ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ. ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης
Οἱ Ἅγιοι τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Χθές καί σήμερα.
Διάλεξη τοῦ π. Παταπίου πού δόθηκε τήν Κυριακή 26 Μαΐου στό Μέγαρο Πολιτισμοῦ τῆς πόλεως Arad τῆς Τρανσυλβανίας τῆς Ρουμανίας στό πλαίσιο τοῦ διεθνοῦς φεστιβάλ ὀρθόδοξης πνευματικότητας καί τέχνης Arta Sacra «Φιλοκαλία»
Ἄν
εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὑπάρχουν στόν κόσμο τόποι, πού ἡ ὀμορφιά καί ἡ
ἀκτινοβολία τους μποροῦν νά προξενήσουν στόν ἄνθρωπο ἐνθουσιασμό καί
δέος καί νά τόν ὁδηγήσουν στήν πνευματική ἀνάταση, τότε σίγουρα τό Ἅγιον
Ὄρος κατέχει ἀνάμεσά τους περίοπτη θέση.
Τό
Ἅγιον Ὄρος τό στολίζουν βέβαια ὅλες οἱ ὀμορφιές τῆς φύσεως, πού ἡ χάρη
τοῦ Θεοῦ ἀπλόχερα σκόρπισε σ᾿ αὐτό, ὡς ἄλλον Παράδεισο. Τό κοσμοῦν
ἐπίσης τά περικαλλῆ ἱερά μοναστήρια, οἱ σκῆτες καί τά κελλιά μέ τήν
ἐξαίσια καί τήν ἀπόλυτα ἰσορροπημένη μέ τό φυσικό περιβάλλον
ἀρχιτεκτονική τους καθώς καί τά μεγάλης ἀξίας κειμήλια, ἱερά λείψανα καί
ἄλλα ἀφιερώματα πού εἶναι ἀποθησαυρισμένα σ᾿ αὐτά. Τό κοσμοῦν, ὅλ᾿
αὐτά, κάνοντάς το νά μοιάζει σάν ἄλλος οὐρανός, μέ τήν λαμπρότητά τους.
Περισσότερο
ὅμως ἀπ᾿ αὐτά, τό Περιβόλι τῆς Παναγίας, ὅπως ἀποκαλεῖ ὁ πιστός
ἑλληνικός λαός τό Ἅγιον Ὄρος, καυχᾶται, ἀγάλλεται, λαμπρύνεται καί
μεγαλύνεται γιά τούς ἐνάρετους καί ἅγιους ἄνδρες πού ἀσκήθηκαν σ᾿ αὐτό,
σέ διάφορους καιρούς καί χρόνους. Γιά τούς Ἁγίους του!
Γιατί ἀπό τά πρῶτα χρόνια τῆς ἀθωνικῆς ἱστορίας, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τήν προστασία τῆς Κυρίας Θεοτόκου, ἔλαμψαν σ᾿ αὐτό, ἁγιώτατοι καί θαυμάσιοι ἀσκητές καί Πατέρες, πού ἡ μνήμη τους εἶναι παντοτινή. Ὅλοι αὐτοί οἱ τρισμακάριοι, σάν ἄλλοι ἀθλητές πέρασαν τή ζωή τους στόν τόπο αὐτό, μέσα ἀπό μυριάδες ἀγῶνες καί ἐμπόδια, καί, ἔχοντας αὐτόν τόν ἱερό Ἄθωνα σάν κλίμακα, ἀνέβηκαν στούς οὐρανούς.
Γιατί ἀπό τά πρῶτα χρόνια τῆς ἀθωνικῆς ἱστορίας, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τήν προστασία τῆς Κυρίας Θεοτόκου, ἔλαμψαν σ᾿ αὐτό, ἁγιώτατοι καί θαυμάσιοι ἀσκητές καί Πατέρες, πού ἡ μνήμη τους εἶναι παντοτινή. Ὅλοι αὐτοί οἱ τρισμακάριοι, σάν ἄλλοι ἀθλητές πέρασαν τή ζωή τους στόν τόπο αὐτό, μέσα ἀπό μυριάδες ἀγῶνες καί ἐμπόδια, καί, ἔχοντας αὐτόν τόν ἱερό Ἄθωνα σάν κλίμακα, ἀνέβηκαν στούς οὐρανούς.
Ἡ ζωντανή παρουσία τῆς Ἀθωνίτισσας Θεοτόκου,
τῆς προστάτιδος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί οἱ ἀσκητικοί ἀγῶνες τῶν ἁγιασμένων
Ἁγιορειτικῶν μορφῶν κάνουν κάθε γωνιά τοῦ Ἅγίου Ὄρους, τόπο θεοφάνειας. Ὁ
σύγχρονος προσκυνητής, βηματίζοντας στό Ἅγιον Ὄρος, τόν τόπο καί τήν
ἱστορία του, τό αἰσθάνεται αὐτό καί ψηλαφεῖ τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ σέ
κάθε του βῆμα.
Καί
στό σημεῖο αὐτό θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω τούς διοργανωτές τῆς σημερινῆς
ἐκδήλωσης, πού γίνεται στό πλαίσιο τοῦ διεθνοῦς φεστιβάλ καλλιτεχνίας «Ἡ
Φιλοκαλία». Νά τούς εὐχαριστήσω γιά τήν δυνατότητα πού μοῦ ἔδωσαν, νά
ἔλθω ἀπό τόν μακρυνό Ἄθωνα, κομίζοντας στήν εὐλογημένη γῆ τῆς Ρουμανίας
τήν εὐλογία τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων καί νά ἐπικοινωνήσω
μέ ἕνα τόσο ἐκλεκτό καί «φιλόκαλο» ἀκροατήριο. Ἐλπίζω,
μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, καί τήν εὐχή τῶν πατέρων, ἡ παρούσα διάλεξη νά
φανεῖ χρήσιμος συνοδοιπόρος σ᾿ αὐτήν τήν ἀναζήτηση ψυχῆς τοῦ καθενός
μας.
ΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ARAD ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ΟΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Η ΔΙΑΛΕΞΗ |
Οἱ
κοινόβιες μονές, οἱ σκῆτες, τά κελλιά, οἱ καλύβες, τά καλντερίμια, τά
κοιμητήρια, τά σπήλαια καί τά ἀσκητήρια, πού κρέμονται σέ
ἀπόκρημνα καί ἀπρόσιτα μέρη, παραμένουν σιωπηλοί μάρτυρες τῆς
θαυμαστῆς καί ἰσάγγελης βιοτῆς τῶν ὁσίων Ἁγιορειτῶν Πατέρων, καί γιά μᾶς τούς
νεώτερους, μοναχούς καί προσκυνητές, διαχρονική πρόσκληση γιά
μίμησή τους.
Στό
Ἅγιον Ὄρος, ἀπό τόν 9ο αἰώνα ὥς τίς μέρες μας, ἔζησαν ὑπέρ τούς
τετρακοσίους Ἅγιοι. Ὑπάρχει βέβαια καί ἕνα πλῆθος ἀγνώστων σέ μᾶς ἁγίων,
πού εὐαρέστησαν τόν Θεό καί τιμήθηκαν ἀπό Αὐτόν.
Τό
Ἅγιον Ὄρος εἶναι ἴσως ὁ μόνος τόπος σ᾿ ὁλόκληρο τόν κόσμο πού δέν
γεννήθηκε κανείς. Ἦταν ὅμως -καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ παραμένει καί
σήμερα- ἕνας τόπος, ὅπου χιλιάδες ἄνθρωποι ἔχουν ἀναγεννηθεῖ ἐν Χριστῷ.
Οἱ
ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας μπορεῖ νά τιμῶνται ἰδιαίτερα σέ ἕναν τόπο,
ἀνήκουν ὅμως στό πλήρωμα ὅλης τῆς Ἐκκλησίας. Καί γνωρίζουμε πολύ καλά
ὅτι στήν ὀρθόδοξη γῆ τῆς Ρουμανίας, πολλοί ἀπό τούς Ἁγιορεῖτες ἁγίους
ἀπολαμβάνουν τῆς τιμῆς τῶν πιστῶν. Καί ποιός Ρουμάνος δέν γνωρίζει τόν
ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Ἀθωνίτη, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ,
τόν ἅγιο Νήφωνα πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τόν ἅγιο Νικόδημο τόν
Ἁγιορείτη; Ποιός δέν ἔχει ὠφεληθεῖ ἀπό τή διδασκαλία τῶν συγχρόνων μας
ἁγίων Γερόντων Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου καί Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου;
Ἤ ποιός Ρουμάνος δέν γνωρίζει τόν ἅγιο Παΐσιο Βελιτσκόφσκι
(+ 1794), πού μετά τόν Ἄθωνα ἔζησε στή Ρουμανία, στό Ἰάσιο καί στίς
μονές Νεάμτς καί Ντραγκομίρνα, μεταφέροντας τό πνεῦμα τοῦ ἀθωνικοῦ
μοναχισμοῦ καί τῆς Φιλοκαλίας; Ὁ ἅγιος Παΐσιος καί οἱ μαθητές του
προσέφεραν στόν εὐσεβῆ ρουμανικό λαό προσεγμένες μεταφράσεις τῶν Ἑλλήνων
Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι μάλιστα χαρακτηριστικό ὅτι δέκα μόλις
χρόνια μετά τήν πρώτη ἔκδοση τῆς Φιλοκαλίας στά ἑλληνικά, τό 1793,
ἔχουμε τήν πρώτη μετάφρασή της στά σλαβωνικά, γλώσσα στήν ὁποία
γράφονταν τότε τά ἐκκλησιαστικά κείμενα στή Ρουμανία. Τό ἔργο αὐτό
γνώρισε ἐπανειλημμένες ἐκδόσεις καί δημιούργησε τόσο στή Ρουμανία ὅσο
καί τίς ἄλλες βαλκανικές χῶρες μεγάλο ἐνδιαφέρον γιά τούς ἀσκητές
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.
Σύμφωνα μέ τίς πηγές, στό Ἅγιον Ὄρος ἔχουμε παρουσία Ρουμάνων μοναχῶν
ἀπό τόν 11ο ἤδη αἰώνα. Ἀπό τήν κατάλυση τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας
καί μετά, ἡγεμόνες τῆς Βλαχίας, γνωρίζοντας τά εὐεργετικά πνευματικά
ὀφέλη πού θά εἶχε στή χώρα σας ἡ ἐπαφή μέ τό Ἅγιον Ὄρος, προσέφεραν σ᾿
αὐτό πλούσιες δωρεές, ἀφιέρωσαν πολλά μετόχια, καί ἀναδείχθηκαν νέοι
κτήτορες ἀρκετῶν ἀθωνικῶν μονῶν, συμβάλλοντας στήν ἀνακαίνισή τους.
Παράλληλα, ὁ Χαρίτων (+ 1381), ἕνας ἀπό τούς πρώτους μητροπολίτες
Οὑγγροβλαχίας, πού ἔθεσε τίς βάσεις ὀργάνωσης τῆς Ρουμανικῆς Ἐκκληχίας,
ἦταν Ἁγιορείτης.
Ἕνας ἀπό τούς περισσότερο τιμώμενους Ἁγιορεῖτες ἁγίους στή Ρουμανία στάθηκε ὁ ἑλληνοσερβικῆς καταγωγῆς ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἡγιασμένος, ἱδρυτής τῆς μονῆς Τισμάνα. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ἔρχεται στή Βλαχία ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, περί τό 1360. Στάθηκε
μετακομιστής τῆς ἀθωνικῆς ἀκτινοβολίας καί τῆς ἀναγέννησης τοῦ
μοναχισμοῦ στίς ρουμανικές χῶρες, καθώς ὁ ἴδιος, μέ τή βοήθεια μαθητῶν
του, ἵδρυσε καί ὀργάνωσε στή Ρουμανία κοινοβιακές μονές κατά τόν τύπο
καί τήν τάξη τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἡ μονή Τισμάνα εἶναι ἡ ἀρχαιότερη σωζόμενη
στή Ρουμανία καί ἀναδείχθηκε, ἐκτός τῶν ἄλλων, περίφημο κέντρο
καλλιγραφίας καί ἀντιγραφῆς χειρογράφων.
Κλείνοντας
αὐτή μας τή σύντομη παρένθεση στούς Ἁγιορεῖτες ἁγίους πού συνδέονται
ἄμεσα μέ τήν εὐλογημένη χώρα σας καί οἱ ὁποῖοι ἄφησαν πολύτιμη καί
αἰώνια πνευματική παρακαταθήκη ἀλλά καί συνεχίζουν νά πρεσβεύουν γιά
ὅλους μας, θά ἀναφερθοῦμε στόν ἅγιο Νήφωνα
τόν Β΄πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (+ 1508), τόν λαμπρό αὐτό φωστῆρα
τῆς ρουμανικῆς γῆς. Ὁ ἅγιος Νήφων, Ἁγιορείτης μοναχός ἀπό τή μονή
Διονυσίου, συνέβαλε ἀποφασιστικά στήν ἀναδιοργάνωση τῆς Ρουμανικῆς
Ἐκκλησίας καί στήν θωράκιση τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐνῶ ἔδωσε νέα ὤθηση στήν
πνευματική ζωή. Μέρος τῶν ἱερῶν λειψάνων του φυλάσσονται στήν Κούρτεα
ντέ Ἄρτζες, ὅπου κάθε χρόνο χιλιάδες πιστῶν συρρέουν γιά νά τιμήσουν τή
μνήμη του.
Μεγάλη, τέλος, ὑπῆρξε ἡ πνευματική ὀφέλεια πού ἀπόλαυσε ὁ εὐσεβής ρουμανικός λαός ἀπό τήν δράση τῶν ρουμάνων Ἁγιορειτῶν ἁγίων Γεωργίου τῆς Τσερνίκα (+ 1806), τοῦ ἁγίου Ἀντίπα τῆς μονῆς Καλνταρουσάνι (+ 1882) καί τοῦ νεομάρτυρος Παχωμίου (+ 1810).
Ἀγαπητοί μου ἐν Χριστῷ ἀδελφοί !
Οἱ Ἁγιορεῖτες ἅγιοι, προερχόμενοι ἀπό ὅλους τούς ὀρθόδοξους λαούς, δόθηκαν
ὁλοκληρωτικά στόν Θεό. Μέσα ἀπό πολυετεῖς ἀσκητικούς ἀγῶνες καθάρισαν
τόν ἑαυτό τους ἀπό τά πάθη καί ἔγιναν δοχεῖα ἐκλεκτά, ἄξια νά δεχθοῦν τά
θεῖα χαρίσματα. Καί στή συνέχεια ἀναδείχθηκαν λαμπροί συνεχιστές τῆς
γνήσιας ὀρθόδοξης μοναχικῆς παράδοσης.
Στά τέλη τοῦ 18ου αἰώνα, ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, πού πρῶτος συνέγραψε τόσο τήν Ἀκολουθία τῶν Ἁγιορειτῶν Ἁγίων, ὅσο καί τόν Ἐγκωμιαστικό Λόγο πρός
αὐτούς, γράφει ὅτι οἱ Ἁγιορεῖτες ἅγιοι φάνηκαν ἀληθινά σ᾿ ὅλους ἐμᾶς,
ὅσους κατοικοῦμε στό Ὄρος ἀλλά καί σ᾿ ὅλους τούς Ὀρθοδόξους, παντοτεινοί
εὐεργέτες καί προστάτες καί ἔφοροι, ὄχι μόνο μέ τά λόγια τους ἀλλά καί
μέ τά ἔργα Ὄχι μόνο κατά τήν ψυχή ἀλλά καί κατά τό σῶμα, ὄχι μόνο ζῶντες
ἀλλά καί μετά θάνατον.
Τό
Ἅγιον Ὄρος ὀνομάσθηκε Ἅγιο ἀπό τούς ἁγίους του. Κατά τόν ἅγιο Νικόδημο
τόν Ἁγιορείτη, Ἅγιον Ὄρος σημαίνει «Τόπος ἁγιότητας. Τόπος καθαρότητας.
Τόπος ὅπου ἐπάτησαν τόσων ἁγίων πόδια. Τόπος, πού ἔχει ζυμωμένα τά
χώματα ἀπό τά αἵματα, ἀπό τούς ἀσκητικούς ἱδρῶτες, καί ἀπό τά δάκρυα
ἑκατοντάδων καί χιλιάδων ὁσίων Πατέρων. Τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι τόπος ἀρετῆς
καί ἁγιότητας».
Ἡ
πορεία πρός τή θέωση, ἡ καλλιέργεια τῆς ὀρθόδοξης
πνευματικότητας καί ἡ δι᾿ ἀγώνων κατάκτησή της, ἀποτέλεσε
καί ἐξακολουθεῖ, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, νά ἀποτελεῖ τό
ἰσχυρότερο ἔρεισμα τῆς ζωῆς στό Ἅγιον Ὄρος. Στή χώρα αὐτή τῆς
μετανοίας καί τό ἐργαστήριο τῆς ἁγιότητας, ὁδηγήθηκαν κατά τήν
ὑπερχιλιετῆ φωτεινή διαδρομή τῶν αἰώνων σέ ὁδούς σωτηρίας,
δυσαρίθμητοι ἅγιοι, «φίλοι» δηλαδή, τοῦ Θεοῦ, πού καταλάμπουν
μέ τίς γλυκύτατες ἀκτῖνες τοῦ βίου καί τῶν θαυμάτων τους τό
πλήρωμα τοῦ πιστοῦ λαοῦ.
Κατά
τήν ὀρθόδοξη παράδοση οἱ περισσότερο ἁρμόδιοι νά μιλοῦν γιά
τούς ἁγίους καί τήν ἁγιότητα εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ Ἅγιοι. Αὐτοί
μποροῦν νά ἐννοήσουν καί νά ἑρμηνεύσουν σωστά, ὑπό τό φῶς τῆς
ἁγιοπνευματικῆς τους ἐμπειρίας, τά ἔργα καί τά διδάγματα τῶν
ἱερῶν ἐκείνων προσώπων, πού εἶχαν ἕνα κυρίως σκοπό, τόν ὁποῖο
καί πέτυχαν: νά εὐαρεστήσουν τόν Κύριο καί νά ἑνωθοῦν μέ
Αὐτόν.
Ἡ
ταπεινότητά μου, πού δέν ἔχω τήν ἁγιότητα καί τά πνευματικά
βιώματά τους καί πού μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί τή μητρική ἀγάπη τῆς
Κυρίας Θεοτόκου κατοικῶ στούς ἴδιους ἱερούς τόπους μέ τίς
ἁγιασμένες ἀθωνικές μορφές, μπορῶ μόνο ἐπιφανειακά νά
σκιαγραφήσω «ἐν ἐσόπτρῳ καί αἰνίγματι» κάποια ἀπό τά πλούσια
χαρίσματα-καρπούς τῶν πνευματικῶν τους ἀγώνων ἤ τίς
φωτισμένες διδασκαλίες τους. Ὅπως ἔλεγε καί ὁ γέρων Πορφύριος
ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἀπό τούς τελευταίους στή χρυσή ἁλυσίδα τῶν
ὁσιακῶν Ἁγιορειτικῶν μορφῶν: «Ἀλήθεια, αὐτά πρέπει νά τά ἔχει
πάθει ὁ ἄνθρωπος γιά νά τά καταλάβει... Μόνο ἐκεῖνος πού ζεῖ
αὐτή τήν κατάσταση, τή ζεῖ καί τήν αἰσθάνεται...».
Κίνητρο
τῶν ἀσκητῶν Ἁγιορειτῶν πατέρων γιά νά ὑποβληθοῦν σέ ἑκούσιες
ταλαιπωρίες καί παντοειδεῖς στερήσεις δέν ἦταν τό μῖσος γιά τό
σῶμα ἤ τή ζωή, ἀλλά ἡ «περίσσεια ζωῆς», πού πηγάζει ἀπό τήν ἀγάπη
τοῦ Χριστοῦ, ὅταν αὐτή ἐνεργεῖ καί καταφλέγει τήν καρδιά.
Θέλησαν νά σταυρωθοῦν γιά τόν κόσμο καί νά νεκρώσουν τελείως τά
πάθη τους, νά ἐνταφιασθοῦν στόν τάφο τῆς ταπεινώσεως καί νά
ἀναστηθοῦν ἐν Χριστῷ διά τῆς ἀπαθείας.
Μέ
τό σῶμα ἐργάζονταν καί διακονοῦσαν τούς ἀδελφούς τους, μέ τόν
νοῦ ὅμως καί τήν καρδιά συνομιλοῦσαν πάντοτε μέ τόν Θεό,
προσευχόμενοι. Ἁρπαζόμενοι σέ ἐκστάσεις καί θεωρίες τῆς
δόξας τοῦ Θεοῦ, προγεύονταν ἤδη ἀπό ἐδῶ τά ἀγαθά πού μέλλουν νά
ἀπολαύσουν οἱ ἀγαπῶντες τόν Κύριο.
Στό
Ἅγιον Ὄρος παραμένει ἄσβεστη ἡ ἄκτιστη φλόγα τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας.
Καί οἱ ἁγιασμένες ἁγιορειτικές μορφές εἶναι μία ἀπό τίς φανερώσεις αὐτοῦ
τοῦ ἄσπιλου καί ἄδυτου φέγγους καί μία ἀκόμη μαρτυρία τῆς θείας
Χάριτος: τῆς ἁγιορείτικης ζωῆς καί ἐμπειρίας γιά τήν ἐποχή μας.
Αὐτοί
οἱ κατά προαίρεση μάρτυρες, ἔθεσαν τήν πίστη ὡς ἀκλόνητο
θεμέλιο τῆς σωτηρίας τους. Τά πάντα, ἀπό τήν πλήρη χάριτος καί
θείων ἐμπειριῶν βιοτή τους, μέχρι τίς ἀποκαλυπτικές
διοράσεις καί προοράσεις καθώς καί τίς κατανυκτικές διδαχές
τους, μαρτυροῦν καί ἐπιβεβαιώνουν τή συνεχῆ παρουσία τοῦ
Ἁγίου Πνεύματος σέ ὅλες αὐτές τίς ἁγιασμένες μορφές τῶν
Ἁγιορειτῶν Πατέρων, οἱ ὁποῖοι μέ τή ζωή τους ἔγραψαν ἕνα νέο
Γεροντικό, ἀποδεικνύοντας τήν ἀλήθεια καί τή
διαχρονικότητα τῶν συναξαριακῶν ἀφηγήσεων καί
περιγραφῶν.
Ζώντας
οἱ ἴδιοι στό θεῖο γνόφο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, μποροῦσαν νά
ὁδηγήσουν στήν Ἄνω Ἱερουσαλήμ, νά διδάξουν τή νοερά προσευχή,
νά καθοδηγήσουν στήν πνευματική ζωή, νά ἐνισχύσουν στίς
δοκιμασίες καί τούς πειρασμούς τῶν ἄλλων. Πολλοί ἀπό τούς
ἐνάρετους αὐτούς πατέρες, στήριξαν ὄχι μόνο πλειάδα ὁ καθένας
συνασκητῶν τους καί ἄλλων ἀθωνιτῶν μοναχῶν ἀλλά καί τό λαό τοῦ
Θεοῦ, μεταδίδοντάς τους τό ἦθος τῆς ἁγιορείτικης
πνευματικότητας καί φανερώνοντάς τους τήν ἐλευθερία τοῦ μέλλοντος
αἰῶνος.
Μέ τόν πλήρη θεϊκῆς ἐμπειρίας λόγο τους ἄγγιξαν τίς διψασμένες ψυχές, συνδύασαν τό φωτισμένο λόγο μέ
τό ζωντανό βίωμα καί μετέφεραν τή θεολογία ἀπό τό στοχασμό
στήν προσωπική ζωή. Ἐνέπνευσαν στήν πίστη χιλιάδες ἀνθρώπων
ἄλλως χαμένων. Παρηγόρισαν ἀπελπισμένες ψυχές. Φώτισαν μέ
τή σοφία καί τή χάρη τους πλῆθος ἀναζητητῶν τῆς ἀλήθειας.
Ἄλλοι, ὅπως ὁ μακαριστός σύγχρονος γέρων Πορφύριος ὁ
Καυσοκαλυβίτης, ἄφησαν ἀπό μέσα τους νά ξεχυθεῖ τό φῶς καί ἡ χαρά τῆς
Ἀναστάσεως πού ἔζησαν καί πῆραν ἀπό τήν ἁγιορείτικη ζωή καί ἐμπειρία.
Ἄντλησαν δυνάμεις ἀπό τίς ἀστείρευτες ἁγιορείτικες πηγές
γιά λίγα μόνο χρόνια καί μεταμορφώθηκαν σέ παγκόσμιους
ἀναμορφωτές τῆς πνευματικῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.
Οἱ
ἐνάρετοι Ἁγιορεῖτες γέροντες τοῦ τελευταίου αἰώνα συνέχισαν
τήν ὑπερχιλιετῆ παράδοση τοῦ ἁγιωνύμου Ὄρους καί
προστέθηκαν στή χρυσή ἁλυσίδα τῶν ὁσίων Πατέρων. Ἄλλωστε ὁ
ἁγιορείτικος χρόνος μόνο μέ τήν αἰωνιότητα θά μποροῦσε νά
εἶναι συγχρονισμένος.
Ἡ
ὄντως ἐντυπωσιακή καί πλούσια χαρισματική προσωπικότητα
τοῦ σύγχρονού μας γέροντος Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου
καλλιεργήθηκε σ᾿ ἕναν τόπο στόν ὁποῖο ἡ πνευματική παράδοση
παραμένει αἰσθητή μέχρι σήμερα.
Ἀπό
τούς πρώτους οἰκιστές τοῦ γηραιοῦ Ἄθωνα μέχρι τούς τελευταίους
ἐνάρετους γέροντες, ὅλοι ἀποτελοῦν μία πνευματική
οἰκογένεια, στήν ὁποία τά πάντα εἶναι κοινά: τό ἀσκητικό
φρόνημα, τά πνευματικά κατορθώματα, τά ἁγιοπνευματικά
χαρίσματα. Ἄλλωστε, ἡ αἴσθηση τῆς ἱστορικῆς συνέχειας τῆς
ἁγιορείτικης παράδοσης ἀποτελεῖ τόν ἀκρογωνιαῖο λίθο τῆς
πνευματικῆς πορείας τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Ἀπό
τήν ἄλλη πλευρά, μέσα ἀπό τή ζωή τῶν σύγχρονων ἐνάρετων Ἁγιορειτῶν
γερόντων δείχνεται ἡ συνέχεια τῆς ἀθωνικῆς παράδοσης. Οἱ
ἀσκητικές αὐτές μορφές μέ τήν αὐθεντικότητα τῆς ἁπλότητας καί
τή γνησιότητα τοῦ ἀπαραχάρακτου μοναχικοῦ τους βίου,
ἐπαληθεύουν διαρκῶς τό μυστήριο τῆς πίσεως καί
ἐπιβεβαιώνουν τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο μας,
πιστοποιῶντας τή δυνατότητα πού ἔχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γιά
κοινωνία μέ τόν Θεό καί μετοχή στήν αἰωνιότητα.
Ἡ
ζωή πολλῶν ἀπό τούς ἀνθρώπους πού γνώρισαν καί
συναναστράφηκαν μέ τούς Ἁγιορεῖτες ἁγίους καί τούς λοιπούς
ἐνάρετους Ἁγιορεῖτες γέροντες ἄλλαξε ριζικά, γιατί ἡ παρουσία
τους ἦταν καταλυτική καί σφράγισε τήν ὕπαρξή τους.
Οἱ
Ἁγιορεῖτες Ἅγιοι καί οἱ ἄλλες ἁγιασμένες ἁγιορειτικές μορφές στάθηκαν,
ἀνάμεσα σέ ἄλλα, γνήσιοι πνευματικοί Πατέρες, εἶχαν φθάσει σέ ὑψηλά
μέτρα πνευματικότητας καί γι᾿ αὐτό μποροῦσαν νά λειτουργοῦν ὡς
παιδαγωγοί καί ἀκόμη ὡς οἰκογενειακοί σύμβουλοι, κατά κάποιον τρόπο.
Ἡ
παιδαγωγική πού ἐφάρμοζαν, θεμελιωμένη πάνω στή διακονία τῆς
πνευματικῆς πατρότητας, δέν ἦταν ἄλλη ἀπό τήν παιδαγωγική τῶν Πατέρων
τῆς Ἐκκλησίας, πού διασώζεται μέχρι καί τίς μέρες μας, μέσα ἀπό τήν
ἡσυχαστική καί φιλοκαλική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.
Σύμφωνα
μέ τόν ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο, ὁ πνευματικός πατέρας εἶναι ἡ ζῶσα
παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ὁ τέλειος, ὁ ἐν Χριστῷ ἀναγεννημένος
ἄνθρωπος. Εἶναι ἕνας ἀντικατοπτρισμός τοῦ θεϊκοῦ φωτός στόν
κόσμο μας. Εἶναι, θά μποροῦσαμε νά ποῦμε, ὁ ἀπόλυτος παιδαγωγός. Τέτοια
πρότυπα παιδαγωγῶν, συμβούλων τῶν νέων, ἀλλά καί συμβούλων ἀνθρώπων
κάθε ἡλικίας ὑπῆρξαν καί ἐξακολουθοῦν μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά ὑπάρχουν,
μέσα ἀπό τόν λόγο τους, οἱ Ἁγιορεῖτες Ἅγιοι ἀλλά καί ἄλλες ἁγιασμένες
Ἁγιορειτικές μορφές. Ἄνθρωποι τῆς τέλειας ἀγάπης, τῆς θυσιαστικῆς
ἀγάπης, τῆς ἐσωτερικῆς πνευματικῆς τελείωσης καί τῆς ἁγιότητας.
Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης
θεωρεῖται ὁ θεμελιωτής καί κατ᾿ ἄλλους, ὁ Γενάρχης τοῦ ἁγιορειτικοῦ
κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ μέ τήν ἵδρυση τῆς Μεγίστης Λαύρας (ἔτος 963). Τό
ἀκόλουθο περιστατικό διατρανώνει τήν ἀσκητική τῆς παιδαγωγικῆς τοῦ ἁγίου
Ἀθανασίου.
Κάποτε οἱ δαίμονες ἔπεισαν ἕναν ἀμελῆ μοναχό νά σκοτώσει τόν Ἅγιο. Κι ἐκεῖνος πῆγε ἔξω ἀπό τήν πόρτα τοῦ κελλιοῦ τοῦ ἡγουμένου μέ
τό μαχαίρι στό χέρι. Ὅταν ὅμως ἄνοιξε ἡ πόρτα καί ὁ ἅγιος τόν ἀγκάλιασε
πατρικῶς, τότε ὁ ἀγνώμων μαθητής καί κατά τήν πρόθεση φονιάς ἄφησε νά
πέσει τό μαχαίρι ἀπό τό χέρι του, γονάτισε καί ἐξομολογήθηκε τήν πρόθεσή
του. Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος τόν συγχώρησε ἀμέσως. Καί δέν ἔμεινε μόνο ἐκεῖ,
ἀλλά ἀπό τότε περιέβαλλε τόν μοναχό μέ ἀκόμη μεγαλύτερη στοργή. Ἡ
ἑκούσια κένωση εἶναι γνώρισμα ἀληθινῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί πηγή
ἀθανασίας. Ὁ Ὅσιος εἶχε ἀπωλέσει τόν ἑαυτόν του, βυθιζόμενος στήν ἄβυσσο
τοῦ θείου ἐλέους, ἀπ᾿ ὅπου ἄντλησε τήν ἀγάπη πρός τόν ἐπίδοξο φονέα
του.
Ὁ
ἅγιος Ἀθανάσιος, στήν προσπάθειά του νά γίνει ὑπόδειγμα στούς
ὑποτακτικούς του, φρόντιζε γιά τίς ἀνάγκες ὅλων τῶν μοναχῶν τῆς μονῆς
του καί ἰδιαίτερα γιά τούς ἀσθενεῖς, τούς ὁποίους ὑπηρετοῦσε προσωπικῶς.
Μέσα
ἀπό τήν πνευματική καθοδήγηση, δηλαδή μέσα ἀπό μυσταγωγικό καί
πνευματικό τρόπο, οἱ ἁγιασμένες μορφές τοῦ Ἁγίου Ὄρους συνέβαλαν στό νά
«γεννῶνται» καί νά «ἀναγεννῶνται» οἱ σχετιζόμενοι μέ αὐτούς πνευματικά
ἄνθρωποι.
Δέν
δίδασκαν προβάλλοντας ἀφηρημένους κανόνες ἠθικῆς. Κυρίως καθοδηγοῦσαν
στό πλαίσιο μιᾶς βαθιᾶς διαπροσωπικῆς σχέσης. Ἀγαπούσαν τόν ἄνθρωπο,
ὅπως εἶναι, μέ τίς ἀδυναμίες καί τά ἐλαττώματά του. Συγχρόνως ἐνεργοῦσαν
μέ παιδαγωγική περίσκεψη καί ψυχολογική διορατικότητα, χρησιμοποιώντας
εὐέλικτες παιδαγωγικές μεθόδους.
Δίδασκαν ὄχι μόνο μέ τό λόγο, ἀλλά καί μέ τή σιωπή τους. Πολλές φορές μέ μόνη τήν παρουσία τους. Γιά παράδειγμα, στό Βίο τοῦ ὁσίου Ἀκακίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου
(+ 1730), ἑνός μεγάλου Ἁγιορείτου ἁγίου τοῦ 18ου αἰώνα, ἀναφέρεται
ὅτι, ἀνάμεσα στά τόσα του χαρίσματα, εἶχε πνεῦμα εἰρηνοποιό τόσο,
ὥστε ὅποιος δοκιμαζόταν ἀπό λογισμούς μνησικακίας, μέ τό πού
ἀντίκριζε καί μόνο τό γεμᾶτο χάρη πρόσωπό του, εἰρήνευε ἀπό τούς
κακούς ἐκείνους λογισμούς.
Ἀναπολώντας κατά καιρούς τή σεβάσμια μορφή τοῦ Γέροντος Παϊσίου
τοῦ Ἁγιορείτου (+ 1994) καθώς καί τίς φωτισμένες νουθεσίες καί διδαχές
του, πού πάντα στάλαζαν σά βάλσαμο στίς ψυχές ὅλων πού, λίγο ὡς πολύ,
εἴχαμε τήν εὐλογία νά τόν συναντήσουμε, μοῦ ἔμενε ἡ αἴσθηση ὅτι ὅλα ὅσα
ὑπέφερε καρτερικά στήν ἀσκητική του ζωή: στερήσεις, κακουχίες,
πειρασμοί, κοπιώδεις μετακινήσεις, ἐνοχλήσεις καί κόπωση ἀπό τούς
ἀναρίθμητους προσκυνητές καί τέλος, ὁδυνηρές ἀσθένειες, τά ὑπέμενε ἀπό
ἀγάπη γιά τό Θεό καί γιά τόν ἄνθρωπο.
Καί
στίς Μονές πού διακόνησε, ἐντός καί ἐκτός Ἁγίου Ὄρους, καί ὅταν ζοῦσε
μόνος του στήν ἡσυχία, ἡ ζωή του ἦταν μία συνεχής διακονία ἀγάπης. Μιᾶς
ἀγάπης χωρίς σύνορα πού ἐπειδή ἦταν εἰλικρινής καί ἀπαύγασμα τῆς
θεοειδοῦς του ψυχῆς, ξεκούραζε ὅλους ὅσους τή γεύονταν. Ἀκόμη καί στήν
περίοδο πρίν τήν ὁσιακή του κοίμηση, ἄν καί ἐξ αἰτίας τῆς ἐπάρατης νόσου
εἶχε ὁδυνηρώτατους πόνους, ἐκεῖνος θυσιάζοντας τόν ἑαυτό του γιά τούς
ἀδελφούς του, διακονοῦσε μέ αὐταπάρνηση καί αὐτοθυσία ὅσους προσέτρεχαν
σ᾿ αὐτόν γιά νά βοηθηθοῦν.
Μά
κι ἀπό τήν πλούσια διδασκαλία του, πού ἀναφέρεται διεξοδικά σέ ὅλα τά
θέματα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί πού πραγματικά μᾶς «ἀφυπνίζει πνευματικά»,
βλέπουμε τό Γέροντα νά μιλάει μέ «μέ πόνο καί ἀγάπη» γιά ὅλους μας.
Ἀπό
τό πάνθεον τῶν ἀρετῶν, ἡ ἀγάπη -ξεχωριστά ἀνάμεσα στίς ἄλλες- φαίνεται
νά διαπνέει τή σύνολη ζωή καί διδασκαλία τοῦ π. Παϊσίου.
Ἔλεγε στούς ἀκροατές του, ὑπογραμμίζοντας τή δύναμη τῆς ἀγάπης:
«... ἐπειδή
δέν ξέρουμε τί μᾶς περιμένει, ὅσο μπορεῖτε, νά καλλιεργήσετε τήν ἀγάπη.
Αὐτό εἶναι τό κυριώτερο ἀπ᾿ ὅλα: νά ἔχετε μεταξύ σας ἀγάπη ἀληθινή,
ἀδελφική, ὄχι ψεύτικη. Πάντα ὅταν ὑπάρχει τό καλό ἐνδιαφέρον, ὁ πόνος, ἡ
ἀγάπη, ἐνεργεῖ κανείς σωστά. Ἡ καλωσύνη, ἡ ἀγάπη, εἶναι δύναμη».
Μία
ἀπό τίς τελειότερες ἐκφράσεις ἀγάπης εἶναι τό νά προσευχώμαστε γιά τούς
ἄλλους. Τήν ἀλήθεια αὐτή καθώς καί τήν ἀξία της τονίζει ὁ Γέροντας: «Ἡ
καρδιακή προσευχή βοηθάει ὄχι μόνο τούς ἄλλους ἀλλά καί τόν ἴδιο τόν
ἑαυτό μας, γιατί βοηθάει νά ἔρθει ἡ ἐσωτερική καλωσύνη. Ὅταν ἐρχώμαστε
στή θέση τοῦ ἄλλου, ἔρχεται φυσιολογικά ἡ ἀγάπη, ὁ πόνος, ἡ ταπείνωση, ἡ
εὐγνωμοσύνη μας στό Θεό μέ τή συνεχή δοξολογία, καί τότε ἡ προσευχή γιά
τό συνάνθρωπό μας γίνεται εὐπρόσδεκτη ἀπό τόν Θεό καί τόν βοηθάει». Καί σέ ἐρώτηση γιά τό πῶς κατλαβαίνει ὅτι μέ τήν προσευχή του βοηθήθηκε ὁ ἄλλος, ἀπαντάει: «Τό
πληροφορεῖται ἀπό τή θεία παρηγοριά πού νιώθει μέσα του μετά ἀπό τήν
πονεμένη του καρδιακή προσευχή πού ἔκανε. Πρέπει ὅμως πρῶτα τόν πόνο τοῦ
ἄλλου νά τόν κάνεις δικό σου πόνο καί ὕστερα νά κάνεις καί καρδιακή
προσευχή. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἰδιότητα θεϊκή καί πληροφορεῖ τόν ἄλλον».
Ἡ
ἀγάπη εἶναι προϋπόθεση γιά νά φέρει τό ἐπιδιωκόμενο ἀποτέλεσμα τοῦ
ἐλέγχου τῶν σφαλμάτων τοῦ ἄλλου κι αὐτό εἶναι κάτι πού τό ὑπογραμμίζει ὁ
π. Παΐσιος: «Ὅταν ἐλέγχουμε
κάποιον ἀπό ἀγάπη, εἴτε τήν καταλαβαίνει ὁ ἄλλος τήν ἀγάπη μας εἴτε ὄχι,
ἡ ἀλλοίωση γίνεται στήν καρδιά του, ἐπειδή κινούμαστε ἀπό καθαρή ἀγάπη.
Ἐνῶ ὁ ἔλεγχος πού γίνεται χωρίς ἀγάπη, μέ ἐμπάθεια, τόν κάνει τόν ἄλλο
θηρίο γιατί ἡ κακία μας προσκρούει στόν ἐγωϊσμό του...Ὅταν ἀνεχώμαστε
τόν ἄλλον ἀπό ἀγάπη, ἐκεῖνος τό καταλαβαίνει».
Ἡ θυσία γιά τόν ἀδελφό εἶναι μίμηση Χριστοῦ. «Νά μάθει κανείς νά χαίρεται μέ τό νά δίνει», ἔλεγε ὁ μακαριστός Γέροντας καί συνέχιζε: «Τέτοιοι ἄνθρωποι πού δίνονται χωρίς νά ὑπολογίζουν τόν ἑαυτό τους, θά μᾶς κρίνουν μεθαύριο»... «Ὁ
Χριστός συγκινεῖται, ὅταν ἀγαπᾶμε τόν πλησίον μας πιό πολύ ἀπό τόν
ἑαυτό μας, καί μᾶς γεμίζει μέ θεία εὐφροσύνη. Βλέπεις Ἐκεῖνος δέν
περιορίστηκε στό ‘’ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σαυτόν’’ ἀλλά θυσιάστηκε
γιά τόν ἄνθρωπο». Καί συμπληρώνει: «Ἀδύνατο
εἶναι νά ἔλθει ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μέσα μας, ἐάν δέν βγάλουμε ἔξω τόν
ἑαυτό μας ἀπό τήν ἀγάπη μας καί νά τήν δώσουμε στόν Θεό καί στίς εἰκόνες
Του καί νά δινώμαστε πάντα στούς ἄλλους, χωρίς νά θέλουμε νά μᾶς
δίνονται οἱ ἄλλοι».
Ἐπιμένοντας ὁ Γέροντας στήν θυσιαστική προσφορά ὡς ἔκφραση τέλειας ἀγάπης, μᾶς νουθετεῖ: «Ἡ
θυσία γιά τόν συνάνθρωπό μας κρύβει τήν μεγάλη μας ἀγάπη γιά τόν
Χριστό. Ὅσοι ἔχουν μέν τήν ἀγαθή προαίρεση γιά νά ἐλεήσουν, ἀλλά δέν
ἔχουν τίποτα καί πονᾶνε γι' αὐτό, ἐλεοῦν μέ τό αἷμα τῆς καρδιᾶς τους».Καί γιά νά ἐνθαρρύνει ὅσους ἀγωνίζονται νά καλλιεργοῦν τήν βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, συμπληρώνει: «Οἱ
εὔσπλαγχνοι, ἐπειδή πάντα χορταίνουν τούς ἄλλους μέ ἀγάπη, πάντοτε
εἶναι χορτασμένοι ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἀπό τίς ἄφθονες εὐλογίες
Του».
ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΨΑΛΜΩΔΙΕΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ARAD ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ. ΤΟΝ ΜΟΝΑΧΟ ΠΑΤΑΠΙΟ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗ ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝ[ΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΤΟΥ ARAD ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ |
Ἕνας ἀπό τούς σύγχρονους Ἁγιορεῖτες Πατέρες, πού στάθηκε μία
ἀπό τίς σημαντικώτερες πνευματικές παρουσίες τοῦ
περασμένου αἰῶνα, εἶναι ὁ γνωστός πλέον σ' ὅλον τόν Ὀρθόδοξο
κόσμο, Γέρων Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης (+ 1991). Ἐπρόκειτο γιά ἕνα ἔκτακτο φαινόμενο θείας κλήσεως καί ζωῆς.
Εἶχε
καταξιωθεῖ στίς συνειδήσεις τῶν ἀνθρώπων ὡς διακριτικός πνευματικός
πατέρας. Μέ τόν τρόπο αὐτό, μποροῦσε νά τούς βοηθάει μέ διάφορους
τρόπους καί μέσα. Θεωροῦσε κάθε ἄνθρωπο ὡς μοναδική καί ἀνεπανάληπτη
προσωπικότητα, σεβόμενος τόν ἰδιαίτερο χαρακτῆρα τοῦ καθενός, καθώς καί
τήν προσωπική του ἐλευθερία. Ἄκουγε μέ προσοχή, ὑπομονή καί συγκατάβαση
τά προβλήματά τους. Γινόταν δέκτης τῆς ἀγωνίας τους. Τούς ἀπαντοῦσε μέ
καλωσύνη καί προσήνεια στίς διάφορες ἐρωτήσεις. Νουθετοῦσε, προέτρεπε
καί ὑποστήριζε ψυχολογικά τούς ὀλιγόψυχους. Δέν δυσφοροῦσε ἀπό τίς
ἀρκετές φορές ἐνοχλητική παρουσία, τήν ἀδιακρισία καί τή φορτικότητα
ὁρισμένων πνευματικῶν του παιδιῶν.
Ἀποδεχόταν
τό συνάνθρωπό του, ὅπως ἦταν, μέ τίς ἀδυναμίες καί τήν ἰδαιτερότητα στή
συμπεριφορά του. Δέν ἐπιχειροῦσε ποτέ νά τόν βάλει σέ δικά του
καλούπια. Δέν τόν ἀπασχολοῦσε ἡ ἐξωτερική ἐμφάνιση τῶν ἀνθρώπων καί
μάλιστα τῶν νέων. Κοιτοῦσε τά βαθύτερα στρώματα τῆς ψυχῆς τους, γιατί
γνώριζε ὅτι, ἐάν τακτοποιηθεῖ ὁ ἐσωτερικός κόσμος τοῦ ἀνθρώπου, αὐτόματα
θά τακτοποιηθοῦν καί τά ἐξωτερικά. Κι αὐτό γιατί γνώριζε τήν τραγωδία
τῆς ἔλλειψης ἀγάπης στήν ἐποχή μας, πού ἔχει σάν ἀποτέλεσμα τή μοναξιά,
τήν κατάθλιψη, τήν ἀνασφάλεια, τό ἄγχος καί τίς φοβίες.
Ἔλεγε
ὁ γέρων Πορφύριος: «Αὐτά πού θέλετε νά πεῖτε στά παιδιά σας, νά τά λέτε
μέ τήν προσευχή σας. Τά παιδιά δέν ἀκοῦν μέ τά αὐτιά⋅
μόνο ὅταν ἔρχεται ἡ Θεία Χάρις πού τά φωτίζει, τότε ἀκοῦνε αὐτά πού
θέλουμε νά τούς ποῦμε. Ὅταν θέλετε νά πεῖτε κάτι στά παιδιά σας, πέστε
το στήν Παναγία κι αὐτή θά ἐνεργήσει. Ἡ προσευχή σας αὐτή θά γίνει
ζωογόνος πνοή, πνευματικό χάδι, πού χαϊδεύει, ἀγκαλιάζει, ἕλκει τά
παιδιά».
Ἀγαπητοί μου ἐν Χριστῷ ἀδελφοί !
Ἡ
ὑψηλή πνευματικότητα τοῦ βίου τῶν ἁγιασμένων Ἁγιορετικῶν
μορφῶν, πάντοτε δυναμογόνος, ζωντανή καί ζωτική, σπάει τό
φράγμα τοῦ χρόνου, προσπερνάει τίς ἀσίγαστες ἱστορικές
καταιγίδες καί τίς ἀνθρώπινες περιπέτειες, γιά νά κτυπήσει
σάν πνευματικό ξυπνητήρι στό ἀνήσυχο, ὀμιχλῶδες καί
ἀνταριασμένο «σήμερα».
Ὁ
σύγχρονος ἄνθρωπος τῆς προηγμένης ψηφιακῆς τεχνολογίας καί
τῶν κοσμοϊστορικῶν ἐπιστημονικῶν ἀνακαλύψεων ἔμαθε νά
κατευθύνει τίς μηχανές ἀλλ᾿ ὄχι καί τόν ἑαυτό του.
Δυσκολεύεται νά ζήσει ἀνεπηρέαστος ἀπό τά διαλυτικά
σύνδρομα τῆς πάσης φύσεως αἰχμαλωσίας. Συντρίβεται σέ
ἰδεολογικούς ὀγκόλιθους.
Ἡ
ἁγιασμένη πορεία τῶν Ἁγιορειτῶν Ἁγίων καί ἐνάρετων Γερόντων
πρός συνάντησή τους μέ τόν Χριστό, ἄς σηματοδοτήσει τό μέλλον
μας καί ἄς μᾶς ἐμπνεύσει νά χρωματίσουμε τή ζωή μας ἀπό τόν «καλόν
ἀγῶνα» στά χαρακώματα τῆς θείας ἀγάπης, πού εἶναι «ἀγάπη
ἀχόρταγη», κατά τόν ἅγιο Σιλουανό τόν Ἀθωνίτη, τόν νεότερο
Ἁγιορείτη Ἅγιο.
Ὁ
τρόπος καί ὁ δρόμος τῆς θεώσεως καί τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου
εἶναι αἰώνιος καί ἀσφαλής. Εἶναι ὁ δρόμος τῶν Ἁγίων!
Οἱ
ἁγιασμένες Ἁγιορειτικές μορφές, τόσο τοῦ παρελθόντος ὅσο καί τῶν
ἡμερῶν μας, ἀπό τόν ὅσιο Πέτρο τόν Ἀθωνίτη, τόν πρῶτο ἅγιο οἰκιστή τοῦ
Ἄθωνα μέχρι καί τούς σύγχρονούς μας, γέροντες Παΐσιο τόν Ἁγιορείτη
καί Πορφύριο τόν Καυσοκαλυβίτη, ἔφθασαν στόν ἐράσμιο τόπο, πού
ὅλοι προσκληθήκαμε νά κατοικήσουμε.
Καί
ἐπειδή ζοῦμε σέ δύσκολους καιρούς ὅπου ἡ οἰκονομική κρίση μαστίζει τήν
κοινωνία μας, θά ἤθελα νά κλείσω μέ ἕνα -ὅπως θέλω νά πιστεύω- αἰσιόδοξο μήνυμα πρός τούς ἀγαπητούς ἀκροατές μας.
Ὅπως
ἔγραψε ὁ Ντοστογιέφσκι, «ἡ ὀμορφιά θά σώσει τόν κόσμο». Ἡ ὀμορφιά τῆς
ψυχῆς θά σώσει τόν κόσμο, ἀκόμα κι ἄν γύρω μας ὅλα μοιάζουν νά
γκρεμίζονται, ὅπως φαίνεται νά συμβαίνει στήν ἐποχή μας. Γι᾿ αὐτό δέν
πρέπει νά χάνουμε τό θάρρος μας. Ἄς στραφοῦμε στήν ψυχή μας, ἄς ἑνωθεῖ
αὐτή μέ τό Θεό καί μέσα ἀπ᾿ αὐτή τήν ἕνωση καί τήν ἐνατένιση, θά
μπορέσουμε, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, νά διαπεράσουμε μέ ἀσφάλεια τό
πέλαγος τῆς φουρτουνιασμένης ζωῆς μας.
Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ. Χριστός Ἀνέστη !
Ἡ
διάλεξη ἐκφωνήθηκε στήν ἑλληνική γλώσσα μέ ταυτόχρονη μετάφραση στή
ρουμανική. Μετά τό τέλος τῆς διάλεξης ἀκολούθησε δίωρος διάλογος ὅπου ὁ
ὁμιλητής ἀπάντησε σέ ἐρωτήσεις τῶν πολυπληθῶν ἀκροατῶν. Ὑπεύθυνος
ὀργάνωσης τοῦ φεστιβάλ ἦταν ὁ ἀρχιμανδρίτης δρ. Θεοφάνης Mada, ἐπίκουρος καθηγητής τοῦ Θεολογικοῦ Σεμιναρίου τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Arad. Τήν μετάφραση ἔκανε ὁ διάκονος δρ. Φλορίν Tomoiaga. Τό φεστιβάλ ὀργανώθηκε ἀπό τό Πολιτιστικό Κέντρο τοῦ Arad καί τήν τοπική μητρόπολη.
Στιγμιότυπα ἀπό μικρό ὁδοιπορικό στήν ὀρθόδοξη γῆ τῆς Ρουμανίας. 24-29 Μαΐου 2013.
ΡΟΥΜΑΝΙΑΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ. ΑΡΑΝΤ. ΜΟΝΗ ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΥΛΙΤΟΥ ΓΚΑΪ. Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ |
ΡΟΥΜΑΝΙΑΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ. ΑΡΑΝΤ. ΜΟΝΗ ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΥΛΙΤΟΥ ΓΚΑΪ. ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ |
ΡΟΥΜΑΝΙΑΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ. ΑΡΑΝΤ. ΜΟΝΗ ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΥΛΙΤΟΥ ΓΚΑΪ. ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΣΕ ΞΥΛΙΝΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ. 16 ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ |
ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΤΡΑΝΣΥΛΒΑΝΙΑ.
ΑΡΑΝΤ. ΜΟΝΗ ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΥΛΙΤΟΥ ΓΚΑΪ. ΑΓΙΟΣ ΝΙΙΚΟΔΗΜΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΙΣΜΑΝΑ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ |
Ο ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑΣ ΣΤΗΝ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑ |
\ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑΣ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ |
Προσκύνημα στήν Τιμισοάρα καί στά ἱερά λείψανα τοῦ Ἁγιορείτη ἁγίου Ἰωσήφ μητροπολίτη Τιμισοάρας
Από τη Βικιπαίδεια
Ο Άγιος Ιωσήφ ο Νέος έζησε τον 16ο και 17ο αιώνα. Καταγόταν από τη Λήμνο και έχει ανακηρυχτεί άγιος της Ρουμανικής εκκλησίας
Ο Άγιος Ιωσήφ ο Νέος γεννήθηκε το 1568 στη Ραγούζα της Αδριατικής, το σημερινό Ντουμπρόβνικ της Κροα τίας. Το κοσμικό του όνομα ήταν Ιάκωβος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Τζοβάνι Φούσκο. Ήταν ναυτικός και καταγόταν από τη Βενετία. Η μητέρα λεγόταν Αικατερίνη και ήταν από τη Λήμνο.
Το 1580 ορφάνεψε από πατέρα, σε ηλικία μόλις 12 ετών. Τότε εγκαταστάθηκαν στην Αχρίδα,
όπου ζούσαν συγγενείς της μητέρας του. Ο μικρός Ιάκωβος έζησε κοντά
στους συγγενείς του ως το 1588 σπουδάζοντας τα ιερά γράμματα. Το 1588,
σε ηλικία 20 ετών, μετέβη στην Μονή Παντοκράτορος στο Άγιο Όρος. Έγινε μοναχός με το όνομα «Ιωσήφ» και αργότερα ιερομόναχος.
Στον Άθω παρέμεινε
συνολικά 62 χρόνια, διαμένοντας κατά καιρούς σε διάφορες μονές. Σύντομα
απέκτησε μεγάλη φήμη χάρη στο θαυματουργό χάρισμα που είχε να θεραπεύει
ασθενείς, τοποθετώντας το χέρι του στο μέτωπό τους. Επίσης, ασχολήθηκε
με την καλλιγραφική αντιγραφή ιερών κειμένων. Διετέλεσε ηγούμενος στις
μονές Βατοπεδίου και Κουτλουμο υσίου του Αγίου Όρους και, για έξι χρόνια, στη μονή Αγίου Στεφάνου Αδριανουπόλεως, η οποία ήταν μετόχι της μονής Μεγίστης Λαύρας.
Το 1650, σε ηλικία 82 ετών, εξελέγη μητροπολίτης Τιμισοάρα Ρουμανί ας και
έφυγε από το Άγιον Όρος έπειτα από 62 έτη. Υπηρέτησε τη μητρόπολη ως το
1653, οπότε αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω γήρατος.Εκοιμήθη στην
Τιμισοάρα στις 15-8-1656 σε ηλικία 88 ετών. Στον εκεί μητροπολιτικό ναό
φυλάσσεται μέχρι σήμερα το λείψανό του, καθώς και η παλαιότερη εικόνα
του.
Το 1686 ανακηρύχθηκε τοπικός άγιος. Το 1956, στην επέτειο των 300 ετών από την κοίμησή του, ανακηρύχθηκε άγιος της Ρουμανικής και της Σερβικής εκκλησίας. Η μνήμη του καθιερώθηκε να εορτάζεται στις 15 Σεπτεμβρίου.
Όσο ζούσε, φαίνεται πως διατηρούσε τακτική επαφή με τη Λήμνο, το νησί
της καταγωγής του, διότι στην ιερά ακολουθία του υπάρχουν αρκετές
αναφορές στη λημνιακή του καταγωγή. Άλλωστε, ηΛήμνος είχε ανέκαθεν στενή σχέση με τις μονές του Αγίου Όρους,
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ |
ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑΣ. Η ΛΑΡΝΑΚΑ ΜΕ ΤΑ ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΣΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΗΦ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑΣ |
ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΙΜΙΣΟΑΡΑΣ. Η ΛΑΡΝΑΚΑ ΜΕ ΤΑ ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΗΦ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΙΜΙΣΟΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
Τοιχογραφίες Ἁγιορειτῶν ἁγίων σέ μονές τοῦ Ἀράντ καί τῆς Τιμισοάρας
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΤΗΣ ΤΙΣΜΑΝΑ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΧΟΤΟΣ ΜΠΟΝΤΡΟΓΚ ΤΟΥ ARAD ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ
ΜΙΚΡΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ.
Ἱερά Μονή Χότος Μποντρόγκ στό Ἀράντ
SFANTA MANASTIRE HODOS BODROG
ΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΑΞΕΩΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
Τήν Κυριακή Β΄ Ματθαίου ἑορτάζουμε τή Σύναξη τῶν Ἁγιορειτῶν Ἁγίων.
Ἀπό τήν εἰκονογραφία τῆς ἐορτῆς σᾶς προσφέρουμε τίς παρακάτω εἰκόνες
http://agioritikoslogos. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου