Ἐσύ καί ὁ Θεός

«ΕΣΥ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ»

Πῶς θά σωθοῦμε

Ἐπιλογή καί διασκευή ψυχωφελῶν κείμενων ἀπό τό βιβλίο «ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ»

τοῦ μοναχοῦ Ἀγαπίου Λάνδου τοῦ Κρητός

Στή σχέση μας μέ τόν Θεό χρειαζόμαστε τίς τρεῖς μεγάλες θεολογικές ἀρετές,

τήν πίστη, τήν ἐλπίδα καί τήν ἀγάπη(Α’ Κορ. 13, 13).

Μ’ αὐτές διαμορφώνεται μέσα μας καρδία τέκνου.

Συλλογίσου, πῶς εἶναι ἕνας καλός κι’ ἐνάρετος γιός, πῶς αἰσθάνεται καί πῶς ἀντιμετωπίζει τόν πατέρα του, πόση ἀγάπη καί ἐμπιστοσύνη τοῦ ἔχει, μέ πόσο σεβασμό καί πόση εὐλάβεια στέκεται μπροστά του, πόση ὑπακοή τοῦ κάνει, πόση εὐγνωμοσύνη νιώθει γιά ὅσα τοῦ προσφέρει, μέ πόσο ζῆλο ἐργάζεται στά πατρικά ἔργα, μέ πόσο πόθο προστρέχει κοντά του σέ κάθε περίσταση, ἀλλά καί μέ πόση ταπείνωση ὑπομένει τίς παιδευτικές του τιμωρίες. Ἔτσι πρέπει νά διαθέσεις κι’ ἐσύ τήν καρδιά σου ἀπέναντι στόν Κύριο, τόν οὐράνιο Πάτερα καί Πλάστη σου. Τά κυριότερα χαρακτηριστικά τῆς σωστῆς σχέσεώς σου μ’ Αὐτόν θά σημειώσουμε στή συνέχεια.

Τό πιό βασικό στοιχεῖο εἶναι ἡ ἀγάπη, καθώς μάλιστα ὁ ἴδιος ὁ Χριστός τό διακήρυξε: «Ν’ ἀγαπᾶς τόν Κύριο καί Θεό σου μ’ ὅλη τήν καρδιά σου, μ’ ὅλη τήν ψυχή σου καί μ’ ὅλο τό νοῦ σου. Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη καί πιό μεγάλη ἐντολή» (Ματθ. 22, 37 – 38). Τί σημαίνει ὅμως ν’ ἀγαπᾶς τόν Θεό; Σημαίνει πώς ὁ νοῦς σου εἶναι προσκολλημένος σ’ Ἐκεῖνον -αὐτό λέγεται μνήμη Θεοῦ -, πώς οἱ ἐπιθυμίες σου ὅλες συγκλίνουν σ’ Ἐκεῖνον, πώς τά μέλη τοῦ σώματός σου καί οἱ αἰσθήσεις σου καί οἱ ψυχικές σου δυνάμεις στό σύνολό τους ἐκτελοῦν θεληματικά καί ἀβίαστα τό ἅγιο θέλημά Του. Πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ σέ ἕλκει ἀκατανίκητα ἡ ἀγάπη, πού τίς αἰτίες της ἀνακαλύπτεις σ’ ὅλα τά κτίσματα, σ’ ὅλη τήν πλάση, μιά καί ὅλα σέ ὁδηγοῦν στόν τέλειο καί ἄπειρο Δημιουργό τους.

Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ

Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι τό δεύτερο στοιχεῖο τῆς σωστῆς σχέσεώς μας μαζί Του. Ὅταν ὅμως στήν περίπτωση αὐτή μιλᾶμε γιά φόβο, δέν πρέπει νά τόν ἐννοήσουμε μέ τή συνηθισμένη σημασία τῆς λέξεως, δηλαδή σάν τρόμαγμα καί σκιάξιμο, μήτε σάν φόβο δουλικό, πού ἐπιβάλλει ἀκούσια ὑποταγή γιά τήν ἀποφυγή ὀδυνηρῆς τιμωρίας. Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἶναι, θά λέγαμε, φόβος φιλικός καί ἀγαπητικός, εἶναι ἡ ἀνησυχία μας μήπως λυπήσουμε μέ τά ἔργα ἤ τά λόγια ἤ τούς λογισμούς τόν Πανάγαθο καί Πολυεύσπλαχνο Πατέρα μας, ἕνας φόβος πού νιώθουν ὅλα τά φιλόστοργα παιδιά γιά τό γονιό τους καί ταυτίζεται μέ τό φόβο τοῦ Θεοῦ πού  τρέφεται καί μεγαλώνει στήν ψυχή μας, ὅταν ἔχουμε στό νοῦ μας καί μελετᾶμε ἀκατάπαυστα:

