβος, δέν ἔχει κανένα θέλημα. Ὅ,τι θέλει ὁ Κύριός του. Ἔτσι κι ὁ πιστός δοῦλος τοῦ Θεοῦ. Γίνεσαι δοῦλος Του, ἀλλά στόν Θεό ἐλευθερώνεσαι. Αὐτή εἶναι ἡ πραγματική ἐλευθερία. Νά καίγεσαι γιά τόν Θεό. Αὐτό εἶναι τό πᾶν»[7]. Γιατί μέ τήν θεία ἀγάπη, μέ τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό ὁ ἄνθρωπος, ἐλευθερώνεται ἀπό τήν φιλαυτία καί ἀπό ὅλα τά πάθη, τά ὁποῖα τῶν καθιστοῦν δοῦλο.
«Ἄν νικηθεῖς ἀπό τόν Θεό, ὑποδουλώνεσαι σ' Αὐτόν καί ζεῖς στήν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ: «...ᾧ γάρ τις ἥττηται, τούτῳ καί δεδούλωται»[8]». Σέ αὐτό πού νικήθηκε, σέ αὐτό κανείς καί ὑποδουλώνεται. «Συμβαίνει ὅπως στήν περίπτωση τοῦ ὑποτακτικοῦ, πού ἔχει τέλεια ἐμπιστοσύνη στόν Γέροντά του κι ὁ Θεός τοῦ δίδει τήν Χάρη. Θυμηθεῖτε τόν Προφήτη Ἐλισαῖο. Πῆρε τήν μηλωτή καί κτύπησε τά νερά τοῦ ποταμοῦ καί δέν τά χώρισε στά δύο, ὅπως τό ἔκανε ὁ Προφήτης Ἠλίας, γιατί ὅ,τι ἔκανε, τό ἔκανε μέ ἐγωισμό καί ὄχι μέ ταπείνωση. Μετά πού ταπεινώθηκε καί εἶδε ὅτι μόνος του δέν κάνει τίποτε, ἐζήτησε μέ ταπείνωση τήν βοήθεια τοῦ Γέροντά του, τοῦ Προφήτη Ἠλία, καί πῆρε τήν Χάρη. Τά νερά ἐσχίσθησαν στά δύο κι ἔγινε δρόμος γιά νά περάσει.
Χρειάζεται, βέβαια, καί λίγη προσπάθεια, ἀλλά ἡ ἄκρα ταπείνωση δέν ἀποκτιέται μέ τίς προσπάθειες καί τόν ἀγῶνα μόνο. Εἶναι ἀποτέλεσμα Χάριτος. Ὅ,τι ἔχω», ἔλεγε ὁ Ὅσιος Πορφύριος, «τό ἔχω ἀπ' τήν Χάρη. «Ἐάν μή Κύριος οἰκοδομήση οἰκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες»[9]. Ὅλα τά δίνει ὁ Χριστός»[10].
Ἄς ἀγωνιζόμαστε καί ἐμεῖς νά ἔχουμε αὐτή τήν τέλεια ἐμπιστοσύνη, τό τέλειο ἄφημα στόν Θεό, γιά νά ἔχουμε καί τήν ἀληθινή ταπεινοφροσύνη.
Τῷ δέ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
[1] Βίος καί Λόγοι, Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Β΄ ἔκδοση, Ἱ.Μ. Χρυσοπηγῆς, (στό ἑξῆς: Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου).
[2] Γαλ. 2, 20.
[3] Φιλ. 1, 21.
[4] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[5] Ὅ.π.
[6] Μᾶρκ. 8, 34.
[7] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[8] Β΄Πέτρ. 2, 19.
[9] Ψαλμ. 126, 1.
[10] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου