«Ὁ ρόλος τῆς μητέρας στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν»
Μέρος Η΄
Ἡ μητέρα εἶναι σάν τήν μαγιά καί καλεῖται νά ζημώσει ὅλη τήν οἰκογένεια. Μέ τήν ὀμορφιά της, ὄχι τήν ἐξωτερική (πού τῆς τήν δίνει καί αὐτήν ὁ Θεός, ἀλλά καί αὐτήν τήν ἐξωτερική ὡραιότητα τήν καταστρέφει ἡ ἐσωτερική ἀσχήμια καί γίνεται ἀπαίσια, ἡ ἄλλοτε ὡραία κόρη) ἀλλά τήν ἐσωτερική- τῆς ψυχῆς. Ὅταν ὑπάρχει ἐσωτερική ὀμορφιά τότε καί ἐξωτερικά θάλλει ὁ ἄνθρωπος...Τό πρόσωπο λάμπει τότε καί χαίρεσαι νά βλέπεις ἕναν τέτοιο ἄνθρωπο.
Ἡ μητέρα λοιπόν καλεῖται νά ἔχει αὐτήν τήν ἐσωτερική ὀμορφιά καί νά λειτουργεῖ σάν μαγιά...
-Πῶς χρησιμοποιοῡμε τήν μαγιά ξέρετε;...
Τώρα δέν ζυμώνετε στά σπίτια. Ἐμεῖς στό Ἅγιο Ὅρος, πού ζυμώνουμε τό γνωρίζουμε... Βάζεις λίγο, μιά χούφτα ἀπό αὐτό τό ζυμάρι σέ μιά σκάφη μέ εἰκοσι κιλά ἀλεύρι τό μέσημέρι λ.χ. καί τήν ἄλλη μέρα τό πρωί ἔχει φουσκώσει ὅλο αὐτό. Ἔχει ζυμωθεῖ ὅλο τό ἀλεύρι, ἀπό αὐτήν τήν χούφτα ζύμη πού ἔβαλες. Εἶναι οἱ μύκητες οἱ ὁποῖοι δουλεύουνε τό ἀλεύρι ὅλην τήν νύχτα καί τό ζυμώνουνε.
Κατά ἀνάλογο τρόπο καλεῖται νά λειτουργήσει καί ἡ μητέρα μές στήν οἰκογένεια.
Ἀφοῦ προηγουμένως ἡ ἴδια ἔχει ἐργαστεῖ στόν ἑαυτό της μέ τή Θεία Χάρη καί ἔχει ἀποκαταστήσει τήν προσωπική ἐσωτερική της ὀμορφιά, στήν συνέχεια ἤ ἔστω παράλληλα θά πρέπει νά φροντίζει ὥστε νά κάνει καί τά ἄλλα μέλη τῆς οἰκογένειάς της τό ἴδιο ὄμορφα ψυχικά, ὄχι σωματικά.
26. ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ.
Δέν πρέπει νά ἐκδαπανᾶται στό πῶς θά στολίσει τά παιδιά της γιά νά εἶναι κουκλάκια ἐξωτερικά, μέ φιογκάκια κ.λ.π. ἀλλά πῶς θά τά στολίσει μέ τήν ἁγνότητα, τήν ταπείνωση, καί τήν ἀγάπη...
Τώρα ἔχουνε βγάλει καί μόδες γιά τά παιδάκια, γιά τά μωρά...Δέν ξέρω ἄν κάνουνε -πῶς τά λένε αὐτά- καί ἐπιδείξεις μόδας γιά τά μωρά...
Δέν πρέπει λοιπόν ἡ μητέρα νά ἐκδαπανᾶται σ’αὐτά, ἀλλά νά φροντίζει πῶς θά στολίσει τά παιδιά της πνευματικά. Πῶς θά τά μάθει νά ἀγωνίζονται γιά νά γίνουν ταπεινά, νά γίνουν ὑπάκουα, νά εἶναι πιό ἁγνά στήν σκέψη τους στίς αἰσθήσεις τους κλπ., κλπ.
Ἀπ΄ὅλα αὐτά εἶναι φανερό ὅτι, γιά τόν Ἱερό Χρυσόστομο, ἡ χριστιανική ἀγωγή δέν ἀποτελεῖ αὐτονομημένο ἔργο, πού ἀναφέρεται καί περιορίζεται σέ κάποια στενά χρονικά ὅρια τῆς πρώτης ἡλικίας τῶν παιδιῶν. Δέν εἶναι μόνο γιά τά παιδικά χρόνια ἡ ἀγωγή, ἀλλά εἶναι ἡ ὑποδομή γιά τήν μετέπειτα προσωπική ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Καί ὄχι μόνο...
Ἡ ἀγωγή πού θά ἀσκηθεῖ στό παιδί, εἶναι ἡ προϋπόθεση καί τό θεμέλιο τῆς κατοπινῆς ἐπιτυχημένης, εὐάρεστης στόν Θεό συζυ¬γικῆς καί εὐρύτερης κοινωνικῆς ζωῆς.
Δηλαδή τό ἔργο πού κάνει ἡ μητέρα στό βρέφος εἶναι ἔργο γιά ὅλη τήν κοινωνία - προσέξτε!!- γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Ἡ ἀγωγή ἐπηρεάζει τό βρέ-φος, ἐπηρεάζει τήν κατοπινή γυναῖ¬κα, ἐπηρεάζει τήν κατοπινή μητέρα, τήν κατοπινή κοινωνική λειτουργό, τό μελλοντικό ὑπεύθυνο μέλος τῆς κοι-νωνίας...
27. ΣΥΜΠΝΟΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ.
Ἀσκώντας ἡ μητέρα τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν της μπορεῖ καί θά πρέπει βέβαια νά ἔχει πρόθυμο βοηθό στό ἔργο της τόν σύζυγό της.
