Το ερώτημα εάν οι ευχές είναι σωστές ή όχι, μπορεί να απαντηθεί με
ένα άλλο ερώτημα του τύπου: Ποια είναι η χρηστική σημασία του εν χρήσει
σήμερα «Μικρού Ευχολογίου» του επισήμου οργανισμού εκδόσεων της
Εκκλησίας της Ελλάδος, δηλ. της Αποστολικής Διακονίας που τυγχάνει,
κοινώς αποδεκτός και απ’ όλες τις ελληνόφωνες Εκκλησίες και Ορθόδοξα
Πατριαρχεία;
Όταν η επίσημη Εκκλησία θεσμοθετεί και αποφασίζει Συνοδικά τα
λειτουργικά βιβλία της αυτό σημαίνει ότι η αποδοχή αυτών (ενν. των
λειτουργικών βιβλίων) εκ μέρους των κληρικών που υπάγονται στη
συγκεκριμένη Συνοδική Εκκλησία είναι κανόνας προς τήρησιν.
Άρα η
απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι μήπως θα πρέπει η επίσημη Εκκλησία
να επαναπροσδιορίσει τα του Ευχολογίου της, σε νέα βάση, απαλείφοντας
ορισμένες ευχές που δεν έχουν ορθόδοξες θέσεις, ως είναι για παράδειγμα
οι συγχωρητικές ευχές εις κεκοιμημένους εις πάσαν αράν και αφορισμόν1;
Για να γίνει αυτό απαιτείται θέληση εκ μέρους της Διοικούσης Εκκλησίας
και φυσικά πολύ, μα πάρα πολύ δουλειά, όχι από έναν ή δύο
εξειδικευμένους, αλλά από πολλούς ειδικούς….
Τίθεται όμως πολλές φορές στην ποιμαίνουσα Εκκλησία και εν προκειμένω
στην Ειδική Συνοδική Επιτροπή επί της θείας Λατρείας το ερώτημα: Η
Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να επικροτεί τη νέα συγγραφική ποιητική και
ευχολογική παραγωγή ή πρέπει να παραμένει στα μόνα υπάρχοντα και ήδη από
αιώνων αποτυπωμένα στους χειρογράφους κώδικες και έντυπα Ευχολόγια,
ευχές και ποιήματα; Και αν ναι, δηλ. αν αποδέχεται τις νέες παραγωγές,
ποιος είναι εκείνος που κρίνει ότι κάτι πρέπει να εισαχθεί στα
λειτουργικά μας βιβλία; Μήπως για παράδειγμα ένας εκδοτικός οίκος ή ένας
οργανισμός; Μήπως για παράδειγμα ένα εκδοτικός οίκος ή ένας οργανισμός;
Μήπως κάποιος ανεξάρτητος εκδότης; Μήπως κάποια Ιερά Μονή; Νομίζω, και
ταπεινά το καταθέτω εκ πείρας, ότι η ανάθεση διορθώσεων ή επαυξήσεων των
λειτουργικών βιβλίων ανατίθεται συνήθως σε ένα πρόσωπο, κατά πάντα
αποδεκτό, εκ του εκκλησιαστικού κατεστημένου. Είναι όμως κι αυτό σωστό;
Κάπως έτσι με τον ίδιο τρόπο έγιναν όλες οι εκδόσεις και γίνονται μέχρι
και σήμερα2.
Στην ως άνω τοποθέτηση μπορεί να αντιτάξει κάποιος και να πει ότι κάπως
έτσι ανέλαβε τη διόρθωση όλων των εκκλησιαστικών λειτουργικών βιβλίων με
παρότρυνση και κατόπιν έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο
Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός. Η αλήθεια είναι αυτή, όμως ο Βαρθολομαίος
Κουτλουμουσιανός ήταν «καλόγερος» δηλ. μοναχός και είχε άμεση τριβή και
εξοικείωση με τα χειρόγραφα των πλουσίων Βιβλιοθηκών του λειτουργικού
θεματοφύλακα του Αγίου Όρους και για τον πρόσθετο λόγο ότι ήταν βαθύς
γνώστης της ελληνικής γλώσσης, της μουσικής με ότι αυτό συνεπάγεται,
ακόμη της εκκλησιαστικής ποιήσεως και τέλος και το κυριότερο της
λειτουργικής ζωής. Ήταν χαρισματικός. Αυτό που η ιστορία των
λειτουργικών βιβλίων απέδειξε είναι ότι όλοι οι εκδότες εκ του προχείρου
εξέδιδαν τα λειτουργικά βιβλία, κατά το δοκούν, αναθέτοντας δε πολλές
φορές τις διορθώσεις σε φιλολόγους, θεωρώντας ότι η γνησιότητα αυτών των
κειμένων εξαρτάται μόνο από το γραμματικώς αλάνθαστο!
Για τον λόγο αυτό φρονώ και πάλι ταπεινά, ότι το Ευχολόγιο της Ορθοδόξου
Εκκλησίας θα πρέπει να περιβληθεί από την διοικούσα Εκκλησία με
ιδιαίτερη φροντίδα, μεράκι και υπευθυνότητα. Και για να γίνει αυτό θα
πρέπει να συσταθούν ειδικές επιτροπές που θα ασχοληθούν κριτικά με το
«Ευχολόγιον». Ως τότε, εκόντες άκοντες θα υπομένουμε να ακούμε το
τραγικό των ευχών: «Και είτε υπό κατάραν πατρός ή μητρός, είτε τω ιδίω
αναθέματι υπέπεσεν ο δουλός σου ούτος, είτε τινά των ιερωμένων
παρεπίκρανε, και παρ’ αυτού δεσμόν άλυτον εδέξατο, είτε υπό Αρχιερέως
βαρυτάτω αφορισμώ περιέπεσε, και αμελεία και ραθυμία χρησάμενος, ουκ
έτυχε συγχωρήσεως, συγχώρησον αυτώ δι’ εμού του αμαρτωλού και αναξίου
δούλου σου…»3.
1 Βλ. Μικρόν Ευχολόγιον, εκδ. ιδ΄Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 1999.
2 Πβλ. Νέα έκδοση του Μικρού Ευχολογίου της Αποστολικής Διακονίας της
Εκκλησίας της Ελλάδος, εκδ. ΙΣΤ΄Αθήνα 2004, επιμέλεια του Θεοφιλεστάτου
Επισκόπου Φαναρίου κ. Αγαθαγγέλου.
3 Μικρόν Ευχολόγιον, εκδ. ιδ΄Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, σ. 252.
http://www.orthmad.gr/node/262#16
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου