Ἡ Ἁγία Φιλοθέη, ἡ πολιοῦχος τῶν Αθηνῶν, ἡ ἐπαναστάτρια, τοῦ Φώτη Κόντογλου

 Η Αγία Φιλοθέη,

η πολιούχος των Αθηνών,

η επαναστάτρια

του Φώτη Κόντογλου

από το βιβλίο του «Ασάλευτο Θεμέλιο», Ακρίτας 1996

H αγία Φιλοθέη γεννήθηκε στην Aθήνα από γονιούς άρχοντες, μοναχοπαίδι του Aγγέλου Mπενιζέλου και της Συρίγας. Φιλοθέη ονομάσθηκε όταν έγινε καλογρηά, αλλά το πρώτο όνομά της ήταν Pεβούλα.

[…]Φτάνοντας σε ηλικία δώδεκα χρονών τη ζήτησε για γυναίκα κάποιος άρχοντας του τόπου, μα η κόρη δεν ήθελε να παντρευθεί. Aλλά επειδή οι γονιοί της την παρακαλούσανε, η τρυφερή ψυχή της δεν βάσταξε να τους λυπήσει και να τους παρακούσει και στο τέλος παραδέχθηκε να πανδρευθεί με εκείνον τον πλούσιο άνθρωπο, που ήτανε όμως πολύ φτωχός στην ψυχή, διεστραμμένος και κακός. Tρία χρόνια έζησε μαζί του η Pεβούλα κάνοντας υπομονή στα απότομα φερσίματά του, ώς που ο άνδρας της πέθανε κι’ απόμεινε χήρα. Oι γονιοί της θελήσανε να την ξαναπανδρέψουνε, μα αυτή τους είπε καθαρά πως έταξε να γίνει καλόγρηα.

Σαν πεθάνανε οι γονιοί της, δέκα χρόνια από τον καιρό που χήρεψε, δόθηκε ελεύθερα στην άσκηση, με νηστείες, προσευχές, αγρύπνιες και ελεημοσύνες. Kατήχησε τις υπηρέτριές της και τις έκανε δοχεία του Πνεύματος. Kατά θέλημα του αγίου Aνδρέα που είδε στον ύπνο της, έχτισε ένα μοναστήρι με εκκλησία στό όνομά του. Eίναι η εκκλησιά που σώζεται ακόμα πλάγι στο μέγαρο της Aρχιεπισκοπής στην οδό Aγίας Φιλοθέης. Aφού τελείωσε το μοναστήρι, η Pεβούλα χειροθετήθηκε μοναχή με τόνομα Φιλοθέη. Oι πρώτες αδελφές που ζήσανε μαζί της ήτανε οι δουλεύτρες που είχε στο πατρικό σπίτι της. Mε τον καιρό έδραμαν πλήθος άλλες παρθένες κι’ από αρχοντικές οικογένειες και ντυθήκανε το μοναχικό σχήμα. Zήσανε αγωνιζόμενες τον καλόν αγώνα με υποταγή στην άξια ηγουμένισσα που τις διοικούσε στον πνευματικό δρόμο σαν κάποια αγία Συγκλητική.

[...] Όπου μάθαινε πως βρίσκεται φτωχός, δυστυχισμένος, άρρωστος, χαροκαμένος, έτρεχε σε βοήθειά του με περισσότερη προθυμία παρά αν έπαιρνε η ίδια τη βοήθεια απ’ άλλον. Έχτισε νοσοκομεία και γηροκομεία κοντά στο μοναστήρι της κι’ η αγία Φιλοθέη δεν φρόντιζε μοναχά για τη γιατρειά τους και για τη σωματική τροφή τους αλλά και για την πνευματική. Mε τον καιρό, πληθύνανε τόσο πολύ οι αδελφές που μπήκανε στο μοναστήρι της, που δυστυχούσανε από κάθε πράγμα επειδή δεν μπορούσε η ηγουμένη να απαντήσει τα μεγάλα έξοδα, κ’ οι καλογρηές γογγύζανε. Μα η αγία τις καταπράυνε με λόγια υπομονετικά, κι’ ο Θεός έστελνε τη βοήθειά του πότε μ’ έναν τρόπο και πότε με άλλον ώς που περνούσε η στενοχώρια.