-Πότε ὅμως;
-Ἐξαρτᾶται ἀπ΄ αὐτήν...Ὅταν προηγουμένως τόν ἔχει κατακτήσει καί αἰχμαλωτήσει μέ τήν ἀγάπη της. Μέ τό νά εἶναι σάν μητέρα σεμνή ἁγνή καί γενικῶς ἐνάρετη. Ἔτσι θά προσελκύσει τόν Θεό στήν παιδαγωγική αὐτή φροντίδα, καί ὅταν ἔχει τόν Θεό, τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ πάνω της, θά ἑλκύει καί τόν ἄνδρα της κοντά της.
Ὅταν εἶναι ἐνάρετη καί χαριτωμένη (μέ τή Θεία Χάρη ἐπάνω της), τότε καί ὁ ἄνδρας της θά ἀναπαύεται σ΄ αὐτήν. Θά τήν βοηθάει καί δέν θά χρειάζεται νά τοῦ πεῖ: «μήν πᾶς στό καφενεῖο, μήν μ΄ ἀφήνεις μόνη μου»... ἀφοῦ θά χαίρεται νά εἶναι μαζί της.
-Γιατί φεύγουν οἱ ἄνδρες νομίζετε ἀπ΄ τά σπίτια;
-Διότι οἱ γυναῖκες εἶναι «στριμμένες», ἔχουν χάσει τήν Χάρη καί σοῦ λέει ὁ ἄνδρας: «Ἀμάν! πῶς θά καθήσω δίπλα της; Νά φύγω λίγο γιά νά γλυτώσω». Καί κοιτάει πότε θά περάσει ἡ ὥρα...Ὅσο γίνεται περισσότερο ἀργά νά πάει πίσω, μήπως καί ἔχει κοιμηθεῖ ἐν τῷ μεταξύ ἡ γυναίκα του στό σπίτι.
Ἀπ΄ τήν ἄλλη μεριά γκρινιάζει ἡ γυναῖκα γιατί λείπει ὁ ἄντρας. Ἔ! Βέβαια θά λείπει, γιατί δέν τόν ἔχεις ἑλκύσεις μέ τήν ἀγάπη σου, τόν διώχνεις μέ τήν γκρίνια σου ἤ καί ἄν δέν τοῦ λές τίποτα, βλέπει τά μοῦτρα σου. Βλέπει τήν ἔκφρασή σου, αἰσθάνεται τήν ψυχή σου, τήν ἐσωτερική κατάκριση πού τοῦ κάνεις.
Ὅταν λοιπόν ἑλκύσει ἡ γυναίκα τόν ἄνδρα της μ΄ αὐτόν τόν τρόπο, ὄχι μόνο δέν θά συμβεῖ τίποτα δυσάρεστο, ἀλλά καί ὅλα στήν οἰκογένεια θά πηγαίνουν καλά. Αὐτά τά λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος.
Καί τό τελευταῖο γιά νά ὁλοκληρώσουμε.
28. Η ΜΗΤΕΡΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ.
Κατά τόν χρόνο, πού ὁ ἄνδρας ἀσκεῖ τήν χριστιανική ἀγωγή στά παιδιά του, ἡ σύζυγος ὀφείλει νά εἶναι παροῦσα καί νά ὑποβοηθᾶ τό παιδαγωγικό ἔργο τοῦ ἄνδρα της! Ὄχι νά φεύγει ἤ νά λέει τ΄ ἀντίθετα...- πολύ χειρότερο αὐτό τό δεύτερο: «Ἀφῆστε τόν πατέρα σας, μήν τόν ἀκοῦτε»... αὐτό εἶναι φοβερό (ἐννοεῖται βέβαια, ὅτι λέει σωστά πράγματα ὁ πατέρας...).
Θά πρέπει κανείς νά προσέξει πολύ πρίν παντρευτεῖ, μέ ποιόν θά συνάψει σχέση, μέ ποιόν-ποιάν θά φτιάξει τήν κατ΄οἶκον Ἐκκλησία του.
«Ὅταν ὁ πατέρας διηγεῖται μιά βιβλική ἱστορία θά πρέπει ἡ μητέρα νά ἐπικροτεῖ καί νά ἐπιβεβαιώνει» λέει ὁ ἱερός Πατήρ...Θά μοῦ πεῖτε:
-«Ὑπάρχουν τέτοιοι πατεράδες σήμερα»;
- Ὑπάρχουν...
-Πῶς; .....
-Λίγοι ...
- Ὑπάρχουν...Γνωρίζω ἕναν πατέρα, πού αὐτός μαζί μέ ὅλη του τήν οἰκογένεια ἀκοῦ¬νε τίς ὁμιλίες, αὐτές πού κάνουμε ἐδῶ- μέσω ἴντερνετ (ἀφοῦ βρίσκεται σέ ἄλλη πόλη)...Καί μοῦ λέει αὐτός ὁ εὐλογημένος: «Πάτερ τίς ἀκοῦμε οἰκογενειακά ὅλοι (τά παιδιά του εἶναι στήν ἐφηβεία) καί δόξα τῷ Θεῷ δέν ἔχουμε κανένα πρόβλημα...».
Δέν ἔχουν κανένα πρόβλημα μέ τά παιδιά τους.
-Μά πῶς εἶναι δυνατόν... Στήν ἐφηβεία τά παιδιά καί νά μήν ἔχουν προβλήματα;
Ὁ κόσμος συνήθως λέει ὅτι «εἶναι στήν ἐφηβεία τό παιδί» ὁπότε τοῦ δικαιολογοῦνται τά πάντα- «στήν ἐφηβεία τό παιδί μπορεῖ νά κάνει τά πά-ντα». Δέν μπορεῖ ἤ μᾶλλον δέν θέλει «νά κάνει τά πάντα», ἐάν ἔχει σωστή ἀγωγή...Θά θέλει καί θά κάνει μόνο τά σωστά...
