Στά πλαίσια τῆς σειρᾶς ἐκδηλώσεων “ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ” τήν Τετάρτη, 27 Νοεμβρίου 2019 ὁ πρωτοπρεσβύτερος π.Θεόδωρος Ζήσης μίλησε με θέμα: «Γιατί δέν πρέπει νά μεταφράζονται τά λειτουργικά κείμενα;»
Ομιλία του πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση
Οἱ νεωτεριστές ἐπίσκοποι ἐπιδίδονται σέ λειτουργικές μεταρρυθμίσεις, ἀλλοιώνοντας τό μυστηριακό πνεῦμα τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν! Τί ἔχει νά διδάξει ἐπ’ αὐτοῦ ὁ σεβαστός μας δάσκαλος;
Ὁ πατὴρ Σάββας Ἀχιλλέως γεννήθηκε στὸ ὀρεινὸ χωριὸ τῆς Λευκωσίας, τὴν ὄμορφη Ἅλωνα, στὶς 2 Αὐγούστου τοῦ ἔτους 1930. Ἦταν τὸ πέμπτο καὶ τὸ μικρότερο παιδὶ μιᾶς φτωχικῆς ἀγροτικῆς οἰκογένειας. Γονεῖς του ἦταν οἱ εὐσεβεῖς καὶ θεοφοβούμενοι ἄνθρωποι: ὁ Ἀχιλλῆς καὶ ἡ Ἑλένη.Πατήρ Σάββας Αχιλλέως:«Μικρὸ παιδὶ τοῦ δημοτικοῦ σχολείου δὲν ἔλειπα ἀπὸ τὴν ἐκκλησία. Ἤμουν πάντοτε ὁ βοηθὸς τοῦ γέροντος ἱερέα τοῦ χωριοῦ μου καὶ κάθε βράδυ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἀπήγγειλα τὸν Ὕμνο πρὸς τὴν Παναγία μας. Ὅταν μαζευόταν ὅλη ἡ οἰκογένεια στὸ φτωχικό μας σπιτάκι, ἔπιανα στὰ χέρια μου τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ ἔψαλλα ἐπιμελῶς τὸ Εὐαγγέλιο εἰς ἀκρόασιν τῶν γονέων μου καὶ τῶν μεγαλυτέρων ἀδελφῶν μου. Ἤμουν τὸ πέμπτο καὶ τὸ μικρότερο ἀπὸ ὅλα τὰ παιδιὰ τῆς οἰκογένειάς μου. Οἱ γονεῖς μου ἦταν εὐσεβεῖς καὶ φιλοπάτριδες καὶ ἀγαποῦσαν πολὺ τὴν Ἑλλάδα καὶ ἐμφύτευσαν αὐτή τους τὴν ἀγάπη στὴν ἁγνὴ καρδούλα τῶν παιδιῶν τους.Ἀνεπτύχθη μέσα μου ἡ φλογερὴ ἐπιθυμία νὰ ἀξιωθῶ κἄποτε νὰ ἱερωθῶ. Ἔβλεπα τὸν ἱερέα στὸν δρόμο μου καὶ ὅταν ἐκεῖνος προσπερνοῦσε στεκόμουν καὶ τὸν παρακολουθοῦσα καὶ τὸν θαύμαζα. Παρακαλοῦσα Τὸν Θεὸ νὰ φτάσω κἄποτε στὸ ὕψος αὐτὸ τῆς Ἱερωσύνης. Σκεφτόμουν ὅμως καὶ ἔλεγα: «αὐτὸς ποὺ συνάντησα τώρᾳ στὸ δρόμο μου εἶναι Θεολόγος ἱερέας. Ἐγὼ ἕνα φτωχόπαιδο, πῶς θὰ σπουδάσω καὶ πῶς θὰ ἀξιωθῶ νὰ ἔχω ἕνα Πτυχίο Θεολογίας;». Θεολογία ἔλεγα…! Μὰ ὑπάρχει μεγαλύτερη ἐπιστήμη σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο, νὰ μιλᾷς καὶ νὰ διδάσκῃς τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ; Καὶ συζητοῦσα πάντοτε μὲ τὸν ἑαυτό μου καὶ μόνος μου ἀναλογιζόμουν τὸ μέγα βάρος τῆς Ἱερωσύνης.
Ὁ νεοφανὴς Ὅσιος (προσφυῶς ὀνομασθείς) Προσδόκιος, ὁ Ὅσιος τοῦ Ἐμπορείου τῆς Θήρας, ἦταν ἀσκητὴς στὴν ἄνικμη χαράδρα πάνω ἀπὸ τὸ Καστέλλι τοῦ Ἐμπορείου.Ἐπέτρεψε ὁ καλὸς Θεὸς νὰ εὑρεθοῦν τὰ χαριτόβρυτα λείψανά του μὲ θαυμαστὸ τρόπο, στὶς 3 Ἰανουαρίου τοῦ ἔτους 2015.Σὲ ἔργα ἀνακαινίσεως τοῦ Ἱεροῦ Ἐνοριακοῦ Παρεκκλησίου τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ὁσίου· ἕνα καλοκτισμένο ἀρκοσόλιο στό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ καί μάλιστα στό νότιο τμῆμα του. Ἐκεῖ δὲν εἶχε ταφεῖ σὲ ὕπτια θέση μὲ τὰ χέρια σταυρωμένα στὸ στῆθος, ὅπως συνηθίζουμε νὰ θάβουμε τοὺς Ὀρθόδοξους ἀδελφούς μας. Εὑρέθη ὁ Ὅσιος γυρισμένος στὸ πλάϊ μὲ τὰ δυό του χέρια κάτω ἀπὸ τὸ κεφάλι, ὅπως πολλὲς φορὲς συνηθίζουμε νὰ κοιμόμαστε βάζοντας τὰ χέρια γιὰ προσκέφαλο. Προφανῶς ὁ Ὅσιος προγνώρισε τὸ τέλος του καὶ μπῆκε μέσα στὸν τάφο μόνος του προσδοκῶντας ἀνάσταση νεκρῶν. Δίπλα του βρέθηκαν ἡ πόρπη τοῦ μοναχικῆς του ζώνης καὶ κοχλιάριο Θείας Κοινωνίας. Κοιμήθηκε τὸν ὕπνο τῶν δικαίων (σέ ἡλικία 65-70 ἐτῶν ὅπως ἡ ἀνθρωπολογική ἐξέταση τῶν ἱερῶν λειψάνων ἔδειξε) πανέτοιμος πνευματικὰ καὶ ὁμολογῶντας τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, στὸ ὁποῖο φαίνεται ὅτι περιμένουμε μὲ λαχτάρα τὴν κοινὴν ἀνάσταση.Τὸ ρῆμα «προσδοκῶ» δὲν σημαίνει ὅτι περιμένω, ἀλλὰ ὅτι περιμένω μὲ λαχτάρα, μὲ ἀνυπομονησία. Καὶ ἐν προκειμένῳ τί περιμένω μὲ λαχτάρα; Τὸ ὁμολογοῦμε περίτρανα· τὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου μας. «Προσδοκῶ» σημαίνει ὅτι δὲν ἀντέχω νά ζῶ σ᾿ αὐτὸν τὸν μάταιο κόσμο χωρὶς τὸν Θεό, στὸν κόσμο ποὺ κεῖται στὸ πονηρό, ἀλλὰ περιμένω νὰ ἔλθει ὁ Κύριος, γιὰ νὰ ἀποκαταστήσει τὴν τάξη καὶ τὴν δικαιοσύνη στὸν ταραγμένο κόσμο.
