Πνευματικὴ ζωὴ καὶ λογική

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Στὴν ἐποχή μας οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἐμπιστεύονται τοὺς ἐπιστήμονες καὶ ἀκολουθοῦν ὅσα ἐκεῖνοι ὑποστηρίζουν, ξεχνώντας ὅτι τὰ συμπεράσματα τῶν ἐπιστημόνων συνεχῶς ἀναθεωροῦνται. Αὐτὰ ποὺ ἔλεγαν στὸ παρελθὸν – καὶ δὲν ἐννοοῦμε τὸ ἀπώτερο – σήμερα δὲν ἰσχύουν. Ἔρχονται ἄλλες θεωρίες καὶ ἄλλα συμπεράσματα, ποὺ θέτουν στὸ περιθώριο τὰ ὅσα... δέχονταν ὡς ἐπιστημονικά, δηλαδὴ ἀλάνθαστα.

Δὲν ἀπορρίπτουμε τὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα σὲ ὅλους τούς τομεῖς. Ὑπάρχουν πολλὲς ἐπιτυχίες ποὺ βελτιώνουν τὴ ζωή τῶν ἀνθρώπων. Ὡστόσο, ὑπάρχουν καὶ ἐπιστημονικὰ συμπεράσματα ποὺ ὁδηγοῦν στὴν καταστροφὴ τῶν ἀνθρώπων, πνευματικὴ καὶ σωματική.

Ἐδῶ πρέπει νὰ διευκρινίσουμε ὅτι στὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ πίστη στὸ Θεό, ἡ ἐπιστήμη ἐλάχιστα βοηθάει στὸ ἔργο της, σὲ δευτερεύοντες κυρίως τομεῖς. Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή, τὴν ὁποία καλλιεργεῖ στὰ μέλη της ἡ Ἐκκλησία, δὲν χρειάζεται τὴ συμπαράστασή της. Καὶ αὐτὸ τὸ βλέπουμε στοὺς ἐπιστήμονες ποὺ θρησκεύουν. Καταθέτουν στὰ πόδια τοῦ πνευματικοῦ τὸν ἐπιστημονικό τους καταρτισμὸ καὶ μὲ ταπείνωση θέλουν νὰ πληροφορηθοῦν γιὰ τὴν προσευχή, τὴ μετάνοια, τὴν οὐράνια Βασιλεία καὶ πολλὰ ἄλλα γιὰ τὴ σωτήρια πορεία ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουν. Γίνονται πνευματικοὶ ἀναζητητὲς καὶ στὴ συνέχεια διαπρύσιοι κήρυκες τῆς μεγάλης ἀξίας ποὺ ἔχει ἡ χριστιανικὴ ζωή. Καὶ ὅλα αὐτὰ χωρὶς τὴ βοήθεια τῆς ἐπιστήμης τους.

Ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ ἁγιορείτης εἶχε πάντα ἐπιφυλάξεις γιὰ τοὺς ἐπιστήμονες, οἱ ὁποῖοι στηρίζονται στὴ λογικὴ καὶ ἀρνοῦνται τὴν ἄνωθεν βοήθεια, γι’ αὐτὸ ἔλεγε ὅτι «ὅταν ἕνας ἀποφασίζει νὰ κάνει πνευματικὴ ζωή, τὸ πρῶτο ποὺ πρέπει νὰ κάνει εἶναι νὰ πάρει διαζύγιο ἀπὸ τὴ λογική, ἐὰν θέλει νὰ προκόψει. Λογικὴ καὶ πνευματικὴ ζωή εἶναι δύο καταστάσεις ἐντελῶς ἀντίθετες, ποὺ ἀντίκεινται ἡ μία στὴν ἄλλη».

Τὰ πνευματικὰ γεγονότα δὲν εἶναι προσιτὰ στοὺς ἐπιστήμονες οὔτε ἐπιδέχονται ἔρευνα. Τὰ βιώνουν οἱ ἄνθρωποι τῆς πίστης καὶ τὰ ἐμπιστεύουνται μόνο σ’ ἐκείνους ποὺ ἔχουν καλὴ προαίρεση καὶ ἀγωνίζονται πνευματικά. Ἔτσι ἐπιτυγχάνεται ἡ ἐπικοινωνία καὶ ἀξιοποιοῦνται οἱ ἐμπειρίες, ποὺ εἶναι πιστοποίηση τῆς ὀρθῆς πορείας τους. Στὴ διαδικασία αὐτὴ ἐλάχιστα βοηθάει ἡ λογική. Εἶναι βέβαια προφανὲς ὅτι ὁ κατὰ Θεὸν ἀγωνιστὴς δὲν εἶναι παράλογος. Ἀντίθετα, ἀρνεῖ­ται τὶς ὑπερβολὲς καὶ ὅλα τὰ καθημερινά του προβλήματα τὰ ἀντιμετωπίζει μὲ ψυχραιμία καὶ μὲ ὁδηγὸ τὴν κοινὴ λογική. Στὴν πνευματικὴ ζωή ὅμως ὑπάρχουν ἄλλοι κανόνες καὶ ἄλλα μέσα, ποὺ ὑπερβαίνουν τὴ λογική.

Οἱ πιστοὶ πρέπει νὰ ἔχουν ἐμπιστοσύνη στοὺς πνευματικοὺς καὶ γενικὰ στοὺς ἄξιους κληρικοὺς καὶ μὲ ταπείνωση νὰ τηροῦν τὶς ἐντολὲς τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ δοξάζουν τὸ Θεό.

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2022/09/blog-post_95.