Χωρίς πνευματικά θεμέλια δέν ἔχουν κανένα νόημα ἀκόμα καί τά πιό ὑψηλά, τά πιό ὠφέλιμα ἔργα τοῦ ἀνθρώπου...

ΕΝΑΣ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣ

ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΠΕΡΜ (1870-1918)

ΤΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ (ΟΡΛΟΦΣΚΙ)

Διασκευή από τα ρωσικά
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2011

Πρέπει να επισημανθεί πώς ο ιεράρχης εκτιμούσε απεριόριστα τη χιλιόχρονη πνευματική παράδοση του ρωσικού λαού. Γι' αυτό αγωνιζόταν ανυποχώρητα για τη διατήρηση της, διαπιστώνοντας ότι τότε, στις αρχές του εικοστού αιώνα, είχε αρχίσει να σβήνει. Θέλοντας να μοιραστεί με τον κλήρο την πλούσια πείρα του και τους προβληματισμούς του, εξέδωσε ένα βιβλίο με τον τίτλο Γράμματα ενός αρχιερέα προς τους ιερείς. Το βιβλίο σύντομα εξαντλήθηκε και επανεκδόθηκε συμπληρωμένο με νέα κεφάλαια. Μεταξύ άλλων έγραφε:

«Κάθε επιμελής μελετητής της ζωής του ρώσικου λαού αναμφίβολα θα διαπιστώσει την ιδιαιτερότητα της παραδόσεως του. Η λαϊκή μας παράδοση έχει έναν βαθιά πνευματικό χαρακτήρα. Σε κάθε έκφανση της ζωής μας, στη διαγωγή μας, στις συνήθειες μας, στη νοοτροπία μας, ακόμα και στα λογοτεχνικά μας έργα κυριαρχεί η αναζήτηση της πνευματικής αξίας της υπάρξεως.

Όλα τα άλλα είναι εξωτερικά, δευτερεύοντα και παροδικά, καθορίζονται και πρέπει πάντοτε να καθορίζονται από τον πνευματικό παράγοντα... Για τη λαϊκή μας παράδοση και η ίδια η ζωή δεν έχει αξία χωρίς το πνεύμα, χωρίς το πνευματικό ήθος. Αυτό αποτελεί το κριτήριο της αξίας της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας. Χωρίς πνευματικά θεμέλια δεν έχουν κανένα νόημα ακόμα και τα πιο υψηλά, τα πιο ωφέλιμα έργα του ανθρώπου...».

Με βαθιά θλίψη, ωστόσο, ο ιεράρχης παρατηρούσε ότι, αν και το πνεύμα αυτό ήταν ακόμα ζωντανό στις ψυχές μερικών ανθρώπων, από το μεγαλύτερο μέρος του λαού είχε χαθεί ακόμα και η εξωτερική ευσέβεια.

«Πολύ συχνά», έγραφε, «διαπιστώνεις ότι εκείνοι πού ονομάζονται χριστιανοί δεν γνωρίζουν ούτε τις πιο κοινές και απλές προσευχές. Είναι φανερό ότι δεν προσεύχονται. Στην οικογένεια δεν διδάσκεται και δεν ασκείται η προσευχή. Και στο σχολείο, μολονότι γίνεται μια σχετική διδασκαλία, δεν επισημαίνεται η αναγκαιότητα της προσευχής, δεν καλλιεργείται και δεν εμπνέεται η Ιερή αυτή πνευματική εργασία, πού αποτελεί συνομιλία και ένωση με τον Θεό.
Η στεγνή αποστήθιση και απαγγελία ορισμένων προσευχών δεν έχει νόημα, καθώς κάθε σχέση των μαθητών με αυτές σταματά μαζί με την παύση των μαθημάτων για τις καλοκαιρινές διακοπές. Οι γονείς δεν νοιάζονται πια καθόλου αν τα παιδιά τους προσεύχονται ή όχι...

Οι χριστιανοί μας αγνοούν, επίσης, τους βίους των αγίων, ακόμα και τον βίο του αγίου του οποίου το όνομα φέρουν. Έτσι, φυσικά, δεν έχουν αναπτύξει καμιά πνευματική σχέση ούτε με τον προστάτη τους άγιο. Η σημερινή γενιά, όπως είναι φανερό, έχει αποκοπεί από τα πρότυπα της ενάρετης, της αληθινά χριστιανικής ζωής, την οποία αυτά διδάσκουν με το σιωπηλό παράδειγμα τους...
Με τα συναξάρια και τα λόγια των αγίων διαπαιδαγωγούνταν οι προγονοί μας. Τα μάθαιναν όχι από βιβλία αλλά από τις διηγήσεις άλλων. Οι διηγήσεις για τους αγίους, πού διαδίδονταν από στόμα σε στόμα, ήταν πολύ δημοφιλείς. Όλοι τις άκουγαν άπληστα και τις έκλειναν στα βάθη των ψυχών τους. Έτσι, συνήθιζαν από την παιδική τους ηλικία να σκέπτονται όπως οι άγιοι και να ζουν όπως οι άγιοι, οι όποιοι κατά κάποιον τρόπο ήταν πάντοτε νοερά παρόντες ανάμεσα τους...

