Ἑρμηνεία Παλαιᾶς Διαθήκης –Προφήτης Ἡσαΐας (19ον) – (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἱερεμία)

     IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Δημητσάνα, Παρασκευή 3 Αὐγούστου 2015

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ

(Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική)

Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου.

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΗΣΑΪΑ (24,1-27,13)

(Προλογικό σημείωμα κεφαλαίων)

Ἡ κρίση τοῦ Θεοῦ στά ἔθνη διά τῶν ἀσσυριακῶν ἐπιδρομῶν (βλ. κεφ. 13-23), σχηματίζουν ἕνα «φόντο» γιά τήν τελική κρίση τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο (βλ. 24,1.4). Τά κεφ. 24-27 εἶναι γνωστά ὡς «Ἀποκάλυψη τοῦ Ἡσαΐου» καί περιγράφουν τήν ἐρήμωση τῆς γῆς καί τήν ἔντονη θλίψη τῶν ἀνθρώπων ἀπό τήν ἐρχόμενη συμφορά, ἀλλά ὁμιλοῦν καί γιά τήν σωτηρία καί τά ἀγαθά πού θά ἀπολαύσουν οἱ εὐσεβεῖς. Τά κεφάλαια αὐτά εἶναι ἄσχετα πρός τά συμφραζόμενα καί καλοῦνται «Ἀποκάλυψη», ἐπειδή χρησιμοποιοῦν ἐχατολογικά θέματα εὑρισκόμενα εἰς μετέπειτα ἀποκαλυπτικά γραπτά (παγκόσμια κρίση, ἐσχατολογικό συμπόσιο, οὐράνια σημεῖα καί ἄλλα παρόμοια).
Θά μποροῦσε κανείς αὐτό τό τμῆμα νά τό θεωρήσει ὡς μία μεταβατική μορφή μεταξύ παραδοσιακῆς προφητικῆς καί ἀποκαλυπτικῆς ὕλης, χρονολογουμένης μεταξύ τῶν ἐτῶν 540 καί 525 π.Χ. Τά κεφ. περιέχουν μία ποικιλία ὑλικοῦ διαφόρων τύπων: (α) Ἐσχατολογική προφητεία σέ τέσσερα τμήματα (24,1-6. 16β-23. 25,6-10α. 26,20-27,1)· (β) προφητεῖες καταδίκης καί θριάμβου (26,20-27,1· 27,12-13· σύγκρ. μέ 25,10β-12) καί (γ) ἕνας λιτανευτικός καί ἕνας ἀποκαλυπτικός ψαλμός (26,1-6. 27,2-11). 

Ἡ κρίση τοῦ Γιαχβέ (24,1-6)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ὁ προφήτης ὁμιλεῖ τώρα γιά καταστροφή, ἡ ὁποία πρόκειται νά ἔλθει σέ ὅλη τήν γῆ. Ἡ καταστροφή αὐτή θά ἔλθει κατ᾽ εὐθεῖαν ἀπό τόν Κύριο (στίχ. 1) καί θά ἰσοπεδώσει ὅλα τά ἐπίπεδα τῆς κοινωνίας. Δέν θά γίνει καμιά ἐξαίρεση (στίχ. 2). Ἡ γῆ θά «φθαρεῖ» ἤ θά «ἀδειάσει» καί θά «ἀπογυμνωθεῖ», ὅπως τό λέγει πιό παραστατικά τό Ἑβρ. κείμενο (στίχ. 3α· βλ. καί Ἀποκ. 6,8.15). Καί αὐτοί οἱ ὑψηλά ἱστάμενοι ἄνθρωποι θά «πενθήσουν», θά «μαραζώσουν» κατά τήν ἔκφραση τοῦ Ἑβρ. (στίχ. 4). Ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο θά γίνει ἡ κρίση αὐτή εἶναι διότι οἱ ἄνθρωποι δέν ζοῦν ὅπως πρέπει, ἀλλά «ἐμόλυναν» (κατά τό Ἑβρ.) τήν γῆ καί ἔτσι ἔθραυσαν τήν «διαθήκην αἰώνιον», πού συνῆψαν μέ τόν Θεό (στίχ. 5). Ἐπειδή ἐδῶ δέν πρόκειται περί τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ μόνο, ἀλλά περί ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος, ὡς «διαθήκη αἰώνιο» θά νοήσουμε ὄχι τήν ἀβρααμική ἤ μωσαϊκή διαθήκη, ἀλλά τήν διαθήκη μέ τόν Νῶε, ἀπό τόν ὁποῖο κατάγονται ὅλες οἱ φυλές τῆς γῆς, ὡς δεύτερος γενάρχης, γιατί ἡ ἀπό τοῦ ᾽Αδάμ γενεά καταστράφηκε μέ τόν κατακλυσμό. Ἐπειδή λοιπόν ἡ γῆ μολύνθηκε ἀπό τίς ἁμαρτίες τῶν κατοίκων της (στίχ. 5), γι᾽ αὐτό θά ἔλθει ἡ κρίση (στίχ. 6) καί οἱ ἄνθρωποι θά ὑπομείνουν τά ἀποτελέσματα τῆς ἐνοχῆς τους. Θά καταστραφοῦν ὅλοι πλήν ὀλίγων ἐκλεκτῶν (στίχ. 6).

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,

τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

24,1 Ἰδού ὁ Κύριος θά καταστρέψει τήν οἰκουμένη

καί θά τήν ἐρημώσει·

θά ἀπογυμνώσει τό πρόσωπό της

καί θά διασκορπίσει τούς κατοίκους της.

2 Τότε ὁ λαός (θά κτυπηθεῖ) ὅπως (θά κτυπηθεῖ) ὁ ἱερεύς,

ὁ δοῦλος ὅπως ὁ κύριος (του)

ἡ ὑπηρέτρια ὅπως ἡ κυρία (της).

Αὐτός πού ἀγοράζει θά εἶναι σάν αὐτόν πού πουλάει,

αὐτός πού δανείζει σάν αὐτόν πού δανείζεται

καί αὐτός πού χρωστάει σάν αὐτόν στόν ὁποῖο χρωστάει. α

3 Μέ μεγάλη καταστροφή θά καταστραφεῖ ἡ γῆ

καί θά λεηλατηθεῖ μέ ἁρπαγή.

(Θά γίνουν αὐτά) γιατί τό στόμα τοῦ Κυρίου τό εἶπε.

4 Ἡ γῆ θά πενθήσει καί θά φθαρεῖ ἡ οἰκουμένη,

θά πενθήσουν οἱ μεγάλοι τῆς γῆς·

5 (αὐτά θά συμβοῦν γιατί) ἡ γῆ γέμισε μέ ἁμαρτίες τῶν κατοίκων της.

Πραγματικά, (οἱ ἄνθρωποι) παρέβησαν τόν Νόμο,

ἀλλοίωσαν τά (θεῖα) προστάγματα,

τήν αἰώνια διαθήκη.

6 Γι᾽ αὐτό κατάρα θά καταφάγει τήν γῆ,

γιατί ἁμάρτησαν οἱ κάτοικοί της·

γι᾽ αὐτό θά καταντήσουν πτωχοί οἱ κατοικοῦντες τήν γῆ

καί θά ἀπομείνουν ὀλίγοι ἄνθρωποι.

α. Ἀντίθετα τό Ἑβρ. λέγει ὅτι ὁ ἱερεύς θά εἶναι ὅπως ὁ λαός, ὁ κύριος ὅπως ὁ δοῦλος, ἡ κυρία ὅπως ἡ ὑπηρέτρια, ὁ πωλητής σάν τόν ἀγοραστή, ὁ δανειστής ὅπως ὁ δανειζόμενος, ὁ πιστωτής ὅπως ὁ ὀφειλέτης.

Τά κ. 24-27 πέρα ἀπό τά ἐγγύς γεγονότα στοχεύουν στήν τελική κρίση τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὁποία δίνουν μία ποιητική περιγραφή, διακοπτομένη ἀπό ἱκετευτικούς καί εὐχαριστηρίους ψαλμούς. Δέν παρουσιάζουν ὅμως τά κεφάλαια αὐτά ὅλη τήν ἀποκαλυπτική θεολογία, ἡ ὁποία θά ἐκφραστεῖ στόν Δανιήλ, τόν Ζαχ. (κεφ. 9-14) καί τό ἀποκαλυπτικό βιβλίο τοῦ Ἐνώχ. Τό τμῆμα μας εἶναι ἀπό τά πλέον βραδύτερα μέρη τοῦ βιβλίου τοῦ Ἡσαΐου. Δέν τό τοποθετοῦν πρό τοῦ 5ου αἰ. 24,1-6. Παγκόσμια κρίση (σύγκρ. μέ στίχ. 16β-23). Μία εἰκόνα συνολικῆς καταστροφῆς. Σύγκρ. μέ τόν κατακλυσμό τοῦ Νῶε. 24,1. Ἀνακαλύψει τό πρόσωπον αὐτῆς. «Θά τό παραμορφώσει», λέγει τό Ἑβρ. Διά σεισμοῦ ἀσφαλῶς. 24,2. Βλ. Ὠσ. 4,9, ἀλλά ἐδῶ ὁ ὁρίζων εἶναι κατά πολύ εὐρύτερος. Τό ὑπόλοιπο τοῦ στίχ. ἀπεικονίζει μία συνολική ἀναστάτωση τῆς κοινωνικῆς τάξεως. 24,3.4. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἔθεσε τάξη στήν γῆ (Γεν. κ. 3), ἀλλά ἐδῶ ἔχουμε ἐπιστροφή στό χάος.– Ἐλάλησε ταῦτα. Τούς λόγους τῶν στίχ. 1-3. 24,5. Νόμον... Προστάγματα... Διαθήκην αἰώνιον. Βλ. Ἡσ. 42,22-25. – Διαθήκην αἰώνιον. Δέν πρόκειται ἐδῶ γιά τήν διαθήκη μέ τόν Ἀβραάμ ἤ γιά τήν μωσαϊκη διαθήκη, ἀλλά γιά μιά παγκόσμια διαθήκη τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἀνθρωπότητα, ὅπως ἦταν, κατά τήν ἱερατική διαθήκη τῆς Γενέσεως, ἡ διαθήκη τοῦ Νῶε, βλ. Γεν. 9,9-17· σύγκρ. μέ Ἡσ. 54,9. Αὐτή ἡ διαθήκη ἐθραύσθη, γι᾽ αὐτό ἔρχεται ἡ κρίση ἐναντίον ὅλης τῆς γῆς, στίχ. 6, σάν ἕνας νέος κατακλυσμός. 
http://aktines.blogspot.gr/2015/08/19.html