•   τό ἄπειρο ὕψος τῆς μεγαλοσύνης τοῦ Θεοῦ,
•  τό ἀνεξιχνίαστο βάθος τῶν κριμάτων Του,
•   τήν ἀνέκφραστη δικαιοσύνη Του καί
•   τό πλῆθος τῶν δικῶν μας ἁμαρτημάτων.

Οἱ τέσσερις τοῦτοι λογισμοί, πού πρέπει νά μποῦν βαθιά μέσα στήν καρδιά μας, εἶναι οἱ φύλακες τῆς ἀγάπης καί τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ, καθώς διώχνουν μακριά τήν ἁμαρτία.

Τό θάρρος ἀπέναντι στόν Θεό

Μετά τήν ἀγάπη καί τό φόβο, ἔρχεται φυσιολογικά  τό θάρρος ἀπέναντι στόν Θεό, θάρρος πού δέν τό χαρακτηρίζουν ἡ προπέτεια καί ἡ ἀνευλάβεια, ἀλλά ἡ ἐμπιστοσύνη καί ἡ ἀφοσίωση. Ὁ γιός ἑνός πλούσιου καί ἰσχυροῦ πάτερα σέ ὅλες τίς θλίψεις καί τίς ἀνάγκες του προστρέχει σ’ αὐτόν, βέβαιος ὅτι δέν θά τοῦ λείψει ποτέ ἡ πατρική βοήθεια καί συμπαράσταση. Καί κάθε φιλόθεη ψυχή, ξέροντας πώς ἔχει Πατέρα παντοδύναμο καί πλούσιο σέ ἔλεος, δέν ἀπελπίζεται ποτέ στούς κινδύνους καί στά λυπηρά τοῦ βίου, ἀλλά στρέφεται σ’ Ἐκεῖνον μέ θάρρος καί μέ ἐλπίδα, πιστεύοντας ἀκράδαντα ὅτι, ἄν εἶναι γιά τό καλό της, θά τήν βγάλει ὁ Πανάγαθος ἀπό κάθε δύσκολη περίσταση.

Ὁ ζῆλος γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ

 Τέταρτη ἀρετή εἶναι ὁ ζῆλος γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ὁ πόθος καί ἡ ἔγνοια καί ὁ ἀγώνας σου νά δοξάζεται μέ κάθε τρόπο τό πανάγιο ὄνομά Του, νά γίνεται τό θέλημά Του «καί στή γῆ, ὅπως γίνεται στόν οὐρανό» (Ματθ. 6, 10). Καί ὅταν διαπιστώνεις ὅτι τοῦτο δέν γίνεται, νά θλίβεσαι καί νά πονᾶς ὁλόψυχα.

Ἡ εὐθύτητα τῆς καρδιᾶς

Πέμπτη ἀρετή εἶναι ἡ εὐθύτητα  τῆς καρδιᾶς, δηλαδή ἡ καθαρότητα τῆς συνειδήσεως, τό ἀνυπόκριτο καί ἀνυστερόβουλο τῶν προθέσεων. Μέ ὅλα μας τά ἔργα, τά λόγια καί τά διανοήματα νά μήν ἐπιδιώκουμε – ἄμεσα ἤ ἔμμεσα, συνολικά ἤ μερικά – κανένα δικό μας ὄφελος ἤ κέρδος, ὄχι μόνο πρόσκαιρο μά οὔτε καί αἰώνιο. Μοναδική μας ἐπιδιώξη νά εἶναι ἡ δόξα τοῦ ἀγαπημένου μας Κύριου, πού συντελεῖται μέ τήν ἱλαρή ἐκπλήρωση τῶν σωτήριων ἐντολῶν Του.

 Πολλοί ἄνθρωποι κάνουν διάφορες ἀγαθοεργίες, δέν εἶναι ὅμως μήτε τά κίνητρά τους ὁ ἔνθεος ζῆλος καί ἡ ἀγάπη στό Χριστό, μήτε στόχοι τους ἡ ὑπακοή σ’ Αὐτόν καί ἡ δόξα Του. Ἀπό κενοδοξία καί ἀνθρωπαρέσκεια κινοῦνται καί τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων ἐπιζητοῦν. Γι’ αὐτό τά ἔργα τῆς «ἀγάπης»  τους δέν ἔχουν καμμία ἄξια ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί παραμένουν ἀνώφελα. Ὅπως λέει χαρακτηριστικά ὁ ἀπόστολος, «κι’ ἄν ἀκόμα μοιράσω στούς φτωχούς ὅλα μου τά ὑπάρχοντα, κι’ ἄν παραδώσω στή φωτιά τό σῶμα μου γιά νά καεῖ, ἀλλά δέν ἔχω ἀγάπη, δέν ὠφελοῦμαι τίποτα» (Α΄ Κορ. 13, 3).

Ἡ παρηγόρια τῆς προσευχῆς

Ἕκτη ἀρετή, πού μᾶς συνδέει μέ τό Θεό , εἶναι ἡ προσευχή, γιά τήν ὁποία γράψαμε στό πρῶτο μέρος τοῦ βιβλίου (σελ. 87-89). [Καί εἶναι τά ἐξῆς:]

Δέν ὑπάρχει στόν κόσμο ὑψηλότερη ἐργασία ἀπό τήν προσευχή, γιατί αὐτή ἑνώνει τόν ἄνθρωπο μέ τό Θεό. Γιά τό μεγαλεῖο καί τή σπουδαιότητά της, τούς τρόπους καί τά ἀποτελέσματά της μᾶς μιλοῦν διεξοδικά οἱ ἱερές Γραφές καί οἱ ἅγιοι Πατέρες. Ἐδῶ τώρα θά τονίσουμε μόνο πόσο βοηθάει στίς θλίψεις.

 Πραγματικά, δέν ὑπάρχει πιό μεγάλη παράκληση ἀπό τήν καταφυγή στόν Κύριο μέ τήν προσευχή. «Στόν Κύριο προσευχήθηκα δυνατά, ὅταν μέ βρῆκαν θλίψεις, καί μέ ἄκουσε» λέει ὁ προφήτης Δαβίδ (Ψαλμ. 119, 1). Αὐτό ἔκαναν ὅλοι οἱ ἅγιοι στίς θλίψεις τους, καί ἡ Θεία Βοήθεια δέν ἀργοῦσε, ὅπως δέν ἀργεῖ ποτέ ν’ ἀνταποκριθεῖ στήν ἱκεσία τοῦ δίκαιου. Εἶναι, ἄλλωστε, ρητή ἡ ὑπόσχεση τοῦ Κύριου: «Ζήτησε τή βοήθειά μου στή θλίψη σου, καί θά σέ γλιτώσω ἀπ’ αὐτήν» (Ψαλμ. 49, 15).

 Μόλις, λοιπόν, πέσει ἐπάνω σου ἡ θλίψη, μή μικροψυχήσεις, μήν ταραχθεῖς. Στρέψε ἱκετευτικά τά ματιά σου στόν οὐρανό, καί ζήτα ταπεινά τή Θεία Βοήθεια. Ἄν συμφέρει τήν ψυχή σου καί συμβάλλει στή σωτηρία σου ἡ ἀπαλλαγή ἀπό τή δοκιμασία, νά μήν ἔχεις ἀμφιβολία ὅτι ὁ Θεός θά εἰσακούσει τήν προσευχή σου καί θά σέ ἀπαλλάξει. Ἄν ὅμως αὐτό εἶναι ἀσύμφορο γιά τήν ψυχή σου – πράγμα πού μόνο Ἐκεῖνος, ὁ Πάνσοφος γνωρίζει – μήτε ἐσύ δέν θά πρέπει νά τό θέλεις. Καλύτερα εἶναι νά θλίβεσαι πρόσκαιρα τώρα, παρά νά στερηθεῖς τήν αἰώνια ζωή.

 Ὅπως καί νά ἔχει τό πράγμα, μή σταματήσεις νά προσεύχεσαι. Γιατί πολλές φορές ὁ Κύριος ἐπιτρέπει νά μᾶς βροῦν οἱ θλίψεις γιά νά τρέξουμε κοντά Του. Ὅταν ὅλα πηγαίνουν καλά, Τόν ξεχνᾶμε. Καί ὅταν ἀρχίζουν τά προβλήματα, τότε Τόν θυμόμαστε! Εἴμαστε κι’ ἐμεῖς σάν τά ἄμυαλα παιδάκια, πού, ὅταν εἶναι χορτάτα καί δέν ἔχουν καμμία δυσκολία, τό ρίχνουν στό παιχνίδι καί ξεχνοῦν τούς γονεῖς τους, ὅταν ὅμως πεινάσουν ἤ πέσουν καί χτυπήσουν πουθενά, τότε τρέχουν κλαίγοντας στούς γονεῖς καί ζητοῦν βοήθεια.

 Ὅλα τά καλά μέ τήν προσευχή τά ἀποκτᾶμε. Καί ὅλα τά λυπηρά μέ τήν προσευχή τά ξεπερνᾶμε. Γι’ αὐτό ὁ Ἰησοῦς εἶπε: «Νά μένετε ἄγρυπνοι καί νά προσεύχεστε ἀδιάκοπα» (Λουκ. 21, 36). Μέ τήν προσευχή θά νικήσεις κι’ ἐσύ τίς θλίψεις, μέ τήν προσευχή θ’ ἀποκτήσεις τίς ἀρετές, μέ τήν προσευχή θά ἑνωθεῖς μέ τόν Κύριο, μέ τήν προσευχή θά γίνεις μέτοχος τῆς Μακαριότητός Του.

Ἡ εὐγνωμοσύνη

Ἕβδομη ἀρετή, εἶναι ἡ εὐγνωμοσύνη, πού γεννιέται ἀπό τήν ἐπίγνωση τῶν ἀναρίθμητων εὐεργεσιῶν καί δωρεῶν τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος μᾶς ἔπλασε «κατ’ εἰκόνα» Του, μᾶς ἔδωσε τή ζωή, μᾶς προίκισε μέ τόσο θαυμαστή ποικιλία ὀργάνων καί αἰσθήσεων. Καί τώρα πάλι ἡ Πρόνοιά Του μᾶς κυβερνάει, τά κτίσματά Του μᾶς ὑπηρετοῦν, τά ζῶα καί οἱ καρποί  Του μᾶς τρέφουν, τό στερέωμά Του μᾶς καλύπτει, οἱ ἄγγελοί Του μᾶς φυλᾶνε, ἡ σοφία Του μᾶς νουθετεῖ, ἡ μακροθυμία Του μᾶς ὑπομένει, ἡ δύναμή Του μᾶς γλυτώνει ἀπό τούς κινδύνους. «Τί ν’ ἀνταποδώσουμε στόν Κύριο γιά ὅλες τίς εὐεργεσίες πού μᾶς ἔκανε; (Ψαλμ. 115, 3). Σ’ Ἐκεῖνον χρωστᾶμε τά πάντα. «Καί γιά ὅλα αὐτά», προτρέπει εὔλογα ὁ σοφός Σειράχ, «δόξασε Αὐτόν πού σ’ ἔπλασε καί σέ γέμισε μέ τά πολλά Του ἀγαθά» (32, 13), λέγοντας μαζί μέ τόν εὐγνώμονα Δαβίδ: «Δόξαζε, ψυχή μου, τόν Κύριο, καί μήν ξεχνᾶς ὅλες Του τίς εὐεργεσίες» (Ψαλμ. 102, 2).

Ἡ ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ

Τελευταία ἀρετή εἶναι ἡ ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού ἀποτελεῖ τήν τελείωση, τή συμπύκνωση καί τή σφραγίδα ὅλων τῶν ἄλλων ἀρετῶν. Καί τοῦτο ἐπειδή, γιά νά ταυτίσει κανείς ἀπόλυτα τό θέλημά του μέ τό θεῖο θέλημα, πρέπει νά ἔχει ὁλότελα νεκρωθεῖ γιά τήν ἁμαρτία, γιά τόν κόσμο, τή σάρκα καί τό διάβολο.

Τρεῖς εἶναι οἱ βαθμοί τῆς ὑπακοῆς:

·         Ὁ πρῶτος βαθμός εἶναι ἡ ὑπακοή σ’ ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ μέ τόση ἀκρίβεια καί τόσο ζῆλο, ὥστε νά προτιμᾶς ὅλα τοῦ κόσμου τά κολαστήρια, παρά τή διάπραξη μιᾶς ἁμαρτίας, καί μάλιστα θανάσιμης.

·         Ὁ δεύτερος βαθμός εἶναι ἡ ταύτιση μέ τό θέλημα τοῦ Κύριου, ἡ εὐχαριστία Του τόσο στά καλά ὅσο καί στά λυπηρά γεγονότα, ἡ δοξολογία Του στήν ὑγεία καί στήν ἀρρώστια, στήν εὐτυχία καί στή δυστυχία, στήν τιμή καί στήν ἀτιμία, στή ζωή καί στό θάνατο – γιατί πρέπει νά ξέρεις, ὅτι χωρίς τή Θεία βούληση ἤ παραχώρηση τίποτα δέν γίνεται. Γι’ αὐτό νά δέχεσαι μέ ἱλαρότητα καί ὑπομονή τήν παιδεία τοῦ Θεοῦ, γνωρίζοντας ὅτι κάθε πατέρας, μέ ὅσην ἀγάπη προσφέρει δῶρα στό γιό του, μ’ ἄλλη τόση πάλι τόν παιδεύει, ὅταν πρέπει. Ἡ ὑπομονή στίς θλίψεις τῆς θείας παιδαγωγίας ἔχει κι’ αὐτή τρεῖς βαθμίδες:

1.   τό νά ὑπομένεις, τίς θλίψεις καρτερικά, ὅπως ὁ Ἰώβ
2.   ὄχι μόνο νά τίς ὑπομένεις, ἀλλά καί νά τίς ἐπιθυμεῖς γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ὅπως οἱ μάρτυρες καί
3.  νά χαίρεσαι γι’ αὐτές, ὅπως οἱ ἀπόστολοι.

Οἱ δύο τελευταῖες βαθμίδες ὑπομονῆς, δηλαδή τῶν μαρτύρων καί τῶν ἀποστόλων, εἶναι ὑψηλότερες. Λίγοι φτάνουν σ’ αὐτές. Ὅλοι ὅμως πρέπει νά ἔχουμε τήν ὑπομονή τοῦ Ἰώβ, γιατί χωρίς αὐτή δέν σωζόμαστε.

·         Ὁ τρίτος καί τελευταῖος βαθμός τῆς ὑπακοῆς εἶναι ἐκεῖνος πού καθορίζεται ἀπό τόν ἀπόστολο Παῦλο στό γνωστό χωρίο τῆς ἐπιστολῆς του πρός τούς Ἑβραίους: «Ν’ ἀκολουθεῖτε πιστά καί νά ὑπακοῦτε τούς ἐκκλησιαστικούς σας ἡγέτες. Γιατί αὐτοί ἀγρυπνοῦν γιά τή σωτηρία σας, ἐπειδή θά δώσουν λόγο στόν Θεό» (13,17). Πρόκειται δηλαδή γιά τήν ὑπακοή στούς πνευματικούς μας ὁδηγούς, στούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, τούς ὁποίους ὁ Κύριος κατέστησε ἐπιτρόπους Του στή γῆ καί οἰκονόμους τῶν μυστηρίων Του, λέγοντάς τους τόν φοβερό λόγο: «Ἐκεῖνος πού ὑπακούει ἐσᾶς, ὑπακούει Ἐμένα. Κι’ ἐκεῖνος πού παρακούει ἐσᾶς παρακούει ἐμένα»(Λουκ. 10, 16).

 Κι’ αὐτή ἡ ὑπακοή πάλι ἔχει τρεῖς βαθμίδες:

1.   τό νά ὑπακοῦς καί νά ἐκτελεῖς κάποιαν ἐντολή ἐξωτερικά μόνο, χωρίς νά τή δέχονται ἡ θέληση καί ὁ λογισμός σου,
2.  νά ὑπακοῦς μέ τή θέληση καί
3.   νά ὑπακοῦς καί μέ τή θέληση καί μέ τό λογισμό.

Ἡ τελευταία βαθμίδα τῆς ὑπακοῆς χαρακτηρίζεται ἀπό πολλή ταπείνωση καί διάκριση.

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://HristosPanagia3.blogspot.com