Τί σημαίνει ο χορός του Ησαΐα; Και γιατί χορεύει ο ιερέας τους νεονύμφους τρεις φορές γύρω από το τραπέζι στο κέντρο του Ναού;
Ως γνωστόν το τραπέζι που βρίσκεται στο κέντρο του ναού συμβολίζει την Αγία Τράπεζα. Για τον λόγο αυτό στο τραπέζι επάνω βρίσκεται και το ευαγγέλιο και πάνω σ' αυτό τοποθετεί ο ιερέας τα δακτυλίδια των νεονύμφων, καθώς και τα στέφανα. Ο κύκλος γύρω από το τραπέζι συμβολίζει την αιωνιότητα1 και την πρόσκληση των μελλονύμφων να εισέλθουν δια του μυστηρίου του γάμου τους στην ουράνια βασιλεία του Θεού, δηλ. στον Παράδεισο.
Κατά την τέλεση της ιερολογίας του γάμου, μετά την ευλογία και την προσφορά του κοινού ποτηρίου γίνεται ο χορός του Ησαΐα. Παρόμοιος χορός απαντάται στη λειτουργική μας Παράδοση και κατά τις χειροτονίες και των τριών βαθμών της ιεροσύνης, δηλ. του διακόνου, πρεσβυτέρου και επισκόπου.
Κατά την ακολουθία του γάμου και κατά τον χορό του Ησαΐα, προηγείται ο ιερέας βαστώντας στα χέρια του το Ευαγγέλιο και δηλώνοντας διά του συμβόλου αυτού την πορεία που καλούνται να διανύσουν οι νεόνυμφοι, που είναι πορεία με γνώμονα και φαροδείκτη τον Χριστό μας.
Ο κυκλικός χορός αποτελεί έκφραση χαράς και ευφροσύνης των νεονύμφων και όλης της χριστιανικής κοινότητας. Για τον λόγο αυτό σ' αυτή τη χαρά απαραιτήτως, συμμετέχει ενεργά και μάλιστα σε πρώτη θέση ο ιερέας, για να δείξει τον τρόπο της πραγματικής πανηγυρικής ατμόσφαιρας του μυστηρίου του γάμου μέσα στην Εκκλησία. Κατά τον π. Κων/νο Καλλίνικο ο χορός αποτελεί «ζωηράν έκφρασιν πνευματικής αγαλλιάσεως επί τη άνωθεν εκχυθείση θ. δωρεά» 2 .
Ένας άλλος συμβολισμός των τριών κύκλων στο γάμο γύρω από το τραπέζι είναι η πορεία προς την αιωνιότητα και προς την ατελεύτητη χαρά της βασιλείας του Θεού.
Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης αναφέρει σχετικά: «Και ευθύς λαμβάνων (ο ιερεύς) αυτούς (τους νεονύμφους) εκ των χειρών, ως προς το θυσιαστήριον άγει και χορείαν ποιούμενος, άδει μετά των ψαλλόντων εν Χριστώ ευφραινόμενος το «Άγιοι Μάρτυρες», ως επί χειροτονία και το «Δόξα σοι» φησί «Χριστέ ο Θεός, αποστόλων καύχημα». Κοινωνοί γαρ Χριστού και των αγίων αυτού οι ευσεβώς και σωφρόνως ζήσαντες και ότι ου σαρκί μόνον, αλλά ψυχή μάλλον χρη συνάπτεσθαι δια τε της ορθής ημών πίστεως και των της ευσεβείιας θεοφιλών έργων, ίνα και αληθής η συζυγία και γάμος αμίαντος και κοινωνοί ώσι Χριστού και των αγίων αυτού» (Διάλογος, κεφ. 282) 3.
Για το χορό του Ησαΐα στο γάμο αναφέρει πολύ χαρακτηριστικά ο π. Κων/νος Καλλίνικος: «Η στιγμή αυτή είναι επισημότατη. Διότι ου μόνον διαλαλεί με τον παραστατικώτερον τρόπον την πνευματικήν και ουράνιον επιθυμίαν επί τη τελούμενη μυστική συμμίξει των ψυχών και τον σκοπόν του χριστιανικού γάμου, ερχομένου εκάστοτε όπως δια της μορφώσεως νέων αδελφών του Χριστού, συνεχίση επί γης το απολυτρωτικόν μυστήριον του Εμμανουήλ, ου μόνον διδάσκει ότι υπάρχει και εν αυτώ έτι τω γάμω, χριστιανικώς λαμβανομένω, παρθενία και εγκράτεια, καίτοι υπό άλλην έννοιαν, η δε χριστιανική παστός έχει διαγεγραμμένον σκοπόν, αλλά και επιθέτει την νομικήν σφραγίδα επί του συνοικεσίου αμετάθετον και απαράγραπτον. Αληθώς• εάν πάντα τα προηγηθέντα λάβωσι χώραν, χωρίς ακόμη να κυκλωθή τό δισκέλιον (=τραπέζι) τρίς, το νομικώς έγκυρον του γάμου δύναται να προσβληθή. Αλλ' αφ' ης εψάλη το «Ησαΐα», η ένωσις κατησφαλίσθη απόρθητος» 4 .
1 Κανάκης, σ. 10.
2 π. Κ. Καλλινίκου, Ο χριστιανικός ναός και τα τελούμενα εν αυτώ, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1969, Κεφ. 700, σ. 515-516.
3 Γιά περισσότερα βλέπε Ίω.Φουντούλη, τ. Ε', έρώτ. 577, σ• 302-305 καί έρώτ. 581, σ. 319-321.
4 Κ. Καλλινίκου, Ο Χριστιανικός ναός και τα τελούμενα εν αυτώ, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1969, Κεφ. 700, σ. 515.
Υπάρχει σύνδεση του μυστηρίου του γάμου με το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας;
Στην πρώτη Εκκλησία όλα τα μυστήρια, ακόμη και οι ακολουθίες, ήταν συνδεδεμένα με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Το κέντρο θα λέγαμε της ζωής όλων των χριστιανών ήταν η θεία Λειτουργία και η μετά ευλαβείας και φόβου Θεού μετάληψη των αχράντων μυστηρίων. Έτσι συνέβαινε και με το μυστήριο του γάμου. Ο γάμος τελούνταν κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Η πράξη αυτή συν τω χρόνω για κάποιες αιτίες ατόνησε, με αποτέλεσμα ο γάμος και γενικά όλα τα μυστήρια, εκτός του μυστηρίου της ιεροσύνης, να αποσυνδεθούν από τη Θεία Ευχαριστία και να αποτελέσουν ξεχωριστά μυστήρια, τα οποία πλέον τελούνται σε χρόνο που επιθυμεί ο κόσμος. Η όλη δομή όμως του μυστηρίου του γάμου, αν και αυτή η αποσύνδεση έγινε κατά τον 10° με 12° αι. μ.Χ., φανερώνει ότι κάποτε ο γάμος ήταν συνδεδεμένος με την θεία Λειτουργία. Αυτό το αντιλαμβανόμεθα, εάν με προσοχή διαβάσουμε τη λειτουργική φυλλάδα της Θείας Λειτουργίας και εκείνης του γάμου. Θα δούμε ότι ο γάμος έχει διατηρήσει μέχρι σήμερα πολλά απομεινάρια εκείνης της παλαιάς συνδέσεως. Τελευταία ο αείμνηστος καθηγητής της Λειτουργικής κ. Ιωάννης Φουντούλης έκανε μια αναστήλωση της Θείας Λειτουργίας μετά γάμου, την οποία και παρακάτω παραθέτουμε. Πολλοί νέοι και πνευματικά ψαγμένοι ζητούν σήμερα από τους πνευματικούς τους πατέρες να τελέσουν το γάμο τους μέσα στη Θεία Λειτουργία. Έχει μεγάλη σημασία κάποτε το μυστήριο του γάμου να επανασυνδεθεί με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Αυτό όμως για να γίνει θέλει χριστιανούς που να ζουν και να βιώνουν καθημερινά την ορθόδοξη λατρεία μας. Αυτό σημαίνει με άλλα λόγια, ότι οι χριστιανοί μας, όποιοι κι αν είναι, δεν θα είναι επισκέπτες των ορθοδόξων ναών μας μόνο Λαμπρή και Χριστούγεννα ή προσκεκλημένοι σε γάμους και βαπτίσια, αλλά θα είναι ενεργά μέλη της Εκκλησίας και θα εκκλησιάζονται τακτικά και ανελλιπώς, τουλάχιστον κάθε Κυριακή και κάθε μεγάλη εορτή. Τότε μόνον, αγαπητά μου παιδιά, μπορούν να συντελεσθούν κάποιες αλλαγές στην ήδη υπάρχουσα και διαμορφωθείσα τάξη της Εκκλησίας μας. Ειδ' άλλως αλλαγές με μόνο κριτήριο την πρωτοτυπία και τον εντυπωσιασμό, δεν μπορούν να γίνουν. Πρώτα στην Εκκλησία απαιτείται το βίωμα κι έπειτα οι όποιες αλλαγές. Και φυσικά οι αλλαγές δεν μπορούν με τίποτα να γίνουν από εισηγητές που ούτε γνωρίζουν που βρίσκεται ο ναός, ποιος είναι μέσα στο ναό, ποιος είναι ο κληρικός, ποια είναι τα μυστήρια, και ποια είναι ακόμη η μυστηριακή συμμετοχή εκείνων, που θέλουν να αλλάξουν τα της Εκκλησίας.
http://www.orthmad.gr/node/262#41
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου