Δωρεά ὀργάνων-μεταμοσχεύσεις-«ἐγκεφαλικός θάνατος»

ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ

6.ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΕΚΤΡΟΠΕΣ

Β) Δωρεά ὀργάνων-μεταμοσχεύσεις-«ἐγκεφαλικός θάνατος».

Γιά δέ, τό θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων καί τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου παραθέτουμε ἕνα τεκμηριωμένο κείμενο ἀπό τό διαδίκτυο⁶¹, καθώς καί τήν ποιμαντορική Ἐγκύκλιο τοῦ Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ ἐπί τοῦ νόμου 3984/2011 περί δωρεᾶς& Μεταμοσχεύσεως οργάνων.

1ο Κείμενο:

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ-ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Ή ΑΛΗΘΕΙΑ;

Ταυτίζεται ὁ σωματικός θάνατος μέ τόν «ἐγκεφαλικό θάνατο»;

ΟΧΙ!

Ὁ "ἐγκεφαλικά νεκρός" ἀσθενής μπορεῖ νά βρίσκεται σέ κατάσταση κώματος καί ἄπνοιας, ὅμως τά περισσότερα ὄργανά του λειτουργοῦν μέ τήν κατάλληλη ἰατρική ὑποστήριξη· ἔτσι, ὅταν τοῦ ἀφαιροῦν τά ὄργανα, εἶναι ἀκόμα ροδαλός καί ζεστός, ἡ καρδιά του ἀκόμα λειτουργεῖ καί τό αἷμα του κυκλοφορεῖ! (Dr. Alan Shewmon⁶² , διεθνοῦς φήμης Καθηγητής Παιδ. Νευρολογίας στό UCLA (Πανεπιστήμιο τῆς Καλιφόρνιας, Λός Ἄντζελες).

Θά σοῦ ποῦν ὅτι τά ὄργανα τά παίρνουν ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι νεκρός.

Αὐτό δέν εἶναι ἀλήθεια!

Ἄν εἶναι νεκρός, τότε γιατί τοῦ κάνουν ἀναισθησία πρίν τοῦ πάρουν τά ὄργανα;

Ὑπάρχουν καταγραμμένες ἀρκετές περιπτώσεις "ἐγκεφαλικά νεκρῶν" πού ἐπανῆλθαν μερικῶς ἀπό αὐτή τήν κατάσταση. Στό διαδίκτυο⁶³ μπορεῖς νά βρεῖς σχετικά παραδείγματα καί συγκλονιστικά βίντεο.

Τά ζωτικά ὄργανα τῶν "δωρητῶν" παίρνονται, ἐνῶ αὐτοί εἶναι ἀκόμα ΖΩΝΤΑΝΟΙ μέ ἀποτέλεσμα νά γίνεται βίαιη διακοπή τῆς ζωῆς τους κατά τήν διαδικασία τῆς λήψης τῶν ὀργάνων τους.

Πολλοί καί κορυφαῖοι ἐπιστήμονες στήν Ἑλλάδα (Κ.Καρακατσάνης⁶⁴ 2001, Ἐ.Παναγόπουλος⁶⁵ 1998, Μ.Βρεττός 1999, Ἰ.Κουντουρᾶς 1999, Κ.Χριστοδουλίδης 1995, Ν.Μπαλαμούτσος 1999, Ν.Κωνσταντινίδης 1999, Μ.Γκιάλα 1999, Ἀ. Ἀβραμίδης⁶⁶ 1995, Π.Κούγιας 1999, Ἀ. Γουλιανός 1999, κ.α.⁶⁷ ) καί στό ἐξωτερικό (R.D. Truog 1992, D.A.Shewmon 1997, R.M. Taylor 1997, κ.α.⁶⁸ ), ἐκφράζουν σοβαρές ἐπιστημονικές ἐνστάσεις καί δέν διστάζουν νά προτείνουν ἀκόμη καί τήν πλήρη ἐγκατάλειψη τῆς ἐννοίας τοῦ "Ἐγκεφαλικοῦ Θανάτου".

Ὁ Καθηγητής Παιδ. Ἀναισθησιολογίας στό κορυφαῖο Πανεπιστήμιο τῶν Η.Π.Α., Harvard, καί Διευθυντής τῆς Μονάδας Ἐντατικῆς Θεραπείας στό Πανεπιστημιακό, Παιδιατρικό Νοσοκομεῖο Βοστώνης, Dr. Robert D.Truog⁶⁹ δηλώνει:

«Ὁ Ἐγκεφαλικός Θάνατος παραμένει ἀσυνάρτητος στήν θεωρία καί συγκεχυμένος στήν πράξη. Ἐπιπλέον, ὁ μόνος σκοπός πού ἐξυπηρετεῖται ἀπό τήν ἔννοια (τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου) εἶναι ἡ διευκόλυνση ἐξεύρεσης ὀργάνων πρός μεταμόσχευση.» (Γι’ αὐτό, ἄλλωστε, καί «ἐφευρέθηκε» μόλις τό 1968 ἡ ἔννοια τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου» ἀπό κάποιους ἐπιστήμονες τοῦ Harvard).

Τό γεγονός τοῦ θανάτου εἶναι μεγάλο μυστήριο, θά μᾶς ποῦν οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, καί κανείς δέν γνωρίζει οὔτε πρόκειται ποτέ νά γνωρίσει, πότε (ποιά ἀκριβῶς χρονική στιγμή) ἡ ψυχή ἀποχωρίζεται ἀπό τό σῶμα.

Ὅσο ἡ καρδιά λειτουργεῖ, ἡ ψυχή εἶναι ἑνωμένη μέ τό σῶμα!!

Ὁ Γέροντας Παΐσιος⁷⁰, ὅταν ρωτήθηκε περί μεταμοσχεύσεων, ἀντιτάχθηκε κατηγορηματικά στήν μεταμόσχευση ζωτικῶν ὀργάνων (ὄργανα χωρίς τά ὁποῖα ὁ δότης δέν μπορεῖ νά συνεχίσει νά ζεῖ), γιά δύο λόγους: Πρῶτον: «ἀποτελεῖ ἀνεπίτρεπτη παρέμβαση, ἀντιστρατευόμενη στό δημιουργικό ἔργο τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν μία θανατώνοντας τόν δότη, καί ἀπό τήν ἄλλη δημιουργώντας μας τήν ἔπαρση γιά τήν ζωοποίηση τοῦ λήπτη». Και δεύτερον: «Θά γίνει αἰτία ἐφευρέσεως τρόπων νά σκοτώνουν τούς ἀσθενεῖς, γιά νά πάρουν τά ὄργανά τους».

Ὁ π. Πορφύριος⁷¹ ἦταν ἀντίθετος μέ τήν μεταμόσχευση συμπαγῶν ὀργάνων ἀπό «ἐγκεφαλικῶς νεκρούς». Ἔκανε τήν ἑξῆς σύσταση σέ ζεῦγος πού ἤθελε νά δωρίσει τά ὄργανα τοῦ παιδιοῦ τους μετά ἀπό σοβαρό ἀτύχημα: «ΕΝΑΣ θάνατος ὑπάρχει. Νά δώσετε μόνον τούς κερατοειδεῖς χιτῶνες τῶν ὀφθαλμῶν».

Ὁ εὑρισκόμενος στήν κατάσταση τοῦ λεγόμενου "ἐγκεφαλικοῦ θανάτου" εἶναι βαριά πάσχων ἀσθενής καί ὄχι νεκρός.

Μέ τήν λήψη τῶν ζωτικῶν ὀργάνων ἀπό "ἐγκεφαλικῶς νεκρό" ἀσθενῆ, αὐτός ὀδηγεῖται διά τῆς βίας στόν ὁριστικό κλινικό θάνατο· αὐτή ἡ ἐνέργεια, μέ τά κριτήρια τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας ἰσοδυναμεῖ μέ ΦΟΝΟ !!!

Θά σοῦ ποῦν ὅτι ἡ δωρεά ὀργάνων εἶναι αὐτοθυσία καί πράξη εὐγενική, πράξη ἀνθρωπιᾶς καί ἀλτρουϊσμοῦ.

Αὐτό δέν εἶναι ἀλήθεια .

Αὐτός πού ὁρίζει πότε θά πεθάνουμε εἶναι ὁ Δημιουργός μας καί ὄχι ἐμεῖς.

Στήν Παλαιά καί στήν Καινή Διαθήκη⁷², ἀλλά καί στήνὙμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ ἔμφαση τονίζεται ὅτι Κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου εἶναι μόνον ὁ Δημιουργός.

Ἀκόμη καί ὅταν ὑπάρχει συναίνεση, ἡ «ΔΩΡΕΑ» ΖΩΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΘΥΣΙΑ ἀλλά ἰδιόμορφη αὐτοκτονία καί μέγιστη ἁμαρτία, διότι ἀφαιρεῖ ἀπό τόν δότη τήν δυνατότητα τῆς μετάνοιας (νά πεῖ δηλαδή, ἔστω καί τελευταία στιγμή, «Συγχώρα με, Θεέ μου» καί νά σώσει ὁ Θεός ἐνδεχομένως τήν ψυχή του).

Γνωρίζεις γιά τόν Νόμο 150/3984 ἄρθρο 9, παρ. 2 περί "εἰκαζόμενης συναίνεσης";

Ἄν ὄχι, σέ ἐνημερώνουμε:

Ἀπό τήν 1η Ἰουνίου 2013: «...Ἡ ἀφαίρεση ἑνός ἤ περισσοτέρων ὀργάνων ἀπό ἐνήλικο, “θανόν” πρόσωπο πραγματοποιεῖται ἐφόσον, ὅσο ζοῦσε, δέν εἶχε ἐκφράσει τήν ἀντίθεσή του σύμφωνα μέ τήν παρ. 3…».

δηλαδή, ἄν δέν ἔχεις δηλώσει ἀρνητικά, σέ θεωροῦν "δωρητή"!

Ἄς δηλώσουμε στόν Ἐθνικό Ὀργανισμό Μεταμοσχεύσεων τήν ἄρνησή μας,

(Τμῆμα Προώθησης Δωρεᾶς Ἱστῶν & Ὀργάνων, Ἄν. Τσόχα 5, 115 21 Ἀθήνα)

κάνοντας μία ὑπεύθυνη δήλωση, μέ βεβαιωμένο τό γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς μας ὅτι:

«Σέ καμία περίπτωση δέν ἐπιθυμῶ νά ληφθοῦν τά ὄργανά μου πρός μεταμόσχευση κατόπιν διαπιστώσεως τοῦ θανάτου μου εἴτε μέ κριτήριο τήν θεωρούμενη “νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους” εἴτε μέ ὁποιοδήποτε ἄλλο κριτήριο. Ἐπίσης δέν ἐπιθυμῶ νά λάβω ὄργανα πρός μεταμόσχευση ἀπό “ἐγκεφαλικῶς νεκρό” ἀσθενῆ».

Τί ἔχουν νά ἀπαντήσουν οἱ ὑπέρμαχοι τοῦ λεγόμενου «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου»

στόν Ἅγιο Νικόδημο;

«…Ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ δέ, ὡς ἐν ὀργάνῳ εὑρίσκεται, οὐχί ἡ οὐσία καί ἡ δύναμις τοῦ νοός, ἤτοι τῆς ψυχῆς· ἀλλά μόνη ἡ τοῦ νοός ἐνέργεια, ὡς προείπομεν ἐν τῇ ἀρχῇ, καί ἄφες τούς νεωτέρους φυσικούς καί μεταφυσικούς νά λέγωσιν, ὅτι ἡ οὐσία τῆς ψυχῆς εὑρίσκεται εἰς τόν ἐγκέφαλον, καί εἰς τό τοῦ ἐγκεφάλου κωνάριον· διότι τοῦτο εἶναι τό ἴδιον, ὡσεί νά εἴπῃ τις, ὅτι ἡ φυτική ψυχή δέν εὑρίσκεται ἀρχικῶς εἰς τήν ρίζαν τοῦ δένδρου, ἀλλά εἰς τόν κλάδον καί εἰς τόν καρπόν1. Τό διδασκαλεῖον τῶν Γραφῶν, καί τῶν ἱερῶν Πατέρων, εἶναι ἀληθέστερον τῶν διδασκαλείων τῶν ἀνθρώπων. 1 Ἔπειτα καί τοῦτο πρέπει νά στοχασθῶμεν· ὅτι πᾶν ἀεικίνητον ᾗ ἀεικίνητον, ἀναλογίαν ἔχει, καί ὁμοιότητα, καί συγγένειαν πρός τό ἀεικίνητον. Ἐπειδή δέ ἡ καρδία, καί τό ἐν τῇ καρδίᾳ ἀπειλικρινημένον πνεῦμα, ἀεικίνητόν ἐστιν, ἄρα καί ἡ ἀεικίνητος ψυχή, ἐν τῇ ἀεικινήτῳ καρδίᾳ νά εὑρίσκηται κατ’ οὐσίαν καί δύναμιν, καί ἀκόλουθον, καί εὔλογόν ἐστι, μᾶλλον, ἤ νά εὑρίσκηται ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ. Ὅτι μέν οὖν ἡ καρδία ἐστίν ἀεικίνητος, πρόδηλον. α) διότι αὕτη ἀφ’οὗ πλασθῇ, δέν παύει ἀπό τοῦ νά κινῆται, ἕως οὗ νά ἐξέλθῃ ἡ ψυχή ἐκ τοῦ σώματος· β) ὅτι αὕτη εἶναι πηγή ζωῆς ὅλου τοῦ σώματος διά τῆς κινήσεώς της, καί εὐθύς ὅταν παύσῃ ἡ κίνησις αὐτῆς, παύει καί ἡ ζωή τοῦ σώματος· μᾶλλον δέ ἡ ψυχή ἡ ἐν τῇ ἀεικινήτῳ καρδίᾳ οὖσα ἐνιδρυμένη, διά τῆς κινήσεως τῆς καρδίας ἐνεργεῖ, μεταδίδουσα τήν ζωήν εἰς ὅλον τό σῶμα καί τοῦτο ζωοποιοῦσα, κατά τόν μέγαν Βασίλειον λέγοντα· «Τήν ζωτικήν δύναμιν, ἐπεί συγκέκραται τῷ σώματι ἡ ψυχή φυσικῶς διά τήν εὐκρασίαν, καί οὐκ ἐκ προαιρέσεως χορηγεῖ». (Διαταξ. ἀσκητικῇ β) Καί γ) ὅτι τῶν ἄλλων μελῶν, καί μερῶν τοῦ σώματος ἠρεμούντων πολλάκις καί ἀκινητούντων, καθώς μάλιστα συμβαίνει ἐν τοῖς ὕπνοις, καί ὕπνοις βαθυτάτοις, καί ἀφαντάστοις, ἡ καρδία μόνη δέν ἠρεμεῖ, ἀλλά πάντοτε κινεῖται καί ἀγρυπνεῖ, ὡσεί νά προφυλάττῃ αὕτη ὅλα τά λοιπά μέλη τοῦ σώματος, ἅπερ τότε ἡσυχάζουσι, καί ἀναπαύονται· καί τοῦτο ἐστί τό γεγραμμένον ἐν τῷ Ἄσματι· «Ἐγώ καθεύδω, καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ». (Ἆσμα ε΄ 2) ἄν καί τό ρητόν αὐτό τροπολογικῶς ἑρμηνεύεται ὑπό τῶν θείων Πατέρων, διά τήν τελείαν, καί ὑπό τοῦ θείου ἔρωτος κατεχομένην ψυχήν. Ὁ δέ ἐγκέφαλος οὐκ ἔστιν ἀεικίνητος, οὔτε δι’ αὐτοῦ προβάλλει πάντοτε ἡ ψυχή νοεράς ἐνεργείας· α) διότι εἰς ὅλους τούς ἐννέα μῆνας καθ’ οὕς ἐν τῇ κοιλίᾳ τό βρέφος εὑρίσκεται ἐμψυχωμένον καί τέλειον, ὁ ἐγκέφαλος ἀπρακτεῖ καί ἠρεμεῖ, μηδεμιᾶς τοῦ νοός ἐνεργείας δι’ αὐτοῦ προβαλλομένης· β) καί ἀφ’οὗ γεννηθῇ τό βρέφος, εἰς ἑνός ὁλοκλήρου ἑνιαυτοῦ διάστημα ἤ καί ἐπέκεινα, ὁ αὐτός ἐγκέφαλος ἀκινητεῖ καί ἀπρακτεῖ· οὐδέ μίαν γάρ τότε ὁ νοῦς προβάλει δι’ αὐτοῦ ἐνέργειαν, διά τό εἶναι αὐτόν ἀτελῆ, καί δυνάμει νοῦν· γ) δέ καί τελευταῖον, διότι καί ἀφ’ οὗ γίνῃ ὁ ἄνθρωπος ἀνήρ τέλειος, καί ἀποκτήσῃ νοῦν ἐνεργείᾳ, πάλιν καί τότε ἀκολουθεῖ πολλάκις νά ἀπρακτῇ ὁ ἐγκέφαλος, καί οὐδεμία ἐνέργεια τοῦ νοός δι’ αὐτοῦ νά προβάλληται καθώς συμβαίνει, τόσον εἰς τούς βαθυτάτους καί ἀφαντάστους ὕπνους, ὡς εἴπομεν, ὅσον καί ὅταν τύχῃ νά πέσῃ τις ἀπό τόπου ὑψηλοῦ καί πτωματισθῇ· τότε γάρ ἡ ψυχή συστέλλεται μέν ὅλη εἰς τό κέντρον καί θάλαμόν της, τήν καρδίαν, διά νά φυλαχθῇ ἐκεῖ, καί μετά τῆς οὐσίας αὐτῆς ἑνοῦται καί δυνάμεως· ἀφίνει δέ ἄπρακτα καί ἀναίσθητα, οὐ μόνον τό ἐγκέφαλον, ἀλλά καί τάς αἰσθήσεις, καί τά λοιπά πάντα πέριξ μέλη καί μέρη τοῦ σώματος· ὥστε δύναταί τις νά εἴπῃ, ὅτι τότε ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, ζῆ μόνον κατά τήν καρδίαν· κατά δέ τά ἄλλα μέλη τοῦ σώματος, εἶναι νεκρός· εἰδέ καί τινες προσβάλλουσι τήν ἀφθονίαν, καί τό πολύ ψυχικόν πνεῦμα, ὅπερ ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ εὑρίσκεται, καί διά τοῦτο δικαιοῦσιν ὅτι ἐκεῖ ἡ ψυχή νά ἐνθρονίζηται, μαθέτωσαν οὗτοι, ὅτι τό πνεῦμα τοῦτο πολύ περισσότερον ἐν τῇ καρδία εὑρίσκεται καί ὅτι ἐκ τῆς καρδίας τῆς πηγῆς τῶν πνευμάτων, τό πνεῦμα τοῦτο καί εἰς τόν ἐγκέφαλον ἀναβαίνει· καί οὐχί τ’ ἀνάπαλιν, ἐκ τοῦ ἐγκεφάλου εἰς τήν καρδίαν. Ὅθεν καί ὁ Βλεμίδης, ἐν τῷ περί ψυχῆς λόγῳ φησί· «Τό ζωτικόν πνεῦμα δι’ ἀρτηριῶν ἀπό τῆς καρδίας ἄνω φερόμενον ἐπί τήν κεφαλήν, ὕλη τῷ ἐγκεφάλῳ γίνεται πνεύματι». Ἁγ. Νικοδήμου, Συμβουλευτικόν Ἐγχειρίδιον, Ἐκδ. Παναγόπουλος Νεκτάριος, σελ. 164-165.

«…Καί στόν ἐγκέφαλο βρίσκεται σάν σέ ὄργανο, ὄχι ἡ οὐσία καί ἡ δύναμι τοῦ νοῦ, δηλαδή τῆς ψυχῆς, ἀλλά μόνο ἡ ἐνέργεια τοῦ νοῦ, ὅπως προείπαμε στήν ἀρχή καί ἄφησε τούς νεώτερους φυσικούς καί μεταφυσικούς νά λένε ὅτι ἡ οὐσία τῆς ψυχῆς βρίσκεται στόν ἐγκέφαλο καί στό κλωνάρι τοῦ ἐγκεφάλου· γιατί αὐτό εἶναι τό ἴδιο μέ τό νά πῆ κανείς ὅτι ἡ ψυχή τῶν φυτῶν δέν βρίσκεται ἀρχικά στήν ρίζα τοῦ δένδρου, ἀλλά στά κλαδιά καί στόν καρπό1 . Τό διδασκαλεῖο τῶν Γραφῶν καί τῶν ἱερῶν Πατέρων εἶναι ἀληθέστερο ἀπό τά διδασκαλεῖα τῶν ἀνθρώπων. 1Ἔπειτα πρέπει νά στοχασθοῦμε καί αὐτό : Ὅτι κάθε τι πού εἶναι αἰώνια κινούμενο, εἶναι ἀεικίνητο καί ἔχει ἀναλογία καί ὁμοιότητα καί συγγένεια μέ τό αἰωνίως κινούμενο. Ἐπειδή λοιπόν ἡ καρδιά καί τό εἰλικρινές πνεῦμα πού εἶναι στήν καρδιά, εἶναι αἰωνίως κινούμενα, ἄρα καί ἡ ἀεικίνητη ψυχή εἶναι εὔλογο καί ἑπόμενο νά βρίσκεται στήν ἀεικίνητη καρδιά κατ’ οὐσία καί δύναμι, παρά νά βρίσκεται στόν ἐγκέφαλο. Καί ὅτι ἡ καρδιά εἶναι ἀεικίνητη εἶναι ὁλοφάνερο. α) γιατί αὐτή, ἀφοῦ σχηματισθῆ, δέν σταματᾶ νά κινεῖται μέχρι νά βγῆ ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα· β) γιατί αὐτή εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς ὅλου τοῦ σώματος μέσω τῆς κινήσεώς της καί ἀμέσως μόλις παύση ἡ κίνησίς της, σταματᾶ καί ἡ ζωή τοῦ σώματος· μᾶλλον ὅμως ἡ ψυχή πού εἶναι ἐγκατεστημένη μέσα στήν ἀεικίνητη καρδιά, ἐνεργεῖ μέσω τῆς κίνησης τῆς καρδιᾶς, μεταδίδοντας τήν ζωή σέ ὅλο τό σῶμα καί τό ζωοποιεῖ, σύμφωνα μέ τόν μέγα Βασίλειο πού λέει: «Ἡ ψυχή χορηγεῖ τήν ζωτική δύναμι φυσικά, μέσω τοῦ συγκερασμοῦ καί ὄχι ἐκ προαιρέσεως, ἐπειδή εἶναι συγκερασμένη μέ τό σῶμα (Ἀσκητικ. διαταξ. β΄). Καί γ) γιατί καί ὅταν τά ἄλλα μέλη καί μέρη τοῦ σώματος ἠρεμοῦν καί μένουν ἀκίνητα, ὅπως συμβαίνει κυρίως στόν ὕπνο καί μάλιστα στό βαθύ καί χωρίς ὄνειρα ὕπνο, μόνο ἡ καρδιά δέν ἠρεμεῖ, ἀλλά κινεῖται πάντοτε καί ἀγρυπνεῖ, σάν νά προφυλάσση ὅλα τά ὑπόλοιπα μέλη τοῦ σώματος, τά ὁποῖα τότε ἡσυχάζουν καί ἀναπαύονται· καί αὐτό εἶναι πού ἔχει γραφῆ στό Ἆσμα: «Ἐγώ κοιμᾶμαι καί ἡ καρδιά μου ἀγρυπνεῖ» (Ἆσμα 5,2), ἄν καί αὐτό τό ρητό ἑρμηνεύεται ἀλληγορικά ἀπό τούς θείους Πατέρες σχετικά μέ τήν τέλεια ψυχή πού διακατέχεται ἀπό θεῖο ἔρωτα. Ὁ ἐγκέφαλος ὅμως δέν εἶναι ἀεικίνητος, οὔτε προβάλλει πάντοτε μέσω αὐτοῦ ἡ ψυχή νοερές ἐνέργειες· α) γιατί σέ ὅλη τήν διάρκεια τῶν ἐννέα μηνῶν κατά τούς ὁποίους τό βρέφος κινεῖται στήν κοιλιά ἔμψυχο καί τέλειο, ὁ ἐγκέφαλος ἀπρακτεῖ καί ἠρεμεῖ χωρίς νά προβάλλεται μέσω αὐτοῦ καμμία ἐνέργεια τοῦ νοῦ· β) καί ἀφοῦ γεννηθῆ τό βρέφος, γιά ἕνα ὁλόκληρο χρόνο ἤ καί περισσότερο, ὁ ἐγκέφαλος μένει ἀκίνητος καί ἄπρακτος. Γιατί ὁ νοῦς δέν προβάλλει μέσω αὐτοῦ καμμιά ἐνέργεια, ἐπειδή αὐτό εἶναι ἀτελής καί ἐν δυνάμει νοῦς· γ) καί τέλος, γιατί καί ὅταν ὁλοκληρωθῆ καί ἀποκτήση νοῦ ἐν ἐνεργείᾳ καί τότε πάλι, συμβαίνει πολλές φορές ὁ ἐγκέφαλος νά μένη ἄπρακτος καί νά μήν προβάλλεται μέσω αὐτοῦ καμμιά ἐνέργεια τοῦ νοῦ, ὅπως συμβαίνει τόσο στόν βαθύ ὕπνο, ὅπως εἴπαμε, ὅσο καί ἄν τύχη νά πέση κάποιος ἀπό ψηλό σημεῖο καί νά σκοτωθῆ· γιατί τότε ἡ ψυχή συστέλλεται ὅλη στό κέντρο καί στό θάλαμό της, τήν καρδιά, γιά νά προφυλαχθῆ ἐκεῖ καί μαζί μέ αὐτή τήν οὐσία ἑνώνεται καί μέ τήν δύναμι· καί ἀφήνει ἄπρακτο καί ἀναίσθητο ὄχι μόνο τόν ἐγκέφαλο, ἀλλά καί τίς αἰσθήσεις καί ὅλα τά ὑπόλοιπα μέλη καί μέρη τοῦ σώματος· ὥστε μπορεῖ νά πῆ κανείς, ὅτι ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος τότε ζεῖ μόνο μέ τήν καρδιά· ἐνῶ ὡς πρός τά ἄλλα μέλη τοῦ σώματος εἶναι νεκρός· ἄν ὅμως κάποιοι προβάλλουν τήν ἀφθονία καί τό πολύ ψυχικό πνεῦμα, τό ὁποῖο βρίσκεται στόν ἐγκέφαλο καί ἀπό αὐτό ἀξιώνουν ὅτι ἐκεῖ ἐνθρονίζεται ἡ ψυχή, ἄς μάθουν αὐτοί ὅτι αὐτό τό πνεῦμα βρίσκεται πολύ περισσότερο στήν καρδιά καί ὅτι ἀπό τήν καρδιά, τήν πηγή τῶν πνευμάτων, αὐτό τό πνεῦμα ἀνεβαίνει καί στόν ἐγκέφαλο· καί ὄχι τό ἀντίθετο, δηλαδή ἀπό τόν ἐγκέφαλο στήν καρδιά. Γι’ αὐτό καί ὁ Βλεμίδης στόν λόγο περί ψυχῆς λέει· «Τό ζωτικά πνεῦμα ἀνεβαίνει μέσω τῶν ἀρτηριῶν ἀπό τήν καρδιά στό κεφάλι καί γίνεται ὕλη πνεύματος στόν ἐγκέφαλο». Ἁγ. Νικοδήμου, Συμβουλευτικό Ἐγχειρίδιο, Ἀπόδοση στήν Νεοελληνική, Ἔκδ. Συνοδία Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος, σελ. 193-195.

2ο Κείμενο:

Ἐπί τοῦ νόμου 3984/2011 περί δωρεᾶς& Μεταμοσχεύσεως οργάνων⁷³

Μέ τόν Νόμο 3984/27.6.2011 πού ἐψηφίσθη ἀπό τήν Βουλή τῶν Ἑλλήνων ρυθμίζεται, μέ ἀρχές πού ἀπάδουν στήν ἰδιοπροσωπεία τοῦ Γένους μας καί τήν ἱερότητα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, τό πολυσήμαντο θέμα τῆς δωρεᾶς καί μεταμοσχεύσεως τῶν ἀνθρωπίνων ὀργάνων. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὑπέβαλε κατά τήν διαβούλευση τοῦ εἰρημένου Νόμου θέσεις Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιαστικῆς βιοηθικῆς οἱ ὁποῖες προδήλως περιφρονήθησαν καί ἑπομένως γιά τό μέγιστο αὐτό θέμα καθηκόντως ὀφείλομε νά ἐνημερώσωμε τούς πάντας καί νά καταδείξωμε οἱ Ἱεράρχαι τήν καταφανῆ διάστασι τοῦ ψηφισθέντος Νόμου μέ τήν ἀνθρώπινη ὀντολογία, τήν ὀρθόδοξη θεολογία καί τήν θεόσδοτη ἀνθρώπινη ἐλευθερία. Ἐν συνεχείᾳ τῇ συμβολῇ τῆς ἐργασίας εἰδικῶν, ἤτοι τῶν Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτου-Ἰατροῦ Λουκᾶ Τσιούτσικα, Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρεβυτέρου Στεφάνου Στεφοπούλου καί Πανοσιολ. Μοναχοῦ Δαμασκηνοῦ Ἁγιορείτου παρατηροῦμεν ὅτι:

«Α’. Θεολογία – Ἀνθρωπολογία

1. Κατὰ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἄνθρωπος κατὰ τὴν φύση του εἶναι σύνθετο, μεικτό, ὄν.Πλάσθηκε κατ’ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ καὶ ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν ψυχή, ποὺ συνιστᾶ τὸ πνευματικὸ μέρος τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸν ἐντάσσει στὸν πνευματικὸ κόσμο, καὶ ἀπὸ τὸ σῶμα, μὲ τὸ ὁποῖο ἐντάσσεται στὸν ὑλικό, αἰσθητὸ κόσμο. Εἶναι μίξη καὶ κράση πνεύματος καὶ ὕλης, «σύνδεσμος τῆς ὁρατῆς καὶ ἀοράτου φύσεως». Καὶ τὸ μὲν σῶμα εἶναι ὑλικό, σύνθετο καὶ φθαρτό, ἡ δὲ ψυχὴ εἶναι «οὐσία ζῶσα, ἁπλῆ, ἀσώματος, σωματικοῖς ὀφθαλμοῖς κατ’ οἰκείαν φύσιν ἀόρατος, λογικὴ τε καὶ νοερά, ἀσχημάτιστος… ἀθάνατος» (Ἅγ. Ἰωάννης Δαμασκηνός). Ἑπομένως ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶναι ἁπλῆ βιολογικὴ ἐνέργεια τοῦ σώματος, ὅπως εἶναι τῶν ζώων, τὰ ὁποῖα γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ εἶναι θνητόψυχα, δὲν ἐπιβιώνουν μετὰ τὸν σωματικὸ θάνατο, ἀλλὰ εἶναι κτιστή, οὐσία ἀθάνατη μὲ δική της ἐνέργεια. Ὁ θάνατος δὲν εἶναι παντελὴς ἐξαφάνιση τοῦ ὅλου ἀνθρώπου, ἄλλα χωρισμὸς τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα, τὸ ὁποῖο στὴ συνέχεια, φθείρεται καὶ διαλύεται, ἐνῶ ἡ ψυχὴ ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάρχει καὶ νὰ ἐνεργεῖ· «Οὐχ ἡ ψυχὴ ἐστιν ἡ ἀποθνήσκουσα, ἀλλὰ διὰ τὴν ταύτης ἀναχώρησιν ἀποθνήσκει τὸ σῶμα» (Μ. Ἀθανάσιος).

2. Σχετικὰ μὲ τὸν χρόνο τῆς ἑνώσεως τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος ἡ Ἐκκλησία δέχεται ὅτι δημιουργοῦνται συγχρόνως· «Ἅμα δὲ τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ πέπλασται, οὐ τὸ μὲν πρῶτον, τὸ δὲ ὕστερον» (Ἄγ. Ἰωάννης Δαμασκηνός). Αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν πλάση κάθε νέου ἀνθρώπου· τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ συνυπάρχουν «ἐξ ἄκρας συλλήψεως». Συνεπῶς τὸ ἔμβρυο εἶναι πλήρης ἄνθρωπος, ἐκ ψυχῆς καὶ σώματος, καὶ πρὶν ἀπὸ τὸν σχηματισμὸ καὶ τὴ λειτουργία τοῦ ἐγκεφάλου. Αὐτὸ καταδεικνύει ὅτι, ὄχι μόνο ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἄλλα καὶ ἡ παντελὴς ἔλλειψη τοῦ ἐγκεφάλου δὲν συνεπάγονται ὅτι ὁ εὑρισκόμενος στὶς καταστάσεις αὐτὲς ἄνθρωπος παύει νὰ εἶναι ἔμψυχο καὶ ζωντανὸ ὄν.

3. Σχετικὰ μὲ τὸ ποῦ βρίσκεται καὶ πῶς ἐνεργεῖ ἡ ψυχὴ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας διδάσκουν ὅτι ἡ ψυχὴ δὲν ἑδρεύει σὲ συγκεκριμένο ὄργανο, ἀλλὰ εὑρίσκεται σὲ ὅλα τὰ σημεῖα τοῦ σώματος, ζωοποιοῦσα καὶ κινοῦσα τὰ μέλη. Κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ ἡ ψυχὴ «συνέχουσα τὸ σῶμα, ὅ καὶ ἐκτίσθη, πανταχοῦ τοῦ σώματός ἐστιν, οὐχ ὡς ἐν τόπῳ οὐδ’ ὡς περιεχομένη, ἀλλ’ ὡς συνέχουσά τε καὶ περιέχουσα καὶ ζωοποιοῦσα τοῦτο, κατ’ εἰκόνα καὶ τοῦτ’ ἔχουσα Θεοῦ», κατὰ δὲ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη Δαμασκηνὸ «ὀργανικῷ κεχρημένη σώματι καὶ τούτῳ ζωῆς αὐξήσεως τε καὶ αἰσθήσεως καὶ γεννήσεως παρεκτική».

4. Βιολογικὴ ζωὴ χωρὶς τὴν ὕπαρξη τῆς ψυχῆς μέσα στὸ σῶμα δὲν νοεῖται. Στὴν περίπτωση ἀποκοπῆς, καταστροφῆς ἢ νεκρώσεως ἑνὸς ζωτικοῦ ὀργάνου, ὁπότε ὁ ἄνθρωπος ἐπιβιώνει μὲ ὑποστηρικτικὲς ἐνέργειες, ἐξακολουθεῖ ἡ ψυχὴ νὰ παραμένει συνδεδεμένη μὲ τὸ σῶμα καὶ νὰ ἐνεργεῖ σὲ ἄλλα σωματικὰ ὄργανα. Στὴν κατάσταση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου ἡ ἰατρικὴ κατορθώνει μὲ τὴ βοήθεια τῆς τεχνολογίας νὰ διατηρεῖ τὴ βιολογικὴ ζωή, ἀφοῦ ὁ ὑπόλοιπος ὀργανισμός, πλὴν τοῦ ἐγκεφάλου, λειτουργεῖ. Ἡ διατήρηση τῆς βιολογικῆς ζωῆς προϋποθέτει τὴν ὕπαρξη τῆς ψυχῆς μέσα στὸ σῶμα καὶ δείχνει ὅτι δὲν λύθηκε ἀκόμη ὁ μεταξύ τους δεσμός, δὲν ἐπισυνέβη δηλαδὴ ὁριστικῶς καὶ καθ’ ὁλοκληρίαν ὁ θάνατος. Συνεπῶς ἡ διακοπὴ τῆς ὑποστηρικτικῆς λειτουργίας, ἀκόμη καὶ μὲ τὴν συγκατάθεση τοῦ ἀσθενοῦς, πολὺ περισσότερο ἡ λήψη ὀργάνων γιὰ μεταμόσχευση ἀπὸ τοὺς «ἐγκεφαλικὰ νεκρούς», ἀποτελοῦν ἐνεργητικὴ πρόκληση θανάτου, ἡ ὁποία κατὰ τὴν κανονικὴ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας ἰσοδυναμεῖ μὲ φόνο, καὶ μάλιστα ἀσθενοῦς καὶ ἀνυπερασπίστου ἀνθρώπου κατ’ ἀναλογίαν πρὸς τὴν ἔκτρωση τῶν ἐμβρύων.

5. Εἰδικώτερα, κατὰ τὸν Ἅγιο Μάξιμο τὸν Ὁμολογητή, ἡ ψυχὴ φανερώνεται μὲ τὸ νὰ ἐνεργεῖ πάνω στὰ μέλη τοῦ σώματος, ἀνάλογα μὲ τὴν δυνατότητα ποὺ ἔχουν. Κάθε σωματικὸ ὄργανο δέχεται ἐκείνη τὴν ψυχικὴ ἐνέργεια, τὴν ὁποία ἐκ φύσεως ἔχει τὴ δύναμη νὰ ἐκφράσει. Ὅταν δὲ κάποιο ὄργανο ὑποστεῖ βλάβη, ἁπλῶς παύει νὰ ἐκφράζεται ἡ ἀντίστοιχη λειτουργία τῆς ψυχῆς. Ἔτσι, ὅταν στὸν ἐγκεφαλικὸ θάνατο τὸ νευρικὸ σύστημα, σὲ ποικίλο βαθμό, δὲν λειτουργεῖ, δὲν μποροῦμε βέβαια νὰ ἀντιληφθοῦμε τὶς σκέψεις ἢ τὰ συναισθήματα, αὐτὸ ὅμως δὲν ἀποκλείει τὴν ὕπαρξή τους στὸ χῶρο τῆς ψυχῆς. Τὸ περιεχόμενο τῆς συνείδησης παραμένει, ἔστω καὶ ἂν ὑπάρχει ἀδυναμία νὰ ἐκφρασθεῖ. Στὸν «ἐγκεφαλικὰ νεκρὸ» καταργεῖται μὲν ὁ προφορικὸς λόγος, ὄχι ὅμως ὁ ἐνδιάθετος, οὔτε οἱ ἄδηλοι λόγοι. Μὲ ἄλλα λόγια, συνεχίζει νὰ «ἐργάζεται» ἡ νοερὰ του ἐνέργεια.

6. Κατὰ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη Δαμασκηνὸ μέρος τῆς ψυχῆς, «τὸ καθαρώτατον», εἶναι ὁ νοῦς, τοῦ ὁποίου ἡ μὲν οὐσία εὑρίσκεται στὴν σαρκικὴ καρδιά, χωρὶς νὰ περικλείεται ἀπὸ αὐτὴν σὰν σὲ ἀγγεῖο, οὔτε πολὺ περισσότερο νὰ ταυτίζεται μὲ αὐτήν, ἀλλὰ ἁπλῶς τὴν χρησιμοποιεῖ ὡς ὄργανο καὶ ὄχημα, ἡ ἐνέργειά του ὅμως στὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο εὑρίσκεται στὸν ἐγκέφαλο· στὸν κατὰ φύσιν ἄνθρωπο πρέπει νὰ ἐπανέλθει ἡ ἐνέργεια τοῦ νοῦ στὴν οὐσία της, στὴν καρδιά, ὥστε νὰ παύσει ἡ διάχυση, νὰ ἑνοποιηθεῖ ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸ Θεό.

7. Αὐτὴ ἡ πνευματικὴ καρδιά, «ὁ κρυπτός της καρδίας ἄνθρωπος» (Ἀπ. Πέτρος), εἶναι ὁ χῶρος στὸν ὁποῖο ἀναπτύσσεται ὅλη ἡ πνευματικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἐκεῖ ἐνοικεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ τὸν καταστήσει «ναὸν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Ἀπ. Παῦλος). Ἐκεῖ οὐσιώνεται καὶ ὑποστασιοποιεῖται τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο, τὸ ὁποῖο ὁλοκληρώνεται,  ὅταν ὁ ἄνθρωπος φθάσει στὸ «καθ’ ὁμοίωσιν». Εἶναι προφανές, ὅτι ἡ ἐσωτερικὴ αὐτὴ πνευματικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ζωὴ συνειδητὴ καὶ χαρισματική, μπορεῖ νὰ εἶναι ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλο καὶ τὶς λειτουργίες του.

8. Ἡ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους χριστιανικὴ ἀγάπη εἶναι ἀνιδιοτελής, συνειδητή, καὶ ἔχει τὸν χαρακτήρα τῆς θυσίας. Δὲν ἐκτιμᾶται μὲ τὴν ἀντικειμενικὴ ἀξία τοῦ προσφερομένου ἢ μὲ τὴν ἀξία ποὺ ἔχει αὐτὸ γιὰ τοὺς ἀποδέκτες του, ἀλλὰ μὲ τὸ πόσο στοιχίζει στὸν δότη ἡ προσφορά του, σύμφωνα καὶ μὲ ὅσα διδάσκει ὁ Χριστὸς γιὰ τὸ δίλεπτο τῆς χήρας, μὲ τὸ ἐὰν δηλαδὴ στερεῖται κανεὶς κάτι ποὺ τοῦ εἶναι χρήσιμο, ἐὰν θυσιάζει κάτι χρήσιμο αὐτός, γιὰ νὰ ὠφεληθεῖ ὁ ἄλλος. Ἐὰν ὅμως ὁ «ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς» εἶναι νεκρός, ἡ προσφορὰ τῶν ὁποιωνδήποτε ὀργάνων του στερεῖται τοῦ χαρακτῆρα τῆς ἀγάπης, ἐφ’ ὅσον αὐτὴ δὲν τοῦ στοιχίζει τίποτε, γιατί προσφέρει ἄχρηστα γι’ αὐτὸν ὄργανα, δὲν στερεῖται οὔτε θυσιάζει κάτι χρήσιμο γιὰ τὸν ἑαυτό του. Πρόκειται γιὰ πράξη συμφεροντολογική, ἰδιοτελῆ καὶ ἐγωιστική, διότι περιμένει κανεὶς ἀμοιβὲς καὶ ἀνταπόδοση ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, χωρὶς νὰ στερηθεῖ ἢ νὰ θυσιάσει κάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό του. Ἀντίθετα οἱ ἀρετὲς τῆς θυσίας καὶ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον ἐφαρμόζονται ἀπόλυτα στὴν προσφορὰ ὀργάνων ἀπὸ ζῶντες δότες, ὅταν πρόκειται γιὰ διπλᾶ ὄργανα καὶ ἱστούς ὅπως καί στήν αἱμοδοσία. Προσφέρουν τότε θυσιάζοντες καὶ ἐλαττούμενοι.

9. Δὲν ὑπάρχει μέχρι σήμερα ἀπόλυτη ὁμοφωνία τῶν ἰατρῶν διεθνῶς γιὰ τὸν «ἐγκεφαλικὸ θάνατο». Πολλοὶ ἰατροὶ ἔχουν ἀναπτύξει ἔγκυρη καὶ συγκροτημένη ἐπιχειρηματολογία, περὶ τοῦ ὅτι ὁ «ἐγκεφαλικὸς θάνατος» δὲν συνιστᾶ τὸν βιολογικὸ θάνατο. Ἠμπορεῖ κανεὶς νὰ ὑποκαταστήσει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἢ νὰ παρεμποδίσει τὴν θαυματουργικὴ ἐπέμβαση τῶν Ἁγίων πρὸς ἐπανόρθωση καὶ θεραπεία ὁποιασδήποτε σωματικῆς βλάβης, ἀκόμη καὶ ἐγκεφαλικῆς; Θὰ δεχθεῖ καὶ θὰ νομιμοποιήσει ἡ Ἐκκλησία ἕναν διαφορετικὸ θάνατο ἀπὸ αὐτὸν ποὺ διδάσκει ἐπὶ αἰῶνες, στηριζόμενη στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ στὴν Πατερικὴ Παράδοση, παρασυρόμενη ἀπὸ ἐπισφαλεῖς παραδοχὲς καὶ προσβάλλουσα τὸ «φοβερώτατον μυστήριον τοῦ θανάτου»; Θά κλείσωμε τά μάτια μας μπροστά στίς καταγεγραμμένες διεθνῶς ἀνανήψεις θεωρουμένων ὡς ἐγκεφαλικά νεκρῶν;

10. Ἡ Χριστιανικὴ Ἠθική, δεχόμενη τὴν ἀλήθεια ὅτι κύριος τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου εἶναι μόνον ὁ Θεός, ἐπαινεῖ κάθε ἰατρικὴ προσπάθεια, ὑπὲρ τῆς θεραπείας τῶν πάσης φύσεως ἀσθενειῶν· πιστεύουσα ὅτι ἡ ζωὴ εἶναι ἀγαθὸ ὑπέρτατης ἀξίας, περιμένει ἀπὸ τοὺς ἰατροὺς νὰ ἐργάζωνται μέχρι τέλους πρὸς διάσωση τῆς ζωῆς κάθε ἀνθρώπου, ἔστω καὶ ἀνιάτως πάσχοντος καὶ ὑποφέροντος ἀπὸ τοὺς πόνους, ἔστω καὶ ἐὰν ἔχουν νεκρωθεῖ ζωτικά του ὄργανα, ὅπως ὁ ἐγκέφαλος. Ἡ ἀσθένεια καὶ ὁ πόνος παίζουν σπουδαῖο παιδαγωγικὸ καὶ σωτηριώδη ρόλο καὶ πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζωνται μὲ ὑπομονὴ καὶ ἐμπιστοσύνη στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.

11. Ἡ ἔννοια τῆς «εἰκαζομένης συναινέσεως» τοῦ ἀσθενοῦς πού ἐφευρίσκεται μέ τόν νέο νόμο καί εἰσάγεται κατά πρόδηλο παράβαση τῶν ἄρθρων 2 παραγρ. 1 καί 5 παραγρ. 1 τοῦ ἰσχύοντος Συντάγματος τίθεται σέ ἰσχύ ἀπό 1/6/2013 καί ἀποτελεῖ αὐθαίρετη κατάλυση τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ἡ εἰκαζομένη συναίνεση βρίσκεται σέ ἀπόλυτη ἀντίθεση μέ τήν δωρεά ὀργάνων ἡ ὁποία εἶναι αὐτόβουλη πράξη πού δέν εἰκάζεται ὅπως δέν εἰκάζεται καί ἡ συναίνεση. Ἡ εἰκαζομένη συναίνεση ἑστιάζεται στόν λήπτη καί ἀδικεῖ τήν πράξη τοῦ δότη τόν ὁποῖο μεταμορφώνει ἀπό πρόσωπο πού ἀβίαστα δωρίζει σέ ἄτομο ἀπό τό ὁποῖο αὐθαίρετα ἀφαιροῦμε καί ὁδηγεῖ σέ τραγική ἐκκοσμίκευση πού θὰ διευκολύνη σέ περαιτέρω ἀμφισβήτηση τῶν ἠθικῶν φραγμῶν, σὲ σχετικοποίηση τῶν ἀφθάρτων καὶ αἰωνίων ἀληθειῶν μὲ τὴν θεοποίηση τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας καὶ σὲ ὑποκατάσταση τῆς Ὀρθόδοξης ἀπὸ τὴν «μηχανιστικὴ ἀνθρωπολογία».

Β’ Ἰατρικὲς θέσεις

1. Ἡ ἔννοια τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, ἡ ὁποία τὸ πρῶτον εἰσήχθη στὴν ἰατρικὴ ὁρολογία καὶ πρακτικὴ τὸ 1968 ἀπὸ τὴν ἐπιτροπὴ τοῦ Harvard, (Χάρβαρντ) καὶ τὰ κριτήρια διαγνώσεώς του εἶναι μεταβαλλόμενα μὲ τάση περιορισμοῦ τους. Ἔτσι ἀρχικὰ περιελάμβανε τὴν κατάπαυση τῶν λειτουργιῶν ὅλου του νευρικοῦ συστήματος, κεντρικοῦ καὶ περιφερικοῦ. Τὸ 1981 ἡ ἐπιτροπὴ ἐμπειρογνωμόνων τοῦ  Προέδρου τῶν ΗΠΑ μὲ τὸν ἑνιαῖο ὁρισμὸ τοῦ θανάτου περιόρισε τὴν ἔννοιά του στὴ μὴ ἀναστρέψιμη παύση ὅλων τῶν λειτουργιῶν τοῦ ἐγκεφάλου, ἐνῶ ἀπὸ τὸ 1973 στὴ Μ. Βρετανία καὶ ἀπὸ τὸ 1985 στὴν Ἑλλάδα γίνονται ἀποδεκτὰ τὰ κριτήρια τῆς Minnesota (Μιννεσότα), μὲ τὰ ὁποία ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος περιορίζεται στὴ μὴ ἀναστρέψιμη βλάβη τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους.

2. Οἱ λόγοι ἀντικαταστάσεως τῶν κλασικῶν κριτηρίων προσδιορισμοῦ τοῦ θανάτου, ποὺ ἦσαν ἡ μὴ ἀναστρέψιμη διακοπὴ τῆς ἀναπνευστικῆς καὶ καρδιακῆς λειτουργίας, μὲ τὸ κριτήριο τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου ὁμολογεῖται ἀπερίφραστα ἀπὸ τὴν ἐπιτροπὴ τοῦ Harvard πὼς ἦταν:

α) ὅτι οἱ ἐγκεφαλικῶς νεκροὶ ἀσθενεῖς ἀποτελοῦν «φορτίο» γιὰ τοὺς οἰκείους καὶ τὰ νοσοκομεῖα καὶ

β) ὅτι ἐὰν ἐξακολουθοῦσαν νὰ ἰσχύουν τὰ παλαιὰ κριτήρια τοῦ ὁρισμοῦ τοῦ θανάτου, θὰ ἦταν δύσκολη ἡ ἀπόκτηση ὀργάνων γιὰ μεταμοσχεύσεις γιατί τά ὄργανα εἶναι ἄχρηστα μετά τήν παύση τῆς καρδιακῆς λειτουργίας τοῦ δότη.

3. Ἡ ἔννοια καὶ τὰ κριτήρια τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου ὁρίζονται αὐθαίρετα· αὐθαίρετη εἶναι ἐπίσης καὶ ἡ διάγνωσή του, καὶ πολλὲς φορὲς ἐπισφαλής, μὲ ἀποτέλεσμα περιπτώσεις ἀσθενῶν ποὺ χαρακτηρίστηκαν ἐγκεφαλικῶς νεκροὶ νὰ ἀποδειχθεῖ ἐκ τῶν ὑστέρων ὅτι δὲν ἦταν τέτοιοι στὴν πραγματικότητα καί νά ἀνανήψουν.

4. Σὲ ἐγκεφαλικῶς νεκροὺς ἐπιτελοῦνται πολλὲς λειτουργίες, ὅπως· α) ἡ καρδιὰ πάλλει αὐτομάτως, β) οἱ πνεύμονες ἀνταλλάσσουν τὸ ὀξυγόνο καὶ τὸ διοξείδιο τοῦ ἄνθρακος, γ) συνήθως ὑπάρχει ἐπαρκὴς ἀγγειακὸς τόνος, δ) μερικὲς φορὲς ἡ χορηγούμενη τροφὴ πέπτεται ἀπὸ τὸ γαστρεντερικὸ σύστημα, ε) τὰ κύτταρα ἀφομοιώνουν τὶς θρεπτικὲς οὐσίες, στ) τὸ αἷμα κυκλοφορεῖ καὶ ἀπομακρύνει τὰ μεταβολικὰ προϊόντα ἀπὸ τὰ κύτταρα, ζ) τὸ ἧπαρ ἀποτοξινώνει τὸ αἷμα, η) οἱ νεφροὶ διατηροῦν τὸ ἰσοζύγιο τῶν ὑγρῶν καὶ τῶν ἠλεκτρολυτῶν, θ) τὸ ἀνοσοποιητικὸ σύστημα καταπολεμεῖ τὶς λοιμώξεις, ι) ὁρισμένοι ἐνδοκρινεῖς ἀδένες ἐξακολουθοῦν νὰ λειτουργοῦν. Ὅλα αὐτὰ καθὼς καὶ ἡ περίπτωση τῶν ἐμβρύων, στὰ ὁποῖα δὲν ἔχει ἀκόμη σχηματισθεῖ ὁ ἐγκέφαλος, δείχνουν, σαφῶς ὅτι καὶ χωρὶς τὸν ἐγκέφαλο τὸ σῶμα μπορεῖ νὰ εἶναι ζωντανὸς βιολογικὰ ὀργανισμός.

5. Ἡ συνείδηση (μὲ τὴν ἰατρικὴ ἔννοια) διακρίνεται στὴν ἐγρήγορση καὶ στὸ περιεχόμενό της, ἡ ἐλαττωμένη δὲ ἐγρήγορση ἐμποδίζει τὴν ἐκτίμηση τοῦ περιεχομένου τῆς συνείδησης. Ἑπομένως στὶς περιπτώσεις ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, στὶς ὁποῖες ἔχει κατασταλεῖ ἡ ἐγρήγορση, δὲν μπορεῖ νὰ λεχθεῖ (τοὐλάχιστον πρὸς τὸ παρὸν) τίποτε γιὰ τὸ περιεχόμενο τῆς συνείδησης. Τὸ νὰ θεωροῦνται δὲ νεκροὶ αὐτοὶ πού εὑρίσκονται σὲ θεωρούμενη μόνιμη ἀπώλεια τῆς συνείδησης, θὰ μποροῦσε νὰ ὁδηγήσει στὴν φρικτὴ κατάσταση, τέτοιοι ἄνθρωποι νὰ θάπτονται ἢ νὰ καίγονται, ἐνῶ ἀναπνέουν μὲ τὴ δική τους αὐτόματη ἀναπνευστικὴ λειτουργία.

Ἑπομένως καὶ μὲ βάση τὰ ὅσα προαναφέρθηκαν:

α) Διαπιστώνουμε ὅτι ὁ «ἐγκεφαλικὸς θάνατος» πού ὁρίζει ὁ νέος Νόμος ὡς θάνατο γιά τήν λῆψι τῶν σωματικῶν ὀργάνων εἶναι μία κατάσταση ἐννοιολογικῶς καὶ διαγνωστικῶς ρευστή, ὅλο δὲ καὶ περισσότερο ἀμφισβητούμενη. Μᾶλλον πρόκειται γιὰ κλινικὸ κατασκεύασμα ποὺ ἐξυπηρετεῖ τὴν ἀποσυμφόρηση τῶν μονάδων ἐντατικῆς θεραπείας καὶ τὴν ἀπόκτηση ὀργάνων γιὰ μεταμόσχευση.

β) Καὶ ἂν ἀκόμη ἠμποροῦσε νὰ διαγνωσθεῖ ἀναμφισβήτητα ὁλοσχερὴς καταστροφὴ τοῦ ἐγκεφάλου, αὐτὸ δὲν ταυτίζεται μὲ τὸν σωματικὸ θάνατο ἀφοῦ πάλλεται ἡ καρδιά.

γ) Ἐφ’ ὅσον ἡ ἐσωτερικὴ συνειδητὴ ζωὴ καὶ τὸ πρόσωπο διατηροῦνται, ὅπως οἱ Χριστιανοὶ πιστεύουμε, καὶ μετὰ τὸ θάνατο τοῦ συνόλου σώματος, δὲν ἔχουμε κανένα λόγο νὰ δεχθοῦμε ὅτι αὐτὰ παύουν νὰ ὑπάρχουν ἐπὶ νεκρώσεως μόνο τοῦ ἐγκεφάλου (ἐγκεφαλικοῦ θανάτου).

δ) Ἑπομένως ἐπὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου δὲν τίθεται θέμα συνειδητῆς ζωῆς καὶ προσώπου ἀλλὰ τὸ μόνο θέμα εἶναι ἐὰν ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάρχει ἡ συνάφεια ψυχῆς καὶ σώματος ἡ ὁποία ὅμως (διατήρηση τῆς συνάφειας) καταδεικνύεται ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ ὑπολοίπου σώματος.

ε) Γενικῶς ὡς φιλόστοργος μητέρα ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὑπὲρ τῶν μεταμοσχεύσεων ὅπως καί ὑπέρ τῆς αἱμοδοσίας, μάλιστα στήν Μητροπολή μας λειτουργεῖ τράπεζα αἵματος μέ 600 φιάλες αἵματος προσφερόμενο δωρεάν σέ ἔχοντας σχετική ἀνάγκη. Ἐπειδὴ ὅμως θεωροῦμε τοὺς εὑρισκομένους στὴν κατάσταση τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου» ἀσθενεῖς καὶ ὄχι νεκρούς, σεβόμενοι πλήρως τὴν ἱερότητα, ἴσως καὶ κρισιμότητα γιὰ τὸ αἰώνιο μέλλον, τῶν τελευταίων στιγμῶν τῆς ἐντεῦθεν τοῦ τάφου ζωῆς των, δὲν μποροῦμε νὰ συμφωνήσουμε μὲ τὴν ἀπὸ αὐτοὺς ἀφαίρεση πρὸς μεταμόσχευση τῶν ζωτικῶν τους ὀργάνων καθ’ ἥν στιγμήν πάλλεται ἡ καρδία των. Ἡ μόνη ἠθικὰ καὶ κοινωνικὰ ἀδιάβλητη περίπτωση δωρεᾶς ὀργάνων γιὰ μεταμόσχευση εἶναι ἡ ἀπὸ ὑγιεῖς δότες μεταμόσχευση ἱστῶν ἢ ἑνὸς ἀπὸ τὰ διπλᾶ ὄργανα, ἤ μυελοῦ τῶν ὀστῶν προκειμένου δὲ περὶ ἀσθενῶν ἢ τραυματιῶν δοτῶν ἡ μεταμόσχευση ὅσων μποροῦν νὰ μεταμοσχευθοῦν μετὰ τὴν μόνιμη παύση τῆς καρδιοαναπνευστικῆς λειτουργίας».

Συνεπῶς ἡ ἀπαράδεκτος νομοθετική πρωτοβουλία τῆς Κυβερνήσεως πού δέν λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν αὐτῆς τά ἀνωτέρω καί πού εἰσάγει τήν λειτουργία ἰδιωτικῶν συμφερόντων Κέντρων Μεταμοσχεύσεων, μέ ὅ,τι ἰδιοτελές αὐτό συνεπάγεται μᾶς ὑποχρεώνει νά προτρέψωμεν τό πλήρωμα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, πρός διασφάλισι τῆς ἱερότητος τῆς ζωῆς του νά προβῆ στίς σχετικές δηλώσεις στά ἁρμόδια Κέντρα Ἐξυπηρετήσεως Πολιτῶν (Κ.Ε.Π.) ὅτι δέν συναινεῖ γιά τήν ἐφαρμογή σ’αὐτό τοῦ σχετικοῦ Νόμου».

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού ἤδη κυκλοφορεῖ

61 Ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, http://hristospanagia3.blogspot.gr/2013/02/blog-post_5583.html

62 Shewmon DA. "Brainstem Death", "Brain Death" and Death: A Critical Re-evaluation of the Purported Equivalence. Issues in Law and Medicine , 1998, Vol 14, No 2.

63 Βλέπε ἐνδεικτικά στίς ἱστοσελίδες: http://news247.gr/eidiseis/30xronh_ksupnhse_meta_apo_dyomisi_xronia_se_kwma.1542710.html http://news247.gr/eidiseis/kosmos/news/ksupnhse_apo_kwma_ligo_prin_ginei_dwrhths_organwn.1551940.html , news247.gr/.../ths_eipe_s_agapw_kai_anasththhke.1668284.html, http://panagiaalexiotissa.blogspot.gr/2012/05/blog-post_3170.html

64 «Ἐγκεφαλικός Θάνατος καί Μεταμοσχεύσεις Ὀργάνων» τοῦ Κωνσταντίνου Γ. Καρακατσάνη, Καθηγητή Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς, Ἰατρικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ. , Ἐκδόσεις Ἁγιοτόκος Καππαδοκία.

65 Περιοδικό « Η ΔΡΑΣΗ ΜΑΣ», ΤΕΥΧΟΣ 468 τοῦ 2009, Σελ.153, Ἐμμ.Παναγόπουλου, Καθηγητῆ Χειρουργικῆς .

66 Περιοδικά «Θεοδρομία» Ἰουν.-Σεπτ. 2007 καί «Παρακαταθήκη» Νοε.-Δεκ. 2003, Ἀθ.Β. Ἀβραμίδη, Καρδιολόγου, Καθηγητή Πανεπιστημίου.

67 Γιά πλῆθος σχετικῶν ἄρθρων ἐπιστημόνων, Πατέρων κ.τ.λ. βλέπε ἀναλυτικά στήν ἱστοσελίδα: http://alopsis.gr/modules.php?name=Content&pa=list_pages_categories&cid=18

68 Ὅ.π.

69 Truog RD, Fackler JC. Rethinking brain death. Crit Care Med 1992, 20.

70 Μαρτυρίες Προσκυνητῶν. Γέροντας Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης. 1924-1994", Ἐκδόσεις "Ἁγιοτόκος Καππαδοκία", Κεφ. Δ': Μαρτυρίες Ἁγιορείτου Μοναχοῦ Η., σελ. 121-126.

71 Περιοδικό «Παρακαταθήκη» Τεύχη 73- 74, ἄρθρο τοῦ Ἁγιορείτη μοναχοῦ Ἡσαΐα.

72 Ἐνδεικτικά: Διάφορα σημεῖα ἀπό τό «Ψαλτῆρι» τοῦ Δαυίδ, Ἰωάν. 11,26, Λουκ. 8, 49-56 κ.τ.λ.

73 Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος, τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Πειραιῶς Φαλήρου Δραπετσώνας καί Ἁγίου Ιωάννου Ρέντη κκ.. Σεραφείμ, Ἐπί τοῦ νόμου 3984/2011 περί Δωρεᾶς & Μεταμοσχεύσεως ὀργάνων, http://www.impantokratoros.gr/mhtropoliths-peiraios- metamosxeyseis.el.aspx.