Νοσηλευτική δεοντολογία.Εἰσαγωγή

ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΩ: Η Αγία Φοίβη εις Κεχριές της Κορίνθου, η διακόνισσα του Αποστόλου Παύλου και προστάτης των νοσοκόμων που γιορτάζει στις 3 Σεπτεμβρίου.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η παρούσα μικρή και συνοπτική εργασία μας δίνει κάποιες κατευθυντήριες αρχές για την πρέπουσα συμπεριφορά των νοσηλευτών κατά την άσκηση της διακονίας τους. Δεν απευθύνεται μόνο σε νοσηλευτές και νοσηλεύτριες με την στενή έννοια του όρου (που εργάζονται ή θα εργαστούν σε ένα π.χ. νοσοκομείο δημόσιο ή ιδιωτικό) αλλά απευθύνεται σε καθένα που κάποια στιγμή θα βρεθεί να διακονεί παρέχοντας νοσηλευτική φροντίδα σε κάποιον συγγενή ή γείτονα, φίλο ή εχθρό, γνωστό ή άγνωστο.

Ευχαριστώ τον Θεό που μου έδωσε την έμπνευση και τη δύναμη να την γράψω.Ελπίζω να αποβεί χρήσιμη και προς δόξαν Θεού.

Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012

Θεσσαλονίκη.

Κ. Ε. Φοιτήτρια

ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

Δεοντολογία στην φιλοσοφία είναι η διδασκαλία για τα καθήκοντα ,του «τι δέον πράττειν», αυτό που πρέπει να κάνει κανείς. Γενικότερα : το σύνολο των κανόνων ενός επαγγέλματος, των κοινωνικών ή άλλων σχέσεων, που καθορίζουν τον τρόπο συμπεριφοράς στηνάσκηση του επαγγέλματος ή τον τρόπο οποιασδήποτε ενέργειας.¹

Έτσι θα λέγαμε ότι δεοντολογία είναι η επιστήμη των καθηκόντων πουσυνδέεται άμεσα με τους άγραφους νόμους της ηθικής και μας υποδεικνύει ποιο είναι το πρέπον, τοαναγκαίο, το ορθό.² Περιλαμβάνει λοιπόν τρόπους συμπεριφοράς, καθορισμό δικαιωμάτων–υποχρεώσεων και τα όρια τους, αξίες, ιδανικά, πιστεύω, κανόνες γραπτούς και άγραφους. Τα τρίαχαρακτηριστικά γνωρίσματα της δεοντολογίας είναι: οι περιοριστικές προστακτικές (τι δεν πρέπει να κάνει κανείς), οι σχέσεις καθήκοντος (απέναντι σε ποιους έχουμε αναλάβει υποχρεώσεις και από τιείδους σχέση μας με αυτούς πηγάζουν)και η επιλογή παραίτησης από τις πέραν του δέοντοςυποχρεώσεις³(αν μια υποχρέωση έρχεται σε αντίθεση π.χ. με την διδασκαλία του Χριστού ,εμείς που είμαστε χριστιανοί δεν την αναλαμβάνουμε).

Η δεοντολογικού τύπου ηθική λαμβάνει συνήθως τη μορφή συγκεκριμένων/κωδικοποιημένων κανόνων για το ποιες είναι οι ηθικά αποδεκτές πράξεις και συμπεριφορές.⁴ Πηγές αυτών των κανόνων είναι οι άγραφοι νόμοι της ηθικής που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά προφορικά , τα θρησκευτικά Πιστεύω του κάθε λαού όπως διαμορφώνονται μέσα από την ζωή και την γραπτή και άγραφη παράδοση και ο πολιτισμός, η κουλτούρα και οι γραπτοί νόμοι του κάθε κράτους. Ειδικά για την άσκηση του νοσηλευτικής τέχνης στην Ελληνική και Ορθόδοξη Χριστιανική πραγματικότητα η ηθική που πρέπει να ακολουθείται βασίζεται πρώτα και κύρια στην διδασκαλία και το παράδειγμα του Χριστού που ήταν, είναι και θα είναι ο πιο τέλειος γιατρός και νοσηλευτής όλων μας («αυτός τας ασθενείας ημών έλαβε και τας νόσους εβαστασεν», Ησαία κ.γ 4), σε παραδείγματα Αγίων νοσηλευτών και νοσηλευτριών που τον μιμήθηκαν, στα ηθικά προστάγματα των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων-γιατρών, στους νόμους του Ελληνικού κράτους που θέτουν κάποια επιτρεπόμενα όρια δράσης όπως είναι το Σύνταγμα, ο Ποινικός Κώδικας και κάποιοι άλλοι νόμοι ειδικοί στον χώρο της υγείας και τέλος το Ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο.

