Ἑλληνική Ἱεραποστολική Ἕνωση (ΕΙΕ)

Π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δρ. Θεολογίας, Δρ. Φιλοσοφίας

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ.

Ελληνική Ιεραποστολική Ένωση (ΕΙΕ)

1. Ιστορία 

Η οργάνωση αυτή ιδρύθηκε το 1981 από τον Κώστα Μακρή, ο οποίος μετέβη το 1954 σε ιεραποστολικό σχολείο στον Καναδά και εντάχθηκε στην κίνηση του Σπύρου Ζωδιάτη «Πέρα από τις Ιεραποστολικές Περιοχές» (Beyond Missionary Regions). Το 1963 πήγε στη Δυτική Νέα Γουινέα σαν Ιεραπόστολος και το 1981 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου ίδρυσε την ΕΙΕ (Λυδίας 12, Αθήνα 115 27, τηλ 7787318). Ο Β. Μαρκάκης του προσέφερε για το σκοπό αυτό την αίθουσα Ευριπίδου 14. 

Ο Κ. Μακρής αποτελεί τον κεντρικό άξονα της προσπάθειας για τον «εκχριστιανισμό» των Ορθοδόξων Ελλήνων. Σε αγγλικό Δελτίο Τύπου προερχόμενο από την ΕΙΕ αναφέρεται ότι «είναι διεθνής ιεραπόστολος της “AMG” και διευθυντής της ΕΙΕ, της μοναδικής Ελληνικής Ιεραποστολικής Εταιρίας».  

Εξάλλου ένα Δελτίο του «Ευρωπαϊκού Ιεραποστολικού Συνδέσμου» αναφέρει ότι ο Κ. Μακρής διευθύνει το παράρτημα του Συνδέσμου αυτού στην Ελλάδα («Διακονίες Εμμαούς», Gebetsbrief 16/1986. Βλ. και Ιεραποστολή 7/1986.15). Εκπροσωπεί ακόμη την «Βιβλική Εταιρία ο Λόγος Ζωντανός» και αναμιγνύεται στην κίνηση του Billy Graham και σε πολλά «συνέδρια ιεραποστόλων», που οργανώνονται από τον «Ευρωπαϊκό Ιεραποστολικό Σύνδεσμο» (Mission ’87, γερμ. έκδ.), σε συνεργασία με πολλές οργανώσεις, όπως την «Operation Mobilisation», τη «Νεολαία για το Χριστό», την «Campus for Christ» (Φοιτητική Σταυροφορία για το Χριστό), τη «Χριστιανική Κίνηση Αγάπης», τη «Νεολαία με Αποστολή» κ.ά. Έτσι πραγματοποιήθηκε το 1985 το συνέδριο Explo ’85 με τη χρήση δορυφορικής τηλεόρασης, ταυτόχρονα σε διάφορες ηπείρους (JMEM - Aktuell 2/1986). 

Στα ίδια πλαίσια κινούνται και τα «Συνέδρια για περιοδεύοντες ευαγγελιστές», στα οποία συμμετέχουν γύρω στους 8000 «ευαγγελιστές» από όλα τα σημεία της γης. Τέτοια συνέδρια πραγματοποιήθηκαν στη Λωζάνη, στο Άμστερνταμ, στην Ουτρέχτη (Δρ 12/1983,1. 59/1986,7. Mission ’87, γερμ. έκδ. Frontlinien 23/1986). Μάλιστα για να διευκολυνθεί η συμμετοχή νεαρών Ελλήνων και νέων από τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης ιδρύθηκε ειδικό ταμείο με το χαρακτηριστικό όνομα «Άνθη από την έρημο» (Gebetsbrief 16/1986). 

Η κίνηση του Κώστα Μακρή χρησιμοποιεί ακόμη τα «Go-Festivals», της «Νεολαίας με Αποστολή» (Frontlinien 18/1986), που διεξάγονται σε δύο φάσεις κατ’ αρχήν εκτελείται γιορταστικό πρόγραμμα, με σεμινάρια και ομάδες συζήτησης και ακολουθεί «δημιουργικός ευαγγελισμός» τα απογεύματα. Στη συνέχεια ασκείται «ευαγγελισμός» σε συνδυασμό με κοινωνική εργασία για τις δύσκολες καταστάσεις των μεγαλουπόλεων (ναρκωτικά κ.ά.) (Frontlinien 18/1986). 

Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ακόμη πως η άφιξη του Κ. Μακρή στην Ελλάδα (1981) συνέπεσε με την εδώ παρουσία του πλοίου «Ανάσταση» της «Νεολαίας με Αποστολή». Στην αίθουσα Ευριπίδου 14 πραγματοποιήθηκαν κοινές εκδηλώσεις με την οργάνωση αυτή (Δρ. 1/1982,3). Στο καταστατικό της ΕΙΕ αναφέρεται ότι η κίνηση προτίθεται να χρησιμοποιήσει δικά της μεταφορικά μέσα (λεωφορεία, πλοία κ.τ.λ.) και να ιδρύσει νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, γηροκομεία, χριστιανικά σχολεία και άλλα κοινωφελή έργα (άρθρο 2). 

Οι διασυνδέσεις αυτές του Κ. Μακρή προσδιορίζουν όχι μόνο την προέλευση και το δογματικό υπόβαθρο της ΕΙΕ, αλλά και την οικονομική επιφάνεια της κίνησης. Το έτος 1988 η ΕΙΕ απόκτησε το πλοίο Morning Star (Πρωινός Αστέρας) και διαπραγματεύτηκε την αγορά 54 στρεμμάτων παραθαλάσσιας περιοχής στα Σκορπονέρια Θηβών. Με τέτοιες διασυνδέσεις εξηγείται και η παγκόσμια πίεση που ασκήθηκε στη χώρα μας με αφορμή την καταδίκη του Κ. Μακρή και των δύο άλλων μισσιοναρίων της οργάνωσης «Νεολαία με Αποστολή» για υποβοήθηση σε εκούσια διαφυγή και προσηλυτισμό ανηλίκου, που τελικά ακυρώθηκε από το Εφετείο. 

Οργανώσεις που ανήκουν στην ΕΙΕ είναι η «Εταιρία Πνευματικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης», η «Νέα Χριστιανική Δισκοθήκη», η «Χριστιανική Συντροφιά Νέων», τα μουσικά συγκροτήματα «Αναγέννηση» και «Νέα Ζωή», η «Ψυχολογική Συμβουλευτική Υπηρεσία», κινηματογραφικά και τεχνικά συνεργεία. Εκδίδει την εφημερίδα «Ο Δρόμος» και το Δελτίο «Ιεραποστολικά Νέα σε Βάθος». 

Στο πνευματικό κέντρο της ΕΙΕ (Ευριπίδου 14, Αθήνα) πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με την συνεργασία μισσιοναρίων και ποιμένων προτεσταντικών πεντηκοστιανών και νεοπεντηκοστιανών ομάδων, που ασχολούνται με τον «ευαγγελισμό» των Ελλήνων. Μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα είναι: 

Δαμασκηνίδης Άγγελος (ΠΑΧΑ), Καλοτεράκης Φαίδων (Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία), Καταρτζής Γ. (Ελληνική Κίνηση Πνευματικής Αναγέννησης), Bill Baldwin και Robert Hill (Εταιρία Βιβλικών Σπουδών), Μπλιάτης Απόστολος (Χριστιανική Κίνηση Αγάπης), Ραυτόπουλος Φ. (Χριστιανική Ευαγγελική Εκκλησία), Γιάννης Ρούσσος (Αποστολική Εκκλησία της Πεντηκοστής), Ντίνος Ρούσσος (Εκκλησία του Χριστού), Φαφαλιός Γιάννης (Βιβλική Εταιρία) κ.ά. 

Στα έντυπα της ΕΙΕ προβάλλονται προγράμματα του κέντρου «Άργος Ζωδιάτης», των οργανώσεων «Διακονίες Εμμαούς, «Λίγες στιγμές από την Αγία Γραφή» (Βιβλικό Μήνυμα), «Το Ανώγειο», «Το στέκι της Ελπίδος» (Πανελλήνια Ιεραποστολή Συμπαράστασης), η «Χριστιανική Κίνηση Αγάπης», οι εκπομπές των «Αντβεντιστών της 7ης Ημέρας» (Δρ 69/1987,5) κ.ά. 

Αυτά αποδεικνύουν ανυπόστατο τον ισχυρισμό της κίνησης ότι πρόκειται για καθαρά ελληνική υπόθεση και ότι για όλες τις οικονομικές της ανάγκες -που είναι τεράστιες- «στηρίζεται ολοκληρωτικά στο Θεό» (Τι είναι η ΕΙΕ, τρίπτυχο). Η ΕΙΕ δεν έχει πρόβλημα να δηλώσει: «Ακόμη να διευκρινήσουμε πως είμαστε ενάντια σε κάθε είδους ξενόφερτη θρησκεία ή κίνημα και σε κάθε είδους αιρέσεις» (Ελεύθερος Τύπος 23.5.1984). «Η Ελληνική Ιεραποστολική Ένωση είναι ένα καθαρά ελληνικό και εντελώς ανεξάρτητο θρησκευτικό σωματείο» (Δρ 1/1982,1). 

Η κίνηση μπόρεσε να οργανώσει σε παγκόσμια κλίμακα δυσφημιστική εκστρατεία εναντίον της χώρας μας, με στόχο την αλλαγή της νομοθεσίας, που προστατεύει τον πολίτη από αθέμιτες επιδράσεις στη θρησκευτική του συνείδηση (Frontlinien 18/1986. 21/1986. Anastasis 42/1985. JMEM Aktuell 2/1986. 5/1985).

2. Διδασκαλία 

Η κίνηση ισχυρίζεται ότι είναι «διαδογματική» και «υπερδογματική». «Ταυτιζόμαστε και με το καθολικό και με το ορθόδοξο και με το διαμαρτυρόμενο δόγμα». «Σαν ευαγγελιστές δεν ασπαζόμαστε κανένα δόγμα, είμαστε υπερδογματικοί και εκείνο που κάνουμε είναι να ακολουθούμε τους λόγους του ευαγγελίου» (Κ. Μακρής, Ελεύθερος Τύπος 23.5.1984). 

Οι διαφορές με την Ορθόδοξη Εκκλησία χαρακτηρίζονται θέματα «τυπολατρείας», όχι ουσίας. «Εμείς για παράδειγμα δεν προσκυνάμε τις εικόνες ούτε οι ιερείς μας φοράνε άμφια», ισχυρίζεται ο Μακρής (Ελεύθερος Τύπος 23.5.1984), αφήνοντας να εννοηθεί ότι η κίνηση αναγνωρίζει ιερείς. 

Η διδαχή της ΕΙΕ κινείται στα πλαίσια του «Ευαγγελικού Συνδέσμου». Υποστηρίζει ότι δέχεται την θεοπνευστία και αυθεντικότητα της αγίας Γραφής, το «Σύμβολο της Πίστεως και τις αποφάσεις των πρώτων αποστολικών χρόνων» (Τι είναι η ΕΙΕ). Όμως ουσιαστικά απορρίπτει την Εκκλησία σαν ορατή πραγματικότητα και υπογραμμίζει ότι δεν σώζει καμία εκκλησία: «οι άνθρωποι, που τους σώζει ο Χριστός αποτελούν την Εκκλησία Του» (Δρ 64/87,1). 

Η σωτηριολογία της κίνησης συνοψίζεται στα ακόλουθα «έξι βήματα»: Ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός, χωρισμένος από τον Θεό εξαιτίας της αμαρτίας του. Ο μισθός της είναι θάνατος και κανείς δεν μπορεί να σώσει τον εαυτό του. Όμως ο Χριστός επλήρωσε τις αμαρτίες του ανθρώπου κι αν πιστεύσει σ’ αυτόν θα σωθεί. Αυτή η διαδικασία της «σωτηρίας» περιλαμβάνεται στη σύντομη προσευχή: Κύριε Ιησού, ξέρω ότι είμαι αμαρτωλός. Δέχομαι εσένα τώρα σαν προσωπικό μου Σωτήρα. Έλα στην καρδιά μου τώρα… Αμήν» (Δρ 57/1986,7).

«Να τώρα, πώς μπορείς να δεχθείς τον Χριστό! Με την πίστη μπορείς να δεχθείς τον Χριστό, εκφράζοντάς την μάλιστα με προσευχή… Κύριε Ιησού, αναγνωρίζω πως… είμαι αμαρτωλός. Τώρα ανοίγω την πόρτα της καρδιάς μου και Σε δέχομαι Σωτήρα και Κύριο’… Κάμε την αμέσως τώρα. Ο Χριστός θάρθει στη ζωή σου, αφού έτσι υποσχέθηκε» (Δρ 30/84. 59/1986. 12,65/1987, 6-7).
Ακριβώς τη στιγμή αυτή έρχεται η σωτηρία! «Την ώρα αυτή ο Χριστός έρχεται στη ζωή σου ως Σωτήρας και Κύριος και ο Θεός γίνεται Πατέρας σου. Γίνεσαι καινούριο δημιούργημα πνευματικό και όλες οι αμαρτίες του παρελθόντος σου συγχωρούνται. Πες και στους άλλους τι έχει κάνει ο Χριστός στη ζωή σου, και πες πως τώρα είσαι πραγματικά χριστιανός. Μετά τα λόγια της προσευχής μην ξεχάσεις να ευχαριστήσεις το Θεό γι’ αυτό που έκανε για σένα!» (Δρ 56/1986, σ. 4).

Αυτή η «σωτηρία» συντελείται πριν από το βάπτισμα με νερό. Γι’ αυτό και η ΕΙΕ προτρέπει: «Τώρα που έχεις σωθεί και έχεις γίνει παιδί του Θεού, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να κάνεις: 1. Πρέπει να βαπτισθείς. Το βάπτισμα είναι ένα ορατό σημάδι μιας εσωτερικής αλλαγής (της καινούριας καρδιάς). Είναι μια δημόσια ομολογία, ότι ο Θεός σε έχει σώσει» (Δρ 56/86, σ. 5). Αυτό σημαίνει πως η ΕΙΕ αρνείται το βάπτισμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Δεν είναι γνωστό αν η ομάδα αναβαπτίζει η ίδια τους προσηλύτους ή τους παραπέμπει γι’ αυτό το σκοπό στην «μητέρα Εκκλησία», π.χ. στην «Αποστολική Εκκλησία του Χριστού. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρηθεί εδώ ότι ο ποιμένας της εκκλησίας αυτής Γ. Πατσαούρας, με βάση το καταστατικό της ΕΙΕ (άρθρο 9) είναι μέλος της «Εκτελεστικής επιτροπής». Ο νεαρός Κώστας Κοτόπουλος, που προσηλυτίσθηκε από την οργάνωση «Νεολαία με Αποστολή» και κατηχήθηκε από τον Κ. Μακρή εντάχθηκε στην κοινότητα του Γ. Πατσαούρα. Η μητέρα του νεαρού σε επιστολή της (2.6.1986), αναφέρει ότι ο γιος της αναβαπτίσθηκε (βλ. και επιστολή της ίδιας στην «Αυριανή», 22.4.84).
Η κίνηση ισχυρίζεται πως ο «αναγεννημένος» έχει πλέον βεβαιότητα σωτηρίας: «Οι αμαρτίες σου συγχωρέθηκαν… έγινες παιδί του Θεού… έχεις αιώνια ζωή… η Αγία Τριάδα… κατοικεί μέσα σου» (Δρ 57/86, σ. 7). Όπως και η «Αποστολική Εκκλησία του Χριστού» έτσι και η ΕΙΕ κηρύττει μετά την «αναγέννηση» μια «πρόσθετη χάρη», την «πλήρωση του Αγίου Πνεύματος» (Δρ 57/86, σ. 7). Η κίνηση προτρέπει τους νέους οπαδούς της να παρακολουθούν τις συνάξεις «της εκκλησίας όπου σε τοποθέτησε ο Θεός» και να υπηρετούν τους σκοπούς της με το χρόνο τους και τα υλικά τους αγαθά. «Πρέπει να δίνεις από το χρόνο σου και από τ’ αγαθά που σου έδωσε ο Θεός για τους σκοπούς του έργου Του. Ο Θεός αγαπάει το χαρούμενο δότη. Ο Ιησούς είπε ότι καλύτερο είναι να δίνεις παρά να παίρνεις».

3. Τρόπος εργασίας

Η κίνηση ασχολείται με τη συστηματική εκπαίδευση των προσηλύτων της, με σκοπό τη μεταβολή τους σε «ιεραποστόλους». Για την εκπαίδευση των νέων οπαδών χρησιμοποιούνται διάφορες ευκαιρίες και «σχολές μαθητείας» στο εσωτερικό και εξωτερικό, σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους ευαγγελιστικούς οργανισμούς, με τους οποίους συνεργάζεται η κίνηση.

Στις καλοκαιρινές διακοπές η κίνηση οργανώνει ανοιχτές εκδηλώσεις (open air campers) σ’ όλη τη χώρα. Νεαρά άτομα, ακόμη και μικρά παιδιά, με προσωπική τους οικονομική επιβάρυνση (το 1984 14.000 κατά άτομο), στην διάρκεια των θερινών διακοπών (31 ημέρες), με ιδιόκτητα αυτοκίνητα της ΕΙΕ, που διαθέτουν πλήρη εξοπλισμό για διαμονή, Παρασκευή φαγητού, βιβλιοπωλείο, φυλλάδια, ηχεία κ.ο.κ. διασχίζουν τη χώρα «από το Γύθειο μέχρι την Αλεξανδρούπολη, κάθε βράδυ σε μια άλλη πόλη» και διαδίδουν «τα Καλά Νέα» (Δρ 20/83). Για να συμμετάσχει κανείς πρέπει να είναι «αναγεννημένος» και να είναι πρόθυμος «να δουλεύει σκληρά» με «απόλυτη πειθαρχία» και να εκτελεί οποιαδήποτε εργασία του ανατεθεί και τούτο παράλληλα με τον «προσωπικό ευαγγελισμό» (Εκστρατεία ’84, έντυπο της ΕΙΕ, πολυγρ.)

Ο προσηλυτισμός πραγματοποιείται σταδιακά: η λεγόμενη «ομάδα κρούσεως» με πλήρη εξοπλισμό (15-20 άτομα) προβάλλει το φιλμ «Ιησούς» και διαφημίζει μια δεύτερη ομάδα, το «κυρίως γκρουπ» από 70-75 άτομα, τα οποία συνεχίζουν τον «ευαγγελισμό». Ακολουθεί και τρίτη ομάδα, που ασχολείται με τη συνέχιση της εργασίας των δύο προηγουμένων. Τα άτομα που εκδήλωσαν ενδιαφέρον συνεχίζουν τη «μαθητεία» με αλληλογραφία και με άλλες ευκαιρίες, ώσπου να οργανωθεί μια «τοπική ομάδα» και να «ξεπηδήσει» μια νέα εκκλησία.

4. Κριτική της ομάδας

Η κίνηση ισχυρίζεται ότι ταυτίζεται με το ορθόδοξο δόγμα και ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μ’ αυτό. Όμως γράφει: «Δοκίμασε το ζωντανό Χριστό, τον Χριστό της Καινής Διαθήκης, όχι τον Χριστό των παραδόσεων» (Δρ 2/1982). Προφανώς ο «ζωντανός Χριστός» είναι ο Χριστός της ΕΙΕ, ενώ ο «Χριστός των παραδόσεων» είναι ο Χριστός της Ορθοδοξίας. «Για τον κοινό άνθρωπο υπάρχει δυσκολία όταν το μοναδικό μήνυμα ζωής μένει σκεπασμένο πίσω από τη δύσκολη γλώσσα, άψυχους τύπους, κοινωνικές και θρησκευτικές παρατάξεις» (Δρ 30/84).

Αναφερόμενη στην «εκστρατεία ‘87» η κίνηση υπογραμμίζει ότι «οι περιοδείες αυτές δεν έχουν αντικείμενο τον προσηλυτισμό. Είναι Έλληνες που προσπαθούν να ξαναζωντανέψουν την αληθινή και αρχική πίστη των συμπατριωτών τους για το Χριστό. Την πίστη που δέχθηκαν όταν ο απ. Παύλος έκανε τις ίδιες εκστρατείες στην Ελλάδα πριν από πολλά χρόνια. Αυτά τα νέα παιδιά κηρύττουν μια πίστη που σώζει» (Δρ 65/87, σ.7). Η κίνηση θα ήταν πιο ειλικρινής αν διακήρυττε με ευθύτητα ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει τον «ζωντανό Χριστό», αλλά μόνο «άψυχους τύπους» και ότι οι άνθρωποί της θέλουν να προσηλυτίσουν τους Έλληνες στην «αρχική πίστη των αποστόλων», η οποία δεν βρίσκεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά στο «Ευαγγέλιο» που κηρύττει η ΕΙΕ.

Ένα άλλο σημείο κριτικής είναι η πλήρης απασχόληση των νεαρών οπαδών, με αποτέλεσμα την απόλυτη εξάρτησή τους από την οργάνωση. Τα νεαρά άτομα, μετά από ειδική εκπαίδευση, κάνουν το «έργο» της ΕΙΕ τρόπο ζωής. Στο ημερολόγιο του νεαρού Κ. διαβάζουμε: «Αντί να ξυπνήσω στις 8, όπως έπρεπε για να πάω στο Κυριακάτικο σχολείο, ξύπνησα στις 10, επειδή ήμουνα κουρασμένος από χθες. Στην εκκλησία, λοιπόν πήγα γύρω στις 11 και όταν τέλειωσε το κήρυγμα, καθήσαμε όλοι το μεσημέρι… να ετοιμάσουμε τα ηλεκτρονικά… έτσι πήγε γύρω στις 5 ώρες… το πρόγραμμα περιλάμβανε τα ‘Ζωντανά Νερά’… Απ’ όλα αυτά ξεμπέρδεψα γύρω στις 10…» . Και σε άλλο σημείο: «Παρ’ όλο που χθες γύρισα στο σπίτι στις 11, σήμερα έπρεπε να ξυπνήσω νωρίς».

Π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δρ. Θεολογίας, Δρ. Φιλοσοφίας

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ.

http://www.impantokratoros.gr/105F441D.el.aspx