«Ὅταν λοιπόν ὁ πατέρας διηγεῖται μιά τέτοια βιβλική ἱστορία», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ἄς κάθεται κοντά καί ἡ μητέρα». Ἐφόσον μέ τίς διηγήσεις αὐτές διαπλάθεται ἡ ψυχή τοῦ παιδιοῦ ἄς βοηθεῖ καί αὐτή μέ τήν παρουσία της καί ἄς ἐπαινεῖ αὐτά πού διηγεῖται ὁ πατέρας.
-Βλέπετε; Πρέπει ἡ μητέρα νά στηρίζει τήν προσωπικότητα τοῦ πατέρα στά παιδιά. Νά ἐπικροτεῖ τά ὠφέλιμα, πού ἐκεῖνος διδάσκει.
Ὄχι, αὐτό πού γίνεται συνήθως...: Δηλαδή τό νά προσπαθεῖ ἡ γυναῖκα νά γκρεμίσει τόν σύζυγό της μπροστά στά παιδιά, γιά νά τά πάρει μέ τό μέρος της καί νά ἔχει αὐτή τό «κουμάντο» στήν οἰκογένεια... Αὐτό εἶναι φοβερό. Τό ἴδιο βέβαια μπορεῖ νά κάνει καί ὁ ἄνδρας. Ἀλλά τώρα, ἐπειδή εἶστε ἐδῶ γυναῖκες γιά αὐτό τό λέω σέ σᾶς.
«Ὁ ρόλος τῆς μητέρας στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν»
Μέρος Η΄ καί Θ΄
Ὁμιλίες μέ τον ἱερομόναχο Πατέρα Σάββα Ἁγιορείτη.
Μέρος Ζ' Μέρος Η΄
25. Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΗ ΜΗΤΕΡΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.
Ἡ μητέρα λοιπόν καλεῖται νά ἔχει αὐτήν τήν ἐσωτερική ὀμορφιά καί νά λειτουργεῖ σάν μαγιά...
-Πῶς χρησιμοποιοῡμε τήν μαγιά ξέρετε;...
Τώρα δέν ζυμώνετε στά σπίτια. Ἐμεῖς στό Ἅγιο Ὅρος, πού ζυμώνουμε τό γνωρίζουμε... Βάζεις λίγο, μιά χούφτα ἀπό αὐτό τό ζυμάρι σέ μιά σκάφη μέ εἰκοσι κιλά ἀλεύρι τό μέσημέρι λ.χ. καί τήν ἄλλη μέρα τό πρωί ἔχει φουσκώσει ὅλο αὐτό. Ἔχει ζυμωθεῖ ὅλο τό ἀλεύρι, ἀπό αὐτήν τήν χούφτα ζύμη πού ἔβαλες. Εἶναι οἱ μύκητες οἱ ὁποῖοι δουλεύουνε τό ἀλεύρι ὅλην τήν νύχτα καί τό ζυμώνουνε.
Κατά ἀνάλογο τρόπο καλεῖται νά λειτουργήσει καί ἡ μητέρα μές στήν οἰκογένεια.
Ἀφοῦ προηγουμένως ἡ ἴδια ἔχει ἐργαστεῖ στόν ἑαυτό της μέ τή Θεία Χάρη καί ἔχει ἀποκαταστήσει τήν προσωπική ἐσωτερική της ὀμορφιά, στήν συνέχεια ἤ ἔστω παράλληλα θά πρέπει νά φροντίζει ὥστε νά κάνει καί τά ἄλλα μέλη τῆς οἰκογένειάς της τό ἴδιο ὄμορφα ψυχικά, ὄχι σωματικά.
26. ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ.
Δέν πρέπει νά ἐκδαπανᾶται στό πῶς θά στολίσει τά παιδιά της γιά νά εἶναι κουκλάκια ἐξωτερικά, μέ φιογκάκια κ.λ.π. ἀλλά πῶς θά τά στολίσει μέ τήν ἁγνότητα, τήν ταπείνωση, καί τήν ἀγάπη...
Τώρα ἔχουνε βγάλει καί μόδες γιά τά παιδάκια, γιά τά μωρά...Δέν ξέρω ἄν κάνουνε -πῶς τά λένε αὐτά- καί ἐπιδείξεις μόδας γιά τά μωρά...
Δέν πρέπει λοιπόν ἡ μητέρα νά ἐκδαπανᾶται σ’αὐτά, ἀλλά νά φροντίζει πῶς θά στολίσει τά παιδιά της πνευματικά. Πῶς θά τά μάθει νά ἀγωνίζονται γιά νά γίνουν ταπεινά, νά γίνουν ὑπάκουα, νά εἶναι πιό ἁγνά στήν σκέψη τους στίς αἰσθήσεις τους κλπ., κλπ.
Ἀπ΄ὅλα αὐτά εἶναι φανερό ὅτι, γιά τόν Ἱερό Χρυσόστομο, ἡ χριστιανική ἀγωγή δέν ἀποτελεῖ αὐτονομημένο ἔργο, πού ἀναφέρεται καί περιορίζεται σέ κάποια στενά χρονικά ὅρια τῆς πρώτης ἡλικίας τῶν παιδιῶν. Δέν εἶναι μόνο γιά τά παιδικά χρόνια ἡ ἀγωγή, ἀλλά εἶναι ἡ ὑποδομή γιά τήν μετέπειτα προσωπική ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Καί ὄχι μόνο...
