Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὁμιλοῦν γιά τήν ἱερωσύνη

ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΟΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΩΣΥΝΗ
Α) Ἡ ἱερωσύνη εἶναι ἕνα θεοΐδρυτο Μυστήριο. Ὁ Ἁγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στον Ἀπολογητικό Λόγο (ἤ Περί Ἱερωσύνης) Κεφ. 2.3 χαρακτηριστικά λέγει:

«Ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις διέταξεν ὁ Θεός, τούς μέν ποιμαίνεσθαί τε καί ἄρχεσθαι, τούς δέ εἶναι ποιμένας καί διδασκάλους πρός τόν καταρτισμόν τῆς ἔκκλησίας.»

«Ὁ Θεός καθόρισε γιά την Ἐκκλησία οἱ μεν πιστοί να ποιμαίνονται και να διοικοῦνται, ἑνῷ οἱ κληρικοί να εἶναι ποιμένες και διδάσκαλοι για τον καταρτισμό τῶν μελῶν της Ἐκκλησίας.»

Β) Ἡ ἱερωσύνη εἶναι διακονία ἀνθρώπινη, ἡ ὁποῖα συνδέει τον ἀνθρωπο με το Θεό. Ὁ Ἁγ. Ἰσίδωρος ὁ Πηλουσιώτης γράφει σε μία ἀπό τις ἐπιστολές του που ἔχουν διασωθῆ:


«Τῆς Θείας καί τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἡ ἱερωσύνη ὥσπερ μέση καθέστηκεν, ἵνα τήν μεν θεραπεύῃ, τῇ δε μεταβολήν ἐργάζηται κρείττονα»

«Η ιερωσύνη, όντας ανάμεσα στη Θεία και την ανθρώπινη φύση, Εκείνην μεν λειτουργικά υπηρετεί, για την άλλη δε με το έργο που επιτελεί την πρόοδό της επιτυγχάνει.»

Και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:

«Σκόπει, ὅση τῶν ἱερέων ἡ δύναμις, ἐννόησον τό βάπτισμα, τῶν ἁμαρτιῶν τήν ἄφεσιν, τήν υἱοθεσίαν, τά μυστήρια, τά μυρία ἀγαθά, ἅ διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τούτων σοί παραγίγνεται καί διά τῆς ἐπικλήσεως τῆς ὑπό τούτων γινομένης»

«Πρόσεξε, πόση είναι η δύναμη των ιερέων, βάλε με το νού σου το βάπτισμα, την άφεση των αμαρτιών, τη θεία υιοθεσία, τα υπόλοιπα μυστήρια, χιλιάδες ευεργεσίες τις οποίες απολαμβάνεις με την επίθεση των χειρών τους στην κεφαλή σου και τις ευχές προς το Θεό για χάρη σου.»

Ο ίδιος πατέρας πάλιν λέγει:

«Πατήρ καί Υἱός καί Ἅγιον Πνεῦμα πάντα οἰκονομεῖ, ὁ δε ἱερεύς τήν ἑαυτοῦ δανείζει γλῶτταν καί τήν ἑαυτοῦ παρέχει χεῖρα.»

«Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, δηλ. ο Τριαδικός Θεός φροντίζει για όλα. Ο δε ιερεύς δανείζει τη γλώσσα του και παρέχει τα χέρια του(για την τέλεση των μυστηρίων)».

Ο δε νεώτερος διδάσκαλος της Εκκλησίας μας, ο Άγιος Νεκτάριος, επίσκοπος Πενταπόλεως στην «Ποιμαντική» του γράφει:

«Διά τῆς ἱερωσύνης οἱ ἄνθρωποι χοϊκοί ὄντες, τάξιν ἐπουρανίων λαμβάνουσιν ταγμάτων, καί λειτουργικά ἀποβαίνουσι πνεύματα, καί μέλη τῆς ὑπερκοσμίου ἱεραρχίας καί ὡς ἀγγελοι Θεού τό θεῖον θεραπεύουσι. Διά τῆς ἱερωσύνης, ὡς ἐν οὐρανῷ κοσμεῖται τά ἐπίγεια καί ἡ γῆ ἐπικλίνει. Ἄγγελοι τοῖς ἀνθρώποις συνάπτονται πρός ὑμνωδίαν καί ἄνθρωποι μετά ἀγγέλων τόν Θεόν δοξάζουσιν.»

«Διά της ιερωσύνης, οι άνθρωποι παρά το γεγονός ότι έχουν γήινη προέλευση, συγκαταλέγονται με τα ουράνια τάγματα και αναδεικνύονται λειτουργοί και μέλη της ουράνιας ιεραρχίας και προσφέρουν τη λατρεία προς το Θεό, όπως οι άγγελοι.

Δια της ιερωσύνης λαμπρύνονται τα επίγεια με ουράνια δόξα και η γη ανυψώνεται προς τον ουρανό, ενώ ο ουρανός κάμπτει προς τη γη. Στην υμνωδία οι αγγελικές φωνές ενώνονται με τις ανθρώπινες και οι άνθρωποι μαζί με τους αγγέλους δοξάζουν το Θεό.»

Γ) Το Άγιο Πνεύμα πηγή δυνάμεως της ιερωσύνης.

Ομόφωνη είναι η γνώμη όλων των Πατέρων της Εκκλησίας μας ότι η ιερωσύνη πηγάζει από τη χάρη της Πεντηκοστής, δηλ. από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, από όπου ο ιερεύς λαμβάνει και τη δύναμή του. Έτσι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στο λόγο του «Εις την Πεντηκοστήν»:

«Διά τῆς τῶν ἀποστόλων χειροτονίας ἐπί τούς αὐτῶν διαδόχους, καί ἀπό τούτων ἐφ’ ἑτέρους πάλιν καί ἐφ’ ἑξῆς ἡ τοῦ Θείου Πνεύματος διαδιδομένη χάρις διά πάσης διῄκει γενεάς καί φωτίζει πάντας τούς πειθομένους τοῖς πνευματικοῖς ποιμέσι διδασκάλοις».

«Διά της επιθέσεως των χειρών των Αγίων Αποστόλων εις τους διαδόχους τους και από αυτούς εις άλλους και εφ’ εξής, η Χάρη του Αγίου Πνεύματος περνά από γενεάς εις γενεάν και φωτίζει όλους, όσοι υπακούουν στους πνευματικούς ποιμένες και διδασκάλους»

Ο Μ. Αθανάσιος στο «Υπόμνημα εις τους Ψαλμούς»:

«Χρίσις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἱεράτευμα προσάγει».

«Η Χρίση του Αγ. Πνεύματος προσφέρει την ιερωσύνη».

Ο Άγιος Κύριλλος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας στο «Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο»:

«Τοῖς εἰς θείαν ἀποστολήν προχειριζομένοις ἡ τοῦ Πνεύματος δόσις ἀναγκαίως ἀκολουθεῖ».

«Η βοήθεια του Αγ. Πνεύματος υποχρεωτικά ακολουθεί όσους έχουν επιλεγεί στη θεία αποστολή».

Ο Ιερός Χρυσόστομος στους «Περί Ιερωσύνης λόγους»:

«Οὐκ ἄνθρωπος, οὐκ ἄγγελος, οὐκ ἀρχάγγελος, οὐκ ἄλλη τις κτιστή δύναμις, ἀλλ’ αὐτός ὁ Παράκλητος ταύτην διετάξατο τήν ἀκολουθίαν».

«Ούτε άνθρωπος, ούτε άγγελος, ούτε αρχάγγελος, ούτε άλλη κτιστή δύναμη, αλλά ο ίδιος ο Παράκλητος καθώρισε αυτή την τάξη (της ιερωσύνης)».

Ο Άγ. Κύριλλος Πατριάρχης Ιεροσολύμων στις «Κατηχήσεις»:

«Ἄνθρωποι μεν ὑπηρετοῦσιν εἰς τό φαινόμενον, Πνεῦμα δε Ἅγιον δίδωσι τό μή φαινόμενον».

«Άνθρωποι είναι εκείνοι που προσφέρουν τις αισθητές υπηρεσίες των μυστηρίων, το Άγιο Πνεύμα όμως προσφέρει τα μη αισθητά δηλ. τη Θεία Χάρη».

Και

«Οὐκ ἐξ ἀνθρώπων ἡ χάρις, ἀλλ’ ἐκ Θεοῦ, δι’ ἀνθρώπων ἡ δόσις».

«Η Χάρη (των μυστηρίων) δεν προέρχεται από τους ανθρώπους, αλλά από το Θεό, δίδεται όμως διά των ανθρώπων (διά της ιερωσύνης)».

Δ) Οι ιερείς απευθυνόμενοι στους πιστούς της Αγίας μας Εκκλησίας, εξ’ ονόματος του Χριστού ομιλούν και με τη δύναμή του ενεργούν.

Ο Ιερός Χρυσόστομος στην ερμηνεία του της β’ προς Τιμόθεον Επιστολής του Απ. Παύλου γράφει:

«Οὐκ οἶδας τί ἐστίν ὁ ἱερεύς; Ἄγγελος Κυρίου ἐστί˙ μή γάρ τά ἑαυτοῦ λέγει; Εἰ καταφρονεῖς αὐτοῦ οὐκ αὐτοῦ καταφρονεῖς ἀλλά τοῦ Θεοῦ. Καί πόθεν δῆ ὅτι Θεός ἐχειροτόνησεν αὐτόν, φησίν. Εἰ γάρ μηδέν ἐνεργεῖ ὁ Θεός δι’ αὐτοῦ, οὔτε λουτρόν ἔχεις, οὔτε μυστηρίων μετέχεις, οὔτε εὐλογιῶν ἀπολαύεις˙ οὐκ ἄρα Χριστιανός εἶ».

«Δεν γνωρίζεις τι είναι ο ιερέας; Είναι ο αγγελιοφόρος του Κυρίου˙ διότι μήπως λέγει δικά του πράγματα; Εάν τον υποτιμάς, ουσιαστικά δεν υποτιμάς αυτόν αλλά το Θεό. Και πως γίνεται γνωστό ότι ο Θεός τον χειροτόνησε, καθώς λέγεται: Εάν δεν ενεργεί ο Θεός δι’ αυτών, ούτε πνευματικό καθαρισμό έχεις, ούτε των ιερών μυστηρίων μπορείς να μετέχεις, ούτε χαίρεσαι τις ευεργεσίες των ευλογιών˙ άρα δεν είσαι κάν Χριστιανός».

Ο σοφός εκκλησιαστικός συγγραφεύς Ωριγένης στο έργο του «Περί Προσευχής» ειδικά για την εξουσία των ιερέων να συγχωρούν αμαρτίες γράφει:

«Οἱ τοῖς ἀποστόλοις ὡμοιωμένοι ἱερεῖς ὄντες κατά τόν μέγα ἀρχιερέα, ἐπιστήμην λαβόντες τῆς τοῦ Θεοῦ θεραπείας, ἴσασιν, ὑπό τοῦ Πνεύματος διδασκόμενοι, περί ὧν χρή ἀναφέρειν θυσίας ἁμαρτημάτων καί πότε καί τίνα τρόπον καί γιγνώσκουσι περί ὧν οὐ χρή τοῦτο ποιεῖν».

«Οι ιερείς, οι οποίοι έχουν λάβει αξία ίση με την αποστολική τιμή, έχοντας καταρτισθή ως λειτουργικά πρόσωπα στο έργο της λατρείας του Θεού, καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα γνωρίζουν πότε θα δώσουν ευχάς για τη συγχώρηση αμαρτημάτων και πότε δεν πρέπει να πράξουν τούτο».

Αλλά και ο Άγ. Αναστάσιος ο Σιναΐτης με το δικό του τρόπο διατυπώνει την ίδια αλήθεια:

«Μεσίτης τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων ὁ ἱερεύς τυγχάνει καί ὑπέρ ἀφέσεως τῶν τοῦ πλήθους ἁμαρτιῶν Θεόν ἐξιλεοῦται».

«Ο ιερεύς ευρίσκεται ανάμεσα στο Θεό και τους ανθρώπους μεσίτης και προσεύχεται στο Θεό για την άφεση των αμαρτιών των πιστών».

Ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην ερμηνεία του Κατά Ιωάννην Ευαγγελίου θυμίζει, ότι οι ιερείς κατέχουν την ιερατική πνευματική εξουσία και δύναμη μέσῳ της αποστολικής διαδοχής.

«Ἐπί τῆς Χριστοῦ καθέδρας ἐκάθισαν οἱ ἱερείς, τήν γαρ ἐκείνου διεδέξαντο διδασκαλίαν».

«Οι ιερείς κάθονται στο θρόνο του Χριστού, διότι στο έργο της διδασκαλίας εκείνον έχουν διαδεχθή».

Ο Ίδιος Πατήρ της Εκκλησίας μας στους «Περί Ιερωσύνης» λόγους του λέγει:

«Μείζονα τοῖς ἱερεῦσι ἔδωκε δύναμιν τῶν φυσικῶν γονέων ὁ Θεός, καί τοσοῦτον ἀμφοτέρων τό διάφορον ὅσον τῆς παρούσης καί τῆς μελλούσης ζωής˙ οἱ μέν γαρ εἰς ταύτην, οἰ δέ εἰς ἐκείνην γεννῶσι».

«Η πνευματική δύναμη, την οποία έδωσε ο Θεός στους ιερείς, είναι μεγαλύτερη από εκείνη που χορήγησε στους φυσικούς γονείς μας. Η διαφορά μεταξύ των δύο δωρεών είναι τόσο μεγάλη, όσο διαφέρει η παρούσα ζωή από την αιώνια. Διότι οι μεν (φυσικοί γονείς) μας γεννούν στη φυσική ζωή, οι δε (ιερείς) στη μέλλουσα ζωή».

Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης, ο οποίος ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με τα ιερά μυστήρια, γράφει για το μυστήριο της χειροτονίας:

«Ἡ χειροτονία τήν ἐξουσίαν παρέχει καί δύναμιν τοῦ ποιήσαντος»

«Η χειροτονία παρέχει στον ιερέα την εξουσία και δύναμη του Δημιουργού».

Ο δε Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στους προαναφερθέντες «Περί Ιερωσύνης» λόγους του κάνει την εξής σύγκριση:

«Ἐξουσίαν ἔλαβον ἥν οὔτε ἀγγέλοις οὔτε ἀρχαγγέλοις ἔδωκεν ὁ Θεός».

«Οι ιερείς έλαβαν εξουσία τέτοια, την οποία ο Θεός ούτε στους αγγέλους, ούτε στους αρχαγγέλους έδωσε».

http://www.ecclesia.gr/greek/news/ieratikes/pateres.html