Με πολύ πόνο βλέπουμε ότι τώρα οι άνθρωποι δεν διδάσκονται τους βίους των αγίων και δεν παραδειγματίζονται από την πολιτεία τους, γι αυτό και δεν έχουν τον ιερό εκείνο ζήλο, τον όποιο μπορεί να εμπνεύσει κάθε φωτεινό παράδειγμα αληθινής αρετής. Την πίστη μας δεν τη γνωρίζουν. Τον νόμο του Θεού δεν τον τηρούν με επίγνωση.
Τα πρότυπα της ευσέβειας δεν τα μιμούνται. Ελάχιστοι χριστιανοί είναι σε θέση να αποκριθούν με γνώση, σαφήνεια και ορθότητα σε ερωτήματα πού αναφέρονται στην ορθόδοξη πίστη. Κι αυτό, μολονότι σήμερα σχεδόν όλοι ξέρουν γράμματα και σχεδόν όλοι μπορούν ν αγοράσουν χριστιανικά βιβλία, τα οποία προσφέρονται σε προσιτές τιμές.

Αυθόρμητα, λοιπόν, αναρωτιέται κανείς: Μα, επιτέλους, τί το χριστιανικό έχει απομείνει σ αυτούς τους χριστιανούς; Οι περισσότεροι, βλέπετε, έχουν εγκαταλείψει ακόμα και τις εξωτερικές ευλογημένες συνήθειες των παλαιοτέρων χριστιανών. Έτσι, για παράδειγμα, είτε δεν χάνουν το σημείο του σταυρού είτε το χάνουν εσφαλμένα, κουνώντας ακανόνιστα και βιαστικά το χέρι πάνω στο στήθος.
Επίσης, δεν φιλούν πια τα χέρια των αρχιερέων και των ιερέων, για να λάβουν μέσω αυτών την ευλογία του Θεού. Δεν γνωρίζουν, επομένως, τη σημασία και τη δύναμη του σημείου του σταυρού, με το όποιο, σαν με τον ίδιο τον Σταυρό του Χριστού, διώχνουμε τους δαίμονες μακριά μας. Δεν γνωρίζουν τη σημασία και τη δύναμη ούτε της ιερατικής ευλογίας, με την οποία μεταβιβάζεται η ευλογία του Θεού. Υστερ' απ' όλα αυτά, πώς να μιλήσουμε για την πνευματική ζωή, για τη θεία χάρη, για τα σωτήρια μυστήρια της πίστεως μας;».

Ο επίσκοπος Ανδρόνικος παρακινούσε επίμονα τους εφημέριους της επαρχίας του να μην περιορίζονται στις ακολουθίες πού τελούσαν τακτικά στους ναούς των ενοριών τους, αλλά να ιερουργούν και στα γύρω μικρά χωριά, οπού δεν υπήρχαν ιερείς, έτσι ώστε να δίνεται σ όλους τους χωρικούς ή δυνατότητα της περιστασιακής, έστω, συμμετοχής στη θεία λατρεία.

Συνιστούσε ακόμα να γίνεται κήρυγμα όχι μόνο στη θεία Λειτουργία αλλά και στις άλλες ιερουργίες, καθώς και γενικότερη κατήχηση του λαού σε κάθε ευκαιρία.

«Πάντοτε», έλεγε, «να τρέφετε τις ψυχές των πιστών με τον άρτο του θείου λόγου, προσφέροντας τους έστω και μια πολύ σύντομη ευαγγελική νουθεσία. Έκτος από το κήρυγμα, πάντως, πού κάνετε στις λατρευτικές συνάξεις, πρέπει να διοργανώνετε και τακτικές συναθροίσεις των ενοριτών στον ναό, στο σχολείο ή οπουδήποτε άλλου αυτό είναι δυνατόν. Εκεί θα ερμηνεύετε την Αγία Γραφή, θα διηγείστε τους βίους των αγίων, θα κάνετε ομιλίες κατηχητικές και απολογητικές, θα διεξάγετε συζητήσεις πάνω σε θέματα χριστιανικής πίστεως και ζωής».

Συνεχίζεται...

 Δείτε εδώ: ολόκληρο το κείμενο

http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=7602:enas-asumbibastos-ierarxis-ieromartus-andronikos-arxiepiskopos-perm-1870-1918-tou-igoumenou-damaskinou-orlofski&catid=32&Itemid=56