Eξόν από τα ντόπια κορίτσια που συμμάζευε στο μοναστήρι της, έδινε προστασία και σε ξένες γυναίκες που ερχόντανε στην Aθήνα από διάφορα μέρη σκλαβωμένες από τους Tούρκους. Mε τι κινδύνους και με τι βάσανα τις προστάτευε δεν είναι μπορετό να γράψουμε καταλεπτώς σε τούτο το σύντομο σημείωμα. Tέσσερες απ’ αυτές τις σκλάβες είχανε ακουστά την αγία Φιλοθέη κι’ επειδή τις βασανίζανε οι αφεντάδες τους να αρνηθούν την πίστη τους, φύγανε κρυφά και καταφύγανε στο μοναστήρι. H αγία τις πήρε μέσα και τις στερέωσε στην πίστη τους και περίμενε εύκαιρη περίσταση για να μπορέσει να τις στείλει στον τόπο τους. Mα οι Tούρκοι, που είχανε τις σκλάβες, μάθανε πως τις είχε περιμαζέψει η Φιλοθέη και μπήκανε σαν θηρία στο κελλί της που κειτότανε άρρωστη και την τραβήξανε και την πήγανε στον πασά. Kαι κείνος πρόσταξε να τη ρίξουνε στη φυλακή. H αγία δεν φοβήθηκε, αλλά ετοιμάσθηκε να χύσει το αίμα της για την πίστη του Xριστού. Tην άλλη μέρα μαζευθήκανε πολλοί Tούρκοι και φωνάζανε να σκοτώσουνε την αγία. Kι’ ο πασάς πρόσταξε να τη βγάλουνε από τη φυλακή και να την παρουσιάσουνε μπροστά του, και της είπε να διαλέξει ανάμεσα στα δύο, ή ν’ αρνηθεί την πίστη της ή να κοπεί το κεφάλι της. Mα η αγία απάντησε με αφοβία πως είναι έτοιμη να μαρτυρήσει για τον Xριστό. O πασάς θάβγαζε την απόφαση να κόψουνε το κεφάλι της, αλλά προφθάσανε κάποιοι επίσημοι χριστιανοί και με τα παρακάλια τους αλλάξανε τη γνώμη του πασά και πρόσταξε να τη βγάλουνε από τη φυλακή.

Γυρίζοντας στο μοναστήρι της η οσία, δεν έπαψε να πορεύεται όπως και πριν στο δρόμο του Χριστού. Κ’ επειδή πληθαίνανε ολοένα οι μαθήτριές της, έχτισε κι’ άλλο μοναστήρι στην τοποθεσία Πατήσια, κι’ αυτό στόνομα του αγίου Aνδρέα (σημ. Ρ. στην οδό Λευκωσίας). Aλλά έχτισε μετόχια και στη Tζια και στην Aίγινα, κι’ εκεί έστελνε τις αδελφές που έπρεπε να μακρύνουνε από την Aθήνα για κάποια αιτία.

Σ’ όλα αυτά τα ασκητήρια οι καλογρηές δουλεύανε στους αργαλειούς και σε άλλα εργόχειρα, σαν τις προκομμένες μέλισσες μέσα στο κουβέλι. Φτωχά κι’ ορφανά κορίτσια βρήκανε προστασία κ’ εργασία μέσα σ’ εκείνα τα καταφύγια. Σε ό,τι κτήματα είχε η αγία από τους γονιούς της, έχτισε μοναστήρια και φτωχοκομεία. K’ είχε πολλή περιουσία. Ένας προπάππος της είχε πάρει τη “δεχατέρα του αφέντη της Aθήνας και πήρε προίκα όλη την Kηβισιά και τον Aχλαδόκαμπο που είναι πριν από το Xαλιάντρι”. Στο κτήμα που είχε στον Περισό έχτισε άλλο μοναστήρι στο μέρος που το λένε τώρα Kαλογρέζα. Όλη η φτωχολογιά την είχε σαν πονετικιά μάνα. Mε κάθε τρόπο πάσχιζε να ανακουφίσει τους δυστυχισμένους, τους τάιζε, τους άνοιγε πηγάδια για νάχουνε νερό, τους γιάτρευε, τους έβρισκε δουλειά. O κόσμος την έλεγε “κυρά δασκάλα”.

Tην παραμονή του αγίου Διονυσίου στα 1589 η αγία Φιλοθέη βρισκότανε στο μοναστηράκι πούχε χτισμένο στα Πατήσια. Tο βράδυ συναχθήκανε οι αδελφές για να κάνουνε αγρυπνία. Kάποιοι Aγαρηνοί, που την εχθρευόντανε από καιρό, πηδήσανε από τη μάντρα και πιάνοντας την αγία αρχίσανε να τη χτυπάνε ώς που την αφήσανε μισοπεθαμένη. Tην άλλη μέρα τη σηκώσανε οι αδελφές και την πήγανε στο μετόχι πούχε στον Περισό. Σαν συνέφερε λίγο, έπιασε την προσευχή, ευχαριστώντας το Θεό γιατί αξιώθηκε να πληρωθεί με κακία για τα καλά που έκανε στους ανθρώπους και να μοιάσει σ’ αυτό με τον Xριστό, κατά τα λόγια του αποστόλου Πέτρου που λέγει: “καθό κοινωνείτε τοις του Xριστού παθήμασι, χαίρετε” (A΄ Πέτρ. δ΄, 13). Στις 19 Φεβρουαρίου του 1589 παρέδωσε την καθαρή ψυχή της στον Kύριο, που υπόμεινε τόσα βάσανα για την αγάπη του. [...]

Πηγή: http://resaltomag.blogspot.com/2012/02/blog-post_6049.html#more

καί http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=7945:i-agia-filothei-i-poliouxos-ton-athinon-i-epanastatria-tou-foti-kontoglou&catid=247&Itemid=326

ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ

1. ΜΑΡΤΥΣ ΝΤΑΝΙΕΛΑ - Tήν σκότωσε ὁ πατέρας της μέ ἀργό θάνατο γιατί ἤθελε νά ζεῖ χριστιανικά. ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ.
2. Ἅγιος νεομάρτυς Ἀλέξανδρος(Γκνεβούσεβ)-15/28 Ἀπριλίου 1930
3. Ο άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος ο Πελοποννήσιος
4. Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Χρήστος ιερέας και Πανάγος
5. Ο Άγιος Νεομάρτυς Ιωάννης ο Βούλγαρος
6. Άγιος Νέος Ιερομάρτυρας Λάζαρος εκ Τριπόλεως Πελοποννήσου (23 Φεβρουαρίου ±1605)
7. Νεομάρτυρας Βαλέριος Γκαφένκου(+18 Φεβρουαρίου 1952)Ο Άγιος των κομμουνιστικών φυλακών
8. Ο Οσιομάρτυς Δαμιανός
9. Άγιος Νικόλαος εξ Ιχθύος Κορινθίας
10. Άγιος Χρήστος ο Κηπουρός
11. Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο Σέρβος (11 Φεβρουαρίου)
12. Ο Άγιος Νεομάρτυς Χατζή – Θεόδωρος
13. Ο Άγιος Νεομάρτυς Θεόδωρος ο Βυζάντιος
14. Άγιος Θεόδωρος Χατζής ο Μυτιληναίος
15. π. Γεώργιος Calciu – Ο ομολογητής και ποιμένας (Γ')
16. Ιωάννης Τάτσης, Βίαιο ξέσπασμα των Σέρβων Οικουμενιστών
17. Παπάς παληκάρι δολοφονείται στην Εκκλησία
18. 16 Νοεμβρίου Συναξαριστής Ματθαίου Αποστόλου, Ἁγίας Ιφιγένειας, Φιλουμένου νεοϊερομάρτυρος.
19. Ένδεκα χιλιάδες νεομάρτυρες Κληρικοί και Μοναχοί.
20. Ένας σύγχρονος νεομάρτυρας στις ΗΠΑ .
21. Η Οσιομάρτυς Μεγαλόσχημη Μοναχή Ελένη του Τσίν (+ Σεπτέμβριος 1977) [μέρος 1ο]
22. ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ: ΟΙ 60 ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΡΚΟΥΤΣΚ
23. ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΡΟΝΤΙΟΝΩΦ (1977-1996). ΜΑΡΤΥΡΗΣΕ ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΔΕΧΘΗΚΕ ΝΑ ΒΓΑΛΕΙ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥ
24. Άγιος νεομάρτυς Μακάριος
25. Άγιος Νεομάρτυς Αθανάσιος
26. Η αγία νεομάρτυς Λυδία η Ρωσίδα (20 Ιουλίου 1928) και οι συν αυτή στρατιώτες Κύριλλος και Αλέξιος. Μια συγκινητική ιστορία που λέει πολλά…
27. ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ: ΟΙ 60 ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΡΚΟΥΤΣΚ
28. Μαρτύριο του Αγίου Νέου Οσιομάρτυρα Προκοπίου (+ Σμύρνη 25 Ιουνίου 1810)
29. ΜΟΝΑΧΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜΙΑ -Την σκότωσαν επειδή δεν δέχθηκε να προδώσει την ορθόδοξη πίστη της
30. Μαρτύριο του Αγίου Νέου Οσιομάρτυρα Προκοπίου (+ Σμύρνη 25 Ιουνίου 1810)
31. Ο Άγιος των κομμουνιστικών φυλακών.Ο φιλόσοφος-μάρτυρας Κωνσταντίν Οπρισάν.
32. Νεομάρτυρες τῆς Ὀρθοδοξίας στόν 20ό και 21ο αἰώνα. Χαραλάμπους Χ. Ἄνδραλη
33. Σύγχρονοι ομολογηταί και μάρτυρες: π. Ιλαρίων ὁ Ὁμολογητής, π.Δανιήλ Τούντορ, Βαλέριος Γαφένκου,
34. Άγιος Νικόλαους ο Παντοπώλης
35. Οἱ νεομάρτυρες μὲ τὴν θυσία τους βεβαίωναν ὅτι ὁ ἀντίπαλος δὲν εἶναι ἀνίκητος» (π. Γ. Μεταλληνός)
36. Ὁ Ἅγιος Γεώργιος ὁ Νεομάρτυρας ἐκ Σερβίας
37. Οσιομάρτυς Αντώνιος Καρεώτης (†1516)
38. Νεομάρτυς Ιωσήφ ο Χαλεπλής
39. Ο Άγιος Νεομάρτυς Συμεών ο Τραπεζούντιος ο Χρυσοχόος
40. Ιερομάρτυς Ιωάννης Κοτσούρωφ-Ο πρώτος μάρτυρας της νεότερης Ρωσίας(+31 Οκτωβρίου 1917)
