Γέρων Ἀνδρέας Γρηγοριάτης (+1913-1988). Μέρος β'

Γέρων Ἀνδρέας Γρηγοριάτης (+1913-1988).

Μοναχοῦ Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου

Τά τελευταῖα 10 χρόνια ἐργάσθηκε σάν γραμματεύς τῆς Μονῆς. Λόγῳ πολλῶν διανοητικῶν ἐργασιῶν του καθυστεροῦσε καί δέν πρόφθανε νά πάη στήν ἐκκλησία γιά τό Ἀπόδειπνο. Πάντοτε ὅμως τό ἔλεγε κατευθυνόμενος ἀπό τό γραφεῖο πρός τό κελλί του.
Ἀπό τήν συνεχῆ διανοητική ἐργασία του, τόν ἔπιανε ὑπερέντασι καί εἶχε ἰσχυρούς πονοκεφάλους. Δέν ἀναπαυόπταν ἐάν δέν ἔκανε καί μία "βόλτα"μέσα στόν αὐλόγυρο τῆς Μονῆς. Δέν ἐπιθυμοῦσε νά συνομιλοῦν οἱ νέοι πατέρες μετά τό Ἀπόδειπνο καί μάλιστα μέ λαϊκούς προσκυνητές. Ἐάν συνελάμβανε κάποιον, τόν πλησίαζε ἀπαλά καί ἀθόρυβα καί τοῦ ὑπενθύμιζε: "Αὔριο τό πρωΐ, ἔχομεν Ἀκολουθία..." καί ἀπομακρυνόταν.
Δέν πήγαινε ἀμέσως στό κελλί του. Περνοῦσε πρῶτα ἀπό τό παρεκκλήσιο τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας γιά ν᾿ ἀνάψη τά καντήλια. Μέσα  ἔμπαινε ξυπόλυτος ἀπό εὐλάβεια. Ἐνίοτε ἐδιάβαζε τούς Χαιρετισμούς της ἤ τήν Παράκλησί της.
Παρακαλοῦσε τήν Ἁγία νά τοῦ δώση  δύο  μῆνες πρό τοῦ θανάτου του μία ὀδυνηρή ἀρρώστεια γιά παράδειγμα τήν ὑδρωπικία γιά νά ξεπλυθῆ ἀπό τυχόν ἐξ ἀγνοίας του ἁμαρτήματα. Δέν τήν ἔλαβε ὅμως, διότι προφανῶς δέν τοῦ  χρειάσθηκε. Ἦτο ἕτοιμος καί καθαρός.
Μέ χρήματα πού τοῦ περίσσευαν ἀπό τίς ἐξόδους του στόν κόσμο παρήγγειλε ἀργυρᾶ φωτοστέφανα γιά τούς ἁγίους τοῦ τέμπλου τοῦ ναΐσκου τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας καί τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος στίς Καρυές. Ἀκόμη μέ δικές του οἰκονομίες παρήγγειλε νά τοῦ κατασκευάσουν οἱ χρυσοχόοι "Θωμᾶδες" ἀργυρές Λειψανοθῆκες γιά νά τοποθετήση Λείψανα Ἁγίων καί ἕνα μεγάλο τεμάχιο Λειψάνου τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας.
Ἐάν κάποιος Ἀδελφός τόν στενοχωροῦσε, ἀντί ἄλλης ἀπαντήσεως ἔβγαζε ἕνα ἐπιφώνημα γεμᾶτο ἔκπληξι καί σιωπηλή διαμαρτυρία καί ἔφευγε...Ἔκτοτε μ᾿ αὐτούς τούς Ἀδελφούς, συνωμιλοῦσε ὀλιγώτερο, ὄχι ἀπό κακία, ἀλλά μόνο καί μόνο γιά νά τούς συνετίση μέ τήν σοβαρή του στάσι.
Ὅταν κάποτε ἐπρόκειτο νά μεταβῆ ὁ Γέροντάς μας στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο γιά τήν ἐπίλυσι διαφόρων ἐκκλησιαστικῶν θεμάτων, οἱ ἄλλοι Γέροντες τῆς Μονῆς τόν ἐρώτησαν:
-Δέν θά εἰπῆς τίποτε στόν Γέροντα, ἐσύ πάτερ Ἀνδρέα;
-Ὄχι, διότι ὁ Γέροντας κατέχει καλά τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἔχω πλήρη ἐμπιστοσύνη στό πρόσωπό του. Θά τά εἰπῆ ὅλα, ὅπως ἔχουν τά πράγματα...
Κάποτε ἐπιφυλάχθηκε γιά τήν χειροτονία δύο ἱερομονάχων τῆς Μονῆς μας. Ὁ Θεός ὅμως γιά νά τόν βοηθήση νά μήν ἀμφιβάλλη γιά τίς ἐνέργειες τοῦ Γέροντος, τοῦ ἔδειξε τό ἑξῆς ὅραμα: Εἶδε κάτω ἀπό τόν Πολυέλεο τόν Γέροντα νά παίρνη Καιρό. Συγχρόνως εἶχε κρεμάσει στό στῆθος του καί δύο Εὐαγγέλια. Ὅταν ἐγύρισε, μαζί μέ τούς ἄλλους Ἱερομονάχους ὁ Γέροντας νά ζητήση κατά τήν τάξιν συγχώρησι, ἐκύτταξε τόν γέροντα Ἀνδρέα. Ἐκεῖνος κατάλαβε....

Συμβουλευόταν τόν Γέροντα καί γιά τά πιό ἀσήμαντα προσωπικά του ζητήματα. Ἔτσι δέν ἔκαμνε τό θέλημά του καί ὅλη τήν φροντίδα τῆς ψυχῆς του τήν εἶχε ἀφήσει στήν ποιμαντική διάκρισι τοῦ Γέροντος.
Συμβούλευε τούς νέους πατέρες: "Προσέχετε τόν Γέροντα. Νά τοῦ ἔχετε τελεία ἐμπιστοσύνη, διότι εἶναι ἀναντικατάστατος"
Στίς συνάξεις τῆς Ἀδελφότητος, πεταγόταν ὁ Γέρο Ἀρσένιος μέ τά διακριτικά του ἀστεῖα γιά νά ἐλέγξη ἀδελφικά τόν γέρο-Ἀνδρέα λέγοντάς του:
-Πάτερ Ἀνδρέα, πάλι ἄστοχα ἐμίλησες σήμερα.
-Ἄχ, ἄν ἦταν αὐτός ὁ Γέροντας κι αὐτοί οἱ ἀδελφοί ἀπό τήν ἀρχή, πού ἤλθαμε κι ἐμεῖς, ἐγώ σήμερα, γέρο-Ἀρσένιε, θά ἤμουν ἅγιος...
Τήν περίοδο τῆς Κατοχῆς ἐργάσθηκε σάν βοηθός μάγειρας κοντά στόν οἰκονόμο τοῦ Μετοχίου Βούλτσιστας, τόν μοναχό π. Νέστορα. Λόγῳ τῆς γερμανικῆς κατοχῆς πεινοῦσε πολύς κόσμος ἀπό τά γειτονικά χωριά. Στό Μετόχι εὕρισκαν καθημερινά ἀγάπη, παρηγοριά καί φαγητό.
Ὁ Γέρο Νέστορας ἀναδείχθηκε ὁ προστάτης τῶν πτωχῶν καί τῶν κατατρεγμένων. Ὁ βοηθός του μοναχός Ἀνδρέας εἶχε τήν εὐλογία ἀπό τόν Οἰκονόμο νά δίνη σ᾿ ὅλους τούς ἀνθρώπους ψωμί, φαγητό καί ὅ,τι ἄλλο εἶχαν ἀνάγκη. Καί ὁ μέγας Προστάτης τῆς Μονῆς ὁ ἅγιος Νικόλαος τόσο πολύ εὐχαριστήθηκε, ὥστε εὐλόγησε τό τελευταῖο σιτάρι τῆς Μονῆς καί οἱ Πατέρες ἔπαιρναν ἀπό τήν ἀποθήκη χωρίς αὐτό νά τελειώνη.
Κάποτε τόν ἐρώτησε Ἀδελφός τῆς Μονῆς: Πάτερ Ἀνδρέα, στά χρόνια πού ὑπηρετήσατε στό νοσοκομεῖο τῆς Μονῆς θυμᾶσθε νά μᾶς εἰπῆτε ἱστορίες ἀπό τήν ζωή καί τήν ὁσιακή κοίμησι ἄλλων Γεροντάδων;
-Ἀπό τό 1936 πού ἦλθα στήν Μονή εὑρῆκα 63 Πατέρες πού αὐστηρούς στήν ἄσκησι. Οἱ περισσότεροι προεγνώρισαν τόν θάνατό τους, προειδοποιηθέντες ἀπό τούς Προστάτες τῆς Μονῆς μας, καθώς ἄκουσα καί εἶδα κι ἐγώ ὁ ἴδιος. Ἐκτός ἀπό τόν ἅγιο Γέροντά μου, ὁ ὁποῖος εἰδοποιήθηκε τρεῖς ἡμέρες ἐνωρίτερα ἀπό τήν κοίμησί του, ἦτο καί ὁ παπᾶ Στέφανος στό Γηροκομεῖο τῆς Μονῆς.
Αὐτός ἐνώπιον καί ἄλλων Πατέρων μᾶς εἶπε: "Πατέρες αὐτή τήν στιγμή ἦλθε ὁ ἅγιος Νικόλαος καί μοῦ εἶπε νά κάνω ὑπομονή καί σέ λίγο θά ἔλθη νά μέ πάρη". Ἐπίσης ὁ Γέρο-Ἀρτέμιος, καταγόμενος ἀπό τήν Μικρά Ἀσία, πολλά χρόνια ράπτης στήν Μονή μας, ἐνῶ ἦτο ἀσθενής στό νοσοκομεῖο τῆς Μονῆς, ἄνοιξε ἡ πόρτα καί μπῆκε μέσα ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός.
Τοῦ ἔδειξε τούς τύπους τῶν ἥλων, τοῦ εἶπε νά κάνη ὑπομονή, ἔπλησε τήν καρδιά του θείας εὐφροσύνης καί ἀνεχώρησε. Τήν ἑπομένη ἡμέρα, μετά τήν Θεία Κοινωνία ὁ Γέρο-Ἀρτέμιος ἀπῆλθε στά οὐράνια. Ἀλλά καί ὁ μακαριστός Γέρο-Βαρλαάμ δραστήριος μοναχός τῆς Μονῆς μας ἀξιώθηκε νά ἰδῆ τόν φύλακα Ἄγγελό του ἐν ἐγρηγόρσει μέ τήν στολή στρατιώτου, ὁ ὁποῖος καί τοῦ εἶπε: "Θέλημα Θεοῦ εἶναι νά ἔλθω ἐντός ὀλίγου καί νά πάρω ἐσένα, τόν π. Κασσιανό καί τόν π. Ἰωάννη. Γι᾿ αὐτό νά προετοιμασθῆτε". Καί ἔγινε ἄφαντος. Σέ λίγο, πράγματι, ἀσθένησε ὁ π. Κασσιανός, ἔλαβε τά Ἄχραντα Μυστήρια καί ἀνεπαύθη τόν αἰώνιο ὕπνο.
Μετά ἀπό ὀλίγες ἡμέρες ἀσθένησε ὁ π. Ἰωάννης. Ἔκοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, καί λέγοντας τούς Χαιρετισμούς τῆς Θεοτόκου, ἀνεπαύθη πρίν τούς τελειώση. Καί ὁ Γέρο-Βαρλαάμ, μετά ἀπό διάστημα ἑνός καί πλέον μηνός, μετά τήν Θείαν Κοινωνίαν ἀνεπαύθη, ὅπως καί τό περίμενε.
Στά τελευταῖα πέντε χρόνια ἀποσύσθηκε ἀπό τήν ἐνεργό συμμετοχή του στά διοικητικά ζητήματα τῆς Μονῆς. Οἱ ἐνοχλήσεις τῆς καρδιᾶς του καί τό ζάχαρο τήν ἀνάγκαζαν νά ἀποφεύγη τίς μετακινήσεις καί νά ἐλέγχη τήν τροφή του. Στό διάστημα αὐτό μέ τήν βοήθεια ἑνός νεωτέρου ἀδελφοῦ τῆς Μονῆς τακτοποίησε τό ὀστεοφυλάκιο, πού εἶναι κάτω ἀπό τόν κοιμητηριακό ναό τῶν Ἁγίων Πάντων. Τοποθέτησε κατά εἶδος τά ὀστᾶ τῶν κοιμηθέντων Πατέρων κι δημιουργήθηκε ἀρκετός χῶρος καί γιά ἄλλα ὀστᾶ.
Δύο χρόνια πρίν ἀπό τήν κοίμησί του ἔγραψε ὁ Γέρο-Ἀνδρέας τήν πνευματική του Διαθήκη καί τήν ἐνεχείρισε στόν Γέροντά μας. Ἐπειδή εἶναι πολύ χαρακτιριστική τήν καταθέτουμε ἐδῶ ὁλόκληρη:
"Σεβαστέ μου Γέροντα, Χριστός Ἀνέστη, εὐλόγησον καί χαῖρε ἐν Κυρίῳ πάντοτε.
Ἐν πρώτοις σέ εὐχαριστῶ δι᾿ ὅσα καλά ἔκαμες γιά μένα ἐπί 11 χρόνια, καί ἐγώ τό κατά δύναμιν σέ ἐβοήθησα εἰς τό ἔργον σου, ὡς καί ὀνειδισμούς ἐδέχθην ὑπό Ἀδελφοῦ, καθώς τά γνωρίζεις.
Τώρα ἦλθε ὁ καιρός νά δείξης τό εὐγενές τῆς ψυχῆς σου. Καί πρῶτον θέλω μετά τόν θάνατό μου ἀμέσως νά γράψης μέσῳ τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος εἰς τό Πατριαρχεῖον, διά νά μοῦ βγάλουν Μετριότητα, τήν ὁποίαν νά διαβάση ἀρχιερεύς εἰς τόν τάφον μου ἤ στήν Θεία Λειτουργία.
Πάρε τόν ἅγιον Ροδοστόλου, πού μέ ἀγαπᾶ καί ἐγώ τόν σέβομαι (ἀφοῦ πρῶτα τήν γράψης στήν γραφομηχανή νά διαβάζεται). Κατόπιν, ἐκτός ἀπό τό 40 λείτουργο πού θά μοῦ κάμη τό Μοναστήρι τῆ ἐντολῆ Σου, νά ἀφήσης καί ὅσους μοῦ ἔταξαν μέ τήν εὐλογία Σου νά μοῦ κάμουν καί αὐτοί. Ὁ Θεός θά σᾶς πληρώση ὅ,τι κάμετε γιά μένα. Ἐγώ πάντως ἔκαμα ὅ,τι ἦταν στό χέρι μου. Δέν ξέρω πῶς θά μέ κρίνη ὁ Θεός.
Ζητῶ συγχώρησι ἀπό ὅλους τούς πατέρας γιά ὅ,τι τούς ἐλύπησα μέ τόν ἀπότομο τρόπο μου.
Κανέναν δέν ἐμίσησα, ὅλους τούς ἀγαπῶ, ἐκτιμῶ καί σέβομαι ὡς γνησίους ἀδελφούς καί χαίρομαι διότι ἡ Ἐκκλησία λειτουργεῖ κανονικῶς. Σᾶς εὐγνωμονῶ διότι κάνατε ὑπομονή στήν κακοφωνία τῆς ψαλτικῆς μου, διότι ἡ παροιμία λέγει:"Πᾶς κακόφωνος καί ψαλτομανής".
Ὅσοι πάλιν μέ ἐλύπησαν ἤ ἐστενοχώρησαν, ὅλους τούς ἔχω συγχωρέσει ἀπό καρδίας, ἀλλά ἀνέκαθεν κάθε βράδυ στήν προσευχή μου λέγω: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, δῶσε εἰς τούς πατέρας τῆς Μονῆς μας τά πρός σωτηρίαν αἰτήματα καί ζωήν τήν αἰώνιον.
Εἰρήνευσον τούς πατέρας τῆς Μονῆς καί τόν κόσμον σου ἅπαντα, τούς δέ ἀπίστους φώτισέ τους νά σέ γνωρίσουν. Δῶσε τήν ὑγείαν εἰς ὅλους τούς ἀσθενεῖς ψυχῆ τε καί σώματι. Ἀνάπαυσον πάντας τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς, ὅπου ἐπισκοπεῖ τό φῶς τοῦ προσώπου Σου, τούς δέ κολασμένους ἐλάφρυνον τάς ὀδύνας τῶν κολάσέων τους, ἵνα δοξάζηταί Σου τό πανάγιον Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί τέλος ἐλέησον καί μένα...".
 Καθώς γνωρίζεις Γέροντα, καθημερινῶς τραβάω κομποσχοίνια γιά τούς πατέρας τῆς Μονῆς μας, 2 διά τούς Ἀθωνίτας πατέρας καί 3 διά τόν κόσμον ἅπαντα. Ἕνα κομποσχοίνι διά ὅλους τούς αἰχμαλώτους τῆς γῆς, διά τούς ἀσθενεῖς, νά τούς δώση ὁ Θεός ὑγείαν ψυχῆς τε καί σώματος, καί γιά τούς ἐν φυλακαῖς, νά παρηγορήση τούς ἀδίκως φυλακισμένους.
Τέλος ὅ,τι κάμετε καί ἐσεῖς γιά μένα, θά σᾶς πληρώση ὁ καλός Θεός.
Εὔχομαι τό Μοναστήρι μας νά προοδεύη πνευματικῶς καί ὑλικῶς.
Μετά σεβασμοῦ ἀσπάζομαι τήν δεξιάν Σου ὁ ἐν Μοναχοῖς ἐλάχιστος Ἀνδρέας Γρηγοριάτης. 19-5-1986.
Μέ πολλή συγκίνησι ἐνθυμεῖται ὁ Γέροντάς μας τήν τελευταία εὐχή πού τοῦ ἔδωσε ὁ π. Ἀνδρέας, δύο ἡμέρες πρίν ξεψυχήση, ἐνῶ ἑτοιμαζόταν νά ταξιδεύση στό Φανάρι στήν Κωνσταντινούπολι. Τήν εὐχή αὐτή τήν κρατᾶ σάν κειμήλιο καί εὐλογία: "Γέροντα, ἡ Παναγία νἆναι μαζί σου".
Ἀρχές Μαΐου τοῦ 1988 μετέβη στό Μετόχιο τῆς Βούλτσιστας Κατερίνης γιά νά τακτοποιήση τό Ἀρχεῖο. Τήν Κυριακή ἐκκλησιάσθηκε καί κοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων στό Μετόχιο τῆς Σταυρουπόλεως. Μετά τήν Θεία Κοινωνία, ἔχασε τίς αἰσθήσεις του καί μεταφέρθηκε στό Ἐπιτροπικό τῆς Ροτόντας. Ἐν συνεχείᾳ στό νοσοκομεῖο Ἀχέπα, ὅπου καί παρέδωσε σέ λίγο τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Μεταφέρθηκε στήν Μονή μας, ὅπου μετά τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία, ἐτάφη στό Κοιμητήριο.
Ἡ ψυχή τοῦ γέροντος Ἀνδρέου ἀναπαύεται στίς αἰώνιες μονές, ὅπως καί ὁ ἴδιος ἔλεγε χαριεντιζόμενος ὅτι "ἐμεῖς ἐπάνω ἔχουμε δικό μας Γρηγοριάτικο μοναστήρι". Ἀδελφός τῆς Μονῆς τόν εἶδε στόν ὕπνο του μέ λαμπρή στολή καί φωτεινό πρόσωπο καί τόν ἐρώτησε:
-Τί κάνεις πάτερ Ἀνδρέα;
-Μέ τήν εὐχή σου εὑρίσκομαι στόν παράδεισο.
Ἕνας ἄλλος ἀδελφός τῆς Μονῆς μας, ὁ Γέρο-Σωφρόνιος τόν εἶδε, τρεῖς μῆνες μετά τήν κοίμησί του, ἕνα μεσημέρι ὁλοζώντανον μέσα στήν αὐλή τῆς Μονῆς. Ἦτο  ντυμένος μέ ράσα πεντακάθαρα καί τό πρόσωπο του ἦτο κατάλευκο καί χαμογελαστό. Ἀπ᾿ ἔξω ἀπό τά ράσα του εἶχε ἐπάνω του ἕνα λευκό σεντόνι σάν φαιλόνιο. Ὁ μακαριστός γέρο-Σωφρόνιος μᾶς διηγήθηκε μέ δάκρυα τήν θαυμαστή αὐτή ἐπίσκεψι τοῦ μακαριστοῦ π. Ἀνδρέου. Τόν ἐρώτησα:
-Γιατί ἐμφανίσθηκε σέ σένα, πάτερ ὁ Γέρο-Ἀνδρέας;
-Εἴχαμε κάνει συμφωνία, ὅποιος φύγει πρῶτος, νά ἐμφανισθῆ, μετά τήν κοίμησί του καί νά παρηγορήση τόν ἄλλον.
Ὁ Γέρο Ἀρσένιος ὅμως πού ἔμαθε τήν θαυμαστή αὐτή ἐμφάνεια τοῦ π. Ἀνδρέου, μᾶς εἶπε ὅτι εἶχαν κάποτε οἱ δυό τους σάν ἄνθρωποι ἐνοχληθῆ καί γι᾿ αὐτό ὁ Γέρο-Ἀνδρέας ἦλθε ἀπό τόν οὐρανό νά τοῦ διαμηνύση ὅτι δέν ὑπάρχει κάποιο νεφύδριο καί εἶναι πάντα ἀγαπημένοι καί συμφιλιωμένοι.

Ἱερά Μονή Ὁσίου Γρηγορίου  

Ἅγιον Ὅρος Ἄθω   2005

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.