Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Νυμφίος μας, Βίος καί λόγοι Ἁγ. Πορφυρίου, Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

50. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Νυμφίος μας, Βίος καί λόγοι Ἁγ. Πορφυρίου, Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης, 17-1-2019

[Λουκ. 6, 17-23]

«Ὁ μισθός ὑμῶν πολύς ἐν τῷ οὐρανῷ»[1], ὅταν ὀνειδιστεῖτε, ὑβρισθεῖτε, συκοφαντηθεῖτε καί ὑπομένετε ὅλα αὐτά γιά τόν Κύριο, γιά τήν ἀγάπη πρός Αὐτόν, γιά τήν ὑπακοή στίς θεῖες Του ἐντολές, γιά τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον, γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἁγίας Του Ἐκκλησίας. Αὐτό ἀκριβῶς ἔκανε ὁ Μέγας Ἀντώνιος πού ἑορτάζουμε σήμερα, μαζί καί μέ ὅλα τά ὑπόλοιπα πού ἀκούσαμε στό σημερινό Εὐαγγέλιο, γιά τά ὁποῖα μακαρίζει ὁ Χριστός μας αὐτούς πού τά ἐπιλέγουν, δηλαδή τήν πτωχεία, δηλαδή τό γεγονός ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἑκούσια ἀφήνει τά ὑλικά ἀγαθά, τίς ὑλικές περιουσίες, καί προσκολλᾶται στά αἰώνια, στά ἄφθαρτα ἀγαθά καί στίς ἄφθαρτες καί αἰώνιες περιουσίες πού εἶναι εἰς τόν οὐρανό, καί τίς ὁποῖες τίς συγκεντρώνει κανείς ὅταν ἐδῶ στή γῆ τηρεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καί μάλιστα κατεξοχήν ἐκείνος ὁ ὁποῖος ἀφιερώνεται ἐξ ὁλοκλήρου στόν Θεό μέ τήν πλήρη ἀκτημοσύνη, τήν πτωχεία τήν ἑκούσια, μέ τήν πλήρη ταπείνωση καί ὑπακοή στόν πνευματικό του ὁδηγό καί μέ τήν ἀληθινή παρθενία, πού δέν εἶναι ἕνα μόνο σωματικό μέγεθος, ἀλλά κυρίως συνίσταται στήν παρθενία τοῦ νοός, τῆς ψυχῆς, στήν καθαρότητα ἀπό κάθε ἠθικό ρύπο, τοῦ ὅλου ἀνθρώπου, τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος.

Ὁ Μέγας Ἀντώνιος τά κατόρθωσε ὅλα αὐτά καί προπάντων κατόρθωσε τήν πρώτη ἐντολή, δηλαδή ἀγάπησε τόν Θεό. Καί αὐτό μάλιστα δίδασκε, ὅτι δέν ὑπάρχει τίποτε ἀνώτερο ἀπό τήν ἀγάπη στόν Θεό. Καί μέ τή ζωή καί μέ τόν λόγο του παρακινοῦσε καί τούς ἄλλους νά ἀγαπήσουν τόν Θεό πρῶτα καί πάνω ἀπό ὅλα. Ὁ ἴδιος ὅταν ἄκουσε κάποτε στό Εὐαγγέλιο νά λέγει ὁ Κύριος, «ὅτι ἕνα σοῦ λείπει, νά πουλήσεις τά ὑπάρχοντά σου νά τά δώσεις στούς φτωχούς καί ἔλα νά μέ ἀκολουθήσεις»[2], αὐτό πού εἶπε σέ ἐκεῖνον τόν νεανίσκο τόν πλούσιο, ἀμέσως πῆγε καί τό ἔκανε πράξη. Ὅ,τι δέν ἔκανε ἐκεῖνος ὁ νεανίσκος καί ἀντίθετα λυπήθηκε καί ἔφυγε λυπημένος, γιατί εἶχε πολλά κτήματα καί εἶχε προσκολλημένη τήν καρδιά του σέ αὐτά, αὐτό τό ἔκανε ὁ Μέγας Ἀντώνιος. Πούλησε ὅλα του τά ὑπάρχοντα, τακτοποίησε τήν ἀδελφή του καί μετά ἀκολούθησε τόν Κύριο μέ πλήρη αὐταπάρνηση, χωρίς τίποτε ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμου τούτου. Κλείστηκε εἰς ἕναν τάφο καί ἐκεῖ ἀσκήτευε, καί μετά σέ σπήλαιο. Ἔτσι πέρασε ὅλη του τή ζωή μέσα στήν μόνωση, στήν ἡσυχία, στήν σιωπή, καί ὅταν ὡρίμασε πνευματικά, ὁ Θεός τόν ἔβγαλε καί στή διακονία τῶν ἀνθρώπων καί ὑπηρέτησε καί τήν σωτηρία πολλῶν ἀνθρώπων. Ἡ πρωταρχική του ἀγάπη, ἡ μέγιστή του ἀγάπη, ἤτανε ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός πού εἶναι ὁ Νυμφίος τῆς ψυχῆς μας. Αὐτόν τόν Χριστό μας ἀγάπησαν καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι καί οἱ Ἀσκηταί τῆς ἐρήμου καί οἱ Ὅσιοι οἱ ὁποῖοι ἔζησαν καί στήν ἔρημο καί στόν κόσμο, ὅπως ὁ Ὅσιος Πορφύριος, ἀλλά καί οἱ ἅγιοι οἱ ὁποῖοι μπορεῖ νά εἶχαν καί οἰκογένεια καί νά ἦσαν καί ἄνθρωποι πού ζοῦσαν μέσα στόν κόσμο, ὅλοι ὅμως εἶχαν αὐτό τό χαρακτηριστικό: εἶχαν ὡς νυμφίο τῆς ψυχῆς τους τόν Χριστό.

«Ἀπό αὐτή τή λατρεία γιά τόν Χριστό», ἀπό αὐτή τήν ἀγάπη καί τόν ἔρωτα, λέγει καί ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «προῆλθε τό Ἆσμα Ἀσμάτων τοῦ σοφοῦ Σολομῶντος. Αὐτό τό βιβλίο καλλιεργεῖ τόν θεῖο πόθο, τήν θεία ἀγάπη, τήν λατρεία καί τήν ἐγρήγορση στή σχέση μέ τόν οὐράνιο Νυμφίο. «Τέτρωμαι τῆς σῆς ἀγάπης ἐγώ»[3], λέει ἕνα τροπάριο. Δηλαδή πάσχω, ὑποφέρω, Σέ ζητάει ἡ ψυχή μου, θέλει Ἐσένα πού εἶσαι τό φῶς, ἡ ζωή, ὁ Θεός, ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου».

Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Νυμφίος τῆς ψυχῆς μας. Ἡ ψυχή μας νύμφη Του, Τόν ἀκολουθεῖ σέ ὅλα. Καί στό μαρτύριο καί στό Γολγοθᾶ καί στή Σταύρωση ἀλλά καί στή Ἀνάσταση»[4]. Ἄλλωστε καί ὁ Χριστιανός, ὁ πραγματικός Χριστιανός, ταυτοποιεῖται καί χαρακτηρίζεται ὡς πιστός. Αὐτή ἡ λέξη πιστός εἶναι παρμένη ἀπό τήν ὁρολογία τοῦ γάμου. Ὁ νυμφίος πρέπει νά εἶναι πιστός στή νύμφη καί ἡ νύμφη στόν νυμφίο, διαφορετικά δέν ὑπάρχει γάμος. Ἔτσι καί στή σχέση μας μέ τόν Χριστό, πού εἶναι μιά τέλεια ἕνωση πνευματική, ἕνας πνευματικός γάμος, ὁ Χριστιανός εἶναι πιστός ὅταν τηρεῖ τίς ἐντολές, ὅταν ἀγαπᾶ τόν Νυμφίο Χριστό καί μέσα στήν καρδιά του ἔχει μόνο Αὐτόν καί τίποτε ἄλλο. Καμία ἄλλη ἀγάπη δέν πρέπει νά ὑπάρχει μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, παρά μόνο ἡ ἀγάπη στόν Χριστό, γιατί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς τό λέγει: «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου»[5] καί πάλι λέγει στήν Παλαιά Διαθήκη «Υἱέ μου, δός μοι σήν καρδίαν»[6]. Δηλαδή ὁ Χριστός θέλει νά εἶναι ὁ ἀπόλυτος κύριος τῆς καρδιᾶς μας, γι’ αὐτό καί πάλι λέγει, «νά ζητᾶτε τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνη καί ὅλα τά ὑπόλοιπα θά σᾶς προστεθοῦν»[7]. Βασιλεία τοῦ Θεοῦ σημαίνει νά βασιλεύει ὁ Χριστός μέσα στήν καρδία μας, νά εἶναι ὁ ἀπόλυτος κυρίαρχος καί ἐμεῖς νά εἴμαστε πιστοί δοῦλοι Του, ὑποτακτικοί Του.

«Ὅταν φτάσουμε σ' αὐτή τήν ἀγάπη», λέει ὁ Ὅσιος Πορφύριος, «τότε ὁ Χριστός θά ἐγκύψει μέσα μας καί θά γεμίσει τήν ψυχή μας. Διαρκῶς -παρακινεῖ- ν' ἀτενίζετε πρός τά ἄνω, πρός τόν Χριστό, νά ἐξοικειώνεστε μέ τόν Χριστό, νά ἐργάζεσθε μέ τόν Χριστό»[8], ὅπως ἔκανε ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος σέ ὅλη του τή ζωή, γι' αὐτό καί ἀξιώθηκε νά ὀνομαστεῖ καθηγητής τῆς ἐρήμου καί ἀρχηγός τῶν μοναστῶν, καί μάλιστα τῶν ἀσκητῶν. Γιατί πρῶτος αὐτός πῆρε τόν δρόμο γιά τήν ἔρημο. Βεβαίως κατεξοχήν ἀρχηγός τῶν μοναχῶν εἶναι ὁ μέγας Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, στά χνάρια τοῦ ὁποίου βάδισε πάρα πολύ σωστά μιμούμενος αὐτόν καί ὁ Μέγας Ἀντώνιος.

Τόσο πολύ μεγάλης δόξας ἀξιώθηκε πού ὅταν κάποτε ἕνας μεγάλος Ἅγιος ἀναζητοῦσε τόν Μέγα Ἀντώνιο ἀνάμεσα στούς ἄλλους μεγάλους Ὁσίους καί Ἁγίους καί δέν τόν εἶδε, πῆρε ἀποκάλυψη ἀπό τόν Θεό πού τοῦ εἶπε ὅτι ὁ Ἀντώνιος εἶναι δίπλα στόν Θεό!

«Διαρκῶς πρέπει νά βλέπουμε στόν Χριστό ὡς νυμφίο μας. Νά εἶναι τό πᾶν γιά σᾶς ὁ Χριστός», λέει ὁ Ὅσιος Πορφύριος. «Ἡ ψυχή σας νά ζητάει, νά φωνάζει τόν Νυμφίο της: «Σέ, Νυμφίε μου, ποθῶ...». Νά ἀναπνέετε τόν Χριστό, νά ζεῖτε μέ τόν Χριστό, νά πονᾶτε μέ τόν Χριστό, νά χαίρεστε μέ τόν Χριστό. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Νυμφίος, εἶναι ὁ Πατέρας, εἶναι τό πᾶν. Δέν ὑπάρχει ἀνώτερο πράγμα στή ζωή ἀπό τό νά ἀγαπᾶμε τόν Χριστό. Εἴτε εἶσαι μοναχός, πού εἶναι ἡ ἐκλεκτή μερίδα τῶν πιστῶν, εἴτε εἶσαι μέσα στόν κόσμο ἔγγαμος ἤ ἄγαμος, ἡ σημασία, τό σπουδαῖο, τό τέλειο, τό σωστό, τό χριστιανικό εἶναι νά εἶσαι μέ τήν μόνη ἀγάπη πού πρέπει νά ἔχεις καί νά εἶναι ἡ ἀγάπη αὐτή ὁ Χριστός καί νά ἔχεις δώσεις ὅλη τήν ἀγάπη σου στόν Χριστό.

«Ὅ,τι θέλουμε, εἶναι στόν Χριστό», λέγει ὁ Ὅσιος Πορφύριος. «Ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν. Ὅλη ἡ χαρά, ὅλη ἡ εὐφροσύνη, ὅλη ἡ παραδεισιακή ζωή. Ὅλα τά μεγαλεῖα ἔχομε, ὅταν ἔχομε τόν Χριστό μέσα μας. Ἡ ψυχή πού εἶναι ἐρωτευμένη μέ τόν Χριστό εἶναι πάντα χαρούμενη κι εὐτυχισμένη, ὅσους κόπους καί θυσίες κι ἄν τῆς κοστίσει αὐτό.

Κανείς δέν μπορεῖ ν' ἀρνηθεῖ ὅτι τό πλήρωμα εἶναι ὁ Χριστός», δηλαδή αὐτό πού γεμίζει τόν ἄνθρωπο. Χωρίς τόν Χριστό ὁ ἄνθρωπος νιώθει πάντα ἄδειος, πάντα κενός. Οὔτε ἡ τέχνη οὔτε ἡ ἐπιστήμη οὔτε τά χρήματα οὔτε ἡ δόξα τοῦ κόσμου οὔτε οἱ ἡδονές γεμίζουν τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. «Ὅσοι ἀρνοῦνται αὐτή τήν ἀλήθεια», ὅτι δηλαδή τό πλήρωμα εἶναι ὁ Χριστός, «αὐτοί εἶναι ἄρρωστοι ψυχικά», λέγει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «κατέχονται ἀπό τό κακό πνεῦμα. Ἀρνοῦνται αὐτό πού τούς λείπει. Ἔτσι βρίσκει κενή τήν ψυχή τους καί μπαίνει ὁ διάβολος μέσα τους. Ἐνῶ μποροῦν νά γεμίσουν τήν ψυχή τους καί νά ξεδιψάσουν τήν διψασμένη τους ὕπαρξη μέ τόν Χριστό. Ὅπως τό παιδί πληγώνεται πολύ βαθιά ἄν στερηθεῖ στή ζωή του τόν πατέρα του καί τήν μητέρα του, ἔτσι καί πολύ περισσότερο, ἄν στερηθεῖ ὁ ἄνθρωπος τόν Χριστό καί τήν Παναγία.

Λέει στό Ἆσμα Ἀσμάτων ἡ νύμφη γιά τόν Νυμφίο Χριστό: «Ἐγώ καθεύδω καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ. Φωνή ἀδελφιδοῦ μου κρούει ἐπί τήν θύραν»[9]. Ἡ νύμφη ἀγρυπνεῖ καί ὀνειρεύεται Αὐτόν. Ἄν καί κοιμᾶται, στρέφεται ἡ ψυχή της πρός Αὐτόν. Ἔτσι καί στήν ψυχή τοῦ Χριστιανοῦ λειτουργεῖ ἡ νοερά προσευχή ἀκόμα καί ὅταν κοιμᾶται, ἀπό τόν θεῖο ἔρωτα, ἀπό τό πλῆθος τῆς ἀγάπης πρός τόν Χριστό. Ἐκφράζει, ἔτσι, τήν ἀγάπη της καί τήν πλήρη ἀφοσίωσή της. Τόν ἔχει συνεχῶς στόν νοῦ της, στήν καρδιά της, ἀκόμη καί στόν ὕπνο. Τόν λατρεύει. Ἡ λατρεία νά γίνεται ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καί ἐξ ὅλης τῆς καρδίας. Τί θά πεῖ αὐτό; Ἡ μόνη σας ἔννοια νά εἶναι ὁ Θεός. Ὄχι ὅπως οἱ ἄλλες ἔννοιες. Αὐτή ἡ ἔννοια νά εἶναι διαφορετική. Εἶναι ἕνα εἶδος λατρείας πρός τόν Χριστό. Αὐτή εἶναι ἡ ἔννοια πού θέλγει καί εὐχαριστεῖ. Δέν εἶναι κάτι πού γίνεται ἀγγάρια», λέγει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, δηλαδή ἀναγκαστικά. «Νιώθετε εὐχαρίστηση καί ἡδονή πνευματική. Δέν εἶναι ὅπως τό μάθημα πού διαβάζει τό παιδί, γιά νά πάει στό σχολεῖο. Εἶναι πολύ ἀνώτερος καί ἀπό τόν ἔρωτα μεταξύ δύο ἀνθρώπων εἶναι ἔρωτας πνευματικός.

«Καί ὡς ἡ ὠδίνουσα ἐγγίζει τοῦ τεκεῖν καί ἐπί τῇ ὠδῖνι αὐτῆς ἐκέκραξεν, οὕτως ἐγενήθημεν τῷ ἀγαπητῷ σου διά τόν φόβον σου, Κύριε. Ἐν γαστρί ἐλάβομεν καί ὠδινήσαμεν καί ἐτέκομεν»[10], λέγει στόν -Προφήτη- Ἡσαΐα.

Ἔτσι κι ἡ ψυχή μας», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «φωνάζει στόν Θεό ἐξαιτίας τῆς ὀδύνης πού νιώθει, ὅταν Τόν ἀναζητάει. Καί κάνει καί κάποιο κόπο, κάποια προσπάθεια. Τί σημαίνει ὁ κόπος τῆς τικτούσης καί τό κλάμα; Δέν εἶναι ὁ πόνος κι ἡ ὀδύνη ὥσπου νά ἔλθει μέσα μας ὁ Χριστός; Αὐτή ἡ ὀδύνη εἶναι ἡ πιό μεγάλη. Τή γνωρίζουν ὅσοι τήν ἐδοκίμασαν. Εἶναι μαρτύριο ἀφόρητο...»[11].

Ἄς ἐπιδιώξουμε κι ἐμεῖς, ἀδελφοί, νά ἀγαπήσουμε τόν Χριστό, ὅπως ὁ Ὅσιος Πορφύριος, ὅπως ὁ Ὅσιος Μέγας Ἀντώνιος, καθηγητής τῆς ἐρήμου καί τῶν μοναχῶν, ὅπως ὅλοι οἱ Ἅγιοι καί οἱ Ὅσιοι, γιά νά ἀξιωθοῦμε καί τῆς μακαριότητος καί τῆς σωτηρίας, καί νά δοξάζουμε συνεχῶς τόν Πανάγιο Τριαδικό Θεό νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

https://hristospanagia3.blogspot.com

[1] Λουκ. 6, 23.

[2] Ματθ. 19, 21.

[3] Δοξαστικόν αἴνων Ἁγίας Εὐφημίας.

[4] Βίος καί Λόγοι, Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Β΄ ἔκδοση, Ἱ.Μ. Χρυσοπηγῆς (στό ἑξῆς: Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου).

[5] Μᾶρκ. 12, 30.

[6] Παρ. 23, 26.

[7] Ματθ. 6, 33.

[8] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.

[9] Ἆσμα 5, 2.

[10] Ἡσ. 26, 17-18.

[11] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.