Ἡ μοναχική ζωή ὡς μίμηση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ

ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ Α΄. 

ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΓΓΑΜΟΣ ΒΙΟΣ

2. Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ

   Ἡ μοναχική ζωή ὡς μίμηση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ.
   

   Ὁ Κύριος ἐνήστευε καί μάλιστα ἀμέσως μετά τήν Βάπτισή Του στόν Ἰορδάνη. Γιά σαράντα ἡμέρες δέν ἔφαγε τίποτε⁶⁰. Ἐπίσης ὁ Κύριος ἀγρυπνοῦσε, «διανυκτέρευε στήν προσευχή»⁶¹ κατά μόνας, προσευχόταν ἀδιάλειπτα, κακοπαθοῦσε, δέν εἶχε σπίτι, δέν εἶχε περιουσία, δέν εἶχε χρήματα, ἔκανε συνεχῶς ὑπακοή στόν ἐν οὐρανοῖς Πατέρα⁶² Του, ταύτιζε ἀδιαλείπτως τό ἀνθρώπινο θέλημά Του μέ τό θεῖο, δέν ἁμάρτησε ποτέ⁶³. Ζοῦσε ὡς τέλειος μοναχός καί ἀσκητής ἤ πιό σωστά οἱ μοναχοί-ἀσκηταί ζοῦν κατά μίμηση τοῦ Κυρίου.
   
   
   «Στήν περιοχή τοῦ Χριστιανισμοῦ», παρατηρεῖ ὁ καθηγητής Γ. Μαντζαρίδης «ὁ ἀσκητισμός, πάνω στόν ὁποῖον οἰκοδομήθηκε ἀργότερα ὁ μοναχισμός, δέν ἐμφανίστηκε ὡς παρείσακτο στοιχεῖο, ἀλλά ὡς οὐσιώδης διάσταση τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί ὡς βασική συνέπεια τῆς μορφώσεως τοῦ ἐν Χριστῷ καινοῦ ἀνθρώπου.
   Ἡ ἀποταγή τῶν πάντων, πού ἀποτελεῖ τό θεμέλιο τῆς ἀσκητικῆς καί μοναχικῆς ζωῆς στόν Χριστιανισμό, παρουσιάστηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Χριστό ὡς προϋπόθεση γιά ὅλους, ὅσοι θέλουν νά Τόν ἀκολουθήσουν: “Εἰ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι” (Ματθ. 16, 24). “..., ὃς οὐκ ἀποτάσσεται πᾶσι τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν, οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής” (Λουκ. 14, 33).
   
   
   Ὁ Χριστιανός καλεῖται νά ζεῖ στόν κόσμο ὡς «πάροικος καί παρεπίδημος» μέ τήν προσδοκία τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἐπίσης, ἡ προτίμηση τῆς παρθενίας ἤ τῆς ἀγαμίας ἀντί τοῦ γάμου, ἐν ὀνόματι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, διαφαίνεται καθαρά στά βιβλία τῆς Καινῆς διαθήκης. Πολλοί Χριστιανοί, ἄνδρες καί γυναῖκες, παρατηρεῖ ὁ ἀπολογητής Ἰουστῖνος στίς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 2^ου αἰῶνα, διατηροῦν τήν παρθενία τους (ἐνῶ ἔχουν φθάσει) σέ ἡλικία ἑξήντα καί ἑβδομήντα ἐτῶν.
   
   
   Καί ὁ ἀπολογητής Ἀθηναγόρας λίγο ἀργότερα σημειώνει: ‘’Θά βρεῖς πολλούς ἀπό αὐτούς πού εἶναι σέ ἐμᾶς καί ἄνδρες καί γυναῖκες πού ἔφθασαν σέ βαθειά γεράματα καί ἔμειναν ἄγαμοι μέ τήν ἐλπίδα νά εἶναι (πάντα) μαζί μέ τόν Θεό’’⁶⁴. Τέλος, ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ὑπακοή καί ἡ καλλιέργεια τῆς ἀρετῆς ἀποτελοῦσαν οὐσιώδη στοιχεῖα τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἀπό τήν πρώτη ἐμφάνισή της»⁶⁵.
   
   
   Ὅλα αὐτά, τήν ἄσκηση, τήν νηστεία, τήν ἀγρυπνία, τήν προσευχή, τήν ἀκτημοσύνη, τήν παρθενία, τήν ὑπακοή, προσπαθοῦσαν νά τά ζοῦν πάντοτε διαχρονικά οἱ ἀληθινοί μοναχοί-μιμητές τοῦ Κυρίου, ἀλλά καί οἱ ἀληθινοί Χριστιανοί στόν κόσμο. Ἀκόμη καί οἱ ἔγγαμοι ἀσκοῦσαν ὅλες τίς ἀρετές καί μάλιστα τήν ἀκτημοσύνη-κοινοκτημοσύνη, τήν σωφροσύνη τοῦ σώματος καί τήν παρθενία τοῦ νοός. Προσπαθοῦσαν διά τῆς θεοφιλοῦς ἀμεριμνίας, τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς καί τῆς νήψης νά ἔχουν καθαρότητα νοός ἐπιτηρώντας τον, ὥστε νά ἀποφεύγεται ἡ εἴσοδος σ’ αὐτόν κάθε λογισμοῦ εἴτε κακοῦ, εἴτε καλοῦ.
   
   
   Ὁ μοναχισμός ἐμφανίστηκε δυναμικά στήν ἱστορία ὅταν ἡ χριστιανική ζωή στίς πόλεις ἄρχισε νά ἐκκοσμικεύεται. 
    
   Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού ἤδη κυκλοφορεῖ.
    
   60 Πρβλ. Μτ. 4, 2.
   
   
   61 Λκ. 6, 12.
   
   
   62 Ἰω. 6, 38.
   
   
   63 Ἰω. 8, 46 καί Β΄ Πετ. 2, 22: « ὃς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι Αὐτοῦ·»
   
   
   64 Athenagoras Apol., Legatio sive Supplicatio pro Christianis (1205: 001) “Athenagoras. Legatio and De resurrectione”, Ed. Schoedel, W.R. Oxford: Clarendon Press, 1972. Chapter 33, section 2, line 4 (στό πρόγραμμα Diogenes) «Εὕροις δ’ ἄν πολλούς τῶν παρ’ ἡμῖν καί ἄνδρας καί γυναῖκας καταγηράσκοντας ἀγάμους ἐλπίδι τοῦ μᾶλλον συνέσεσθαι Θεῷ».
   
   
   65 Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, «Κοινωνιολογία τοῦ Χριστιανισμοῦ», ἐκδ. Π. Πουρναρᾶ-Θεσ/νίκη, σελ. 101-110, Ἡ Γένεση τοῦ μοναχισμοῦ, http://vatopaidi.wordpress.com/2011/10/27.