❈ Ἡ πιό σπουδαία δύναμη πού ἔχει ἡ ψυχή μας λέγεται νοῦς. Δέν εἶναι ὁ ἐγκέφαλος. Ὅταν λένε οἱ Πατέρες νοῦ, ἐννοοῦν τά μάτια τῆς ψυχῆς. Αὐτό πού εἶναι στόν ἐγκέφαλο τό λένε διάνοια. Εἶναι ἡ δεύτερη δύναμη τῆς ψυχῆς, ἡ διάνοια, ἡ σκέψη. Ὁ νοῦς δέν εἶναι ἡ σκέψη, ἀλλά εἶναι στήν καρδιά καί εἶναι τά μάτια τῆς ψυχῆς, πού ἔχουν προορισμό νά βλέπουν τόν Θεό.Ὅταν ἔπεσε ὁ Ἀδάμ καί ἁμάρτησε, τά μάτια τῆς ψυχῆς ἔκλεισαν. Σκοτίστηκε ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου καί ὁ ἄνθρωπος ἔγινε τυφλός. Οἱ ἄνθρωποι ἔγιναν ὅπως ἕνας καημένος τυφλός, πού δέν μπορεῖ νά δεῖ, δέν μπορεῖ νά περπατήσει, πέφτει ἀπό ντουβάρι σέ ντουβάρι, χτυπάει καί τραυματίζεται. Μετά δηλαδή ὁ ἄνθρωπος ἄρχισε νά δυσλειτουργεῖ. Ὁπότε δέν λειτουργοῦσε σωστά καί ὁ ἐγκέφαλος. Δέν λειτουργοῦσε σωστά ἡ διάνοια, ἀλλά οὔτε καί οἱ ἄλλες δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Οἱ ἄλλες δυνάμεις εἶναι ἡ δόξα, ἡ φαντασία καί ἡ αἴσθηση.Οἱ κύριες ὅμως δυνάμεις πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ νοῦς καί μετά ἡ διάνοια. Ὁ νοῦς εἶναι νά βλέπει τόν Θεό, τά μάτια τῆς ψυχῆς. Ἐνῶ τά μάτια ὠς ὄργανο εἶναι γιά νά βλέπει τόν κόσμο μέσα ἀπό τίς αἰσθήσεις.- Ποιά εἶναι ἡ ἐργασία τοῦ ἐγκεφάλου;Ὁ ἐγκέφαλος δέχεται ὅλα τά δεδομένα πού ἔρχονται ἀπό τίς αἰσθήσεις. Βλέπουμε μέ τά μάτια. Τά μάτια παίρνουν τό ἐρέθισμα τό ὀπτικό καί τό μεταφέρουν στόν ἐγκέφαλο. Ἀκοῦμε μέ τά αὐτιά. Τά αὐτιά, τό τύμπανο τῶν αὐτιῶν παίρνει τά ἐρεθίσματα τά ἀκουστικά καί τά πάει καί αὐτά στόν ἐγκέφαλο. Ἡ γλώσσα γεύεται, ἡ ὄσφρηση, ἡ ἁφή.
Δὲν πρόκειται, ἀγαπητοί μου, νὰ μιλήσω ἀπόψε ἐκτενῶς. Ἐὰν θέλῃ ὁ Θεός, αὔριο στὴν πρωινὴ ἀκολουθία τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς θὰ τολμήσω νὰ πῶ μερικὰ λόγια. Εἶπα θὰ τολμήσω, γιατὶ ποιός εἶνε ἄξιος νὰ ὑμνήσῃ πρεπόντως τὸν Ἐσταυρωμένο;Τώρα θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε, σύντομα, νὰ σᾶς ἀπασχολήσω μὲ λίγα λόγια μὲ ἀφορμὴ τὴν ἀνάγνωσι τῶν Δώδεκα Εὐαγγελίων.Ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μου, πολλὰ περιττὰ πράγματα πού, ἂν λείψουν, ἡ ζωή μας θὰ γίνῃ πιὸ ἤρεμη, πιὸ εὐτυχισμένη. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ μερικὰ ἄλλα, τὰ ὁποῖα εἶνε ἀναγκαιότατα· εἶνε, ὅπως λένε αὐτοὶ ποὺ φιλοσοφοῦν, «ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ», πράγματα ποὺ δὲν μποροῦν νὰ λείψουν· εἶνε, ὅπως λέμε, ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιὰ τὴ ζωή μας. Αὐτὰ ποιά εἶνε· ἕνα, δύο, τρία, τέσσερα. Τὸ ἕνα εἶνε ὁ ἀέρας, ἀναγκαῖο – ἀναγκαιότατο. Ἄλλο εἶνε τὸ νερό. Ἄλλο ἀναγκαῖο εἶνε τὸ φῶς. Ἅλλο ἀναγκαῖο εἶνε ἡ τροφή. Χωρὶς ἀέρα ποιός μπορεῖ νὰ ζήσῃ; χωρὶς νερὸ ποιός μπορεῖ νὰ ζήσῃ; χωρὶς ἥλιο – χωρὶς φῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ ζήσῃ; χωρὶς τροφή, ἀδύνατον. Αὐτὰ εἶνε τὰ ἀπολύτως ἀναγκαῖα. Ἀναγκαῖα γιὰ τὴ σωματική μας ὕπαρξι· καὶ ὅπως σ᾽ ἐμᾶς ἔτσι εἶνε ἀναγκαῖα καὶ στὰ ζῷα.
Κυρίλλου Κωστοπούλου, Ιεροκήρυκος Ι. Μ. Πατρών, Δρος Θεολογίας.Ο Θεάνθρωπος ἀναστήθηκε. Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἀναμφισβήτητο γεγονός. Εἶναι ἕνα γεγονὸς ὀντολογικό, ἱστορικό, ὑπαρξιακό.«Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καὶ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια». Ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος ἀναφωνεῖ: «Εἰ γὰρ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, ματαία ἡ πίστις ἡμῶν… Νυνὶ δὲ Χριστὸς ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων». Καὶ συμπληρώνει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος: «Ἀνέστη Χριστός, καὶ πεπτώκασι δαίμονες, Ἀνέστη Χριστὸς καὶ χαίρουσιν Ἄγγελοι, Ἀνέστη Χριστός, καὶ νεκρὸς οὐδεὶς ἐν τῷ μνήματι».Ἡ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως εἶναι τὸ ἰσχυρότερο χτύπημα κατὰ τῆς ὀλιγοπιστίας ποὺ τρέφεται μὲ τὴν ἀμφιβολία, τὴν ἀμφιβολία καὶ τὴν ἀπογοήτευση. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου εἶναι κοσμοσωτήριο γεγονός. Εἶναι θρίαμβος τῶν θριάμβων. Εἶναι νίκη κατὰ τοῦ θανάτου. Εἶναι συντριβὴ τῶν δυνάμεων τοῦ σκότους. Εἶναι ἐξουδετέρωση τοῦ διαβόλου. «Πού σου, θάνατε, τὸ κέντρον; Πού σου, Ἅδη, τὸ νῖκος;… Ἀνέστη Χριστός, καὶ πεπτώκασι δαίμονες», βροντοφωνεὶ ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος.Πέθανε ὁ Χριστός; Ὄντως πέθανε. Πέθανε, ὅμως, γιὰ νὰ συναντήσει τὸν ἄνθρωπο ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν, στὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο, στὴν ὀδύνη καὶ στὴν ἀπογοήτευση, στὴν παράλογη ζωή του, γιὰ νὰ τὸν ἀναστήση.
Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα. Ἡμέρας, Πέμπτης διακαινησίμου (Πρξ. β΄ 38-43).
Πραξ. 2,38 Πέτρος δὲ ἔφη πρὸς αὐτούς· μετανοήσατε, καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, καὶ λήψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Πραξ. 2,38 Είπε δε προς αυτούς ο Πετρος· “μετανοήσατε και ας βαπτισθή ο καθένας σας στο όνομα του Ιησού Χριστού δια την άφεσιν των αμαρτιών σας· και θα λάβετε και σεις την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος.
(Ἀποσπάσματα ὁμιλίας κατά τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Γεωργίου)Σήμερα ὅταν λέμε μάρτυς, ἐννοοῦμε ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος βασανίσθηκε γιά τόν Χριστό. Ἀλλά ἡ ἀρχική σημασία τῆς λέξεως «μάρτυς» εἶναι ἄλλη. Μάρτυς εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δίνει μαρτυρία γιά κάτι. Καί οἱ ἅγιοι Μάρτυρες λέγονται μάρτυρες, διότι ἔδωσαν μαρτυρία, ἔδωσαν βεβαίωση, γιά κάτι πού προσωπικῶς εἶχαν γνωρίσει. Διότι ὁ μάρτυς καταθέτει γιά κάτι, γιά τό ὁποῖο προσωπικῶς ἔχει λάβει γνῶσι.Μάρτυς τοῦ Θεοῦ Πατρός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὅπως λέει ἡ Ἀποκάλυψις· «ὁ μάρτυς ὁ πιστός καί ἀληθινός», διότι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐμαρτύρησε περί τοῦ Πατρός. «Ἐκεῖνος ἐξηγήσατο», κατά τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη.Ἐν συνεχείᾳ αὐτός ὁ ἀληθινός καί πιστός μάρτυς τοῦ Πατρός, ὁ Κύριός μας καί Θεάνθρωπος Ἰησοῦς, ἔδωσε ἐντολή στούς ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς Μαθητάς Του ὅλων τῶν αἰώνων, «καί ἔσεσθέ μοι μάρτυρες ἔν τε Ἱερουσαλήμ καί ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καί Σαμαρείᾳ καί ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».
❈ Ἡ ἀληθινή ἀνάπαυση δέν εἶναι οὔτε ἡ καλοπέραση, οὔτε ἡ ἄνεση, οὔτε τά πολλά χρήματα κ.λπ. ἀλλά εἶναι νά ζεῖ ὁ ἄνθρωπος μέ τόν Θεό. Τότε βρίσκει τήν ἀνάπαυση ὁ ἄνθρωπος.
