Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα
Τρίτη συνομιλία (ερωτ. 99-106)
Άγιον Πάσχα 1983 Ιερομόναχος Ιωαννίκιος Μπάλαν
Τα μικρά παιδιά μέχρι τα έξι - επτά χρόνια των, εάν είναι βαπτισμένα, κοινωνούν χωρίς εξομολόγηση, αναλόγως των περιστάσεων. Η εξομολόγησή τους αρχίζει από την ηλικία των επτά ετών. Οι γέροντες και οι ασθενείς είναι καλό να κοινωνούν κάθε τρεις εβδομάδες, εάν δεν έχουν κάποιο κώλυμα για την Θεία Κοινωνία. Εάν αμάρτησαν με θανάσιμο αμάρτημα, οι Άγιοι Πατέρες κανονίζουν να κοινωνούν μόνο στο κρεβάτι του θανάτου, εκτός καί εάν μετανόησαν ειλικρινά.
100. Με πόσους τρόπους μπορούν να κοινωνήσουν οι πιστοί; Ποια είναι η ανώτερη κοινωνία με τον Χριστό;
Οι πιστοί μπορούν να κοινωνήσουν με τον Χριστό με τέσσερις τρόπους: Πρώτον με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου.
Δεύτερον κατά τρόπο πνευματικό με την ευχή του Ιησού, όταν γίνεται είτε με τον νου είτε με την καρδιά. Ο τρίτος τρόπος κοινωνίας γίνεται με την εργασία όλων των εντολών του Κυρίου.
Αυτή την πνευματική κοινωνία με την εκτέλεση των αγαθών έργων μας φανέρωσε ο ίδιος ο Σωτήρ ημών Ιησούς Χριστός, όταν είπε: «Εάν τις αγαπά με, τον λόγο μου τηρήσει, και ο πατήρ μου αγαπήσει αυτόν, και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ' αύτω ποιήσομεν» (Ίωάν. 14,23).
Και πάλι λέγει: «Εάν αγαπάτε με, τας εμάς εντολάς τηρήσατε» και «εάν τας εντολάς μου τηρήσητε, μενείτε εν τη αγάπη μου» (Ίωάν.14,15 15,10).
Επίσης ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης λέγει θαυμαστός ότι: «Η ομοιότης καί ενότης μας με τον Θεό πραγματοποιείται μόνο με την εφαρμογή των θείων εντολών».
Ο τέταρτος τρόπος κοινωνίας με τον Χριστό γίνεται με την ακρόαση του λόγου του Θεού, διότι «ο λόγος του Θεού έρχεται με την ακοή και διοχετεύεται στην καρδιά του ανθρώπου» (Κυριακοδρόμιο Νικηφόρου Θεοτόκη).
101. Πώς πρέπει να εξομολογούνται και να κοινωνούν οι μοναχοί, κατά τους Αγίους Πατέρας; Πόσο συχνά μπορούν να κοινωνούν οι μοναχοί, οι μεγαλόσχημοι μοναχοί και οι ασθενείς;
Η Θεία Κοινωνία, επειδή είναι στενά συνδεδεμένη με την εξομολόγηση, ότι είπα μέχρι τώρα γι' αυτά τα μυστήρια είναι έγκυρο και κατάλληλο και για μοναχούς. Οι μοναχοί και μεγαλόσχημοι μοναχοί έχουν καθήκον να κοινωνούν το Σώμα καί το Αίμα του Κυρίου πιο συχνά από τους λαϊκούς, αλλά με την πρέπουσα προετοιμασία, βάσει των Ιερών Κανόνων και με την άδεια του Πνευματικού τους.
Οι μοναχοί μπορούν να κοινωνούν περισσότερες από μία φορές , τον μήνα, ή όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, στον 53ο λόγο του περί σίτου, στις δώδεκα Δεσποτικές εορτές:
«Οι μεγαλόσχημοι μοναχοί, προπαντός οι γέροντες, μπορούν να κοινωνούν συχνότερα από μια φορά την εβδομάδα, κατά την μοναστική μας παράδοση ».
Αυτή μας διδάσκει και με τις συμβουλές του Ιερατικού, λέγοντας: «Οι ιερείς του λαού να διδάσκουν τους πιστούς των ένα μέρος ανδρών και γυναικών να κοινωνούν, όταν θα συμπέσει τουλάχιστον Δεσποτική εορτή του έτους, εάν όχι τότε είθε να κοινωνούν στις τέσσερες μεγάλες νηστείες. Να προετοιμάζονται για την συμμετοχή των στο Ιερό Μυστήριο και έτσι με την αρμόζουσα προετοιμασία και πνευματική αναγέννησή τους να προσέρχονται σ' αυτό.
