Ἡ νοερά προσευχή καί ἡ προέλευσή της

Η ΝΟΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ

Πάρα πολλοί καί σπουδαῖοι εἶναι οἱ καρποί τῆς ἀδιάλειπτης νοερᾶς προσευχῆς ἤ «εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ». Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς τήν ἐδίδαξε. Γράφει ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ στό βιβλίο του «Υἱέ μου δός μοι σήν καρδίαν»: «Αὐτὸς ὁ τρόπος προσευχῆς, τὸ νὰ προσεύχεται δηλαδὴ κανεὶς λέγοντας τὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ, εἶναι θεῖος θεσμός, πού θεσπίστηκε ὄχι μέσῳ Ἀποστόλου ἢ Ἀγγέλου, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ Θεὸς ὁ Ἴδιος. Μετὰ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο, ἀνάμεσα σ' ἄλλες ὑψηλές, ὕστατες ἐντολὲς καὶ ὁδηγίες, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς θέσπισε τὴν προσευχὴ στὸ ὄνομά Του. Ἔδωσε αὐτὸ τὸν τρόπο προσευχῆς σὰν μία νέα, ἐξαίρετη καὶ ἀνεκτίμητη δωρεά. Οἱ Ἀπόστολοι γνώριζαν ἤδη μερικῶς τὴ δύναμη τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ, μ' αὐτὸ θεράπευσαν ἀνίατες ἀρρώστιες καὶ ὑπέταξαν δαίμονες, καὶ μ' αὐτὸ τοὺς κατανίκησαν, τοὺς ἔδεσαν καὶ τοὺς ἐξέβαλαν.
Αὐτὸ τὸ πανίσχυρο καὶ θαυμαστὸ ὄνομα ὁ Κύριός μας ἀφήνει ἐντολὴ νὰ τὸ χρησιμοποιοῦμε στὴν προσευχή. Ὑποσχέθηκε ὅτι τέτοια προσευχὴ θὰ εἶναι ἰδιαίτερα ἀποτελεσματική. «Ὅ,τι ἂν αἰτήσητε τὸν πατέρα», εἶπε στοὺς ἁγίους Ἀποστόλους, «ἐν τῷ ὀνόματί μου, τοῦτο ποιήσω, ἴνα δοξασθῆ ὁ Πατὴρ ἐν τῷ Υἱῷ. Ἐὰν τί αἰτήσητε ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐγὼ ποιήσω» (Ἰωάν. 14,13). « Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὅσα ἂν αἰτήσετε τὸν Πατέρα ἐν τῷ ὀνόματί μου, δώσει ὑμῖν. Ἕως ἄρτι οὐκ ἠτήσατε οὐδὲν ἐν τῷ ὀνόματί μου αἰτεῖτε καὶ λήψεσθε, ἵνα ἡ χαρὰ ὑμῶν ᾖ πεπληρωμένη» ( Ἰωάν. 16, 23-24).

Πόσο ὑπέροχη δωρεά! Εἶναι ἐγγύηση ἀτέλειωτων κι ἀπέραντων εὐλογιῶν! Δωρεὰ πού βγῆκε ἀπὸ τὰ χείλη τοῦ ἄπειρου Θεοῦ, ντυμένου τὴν πεπερασμένη ἀνθρώπινη φύση καὶ καλουμένου μὲ τὸ ἀνθρώπινο ὄνομα τοῦ Σωτήρα[1]. Τὸ ὄνομα ὑπὸ τὴν ἐξωτερική του μορφὴ εἶναι περιορισμένο, ἄλλα ἀντιπροσωπεύει κάτι τὸ ἄπειρο, τὸν Θεό, ἀπὸ τὸν Ὁποῖο ἀντλεῖ ἀπέραντη, θεία ἀξία, τὴ δύναμη καὶ τὶς ἰδιότητες τοῦ Θεοῦ.

Ώ, ἐσὺ Χορηγὲ ἀνεκτίμητης, ἀδιάφθορης δωρεᾶς! Πῶς μποροῦμε ἐμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ θνητοὶ νὰ δεχτοῦμε τὴ δωρεά; Οὔτε τὰ χέρια μας, οὔτε ὁ νοῦς μας, μὰ οὔτε ἡ καρδιὰ μας μποροῦν νὰ τὴ λάβουν. Δίδαξέ μας γιὰ νὰ γνωρίσουμε, ὅσο μποροῦμε, τὸ μεγαλεῖο της δωρεᾶς, τὴ σημασία της καὶ τοὺς τρόπους νὰ τὴ λαβαίνουμε καὶ νὰ τὴ χρησιμοποιοῦμε ἔτσι πού νὰ μὴ τὴν πλησιάζουμε μὲ τρόπο ἁμαρτωλό, γιὰ νὰ μὴ τιμωρηθοῦμε γιὰ ἀδιακρισία καὶ θρασύτητα, ἄλλα ἔτσι πού, γιὰ νὰ τὴν καταλαβαίνουμε καὶ νὰ τὴ χρησιμοποιοῦμε ὀρθά, νὰ λάβουμε ἀπὸ Σένα ἄλλες δωρεὲς πού Σὺ μᾶς ὑποσχέθηκες καὶ Σὺ μοναχὰ γνωρίζεις.

Στὰ Εὐαγγέλια, στὶς Πράξεις καὶ τὶς Ἐπιστολὲς τῶν Ἀποστόλων βλέπουμε τὴν ἀπέραντη πίστη τῶν ἁγίων Ἀποστόλων στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ὅπως καὶ τὸν ἀπέραντο σεβασμὸ τους γι' αὐτό. Στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἔκαναν τὰ πιὸ ἐκπληκτικὰ θαύματα. Δὲν ὑπάρχει περίπτωση, ἀπὸ τὴν ὁποία νὰ μποροῦμε νὰ μάθουμε πῶς προσεύχονταν στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου.   Ὅμως, σίγουρα, ἔτσι προσεύχονταν. Πῶς μποροῦσαν νὰ πράξουν ἀλλιῶς, ὅταν ἡ προσευχὴ ἐκείνη τοὺς δόθηκε ἀπὸ τὸν Ἴδιο τὸν Κύριο κι ἔτσι τοὺς παρήγγειλε νὰ προσεύχονται καὶ ὅταν ἡ ἐντολὴ γι' αὐτὸ ἐπιβεβαιώθηκε μὲ τὸ νὰ ἐπαναληφθεῖ δύο φορές;

 Ἂν ἡ Γραφὴ σιωπᾶ πάνω σ' αὐτὸ τὸ σημεῖο, εἶναι μόνο καὶ μόνο γιατί ἡ προσευχὴ αὐτὴ ἦταν σὲ κοινὴ χρήση καὶ ἦταν τόσο καλὰ γνωστὴ πού δὲ χρειαζόταν εἰδικὴ μνεία σ' αὐτή. Ἀκόμη καὶ στὰ γραπτὰ κείμενα τῶν πρώτων αἰώνων τοῦ Χριστιανισμοῦ, πού ἔχουν φτάσει μέχρι τὴν ἐποχή μας, ἡ προσευχὴ τοῦ Κυρίου δὲν ἀποτελεῖ ἀντικείμενο ξεχωριστῆς πραγματείας, ἄλλα μνημονεύεται μοναχὰ σὲ συνάρτηση μὲ ἄλλα θέματα.

Στὸ βίο τοῦ ἁγίου  Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου, ἐπισκόπου   Ἀντιοχείας, πού στεφανώθηκε μὲ τὸ φωτοστέφανο τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου στὴ Ρώμη, στὰ χρόνια του αὐτοκράτορα Τραϊανοῦ, διαβάζουμε  αὐτὰ τὰ λόγια: «Ὅταν τὸν ἔπαιρναν γιὰ νὰ τὸν καταβροχθίσουν τὰ ἄγρια θηρία καὶ ἐκεῖνος εἶχεν ἀσταμάτητα τὸ ὄνομα τοῦ  Ἰησοῦ στὰ χείλη του, οἱ εἰδωλολάτρες τὸν ρώτησαν γιατί θυμόταν τὸ ὄνομα ἐκεῖνο ἀδιάλειπτα. Ὁ Ἅγιος ἀπάντησε ὅτι εἶχε τὸ ὄνομα τοῦ  Ἰησοῦ Χριστοῦ γραμμένο μέσα στὴν καρδιά του κι ὅτι ὁμολογοῦσε μὲ τὰ χείλη  Ἐκεῖνον πού πάντα ἔφερε μέσα στὴν καρδιά του. Ὅταν τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν καταβροχθίσει τὸν Ἅγιο, ἡ καρδιά του, μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, διατηρήθηκε ἀνέπαφη ἀνάμεσα στὰ κόκαλά του. Οἱ ἄπιστοι τὴ βρῆκαν καὶ τότε θυμήθηκαν ὅσα εἶχε πεῖ ὁ Ἅγιος. Ἔτσι, ἔκοψαν τὴν καρδιὰ ἐκείνη στὰ δύο, θέλοντας νὰ μάθουν ἂν ἦταν ἀληθινὸ ὅ,τι τοὺς εἶχε λεχθεῖ. Στὸ ἐσωτερικὸ τῶν δύο κομματιῶν τῆς καρδίας βρῆκαν μίαν ἐπιγραφὴ γραμμένη μὲ χρυσᾶ γράμματα: ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ.  Ἔτσι ὁ ἅγιος  Ἰγνάτιος ἦταν θεοφόρος καὶ στὸ ὄνομα καὶ στὴν πράξη, ἔχοντας πάντα καὶ φέροντας μέσα στὴν καρδιὰ του τὸ Θεὸ Μας Χριστό, μὲ τὸ ὄνομά Του γραμμένο μὲ τὸ λογισμὸ τοῦ νοῦ σὰν μὲ κάλαμο».

Ὁ  ἅγιος Ἰγνάτιος ἦταν μαθητὴς τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοὺ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καὶ εἶχε τὸ προνόμιο, ὄντας παιδί, νὰ δεῖ τὸν Κύριο  Ἰησοῦ Χριστὸ προσωπικά.  Ἦταν τὸ εὐλογημένο ἐκεῖνο παιδί, γιὰ τὸ ὅποιο λέγεται στὸ Εὐαγγέλιο ὅτι ὁ Κύριος τὸ ἔβαλε στὸ μέσο τῶν Ἀποστόλων, πού συζητοῦσαν γιὰ πρωτεῖα, τὸ πῆρε στὴν ἀγκαλιά του καὶ εἶπε: «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.  Ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτος ἐστὶν ὁ μείζων ἐν τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν»[2].

Σίγουρα ὁ ἅγιος   Ἰγνάτιος διδάχτηκε τὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ ἀπὸ τὸν ἅγιο Εὐαγγελιστὴ καὶ τὴν ἐφάρμοζε κατὰ τὴν περίοδο ἐκείνη τῆς ἀκμῆς τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι Χριστιανοί. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ μάθαιναν τὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ, πρῶτα γιὰ τὴ μεγάλη σημασία τῆς ἴδιας τῆς προσευχῆς, ὅπως καὶ γιὰ τὸ ὅτι σπάνιζαν τότε καὶ ἦταν πανάκριβα τὰ χειρόγραφα ἱερὰ βιβλία, γιατί λίγοι ἦταν οἱ γραμματισμένοι (οἱ πιὸ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους ἦταν ἀγράμματοι) καὶ γιατί ἡ προσευχὴ τοὺ  Ἰησοῦ ἦταν εὔκολη, πρόσφερε ἱκανοποίηση καὶ ἐπενεργοῦσε μὲ μία πολὺ εἰδικὴ ἐνέργεια καὶ δύναμη.

Στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία διαβάζουμε τὸ πιὸ κάτω ἐπεισόδιο: Κάποιος στρατιώτης, γέννημα τῆς Καρχηδόνας, πού ὀνομαζόταν Νεωκόρος, ὑπηρετοῦσε στὴ φρουρὰ τῆς Ἱερουσαλὴμ στὰ χρόνια πού ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ὑπέστη θεληματικὰ τὰ πάθη καὶ θανατώθηκε γιὰ ν' ἀπολυτρώσει τὸ ἀνθρώπινο γένος. Σὰν εἶδε ὁ Νεωκόρος τὰ θαύματα πού τελέσθηκαν στὸ θάνατο καὶ τὴν ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, πίστεψε σ' Αὐτὸν καὶ βαφτίστηκε ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους. Ὅταν τελείωσε τὴ θητεία του, ὁ Νεωκόρος πῆγε πίσω στὴν Καρχηδόνα καὶ μοιράστηκε τὸ θησαυρὸ τῆς πίστης μὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκογένειά του. Ἀνάμεσα σ' ἐκείνους πού δέχτηκαν τὸ Χριστιανισμὸ ἦταν καὶ ὁ Καλλίστρατος, ὁ ἐγγονὸς τοῦ Νεωκόρου. Σὰν ἔφτασε στὴν κατάλληλη ἡλικία ὁ Καλλίστρατος πῆγε στὸ στρατό. Τὸ στρατιωτικὸ ἀπόσπασμα στὸ ὅποιο τοποθετήθηκε τὸ ἀποτελοῦσαν εἰδωλολάτρες. Παρακολούθησαν τὸν Καλλίστρατο καὶ πρόσεξαν πώς αὐτὸς δὲ λάτρευε τὰ εἴδωλα, ἀλλὰ ἀφιέρωνε πολλὴν ὥρα στὴν προσευχὴ τὴ νύκτα μέσα σὲ μοναξιά. Κάποτε κρυφάκουσαν, ἐνῶ ἐκεῖνος προσευχόταν, καὶ τὸν ἄκουσαν νὰ ἐπαναλαμβάνει ἀδιάκοπα τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Γι' αὐτὸ τὸν κατήγγειλαν στὸ διοικητή τους. Ὁ ἅγιος Καλλίστρατος, πού ὁμολογοῦσε τὸ Χριστὸ ὄντας μόνος στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας, Τὸν ὁμολόγησε δημοσίως στὸ φῶς τῆς ἡμέρας καὶ ἐπισφράγισε τὴν ὁμολογία του μὲ τὸ αἷμα του»[3].

Διδαχὴ γιὰ τὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ ἐμφανίζεται στοὺς ἐκκλησιαστικοὺς συγγραφεῖς τοῦ τέταρτου αἰώνα, ὅπως εἶναι ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καὶ ὁ ἀββὰς Ἠσαΐας ὁ Ἀσκητής. Κάποιος συγγραφέας τοῦ πέμπτου αἰώνα, ὁ ἅγιος Ἠσύχιος ὁ Ἱεροσολύμων, παραπονιέται ἀπὸ τότε κιόλας ὅτι ἡ ἄσκηση σ' αὐτὴ τὴν προσευχὴ ἔχει πολὺ παρακμάσει ἀνάμεσα στοὺς μοναχούς. Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου ἡ παρακμὴ αὐτὴ ὅλο καὶ μεγάλωνε. Γι' αὐτὸ καὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες προσπάθησαν μὲ τὰ γραφτά τους νὰ ἐνθαρρύνουν τὴν ἄσκηση στὴν προσευχὴ αὐτή. Ὁ τελευταῖος συγγραφέας, πού ἔγραψε γι' αὐτὴ τὴν προσευχή, ἦταν ὁ μακάριος γέροντας ἱερομόναχος Σεραφεὶμ τοῦ Σαρὼφ[4]. Δὲν ἔγραψε τὶς ὁδηγίες ὁ γέροντας ὁ ἴδιος μὲ τὸ ὄνομα του. Αὐτὲς καταγράφτηκαν ἀπὸ τὰ λόγια του ἀπὸ ἕναν ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς πού καθοδηγοῦσε· εἶναι, ὅμως, γραμμένες μὲ ἀξιοσημείωτα κατανυκτικὸ ὕφος. Τώρα ἡ ἄσκηση στὴν προσευχὴ τοῦ Ἰησοῦ ἔχει σχεδὸν ἐγκαταλειφθεῖ ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς καὶ τὶς μοναχές. Ὁ ἅγιος Ἠσύχιος ἀποδίδει τὴν ἀμέλεια αὐτὴ στὴν ἀκηδία. Πρέπει νὰ παραδεχτεῖ κανεὶς πῶς ἡ κρίση αὐτὴ εἶναι δίκαιη.

Ἡ ἀγαθοεργὸς δύναμη τῆς προσευχῆς τοῦ Ἰησοῦ ἐμπεριέχεται στὸ ἴδιο τὸ Θεῖο ὄνομα τοῦ Θεανθρώπου, τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μολονότι στὴν Ἁγία Γραφὴ ὑπάρχει πλούσια μαρτυρία, πού ἀποδείχνει τὸ μεγαλεῖο τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ, ἐν τούτοις ἡ σπουδαιότητα τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ἐξηγήθηκε μὲ ἰδιαίτερη ἀκρίβεια ἀπὸ τὸν ἅγιο   Ἀπόστολο Πέτρο μπροστὰ στὸ ἑβραϊκὸ συνέδριο, ὅταν ἐρωτήθηκε «ἐν ποίᾳ δυνάμει ἢ ἐν ποίῳ ὀνόματι» εἶχε θεραπεύσει κάποιον ἄνθρωπο χωλὸ ἐκ γενετῆς. «Τότε Πέτρος, πλησθείς Πνεύματος Ἁγίου, εἶπε πρὸς αὐτούς, ἄρχοντες τοῦ λαοῦ καὶ πρεσβύτεροι του   Ἰσραήλ, εἰ ἠμεῖς σήμερον ἀνακρινόμεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ ἀνθρώπου ἀσθενοῦς, ἐν τίνι οὗτος σέσωσται, γνωστὸν ἔστω πᾶσιν ὑμῖν καὶ παντὶ τῷ λαῶ Ἰσραὴλ ὅτι ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου, Ὅν ὑμεῖς ἐσταυρώσατε, ὅν ὁ Θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, ἐν τούτῳ οὗτος παρέστηκεν ἐνώπιον ὑμῶν ὑγιής. Οὗτος ἐστὶν ὁ λίθος ὁ ἐξουθενηθείς ὑφ' ὑμῶν τῶν οἰκοδομούντων,  ὁ  γενόμενος  εἰς κεφαλὴν γωνίας.  Καὶ  οὐκ ἐστὶν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία, οὐδὲ γὰρ ὄνομα ἐστὶν ἕτερον ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν  ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πράξ. 4,8-12). Ἡ μαρτυρία αὐτὴ εἶναι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τοῦ Ἀποστόλου τὸ στόμα, ἡ γλώσσα καὶ ἡ φωνὴ ἦταν ἁπλῶς τοῦ Πνεύματος τὰ ὄργανα.

Ἕνα ἄλλο σκεῦος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁ Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν, δίνει μία παρόμοια μαρτυρία. «Πᾶς γάρ», λέγει, «ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα Κυρίου σωθήσεται» (Ρώμ. 10,13). «Χριστὸς Ἰησοῦς... ἔταπεινωσεν ἑαυτὸν  γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ. Διὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ, πᾶν γόνυ κάμψη ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων» (Φίλ. 2,5-10).

Βλέποντας μακριὰ στὸ μέλλον, ὁ Δαυίδ, ἕνας πρόγονος τοῦ Ἰησοῦ κατὰ σάρκα, ἔψαλλε τὴ μεγαλωσύνη τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ καὶ ζωηρὰ περιέγραψε τὴν ἐπενέργεια καὶ τὸ ἀποτέλεσμα αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος, τὸν ἀγώνα πού γίνεται μὲ τὸ ὄνομα αὐτὸ σὰν μέσο ἐνάντια στὶς πηγὲς τῆς ἁμαρτίας, τὴ δύναμή του νὰ σώζει ἐκείνους πού προσεύχονται μὲ αὐτὸ τὸ ὄνομα ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία στὰ πάθη καὶ τοὺς δαίμονες καὶ τὸ θρίαμβο ἐκείνων πού κερδίζουν πνευματικὴ νίκη μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ. Ἂς ἀκούσουμε τί λέει ὁ θεόπνευστος Δαυίδ: «Κύριε ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά σου ἐν πάση τὴ γῆ! Ὅτι ἐπήρθη ἡ μεγαλοπρέπειά σου ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν. Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον ἕνεκα τῶν ἔχθρων σου τοῦ καταλυσαι ἐχθρὸν καὶ ἐκδικητὴν» (Ψάλμ. 8,2-3). Ἀκριβῶς! Ἡ μεγαλοπρέπεια τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ ξεπερνᾶ τὴν ἀντίληψη τῶν λογικῶν πλασμάτων τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ. Τὴ μεγαλοπρέπεια του τὴ συλλαμβάνει μ' ἕνα τρόπο ἀκατανόητο ἡ παιδιάστικη ἁπλότητα καὶ πίστη. Μ' αὐτὸ τὸ ἀνιδιοτελὲς πνεῦμα πρέπει νὰ προσεγγίσουμε τὴν προσευχὴ στὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ καὶ μ' αὐτή νὰ συνεχίσουμε. Ἡ ἐμμονή μας καὶ ἡ προσοχή μας στὴν προσευχὴ πρέπει νὰ μοιάζει μὲ τὴν ἀδιάκοπη προσπάθεια τοῦ παιδιοῦ ὅταν ἀναζήτα τὰ στήθη τῆς μάνας του. Τότε ἡ προσευχὴ στὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ θὰ στεφθεῖ μὲ πλήρη ἐπιτυχία, οἱ ἀόρατοι ἐχθροὶ θὰ νικηθοῦν καὶ «ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐκδικητὴς» τελικὰ θὰ συντριβεῖ. Ὁ «ἐχθρὸς» ὀνομάζεται «ἐκδικητής», γιατί προσπαθεῖ ἀπὸ ἐκείνους πού προσεύχονται (ἰδιαίτερα ἀπ' ὅσους προσεύχονται κάπου-κάπου κι ὄχι ἀδιάλειπτα) νὰ τοὺς πάρει, ὕστερα ἀπὸ τὴν προσευχή, ὅ,τι ἀπόχτησαν στὴ διάρκεια τῆς προσευχῆς. Γιὰ νὰ κερδηθεῖ μία ἀποφασιστικὴ νίκη, εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἀδιάλειπτη προσευχὴ καὶ ἡ συνεχὴς ἐγρήγορση»[5].

---

[1] Σωτήρας - στὰ ἑβραϊκὰ «Ἰησοῦς» (Μάτθ.  1,21).

[2] Μάτθ.  18,3-4. Πρβλ. Μάρκ. 9,36 καὶ Μηναῖο, 20 Δεκεμβρίου.

[3] Μηναῖο, 27 Σεπτεμβρίου.

[4] Ὁ Μπριαντσιανίνωφ ἔγραψε τὰ πιὸ πάνω μισὸν αἰώνα πρὶν τὴν ἀνακήρυξη τοῦ ἁγίου Σεραφεὶμ σὲ  Ἅγιο.

[5] Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, ΥΙΕ ΜΟΥ ΔΟΣ ΜΟΙ ΣΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝ...», Ὀρθόδοξη ἀναφορὰ στὴν καρδιακὴ ἢ νοερὰ προσευχὴ τοὺ  Ἰησοῦ, Γ' ΕΚΔΟΣΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ἀρχιμ.  Ἐπιφανίου (Εὐθυβούλου) Χαραλ.   Ἀσσιώτη

ΕΚΔΟΣΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ.

http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2532&Itemid=29