«Καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίμασε σκεύη θανάτου, τὰ βέλη αὐτοῦ τοῖς καιομένοις ἐξειργάσατο»

Ἀπόδοση στήν Νεοελληνική - Ἐπιμέλεια:

Σάββας Ἠλιάδης

Ἁγίου Νικοδήμου

Εὐθυμίου Ζιγαβηνοῦ

Ἑρμηνεία εἰς τούς Ρν΄ Ψαλμούς

«καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίμασε σκεύη θανάτου, τὰ βέλη αὐτοῦ τοῖς καιομένοις ἐξειργάσατο» (Ψαλμός 7,14)

Στόν προηγούμενο στίχο μας λέει ὁ Προφήτης πώς ὁ Θεός ἔχει ἕτοιμη τήν μάχαιρά του ἀκονισμένη καί τό τόξο τεντωμένο, γιά νά χτυπήσει καί νά ἐπιφέρει τόν θάνατο, ἐάν οἱ ἄνθρωποι δέν μετανοήσουν.

α). «καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίμασε σκεύη θανάτου»:

Ἐδῶ μᾶς λέει ὁ Δαβίδ πώς ἡ ἐκτόξευση τῶν βελῶν ἀπό τό τόξο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τό χτύπημα ἀπό αὐτά, ἐπιφέρουν πάρα πολλούς καί ποικίλους τρόπους θανάτου. Δηλαδή, θάνατοι μέ σφαγή... ἀπό μαχαίρι, θάνατοι μέ φωτιά, μέ νερό, μέ σεισμό, μέ διανοίξεις χασμάτων στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς καί μέ διάφορα εἴδη ἀσθενειῶν. Ὅλα αὐτά, ἔχω τήν γνώμη πώς εἶναι ἐργαλεῖα καί σκεύη, μέ τά ὁποῖα ἐπέρχεται ὁ θάνατος τῶν ἁμαρτωλῶν.

Πρέπει ὅμως νά ξέρουμε πώς, ἄν καί τά λόγια αὐτά τοῦ Δαβίδ, τά ὁποῖα λέει μιλῶντας γιά τόν Θεό, εἶναι ἀνθρωποπρεπή, δηλαδή, ταιριάζουν στήν διάνοια τοῦ ἀνθρώπου πρός κατανόηση, ὅμως τά νοήματα πού περιέχουν εἶναι θεοπρεπῆ, δηλαδή θεϊκά. Καί τό κάνει αὐτό, διότι θέλησε ὁ Προφήτης νά καταστήσει κατανοητά τά θεϊκά μηνύματα στόν χονδροκομμένο νοῦ τῶν ἀκροατῶν του, χρησιμοποιῶντας τίς παχυλές στό νόημα ἀνθρώπινες λέξεις.

Γί΄ αὐτόν τόν λόγο τολμᾶ νά παρουσιάζει τόν Θεό πώς ἔχει μάχαιρα καί τοξάρι καί σαΐτες καί ἅρματα πολεμικά καί πώς ἀκονίζει τήν μάχαιρά του καί τεντώνει τό τοξάρι του, μέ σκοπό, ὥστε μέ ὅλα αὐτά, νά αὐξήσει τόν φόβο στούς ἀκροατές καί μέ τά ὀνόματα, τά ὁποῖα χρησιμοποιεῖ καθημερινά ὁ ἄνθρωπος ἀλλά καί μέ παραδείγματα, νά ξυπνήσει τήν πέτρινη καί ὑπνωτισμένη καρδιά τῶν ἀναίσθητων ἀνθρώπων. Ἄρα, ὁ Θεός δέν χρειάζεται τέτοια πολεμικά ἅρματα, γιά νά παιδεύσει τούς ἁμαρτωλούς, ἐφόσον αὐτός εἶναι ἐκ φύσεως τόσο φοβερός, ὥστε βλέπει μόνο τήν γῆ καί τήν κάνει νά τρέμει, ἔχει στά χέρια του κάθε πνοή καί αὐτός μέ τήν δύναμή του διαλύει τά ὄρη καί τά βουνά καί ἐνεργεῖ ὅλα τά ἄλλα, ὅσα οἱ θεοδίδακτοι Προφῆτες λέγουν γιά τήν ἀνέκφραστη δύναμή Του.

β). «τὰ βέλη αὐτοῦ τοῖς καιομένοις ἐξειργάσατο»:

Συνεχίζοντας μέ τόν λόγο αὐτό ὁ Δαβίδ παρηγορεῖ τούς καλούς ἀνθρώπους. Οἱ τιμωρίες τοῦ Θεοῦ, μᾶς λέει, ξεκινοῦν καί πραγματοποιοῦνται ὄχι κατά τῶν καλῶν ἀλλά κατά τῶν κακῶν ἀνθρώπων. Διότι «καιομένους» ἐδῶ ὀνομάζει ἐκείνους πού δέν ἔχουν καμιά σταγόνα καί «ὑγρασία» ἀρετῆς, ἀλλά ἔχουν ἀποξεραθεί τόσο πολύ ἀπό τήν ἔλλειψη τῶν καλῶν ἔργων, ὥστε μέ τήν πρώτη εὐκαιρία παίρνουν φωτιά ἀπό τό πῦρ τῆς κολάσεως. Ἀλλά καί ἀπό αὐτήν ἀκόμη τήν ζωή κολάζονται ὅσοι εἶναι τέτοιοι, ἀφοῦ τούς βασανίζει ἡ βέβαιη ἀναμονή τῆς κολάσεως καί ἡ συνεχής ἐνθύμησή της.

Ἤ, κατά ἄλλη ἑρμηνευτική θέση, τούς ὀνομάζει «καιομένους» ὁ Δαβίδ, διότι καίγονται ἀπό τή φωτιά τῶν παθῶν, ἤτοι τοῦ θυμοῦ, τῆς ἐπιθυμίας, τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας, τῆς φιλαργυρίας καί ὅλων τῶν ἄλλων παρόμοιων παθῶν.

Ἀφοῦ λοιπόν περιέγραψε μέ τέτοιον τρόπο ὁ Προφήτης τίς πολύμορφες, ποικίλες τιμωρίες τοῦ Θεοῦ καί ἀφοῦ τίς κρέμασε ἐπάνω στούς ἁμαρτωλούς, γιά νά τίς θυμοῦνται πρός σωφρονισμό, συνεχίζει τόν σωφρονισμό, κάνοντας ἀναφορά στά τότε διαδραματιζόμενα γεγονότα καί μεταφέροντας παρακάτω τόν λόγο του στόν ἀποστάτη γιο του, τόν Ἀβεσσαλώμ.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἑρμηνεύοντας τήν λέξη «καιομένους», ἐννοεῖ αὐτούς πού εἶναι ἄξιοι τοῦ πυρός. Λέει: «Τά βέλη τοῦ Θεοῦ κατασκευάστηκαν ἐπιμελῶς ἀπό Αὐτόν γιά τίς ψυχές ἐκεῖνες πού μέ πολύ μεγάλη εὐκολία παραδίδονται καί κατακαίγονται ἀπό τήν ἁμαρτία».

Ὁ δέ Θεοδώρητος λέει: «Αὐτοί πού δέχτηκαν τήν εὔφλεκτη ὕλη τῆς ἁμαρτίας καί, καθώς λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἔχτισαν μέ ξύλα καί χόρτο καί καλάμια, αὐτοί θά χτυπηθοῦν μέ αὐτά τά πυρφόρα βέλη».

Ὀφείλουμε νά κάνουμε ὑπόμνηση τῆς περικοπῆς ἀπό τήν Καινή Διαθήκη (Α΄κορ. 3,11-15):

« θεμέλιον γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστιν Ἰησοῦς Χριστός. εἰ δέ τίς ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον τοῦτον χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους, ξύλα, χόρτον, καλάμην, ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεται· ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσει· ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται· καὶ ἑκάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι τὸ πῦρ δοκιμάσει. εἴ τινος τὸ ἔργον μενεῖ ὃ ἐπῳκοδόμησε, μισθὸν λήψεται· εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται, αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτως δὲ ὡς διὰ πυρός».

Μετάφραση: Κανένας δέν μπορεῖ νά βάλει ἄλλο θεμέλιο ἀγκωνάρι, ἐκτός ἀπό ἐκεῖνο πού ἔχει ἤδη τεθεῖ καί κεῖται στήν βάση τῆς οἰκοδομής• καί αὐτός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἐάν δέ κανείς χτίζει ἐπάνω στό θεμέλιο αὐτό πολύτιμα ὑλικά, ὅπως εἶναι ὁ χρυσός, ὁ ἄργυρος, οἱ πολύτιμοι λίθοι, ἤ χτίζει ξύλα, χορτάρι καί καλάμια ἄς ἔχει ὑπ' ὄψη του, ὅτι τοῦ καθενός οἰκοδόμου θά γίνει φανερό τό ἔργο καί ἡ ἀξία του. Διότι ἡ μεγάλη ἐκείνη ἡμέρα τῆς κρίσεως θά τό φανερώσει ὁλοκάθαρα. Ἐπειδή θά συνοδεύεται αὐτή μέ τήν θεία δικαιοσύνη, ἡ ὁποία σάν φῶς θά ἀποκαλύπτει καί σάν πῦρ θά κατακαίει κάθε τί τό εὐτελές καί σάπιο. Καί τοῦ καθενός τό ἔργο τί εἶναι καί τί ἀξίζει, θά τό φανερώσει ἡ δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ, πού ὁμοιάζει μέ τήν φωτιά. Ἐάν, λοιπόν, τό ἔργο πού ἕνας οἰκοδόμησε ἐπάνω στό θεμέλιο, στόν Χριστό, μένει ἄθικτο ἀπό τήν φωτιά, ἀφοῦ θά εἶναι στερεό καί ἀνθεκτικό, αὐτός θά λάβει μισθό. Ἐάν ὅμως κάποιου ἄλλου τό ἔργο κατακαεῖ καί γίνει στάχτη, αὐτός θά ζημιωθεῖ, διότι οἱ κόποι του θά πᾶνε χαμένοι. Ὁ ἴδιος ὅμως ἴσως σωθεῖ μέ πολύ μεγάλη δυσκολία, σάν ἐκεῖνον πού διέρχεται ἀνάμεσα ἀπό τίς φλόγας. (Θά σωθεῖ, ἄν ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ τόν κρίνει, τοὐλάχιστον γιά τήν καλή του διάθεση, ἄξιο συγνώμης καί σωτηρίας).

Ἀπόδοση στήν Νεοελληνική - Ἐπιμέλεια:

Σάββας Ἠλιάδης - ΑΜΑΣΕΥΣ

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2022/07/blog-post_72.html#