102. Πώς πρέπει να ετοιμάζονται οι κληρικοί, ιερείς καί διάκονοι για την Θεία Λειτουργία;
Για όλα αυτά γράφει λεπτομερώς στις πνευματικές υποθήκες το βιβλίο Ιερατικό. Γενικά ο ενάρετος κληρικός, οφείλει να προσέχη τα εξής:
Να εξομολογείται στον Πνευματικό του μία ημέρα πριν να λειτουργήσει, να έχει την ευλογία του Πνευματικού του για την τέλεση των θείων Μυστηρίων, να κρατή αγνότητα (ο έγγαμος) τρεις ημέρες πριν και τρεις μετά την Θεία ιερουργία και Κοινωνία, να ειρηνεύει με τους ενορίτες του και με όλους τους ανθρώπους, να διαβάζει όλες τις ευχές της Θείας Μεταλήψεως, να τελή τις παραμονές κάθε εορτής εσπερινό και όρθρο στην εκκλησία, να επιτελή οποιαδήποτε ακολουθία, ιδιαίτερα την Θεία Λειτουργία χωρίς βιασύνη και με περισσή ευλάβεια, να έχει μεριμνήσει για το πρόσφορο και το φυσικό κρασί για την τέλεση του μυστηρίου, να ετοιμάζει σχολαστικά πριν από μία εβδομάδα το κυριακάτικο ή εόρτιο κήρυγμα με το οποίον υποχρεούται να τρέφει πνευματικά τους ενορίτες του.
103. Ποιος είναι ο σκοπός και η σπουδαιότητα του κηρύγματος στην εκκλησία;
Κάθε ιερεύς οφείλει να διδάσκει ευκαίρως ακαίρως τους πιστούς του, διότι «η πίστης εξ ακοής, η δε ακοή δια ρήματος Θεού»(Ρωμ.10,17). Έτσι λοιπόν, ο λαός με την στέρηση της γνώσεως , του λόγου του Θεού χάνεται, ενώ ο Ιερεύς θα δώσει φοβερό λόγο στο μελλοντικό Δικαστήριο.
Άκουσε τι λέγει ο Θεός με το στόμα , του προφήτου: «Ωμοιώθη ο λαός μου ως ουκ έχων γνώσιν ότι συ επίγνωσιν απώσω, καγώ απώσομαί σε του μη ιερατεύειν μοι• καί επελάθου νόμον Θεού σου καγώ επιλήσομαι τέκνων σου». (Ώσηέ 4,6).
Οι κατηχήσεις και τα κηρύγματα πρέπει γενικά να γίνονται με βάσει την Αγία Γραφή και την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων. Να είναι καλά μελετημένα, αξιοπρόσεκτα και να αποτελούν βιώματα του ιερέως, για να μπορούν να πείθουν τους πιστούς.
Το κήρυγμα να είναι ακόμη θερμό, παρηγορητικό, κατανοητό από όλους, διανθισμένο με κατάλληλες και ευκολομνημόνευτες ιστορίες της πρακτικής ζωής. Ιδιαίτερα στην σημερινή εποχή έχουν μεγάλη σπουδαιότητα τα αντιαιρετικά κηρύγματα, δεδομένου ότι αυξήθηκαν πολύ οι αιρέσεις, για να γνωρίζει ο λαός την ορθόδοξο αληθινή πίστη καί να μπορεί να προφυλάσσεται από τίς παγίδες των αιρέσεων.
104. Με πόσους τρόπους είναι υποχρεωμένος να κηρύττει ο ιερεύς;
Ο ιερεύς οφείλει να κηρύττει με τρεις τρόπους και συγκεκριμένα: Με τον λόγο, με την γραφίδα και με την ζωή του, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Με το στόμα έχει καθήκον να διδάσκει τους πιστούς τον λόγο του Κυρίου, τα δόγματα, τους κανόνες και την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων.
Με την γραφίδα του να γράφη αυτά που έμαθε από την Αγία Γραφή και από τους Αγίους Πατέρας.
Ενώ με την ζωή του να κηρύττει το κατά δύναμη τα όσα διδάσκει, δίνοντας προσοχή στα λόγια του Κυρίου, πού λέγει: «Ο ποιήσας καί διδάξας μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών» (Ματθ.5,19) και «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσι τα καλά υμών έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς» (Ματθ.5,16).
105. Μπορεί να σωθεί κάποιος χωρίς Πνευματικό και χωρίς εξομολόγηση;
- Όχι. Κανείς δεν μπορεί να σωθεί χωρίς την εξομολόγηση των αμαρτιών του καί χωρίς την άδεια του Πνευματικού, κατά τον λόγο του Κυρίου που λέγει: «Λάβετε Πνεύμα Αγιον, αν τινών αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς, αν τινών κρατήτε, κεκράτηνται» (Ίωάν. 20,23), και αλλού πάλι: «Όσα αν δέσητε επί της γης, εσται δεδεμένα εν τω ουρανώ, και όσα εάν λύσητε επί της γης εσται λελυμένα εν τω ουρανώ» (Ματθ. 18,18).
Επομένως πώς θα εισέλθει κάποιος στην βασιλεία των ουρανών χωρίς να έχει λυθεί επί της γης από τις αμαρτίες του; Και αυτή η δύναμις δόθηκε μόνο στους εκλεκτούς, δηλ. στους Αποστόλους, στους Επισκόπους και όχι στους λαϊκούς.
Όλοι πρέπει να έχουμε τους Πνευματικούς μας και να εξομολογούμαστε τακτικά ακόμη και αυτά που μας φαίνονται ότι δεν είναι αμαρτίες. Ο άγιος απόστολος και ευαγγελιστής Ιωάννης μας λέγει: «Εάν είπωμεν ότι αμαρτία ουκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια ουκ εστίν εν ημίν. Εάν ομολογώμεν τας αμαρτίας ημών, πιστός εστί και δίκαιος, ίνα αφή ημίν τας αμαρτίας και καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας» (Α' Ίωάν. 1,8-9).
Και ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης σημειώνει λέγοντας: «Όλοι πρέπει να μετανοούμε και οι λαϊκοί και οι μοναχοί και οι ιερείς και οι αρχιερείς. Όλοι να εξομολογούμαστε για να σωθούμε».
Χωρίς εξομολόγηση, κανείς δεν μπορεί να σωθεί, επειδή όλοι σφάλλουμε πολύ (Ίακ. 3,2). Κάθε άνθρωπος κυοφορήθηκε και γεννήθηκε στην αμαρτία (Πράξ. 8,21 Ψαλμ. 50,6 Ματθ. 7,11). Η Αγία Γραφή μας λέγει ότι «η αμαρτία αποτελεσθείσα αποκύει θάνατον» (Ίακ. 1,15) και ότι κανείς ακάθαρτος δεν θα εισέλθει στην Βασιλεία του Θεού.
Λοιπόν, να έχουμε κατά νουν ότι η αμαρτία είναι πτώση από τον Νόμο του Θεού και είναι μισητή καί βδελυκτή ενώπιόν Του και ότι η οργή Του έρχεται εναντίον των κακών και αμαρτωλών, οι οποίοι πεθαίνουν ανεξομολόγητοι και χωρίς μετάνοια.
Οι αμαρτωλοί, με την μετάνοια και εξομολόγηση, κατευνάζουν την οργή του Θεού και εξασφαλίζουν την σωτηρία της ψυχής των.
106. Ο Πνευματικός μπορεί να απαγορεύση σε κάποιον κληρικό να επιτελή τα ιερά μυστήρια; Τι πρέπει να κάνη σε μία τέτοια κατάσταση;
Οι μεγαλύτερες αμαρτίες, που γίνονται από κληρικούς, όπως η άρνηση της ορθοδόξου πίστεως, ο φόνος, η ακολασία, η βεβήλωση των θείων (Ιεροσυλία, ασέβεια κ.λ.π.), πρέπει να εξομολογούνται μόνο στον αρχιερέα, καθώς καί άλλα αμαρτήματα βαρείας μορφής, τα οποία δεν αντιλαμβάνεται ο Πνευματικός, ο οποίος κάνει τα πάντα με την συμβουλή του αρχιερέως, διότι το έργο της πνευματικής πατρότητας ανήκει προπαντός στον αρχιερέα.
Ο Πνευματικός δεν έχει δικαίωμα να διακόψει κάποιον διάκονο ή ιερέα από την τέλεση των ιερών ακολουθιών για οποιαδήποτε αμαρτία, αλλά πρέπει να τον στείλει στον Επίσκοπο της περιοχής ή στην Ιερά Σύνοδο, κατά τον κανονισμό της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη 1980
________________________________________________
Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.
Ἐπιμέλεια κειμένου Αναβάσεις
Διαβάστε τα υπόλοιπα πατώντας Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα
http://anavaseis.blogspot.com/2012/04/99-106.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου