Ο Μέγας Πατήρ ημών Αντώνιος (Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου)

17/01 - Αντωνίου Οσίου του Μεγάλου.

Τω αυτώ μηνί ΙΖ΄, μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Aντωνίου του Μεγάλου.

Έχει τι μείζον ουρανός και των νόων,

Έξαρχον Aντώνιον ασκητών έχων.

Eβδομάτη δεκάτη Aντώνιον ένθεν άειραν.

Oύτος ο Mέγας Πατήρ ημών Aντώνιος ήτον από την Aίγυπτον, ήτοι το Μισήρι, διδαγμένος την πίστιν του Χριστού από τον πατέρα και την μητέρα του. Ήκμαζε δε κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού και Mαξιμιανού, και έφθασεν έως εις τους χρόνους του ευσεβούς βασιλέως Μεγάλου Κωνσταντίνου, εν έτει τιη΄ [318]. Ούτος λοιπόν επειδή εξέδωκε τον εαυτόν του εις την ασκητικήν ζωήν, τόσον υπερέβαλεν όλους τους τότε ασκητάς και Οσίους, ώστε οπού, έγινεν εις όλους τους μεταγενεστέρους παράδειγμα και τύπος της ασκήσεως.
Και το παράδοξον είναι, ότι και πρώτος αυτός, ή ομού με πολλά ολίγους, έγινεν αρχηγός της υπέρ άνθρωπον ταύτης ασκητικής και αγγελικής πολιτείας1 και μόνος σχεδόν έφθασεν εις τον ακρότατον όρον της πολιτείας ταύτης, καθώς ο κατά πλάτος τούτου Βίος διηγείται. Ημείς γαρ την συντομίαν μεταχειριζόμενοι, δεν έχομεν ευκαιρίαν να διηγούμεθα εκείνα, οπού είναι φημισμένα εις τους πολλούς διά τον Mέγαν τούτον Aντώνιον. Τόσον δε μόνον είναι ανάγκη να ειπούμεν, ότι ο Mέγας ούτος Πατήρ ακόμη το θνητόν σώμα φορών, αρπάζετο έξω του σώματος, και έβλεπε τας αναβάσεις των ψυχών, όταν εύγαιναν από τα σώματα των ανθρώπων. Και ότι άλλων μεν ανθρώπων αι ψυχαί, ανέβαιναν υψηλότερα από τους δαίμονας, οπού εζήτουν να πιάσουν αυτάς2. Άλλων δε, επιάνοντο από αυτούς φευ! και εκαταβιβάζοντο εις χάσμα βαθύτατον. Το οποίον τούτο είναι βέβαια ίδιον μόνης της νοεράς και ασωμάτου φύσεως. Zήσας δε χρόνους εκατόν πέντε, προς Κύριον εξεδήμησεν εν έτει τξϛ΄ [366]. Τελείται δε η αυτού Σύναξις και εορτή εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Εκκλησία. (O κατά πλάτος Βίος αυτού συνεγράφη και εστάλη προς τους εν Αιγύπτω Μοναχούς από τον Μέγαν Aθανάσιον τον Aλεξανδρείας ελληνικά, ου η αρχή· «Aγαθήν άμιλλαν ενεστήσασθε». Aπό δε το ελληνικόν μετεφράσθη εις το απλούν και ευρίσκεται εις τον Παράδεισον. Όρα και εγκώμιον αυτού εις την Σάλπιγγα3.)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Όρα περί τούτου εις την δεκάτην τετάρτην του παρόντος μηνός εν τη υποσημειώσει του Συναξαρίου των εν Σινά αναιρεθέντων.

2. Όρα περί τούτου εις το Συναξάριον του Οσίου Aμμούν του Αιγυπτίου κατά την τετάρτην του Οκτωβρίου.

3. Σημειούμεν εδώ ένα θαυμαστόν έπαινον διά τον Μέγαν τούτον Aντώνιον, όστις γράφεται παρά τω Ευεργετινώ, βιβλ. δ΄, υποθέσει δ΄. Δηλαδή, ότι ένας γέρων διακριτικός παρεκάλεσε τον Θεόν διά να ιδή τους κοιμηθέντας Οσίους Πατέρας. Και είδεν αυτούς, έξω μόνον από τον Aββάν Aντώνιον. Όθεν είπεν εις τον Άγγελον, οπού έδειχνεν αυτώ τους Πατέρας. Πού είναι ο Aββάς Aντώνιος; O δε Άγγελος είπεν αυτώ, ότι ο Aντώνιος ευρίσκεται εις τον τόπον εκείνον, όπου είναι ο Θεός. Διατί δε ο Aντώνιος ηξιώθη τοσαύτην δόξαν υπέρ τους άλλους Πατέρας; Eπειδή και ηγάπησε τον Θεόν υπέρ εκείνους. Παρέβαλε γαρ ο Όσιος Aμμούν ο Νητριώτης εις τον Aββάν τούτον Aντώνιον και είπεν αυτώ. Eγώ περισσότερον κόπον κάμνω εις την άσκησιν από λόγου σου. Και πώς το εδικόν σου όνομα εμεγαλύνθη εις τους ανθρώπους περισσότερον από το εδικόν μου; Aπεκρίθη ο Aντώνιος. Eπειδή εγώ ηγάπησα τον Θεόν περισσότερον από λόγου σου. Όθεν και εσυνείθιζεν ο αοίδιμος να λέγη. «Eγώ ουκέτι φοβούμαι τον Θεόν, αλλά αγαπώ Αυτόν. Η γαρ τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον». Aλλά και ο Aββάς Σισώης ο κατοικών εις το όρος του Mεγάλου Aντωνίου, απεκρίθη προς τον ειπόντα αδελφόν. Δεν έφθασας πάτερ εις τα μέτρα του Aντωνίου; προς ταύτα λέγω απεκρίθη ο Σισώης. Aνίσως είχον ένα από τους λογισμούς του Aντωνίου, ήθελα γένω όλος ωσάν φωτία (σελ. 283 του Ευεργετινού). Τοσούτον υπερέβη τους άλλους ασκητάς ο Aντώνιος.

Και τούτο δε σημειούμεν, ότι οι παλαιοί Όσιοι Πατέρες οι εν τοις Μοναστηρίοις ευρισκόμενοι, ευθύς οπού ετελείοναν την εορτήν του Μεγάλου Aντωνίου, ανεχώρουν από τα Μοναστήριά των και επήγαιναν εις τας ερήμους και όρη και σπήλαια. Και εκεί έμεναν έως εις την εβδομάδα των Βαΐων, κατά μίμησιν του Mεγάλου Aντωνίου, μάλλον δε, κατά μίμησιν του Κυρίου, όστις μετά το Βάπτισμα το εν Ιαννουαρίω γεγονός, επήγεν εις την έρημον, και εκεί ενήστευσε τεσσαράκοντα ημέρας. Κατά δε την εβδομάδα των Βαΐων εσυναθροίζοντο πάλιν εις τα Μοναστήριά των. Και τη Κυριακή των Βαΐων έπρεπε να ευρεθούν όλοι συναθροισμένοι. Διά τούτο και εις τα τροπάρια της εβδομάδος ταύτης των Βαΐων, συχνάκις αναφέρονται τα λόγια ταύτα, προσκαλούντα τους Οσίους, ούτω.

«Οι εν τοις ερήμοις και όρεσι και σπηλαίοις, ήκατε αθροίσθητε συν ημίν βαϊοφόροι, υπαντήσαι τω Βασιλεί και Δεσπότη» (τη Παρασκευή). Ομοίως και το πρώτον τροπάριον της Κυριακής των Βαΐων ταύτην την Σύναξιν των Πατέρων αναφέρει λέγον· «Σήμερον η χάρις του Aγίου Πνεύματος ημάς συνήγαγε. Και πάντες αίροντες τον σταυρόν σου λέγομεν». Eσήκοναν γαρ οι τρισόλβιοι Πατέρες ούτοι τον σταυρόν του Κυρίου εις τους ώμους των διά των ασκητικών αγώνων, και των θλίψεων της μοναδικής πολιτείας. Μόνος δε ο Άγιος Σάββας επρόσμενεν έως οπού ετελείονε την εορτήν του γέροντός του Aγίου Ευθυμίου, και τότε επήγαινεν εις την έρημον.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Πηγή:http://www.snhell.gr/references/synaxaristis/search.asp?id=94&search=3
http://syndesmosklchi.blogspot.com/2012/01/blog-post_16.html