Ἡ ἀγωγή πού θά ἀσκηθεῖ στό παιδί, εἶναι ἡ προϋπόθεση καί τό θεμέλιο τῆς κατοπινῆς ἐπιτυχημένης, εὐάρεστης στόν Θεό συζυ¬γικῆς καί εὐρύτερης κοινωνικῆς ζωῆς.
Δηλαδή τό ἔργο πού κάνει ἡ μητέρα στό βρέφος εἶναι ἔργο γιά ὅλη τήν κοινωνία - προσέξτε!!- γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Ἡ ἀγωγή ἐπηρεάζει τό βρέ-φος, ἐπηρεάζει τήν κατοπινή γυναῖ¬κα, ἐπηρεάζει τήν κατοπινή μητέρα, τήν κατοπινή κοινωνική λειτουργό, τό μελλοντικό ὑπεύθυνο μέλος τῆς κοι-νωνίας...
27. ΣΥΜΠΝΟΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ.
Ἀσκώντας ἡ μητέρα τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν της μπορεῖ καί θά πρέπει βέβαια νά ἔχει πρόθυμο βοηθό στό ἔργο της τόν σύζυγό της.
-Πότε ὅμως;
-Ἐξαρτᾶται ἀπ΄ αὐτήν...Ὅταν προηγουμένως τόν ἔχει κατακτήσει καί αἰχμαλωτήσει μέ τήν ἀγάπη της. Μέ τό νά εἶναι σάν μητέρα σεμνή ἁγνή καί γενικῶς ἐνάρετη. Ἔτσι θά προσελκύσει τόν Θεό στήν παιδαγωγική αὐτή φροντίδα, καί ὅταν ἔχει τόν Θεό, τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ πάνω της, θά ἑλκύει καί τόν ἄνδρα της κοντά της.
Ὅταν εἶναι ἐνάρετη καί χαριτωμένη (μέ τή Θεία Χάρη ἐπάνω της), τότε καί ὁ ἄνδρας της θά ἀναπαύεται σ΄ αὐτήν. Θά τήν βοηθάει καί δέν θά χρειάζεται νά τοῦ πεῖ: «μήν πᾶς στό καφενεῖο, μήν μ΄ ἀφήνεις μόνη μου»... ἀφοῦ θά χαίρεται νά εἶναι μαζί της.
-Γιατί φεύγουν οἱ ἄνδρες νομίζετε ἀπ΄ τά σπίτια;
-Διότι οἱ γυναῖκες εἶναι «στριμμένες», ἔχουν χάσει τήν Χάρη καί σοῦ λέει ὁ ἄνδρας: «Ἀμάν! πῶς θά καθήσω δίπλα της; Νά φύγω λίγο γιά νά γλυτώσω». Καί κοιτάει πότε θά περάσει ἡ ὥρα...Ὅσο γίνεται περισσότερο ἀργά νά πάει πίσω, μήπως καί ἔχει κοιμηθεῖ ἐν τῷ μεταξύ ἡ γυναίκα του στό σπίτι.
Ἀπ΄ τήν ἄλλη μεριά γκρινιάζει ἡ γυναῖκα γιατί λείπει ὁ ἄντρας. Ἔ! Βέβαια θά λείπει, γιατί δέν τόν ἔχεις ἑλκύσεις μέ τήν ἀγάπη σου, τόν διώχνεις μέ τήν γκρίνια σου ἤ καί ἄν δέν τοῦ λές τίποτα, βλέπει τά μοῦτρα σου. Βλέπει τήν ἔκφρασή σου, αἰσθάνεται τήν ψυχή σου, τήν ἐσωτερική κατάκριση πού τοῦ κάνεις.
Ὅταν λοιπόν ἑλκύσει ἡ γυναίκα τόν ἄνδρα της μ΄ αὐτόν τόν τρόπο, ὄχι μόνο δέν θά συμβεῖ τίποτα δυσάρεστο, ἀλλά καί ὅλα στήν οἰκογένεια θά πηγαίνουν καλά. Αὐτά τά λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος.
Καί τό τελευταῖο γιά νά ὁλοκληρώσουμε.
28. Η ΜΗΤΕΡΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ.
Κατά τόν χρόνο, πού ὁ ἄνδρας ἀσκεῖ τήν χριστιανική ἀγωγή στά παιδιά του, ἡ σύζυγος ὀφείλει νά εἶναι παροῦσα καί νά ὑποβοηθᾶ τό παιδαγωγικό ἔργο τοῦ ἄνδρα της! Ὄχι νά φεύγει ἤ νά λέει τ΄ ἀντίθετα...- πολύ χειρότερο αὐτό τό δεύτερο: «Ἀφῆστε τόν πατέρα σας, μήν τόν ἀκοῦτε»... αὐτό εἶναι φοβερό (ἐννοεῖται βέβαια, ὅτι λέει σωστά πράγματα ὁ πατέρας...).
Θά πρέπει κανείς νά προσέξει πολύ πρίν παντρευτεῖ, μέ ποιόν θά συνάψει σχέση, μέ ποιόν-ποιάν θά φτιάξει τήν κατ΄οἶκον Ἐκκλησία του.
«Ὅταν ὁ πατέρας διηγεῖται μιά βιβλική ἱστορία θά πρέπει ἡ μητέρα νά ἐπικροτεῖ καί νά ἐπιβεβαιώνει» λέει ὁ ἱερός Πατήρ...Θά μοῦ πεῖτε:
-«Ὑπάρχουν τέτοιοι πατεράδες σήμερα»;
- Ὑπάρχουν...
-Πῶς; .....
-Λίγοι ...
- Ὑπάρχουν...Γνωρίζω ἕναν πατέρα, πού αὐτός μαζί μέ ὅλη του τήν οἰκογένεια ἀκοῦ¬νε τίς ὁμιλίες, αὐτές πού κάνουμε ἐδῶ- μέσω ἴντερνετ (ἀφοῦ βρίσκεται σέ ἄλλη πόλη)...Καί μοῦ λέει αὐτός ὁ εὐλογημένος: «Πάτερ τίς ἀκοῦμε οἰκογενειακά ὅλοι (τά παιδιά του εἶναι στήν ἐφηβεία) καί δόξα τῷ Θεῷ δέν ἔχουμε κανένα πρόβλημα...».
Δέν ἔχουν κανένα πρόβλημα μέ τά παιδιά τους.
-Μά πῶς εἶναι δυνατόν... Στήν ἐφηβεία τά παιδιά καί νά μήν ἔχουν προβλήματα;
Ὁ κόσμος συνήθως λέει ὅτι «εἶναι στήν ἐφηβεία τό παιδί» ὁπότε τοῦ δικαιολογοῦνται τά πάντα- «στήν ἐφηβεία τό παιδί μπορεῖ νά κάνει τά πά-ντα». Δέν μπορεῖ ἤ μᾶλλον δέν θέλει «νά κάνει τά πάντα», ἐάν ἔχει σωστή ἀγωγή...Θά θέλει καί θά κάνει μόνο τά σωστά...
«Ὅταν λοιπόν ὁ πατέρας διηγεῖται μιά τέτοια βιβλική ἱστορία», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ἄς κάθεται κοντά καί ἡ μητέρα». Ἐφόσον μέ τίς διηγήσεις αὐτές διαπλάθεται ἡ ψυχή τοῦ παιδιοῦ ἄς βοηθεῖ καί αὐτή μέ τήν παρουσία της καί ἄς ἐπαινεῖ αὐτά πού διηγεῖται ὁ πατέρας.
-Βλέπετε; Πρέπει ἡ μητέρα νά στηρίζει τήν προσωπικότητα τοῦ πατέρα στά παιδιά. Νά ἐπικροτεῖ τά ὠφέλιμα, πού ἐκεῖνος διδάσκει.
Ὄχι, αὐτό πού γίνεται συνήθως...: Δηλαδή τό νά προσπαθεῖ ἡ γυναῖκα νά γκρεμίσει τόν σύζυγό της μπροστά στά παιδιά, γιά νά τά πάρει μέ τό μέρος της καί νά ἔχει αὐτή τό «κουμάντο» στήν οἰκογένεια... Αὐτό εἶναι φοβερό. Τό ἴδιο βέβαια μπορεῖ νά κάνει καί ὁ ἄνδρας. Ἀλλά τώρα, ἐπειδή εἶστε ἐδῶ γυναῖκες γιά αὐτό τό λέω σέ σᾶς.
συνεχίζεται ...
«Ὁ ρόλος τῆς μητέρας στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν»
Μέρος Θ΄
Ὁμιλίες μέ τον ἱερομόναχο Πατέρα Σάββα Ἁγιορείτη.
Μέρος Ζ' - Μέρος Η'
29. ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΣΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ.
Θά πρέπει νά στηρίζεις, νά προάγεις καί νά ἐξυψώνεις τήν προσωπικότητα τοῦ ἄνδρα σου... νά τήν ἑδραιώνεις στίς ψυχές τῶν παιδιῶν. Ἐννοεῖται βέβαια ὅτι ἔχεις σωστό ἄνδρα καί γι’ αὐτό τό θέμα μιλήσαμε προηγουμένως.
Πρέπει νά ξέρετε ὅτι οἱ ἄνδρες πάρα πολύ τό θέλουνε αὐτό, δηλαδή τό νά νοιώθουνε ὅτι ἡ γυναῖκα τους, τούς στηρίζει. Νά αἰσθάνονται ὅτι τούς ἀποδέχεται κατ΄ἀρχήν καί δέν τούς ἀμφισβητεῖ. Αὐτό βοηθάει πάρα πολύ τή ἀγάπη μέσα στήν οἰκογένεια.
Ὅταν ἡ γυναῖκα ἀμφισβητεῖ τόν ἄνδρα της καί μάλιστα μπροστά στούς ἄλλους, μπροστά στά παιδιά της, αὐτό εἶναι ὅ,τι χειρότερο...
Λοιπόν αὐτά ἤθελα νά σᾶς πῶ, δέν ξέρω πῶς περάσε ἡ ὥρα... Ἄν θέλετε νά ρωτήσετε κάτι... νά συζητήσουμε. Ἄν ἔχετε ἐνστάσεις ἤ παρατηρήσεις ἤ ὅ,τιδήποτε ἄλλο...
30. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Πρέπει νά ξέρετε ὅτι οἱ ἄνδρες πάρα πολύ τό θέλουνε αὐτό, δηλαδή τό νά νοιώθουνε ὅτι ἡ γυναῖκα τους, τούς στηρίζει. Νά αἰσθάνονται ὅτι τούς ἀποδέχεται κατ΄ἀρχήν καί δέν τούς ἀμφισβητεῖ. Αὐτό βοηθάει πάρα πολύ τή ἀγάπη μέσα στήν οἰκογένεια.
Ὅταν ἡ γυναῖκα ἀμφισβητεῖ τόν ἄνδρα της καί μάλιστα μπροστά στούς ἄλλους, μπροστά στά παιδιά της, αὐτό εἶναι ὅ,τι χειρότερο...
Λοιπόν αὐτά ἤθελα νά σᾶς πῶ, δέν ξέρω πῶς περάσε ἡ ὥρα... Ἄν θέλετε νά ρωτήσετε κάτι... νά συζητήσουμε. Ἄν ἔχετε ἐνστάσεις ἤ παρατηρήσεις ἤ ὅ,τιδήποτε ἄλλο...
30. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ἐρώτηση 1η: ΓΙΑ ΤΟ «ΑΥΞΑΝΕΣΘΕ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΝΕΣΘΕ» ΣΤΗΝ Θ. ΧΑΡΗ.
Νά ρωτήσω καί ἐγώ κάτι; Τό «αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε» δέν ἐννοεῖ σαφῶς τόν ἀριθμό μόνο...
Πρέπει νά αὐξάνεις σέ Χάρη τά παιδιά σου...;
-Πολύ ὡραῖα...
- Λέγετε ότι γράφει ἡ πυραμίδα ἐντός εἰσαγωγικῶν πού λέμε, ἡ μητέρα ἄν ἴσως θά κάνει σωστά
παιδιά, τά σωστά παιδιά κάνουνε καί αὐτά σωστά παιδιά καί γίνεται...ἔτσι γίνεται ἡ αὔξηση.
-Ἡ αὔξηση ἡ πνευματική...
-Ἐπειδή τό λαβαίνουμε λίγο λάθος αὐτό σάν μήνυμα, θεωροῦμε μέ τό νά κάνεις ἔξυπνα παιδιά ἔχεις σωθεῖ...
-Ἀκριβῶς αὐτό, τό εἶπε ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ξεκάθαρα. Θά σωθεῖς ὅταν τ’ἀναθρέψεις σωστά, ὄχι ἁπλῶς ὅταν τά γεννήσεις. Πολύ ὡραῖο αὐτό ναι! «Αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε» στήν Θεία Χάρη ὄχι στόν ἀριθμό...Κι ὁ ἀριθμός ἐντάξει...Ἀλλά τό ζητούμενο εἶναι αὐτά τά παιδιά πού θά δώσει ὁ Θεός νά αὐξηθοῦν στήν αἴσθηση τῆς Θείας Χάρης, νά ἐνεργοποιήσουν ὅσο τό δυνατόν πληρέστερα τήν Βαπτισματική Θεία Χάρη. Πολλά ἤ λίγα παιδιά δέν εἶναι τό ζητούμενο...ἀλλά παιδιά «κεχαριτωμένα»... αὐτό εἶναι τό ζητούμενο.
Ἄν δώσει ὁ Θεός πολλά «νά εἶναι εὐλογημένο»...Ἐμεῖς δέν θά βάζουμε ἐμπόδιο στό πόσα παιδιά θά ἔχουμε... Καί αὐτό εἶναι ἐπίσης ἕνα μεγάλο λάθος: ὁ οἰκογενειακός προγραμματισμός... Βάζουμε τό δικό μας θέλημα πάνω ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί λέμε : «ἐγώ θά κανονίσω πόσα παιδιά καί πότε θά τά κάνω τά παιδιά». Τεράστιο λάθος...Βάζουμε τόν Θεό στήν ἄκρη...Καί βέβαια μετά ὅταν θέλεις... δέν μπορεῖς νά κάνεις τά παιδιά, καί μετά τρέχεις γιά ἐξωσωματικές καί λοιπά... Ὅλα αὐτά συμβαίνουν διότι κυριαρχεῖ ὁ ἐγωισμός μας .
Ἄν βάζαμε σωστούς στόχους...Καί ὁ σωστός στόχος ἕνας εἶναι ...Ὁ Χριστός εἶναι, ἡ Θεία Χάρις εἶναι ὁ Ἕνας καί μοναδικός Στόχος... Τότε θά ἦταν πάρα πολύ ὡραῖα ἡ ζωή μας καί οἱ οἰκογένειες θά ἤτανε παράδεισος. Ὅσο δέν θέλουμε νά πάρουμε τό ζυγό μας, νά μποῦμε στόν ζυγό τοῦ Χριστοῦ ὁ ὁποῖος εἶναι ἐλαφρός καί χρηστός... ἔ, τότε...τόσο βασανίζομαστε καί μπαίνουμε κάτω ἀπό τούς ἄλλους ζυγούς, τοῦ διαβόλου τούς ζυγούς, πού εἶναι πολύ βαρεῖς. Πάρα πολύ βαρεῖς... καί ἔχουμε γεμίσει μέ ψυχοπαθεῖς καί μέ καταθλιπτικούς καί μέ ὑποψήφιους γιά αὐτοκτονία. Διότι ἀκριβῶς δέν τηροῦμε αὐτές τίς προδιαγραφές, τοῦ Κατασκευαστοῦ Μας... τίς ἐντολές τοῦ ἁγίου Θεοῦ Μας.
-Κάτι ἄλλο;
Λέγε ἐσύ.
Ἐρώτηση 2η............ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ (Δέν άκούγεται. Ἦταν σχετικά μέ τήν ἀγάπη τῆς μητέρας)
-Κι ὅταν τ’ἀποκτήσει βέβαια ἀκόμα περισσότερο. Τήν δίνει ὁ Θεός σάν δῶρο. Ἀλλά καί γενικῶς ἡ γυναῖκα ἔχει αὐτό τό χάρισμα τῆς ἀγάπης. Ἔχει καρδιά, ὅπως ἔλεγε καί ὁ Πατήρ Παΐσιος... ἀλλά τί παθαίνει ἡ γυναῖκα; Αὐτή τήν καρδιά τήν σκορπάει σέ πράγματα πού δέν ἀξίζουνε. Ἔχει ἕνα ποτήρι καί θέλει νά ἔχει καί ἕνα ὡραῖο σεμεδάκι ἀπό κάτω κεντητό καί νά΄χει καί ἕνα λουλουδάκι ἔτσι ζωγραφιστό!..., καί κολλάει ἡ καρδιά της καί «ξοδεύεται» ἡ ἀγαπητική της δύναμη σ’ αὐτά. Σιγά- σιγά δίνει τήν καρδιά της λίγο στό λουλουδάκι, λίγο στό σεμεδάκι, λίγο στό «συνολάκι» -πῶς τό λένε-... καί δέν μένει μετά γιά τό Θεό τίποτα... Αὐτό εἶναι πού παθαίνουμε.
-Μετά ἔρχεται ἡ κατάκριση...
-Ναί ὅλα αὐτά. Μετά πέφτουμε στά πάθη. Ναί...
Ἐρώτηση 3η:ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ
-Ἔλεγε ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ὅτι ὁ ἄντρας ἀγαπάει καί ἡ γυναῖκα ὑπακούει.
-Ναί· αὐτό δέν σημαίνει ὅτι δέν ἀγαπάει κιόλας...Ἁπλῶς ὁ Θεός ἔδωσε τόν δυσκολότερο ρόλο στόν ἄντρα. Δηλαδή ὁ ἄντρας καλεῖται νά ἀγαπάει ἀκόμα καί ὅταν ἡ γυναῖκα δέν τόν ἀγαπάει. Πρᾶγμα πού εἶναι πολύ δύκολο... Νά ἀγαπήσεις καί τόν ἐχθρό σου. Μπορεῖ πράγματι νά γίνει ἡ γυναῖκα του ἐχθρός του. Θά πρέπει νά μήν παύσει νά τήν ἀγαπάει . Ἡ γυναῖκα πάλι καλεῖται νά κάνει κάτι πιό εὔκολο. Νά ὑπακούει στόν ἄντρα. Ἀλλά ἐάν ἔχει ἕναν τέτοιο ἄνδρα, πού τήν ἀγαπάει, κορόϊδο εἶναι νά μήν τόν ὑπακούει; Τήν συμφέρει νά ὑπακούει. Μέσα στή ὑπακοή βεβαίως πάλι εἶναι ἡ ἀγάπη. Ὅταν κάποιον τόν ἀγαπᾶς τότε τόν ὑπακοῦς, ἔτσι δέν εἶναι; Ἀκόμη καί ἄν εἶσαι κουρασμένη, ὅταν σοῦ ζητήσει μία χάρη θά τοῦ τήν κάνεις διότι τόν ἀγαπᾶς...Κόβεις τό θέλημά σου ἀπό ἀγάπη, τόν ὑπακοῦς... ἐκτός ἁμαρτίας φυσικά... ἐννοεῖται.
-Κάτι ἄλλο;
Ἐλᾶτε νά κάνουμε προσευχή τώρα.
Δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί Ἁγίῳ Πνεύματι
καί νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Εὐλογητός εἶ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ πανσόφους τούς ἁλιεῖς
ἀναδείξας καταπέμψας αὐτοῖς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον καί δι΄ αὐτῶν τήν οἰκουμένη σαγηνεύσας φιλάνθρωπε . Δόξα Σοι
Δι’εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν
Νά ρωτήσω καί ἐγώ κάτι; Τό «αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε» δέν ἐννοεῖ σαφῶς τόν ἀριθμό μόνο...
Πρέπει νά αὐξάνεις σέ Χάρη τά παιδιά σου...;
-Πολύ ὡραῖα...
- Λέγετε ότι γράφει ἡ πυραμίδα ἐντός εἰσαγωγικῶν πού λέμε, ἡ μητέρα ἄν ἴσως θά κάνει σωστά
παιδιά, τά σωστά παιδιά κάνουνε καί αὐτά σωστά παιδιά καί γίνεται...ἔτσι γίνεται ἡ αὔξηση.
-Ἡ αὔξηση ἡ πνευματική...
-Ἐπειδή τό λαβαίνουμε λίγο λάθος αὐτό σάν μήνυμα, θεωροῦμε μέ τό νά κάνεις ἔξυπνα παιδιά ἔχεις σωθεῖ...
-Ἀκριβῶς αὐτό, τό εἶπε ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ξεκάθαρα. Θά σωθεῖς ὅταν τ’ἀναθρέψεις σωστά, ὄχι ἁπλῶς ὅταν τά γεννήσεις. Πολύ ὡραῖο αὐτό ναι! «Αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε» στήν Θεία Χάρη ὄχι στόν ἀριθμό...Κι ὁ ἀριθμός ἐντάξει...Ἀλλά τό ζητούμενο εἶναι αὐτά τά παιδιά πού θά δώσει ὁ Θεός νά αὐξηθοῦν στήν αἴσθηση τῆς Θείας Χάρης, νά ἐνεργοποιήσουν ὅσο τό δυνατόν πληρέστερα τήν Βαπτισματική Θεία Χάρη. Πολλά ἤ λίγα παιδιά δέν εἶναι τό ζητούμενο...ἀλλά παιδιά «κεχαριτωμένα»... αὐτό εἶναι τό ζητούμενο.
Ἄν δώσει ὁ Θεός πολλά «νά εἶναι εὐλογημένο»...Ἐμεῖς δέν θά βάζουμε ἐμπόδιο στό πόσα παιδιά θά ἔχουμε... Καί αὐτό εἶναι ἐπίσης ἕνα μεγάλο λάθος: ὁ οἰκογενειακός προγραμματισμός... Βάζουμε τό δικό μας θέλημα πάνω ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί λέμε : «ἐγώ θά κανονίσω πόσα παιδιά καί πότε θά τά κάνω τά παιδιά». Τεράστιο λάθος...Βάζουμε τόν Θεό στήν ἄκρη...Καί βέβαια μετά ὅταν θέλεις... δέν μπορεῖς νά κάνεις τά παιδιά, καί μετά τρέχεις γιά ἐξωσωματικές καί λοιπά... Ὅλα αὐτά συμβαίνουν διότι κυριαρχεῖ ὁ ἐγωισμός μας .