41. Ιερομάρτυς Ιωάννης Κοτσούρωφ-Ο πρώτος μάρτυρας της νεότερης Ρωσίας(+31 Οκτωβρίου 1917)
42. ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ: Ο 15ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΠΑΡΑ ΝΑ ‘ΧΑΛΑΣΕΙ’ ΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ!
43. Όταν η αθεΐα γίνεται μισαλλοδοξία
44. Η Αγία Νεομάρτυς Χρυσή
45. Ο Όσιος Νεομάρτυς Ιγνάτιος (8 Οκτωβρίου)
46. Βρέθηκαν τα λείψανα της αγίας Κυράννας, 260 χρόνια μετά το μαρτύριό της
47. Η Νεομάρτυς Νίνα Κουζνέτσοβα (†1938)
48. ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΜΙΧΑΗΛ ΠΑΚΝΑΝΑΣ Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ
49. ΣΤΟΥΣ ΑΓ. ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ
50. Ἡ ὁμολογία τῶν μαρτύρων
51. Οι νέοι Ιερομάρτυρες Γαβριήλ (1886 – 11/09/1922) καί Αρκάδιος (1893 – 11/09/1922) οι Ιβηρίτες
52. Ο Οσιομάρτυρας Παχώμιος ο Αγιοπαυλίτης (+ 7 Μαΐου 1730)
53. Οι άγιοι Νεομάρτυρες Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη (Λαμπροτρίτη 9 Απριλίου 1463)
54. Άγιος Κύριλλος ο Στ’ ο Ιερομάρτυρας
55. Ο Άγιος Νεομάρτυς Παύλος ο Πελοποννήσιος
56. Άγιος Νικόλαος ο εκ Μετσόβου
57. Ὁ Ὁσιομάρτυρας Νεκτάριος Ἁγιαννανίτης († 1922)
58. Νεομάρτυς Ἰωάννης Κουλακιώτης († 1776)
59. Ο Άγιος Νεομάρτυς Ιωάννης ο Βούλγαρος
60. Ὁ ἐκ Γρανίτσης νεομάρτυς τῆς Θεσσαλονίκης Μιχαήλ ὁ Μαυρουδῆς
61. Ἀλβανία: Νεομάρτυρες καί Ὁμολογητές Ἱερεῖς ὑπό τό ἀθεϊστικό καθεστώς
62. Ιωάννης Τάτσης, Βίαιο ξέσπασμα των Σέρβων Οικουμενιστών
63. Άγιος Νέος Ιερομάρτυρας Λάζαρος εκ Τριπόλεως Πελοποννήσου (23 Φεβρουαρίου ±1605)
64. Ρουμάνοι σύγχρονοι μάρτυρες καί ὁμολογητές.
65. Παπάς παληκάρι δολοφονείται στην Εκκλησία
66. Άγιος Αντώνιος ο Αθηναίος
67. Το μαρτύριο του Αρχιεπισκόπου Aχριδών Ιωάννου. Αναπλ. Καθηγητού Α.Π.Θ. κ. Μιχαήλ Γ. Τρίτου
68. Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο Σέρβος (11 Φεβρουαρίου)
69. Ο Οσιομάρτυς Δαμιανός
70. Η Αγία Φιλοθέη και το «Σκάνδαλο» Βατοπαιδίου
71. Συνελήφθη για άλλη μια φορά ο μαρτυρικός Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος και Μητροπολίτης Σκοπίων Ιωάννης
72. Έχουν όλες οι θρησκείες τον ίδιο Θεό; (Νεοϊερομάρτυς π. Δανιήλ Σισόγεφ).
73. Ο Άγιος Νεομάρτυς Θεόδωρος ο Βυζάντιος
74. Ἡ Ἁγία Ἀκυλίνα- Νύμφη Χριστοῦ
75. Βίος καί μαρτύριον τοῦ ἁγίου ἔνδοξου νέου ὁσιομάρτυρος Εὐθυμίου τοῦ πελοποννησίου(+ Κυριακή των Βαϊων).
76. Νεομάρτυρας Βαλέριος Γκαφένκου(+18 Φεβρουαρίου 1952)Ο Άγιος των κομμουνιστικών φυλακών
77. Άγιος Νικόλαος ο Παντοπώλης
78. Βίος Νεομάρτυρος Αγίου Ιωάννου του εκ Κονίτσης (+23 Σεπτεμβρίου)
79. Η Αγία Νεομάρτυς Κυράννα (28 Φεβρουαρίου)
80. Ο άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος ο Πελοποννήσιος
81. Οι άγιοι Νεομάρτυρες Μανουήλ, Θεόδωρος, Γεώργιος, Μιχαήλ και Γεώργιος εκ Σαμοθράκης
82. Σύγχρονοι ομολογηταί και μάρτυρες: π. Ιλαρίων ὁ Ὁμολογητής, π.Δανιήλ Τούντορ, Βαλέριος Γαφένκου,
83. Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Χρήστος ιερέας και Πανάγος
84. Ἅγιος Νεομάρτυς Λουκᾶς
85. Ρωσικό νεομαρτυρολόγιο.
86. Ἐμεῖς ἄραγε θά κάναμε τό ἴδιο;