Τα ιδανικά της νοσηλευτικής συμπεριφοράς όπως διαμορφώθηκαν από τους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και γιατρούς και από την ορθόδοξη Χριστιανική πίστη και ζωή παραμένουν ίδια και αναλλοίωτα διαμέσου των αιώνων. Η χριστιανική ηθική είναι πάντα ίδια όσα χρόνια και αιώνες και αν περάσουν με την έννοια ότι κάτι που κρίνεται ως αμαρτία (κακό) που βλάπτει την ψυχή μας ή τις ψυχές των συνανθρώπων μας δεν μπορεί με το πέρασμά των χρόνων να πάψει να είναι αμαρτία. Το ίδιο και τα ηθικά προστάγματα των Αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και γιατρών. Δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε εφόσον τα είπαν και γράφτηκαν και δεν ζούνε πλέον (σωματικά) στην επίγεια ζωή ανάμεσα μας για να τα ανακαλέσουν.

Το πρόβλημα είναι με τους νόμους οι οποίοι μεταβάλλονται συνεχώς και διαμορφώνονται με βάση την πνευματική κατάσταση των λαών και γενικά την σχέση τους με τον Θεό.Στον αρχαίο ελληνικό κόσμο όπως και στην μεσαιωνική βυζαντινή αυτοκρατορία η πίστη και η ιατρικήήσαν ανέκαθεν στενά συνδεδεμένες.⁵ Στην εποχή του Βυζαντίου που υπήρχε έντονη πνευματική ζωή, η Χριστιανική ηθική και οι κανόνες της εκκλησίας θεσπίζονταν ως νόμοι του κράτους. Με το πέρασμα όμως των αιώνων χαλάρωσε το πνευματικό αισθητήριο των ανθρώπων, αναπαυόμενοι στα επιτεύγματα του τεχνικού πολιτισμού απομακρυνθήκαμε σε μεγάλο βαθμό από το θέλημα του Θεού στην ζωή μας με αποτέλεσμα να επικρατεί σε πάρα πολλά θέματα βαθύ σκοτάδι άγνοιας ή να προβάλλεται πολλές φορές το μαύρο ως άσπρο, η αμαρτία ως καλή πράξη και η βλάβη του αδελφού μας ως ηθικώς επιβραβεύσιμη συμπεριφορά. Η μεγάλη λοιπόν αυτή διαφοροποίηση του πνεύματος και της σκοπιμότητας του γραπτού κρατικού και διεθνούς δικαίου σε πολλά σημεία με τα προστάγματα της Χριστιανικής ηθικής αποτελεί θα λέγαμε ένα σοβαρό πονοκέφαλο για τον ευσυνείδητο και πιστό Χριστιανό νοσηλευτή. Ανάμεσα στα άλλα θα προσπαθήσουμε να λύσουμε αυτόν τον πονοκέφαλό παρακάτω θέτοντας τα όρια προτεραιότητας τήρησης μεταξύ νόμου του κράτους και νόμου του Θεού. Καθώς το σημαντικότερο μέλημα του επαγγελματία υγείας είναι η ευημερία των θεραπευόμενων - εξυπηρετούμενών του, η λήψη ηθικών αποφάσεων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του επαγγελματισμού του. ⁶

Η νοσηλευτική δεοντολογία περιλαμβάνει διάφορους τομείς διαπροσωπικών σχέσεων όπως: α)Σχέσεις νοσηλευτή-ασθενών β)Σχέσεις νοσηλευτή-συνοδών, συγγενών, φίλων και γνωστών των ασθενών γ)Σχέσεις νοσηλευτή με ανωτέρους του-γιατρούς και λοιπούς προϊσταμένους δ)Σχέσεις νοσηλευτή με τους άλλους συναδέλφους νοσηλευτές και τέλος μια σχέση που δεν ανήκει στις διαπροσωπικές και είναι η ε)Σχέση του νοσηλευτή με τα υλικά αντικείμενα του νοσοκομείου και γενικότερα το περιβάλλον του νοσοκομείου ως χώρου εργασίας.

1. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ « ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ-ΠΑΙΔΕΙΑ», ΤΟΜΟΣ 4^Ος , ΣΕΛ. 294
2. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ (ΘΕΩΡΙΑ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ),Β΄ ΤΑΞΗ 1^ΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Τ.Ε.Ε., ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ-ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ,Ο.Ε.Δ.Β., ΣΕΛ.32.
3. ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ el.wikipedia.org/wiki/Δεοντολογία.
4. ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ el.wikipedia.org/wiki/Δεοντολογία.
5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Conpolis.eu/Byzantio/Byzantio_Nosokomeia.pdf
6. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ « Το Βήμα του Ασκληπιού», 10^ος ΤΟΜΟΣ, 4^ο Τεύχος, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2011, ΣΕΛ. 465, ¨Δεοντολογία και διαχείριση ηθικών διλημμάτων στα επαγγέλματα υγείας¨.

συνεχίζεται...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ
ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΘΗΚΑΝ ΑΥΤΟΥΣΙΑ Η΄ ΣΧΕΔΟΝ ΑΥΤΟΥΣΙΑ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΜΕ ΜΩΒ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Πηγή:Τό λάβαμε μέσω ἠλεκτρονικοῦ ταχυδρομείου