Ἄν βάζαμε σωστούς στόχους...Καί ὁ σωστός στόχος ἕνας εἶναι ...Ὁ Χριστός εἶναι, ἡ Θεία Χάρις εἶναι ὁ Ἕνας καί μοναδικός Στόχος... Τότε θά ἦταν πάρα πολύ ὡραῖα ἡ ζωή μας καί οἱ οἰκογένειες θά ἤτανε παράδεισος. Ὅσο δέν θέλουμε νά πάρουμε τό ζυγό μας, νά μποῦμε στόν ζυγό τοῦ Χριστοῦ ὁ ὁποῖος εἶναι ἐλαφρός καί χρηστός... ἔ, τότε...τόσο βασανίζομαστε καί μπαίνουμε κάτω ἀπό τούς ἄλλους ζυγούς, τοῦ διαβόλου τούς ζυγούς, πού εἶναι πολύ βαρεῖς. Πάρα πολύ βαρεῖς... καί ἔχουμε γεμίσει μέ ψυχοπαθεῖς καί μέ καταθλιπτικούς καί μέ ὑποψήφιους γιά αὐτοκτονία. Διότι ἀκριβῶς δέν τηροῦμε αὐτές τίς προδιαγραφές, τοῦ Κατασκευαστοῦ Μας... τίς ἐντολές τοῦ ἁγίου Θεοῦ Μας.
-Κάτι ἄλλο;
Λέγε ἐσύ.
Ἐρώτηση 2η............ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ (Δέν άκούγεται. Ἦταν σχετικά μέ τήν ἀγάπη τῆς μητέρας)
-Κι ὅταν τ’ἀποκτήσει βέβαια ἀκόμα περισσότερο. Τήν δίνει ὁ Θεός σάν δῶρο. Ἀλλά καί γενικῶς ἡ γυναῖκα ἔχει αὐτό τό χάρισμα τῆς ἀγάπης. Ἔχει καρδιά, ὅπως ἔλεγε καί ὁ Πατήρ Παΐσιος... ἀλλά τί παθαίνει ἡ γυναῖκα; Αὐτή τήν καρδιά τήν σκορπάει σέ πράγματα πού δέν ἀξίζουνε. Ἔχει ἕνα ποτήρι καί θέλει νά ἔχει καί ἕνα ὡραῖο σεμεδάκι ἀπό κάτω κεντητό καί νά΄χει καί ἕνα λουλουδάκι ἔτσι ζωγραφιστό!..., καί κολλάει ἡ καρδιά της καί «ξοδεύεται» ἡ ἀγαπητική της δύναμη σ’ αὐτά. Σιγά- σιγά δίνει τήν καρδιά της λίγο στό λουλουδάκι, λίγο στό σεμεδάκι, λίγο στό «συνολάκι» -πῶς τό λένε-... καί δέν μένει μετά γιά τό Θεό τίποτα... Αὐτό εἶναι πού παθαίνουμε.
-Μετά ἔρχεται ἡ κατάκριση...
-Ναί ὅλα αὐτά. Μετά πέφτουμε στά πάθη. Ναί...
Ἐρώτηση 3η:ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΚΟΗ
-Ἔλεγε ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ὅτι ὁ ἄντρας ἀγαπάει καί ἡ γυναῖκα ὑπακούει.
-Ναί· αὐτό δέν σημαίνει ὅτι δέν ἀγαπάει κιόλας...Ἁπλῶς ὁ Θεός ἔδωσε τόν δυσκολότερο ρόλο στόν ἄντρα. Δηλαδή ὁ ἄντρας καλεῖται νά ἀγαπάει ἀκόμα καί ὅταν ἡ γυναῖκα δέν τόν ἀγαπάει. Πρᾶγμα πού εἶναι πολύ δύκολο... Νά ἀγαπήσεις καί τόν ἐχθρό σου. Μπορεῖ πράγματι νά γίνει ἡ γυναῖκα του ἐχθρός του. Θά πρέπει νά μήν παύσει νά τήν ἀγαπάει . Ἡ γυναῖκα πάλι καλεῖται νά κάνει κάτι πιό εὔκολο. Νά ὑπακούει στόν ἄντρα. Ἀλλά ἐάν ἔχει ἕναν τέτοιο ἄνδρα, πού τήν ἀγαπάει, κορόϊδο εἶναι νά μήν τόν ὑπακούει; Τήν συμφέρει νά ὑπακούει. Μέσα στή ὑπακοή βεβαίως πάλι εἶναι ἡ ἀγάπη. Ὅταν κάποιον τόν ἀγαπᾶς τότε τόν ὑπακοῦς, ἔτσι δέν εἶναι; Ἀκόμη καί ἄν εἶσαι κουρασμένη, ὅταν σοῦ ζητήσει μία χάρη θά τοῦ τήν κάνεις διότι τόν ἀγαπᾶς...Κόβεις τό θέλημά σου ἀπό ἀγάπη, τόν ὑπακοῦς... ἐκτός ἁμαρτίας φυσικά... ἐννοεῖται.
-Κάτι ἄλλο;
Ἐλᾶτε νά κάνουμε προσευχή τώρα.
Δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί Ἁγίῳ Πνεύματι
καί νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Εὐλογητός εἶ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ πανσόφους τούς ἁλιεῖς
ἀναδείξας καταπέμψας αὐτοῖς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον καί δι΄ αὐτῶν τήν οἰκουμένη σαγηνεύσας φιλάνθρωπε . Δόξα Σοι
Δι’εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν
ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!
Για όσους αναγνώστες θέλουν ολόκληρο το κείμενο για να μπορέσουν εύκολα να το εκτυπώσουν κατεβάστε το από εδώ (δεξί κλίκ - αποθήκευση ώς..)
p.savva-o rolos_tis_miteras_gia_tin_anatrofi_twn_paidiwn.pdf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου