Filocalía de los Santos Nípticos San Hesiquio de Bazos o el Presbítero: 203 logos sobre nipsis y virtud

Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών

Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος: Λόγος περί νήψεως και αρετής χωρισμένος σε 203 κεφάλαια

Filocalía de los Santos Nípticos

San Hesiquio de Bazos o el Presbítero: 203 logos sobre nipsis y virtud

Textos en griego y español separado en cuatro partes. 1ª parte 1-52.

1. La nipsis es un método y ciencia, que con la ayuda de Dios, libera totalmente al hombre de los malignos logos y pensamientos, de las acciones y obras malvadas y viles, si el hombre continúa la aplicación de este método espiritual durante mucho tiempo con buena gana, disposición y ánimo. La nipsis regala también la gnosis (conocimiento increado) segura del Dios ininteligible, a medida de lo posible, y la revelación de los divinos y ocultos misterios. Con la nipsis, el hombre consigue cumplir todos los mandamientos del Antiguo y Nuevo Testamento; ella también proporciona todos los bienes de la vida del futuro siglo. La nipsis es, principalmente, sanación, limpieza, claridad e ilustración del corazón, es la pureza que por su excelencia y belleza, o mejor dicho, la que a causa de nuestra negligencia se ha hecho tan rara entre los hombres y los monjes de hoy. La nipsis, el Cristo la bendice con estas palabras:

“Bienaventurados y felices los sanos, limpios y puros del corazón, o los que han hecho la catarsis, la sanación y limpieza de su corazón de cada mancha del pecado, porque ellos contemplarán y verán a Dios (Mt 5,8). Al ser así, ella tiene un gran valor para adquirirla. La nipsis cuando permanece mucho tiempo al hombre, se convierte en conductor, guía en una vida correcta, justa y gustada por el Dios; esto es también el sello de la zeoría (contemplación). Ella también nos enseña dirigir correctamente las tres partes de la psique, es decir, lo logístico, lo irascible y lo anhelante, y a guardar con seguridad nuestros sentidos, incrementando día a día las cuatro virtudes generales al que las posee (Prudencia, Justicia, Templanza, Fortaleza).

1. Η νήψη είναι μια μέθοδος και επιστήμη, η οποία απαλλάσσει τον άνθρωπο – με την βοήθεια του Θεού – τελείως από εμπαθείς σκέψεις και λόγους και από πονηρά έργα, αν εξακολουθεί ο άνθρωπος την πνευματική αυτήν μέθοδο επί πολύν καιρό και την εφαρμόζει με προθυμία. Η νήψη χαρίζει επίσης ασφαλή γνώση του ακαταλήπτου Θεού, όσο είναι δυνατόν, και λύση θείων και κρυπτών μυστηρίων. Επίσης με αυτήν κατορθώνει ο άνθρωπος να εκπληρώσει όλες τις εντολές της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης και αυτή παρέχει όλα τα αγαθά του μέλλοντος αιώνος. Αυτή είναι κυρίως η καθαρότητα της καρδιάς, η οποία λόγω του μεγαλείου και της ωραιότητάς της, ή, για να κυριολεκτήσω, λόγω της αμέλειάς μας είναι πάρα πολύ σπάνια σήμερα στους μοναχούς. Αυτήν ο Χριστός την μακαρίζει με αυτά τα λόγια: «Μακάριοι όσοι έχουν καθαρή καρδιά διότι αυτοί θα αντικρύσουν τον Θεό». Τέτοια λοιπόν που είναι, χρειάζεται και μεγάλο τίμημα για να την αγοράσεις. Η νήψη, όταν πολυκαιρίσει στον άνθρωπο γίνεται οδηγός σωστού και θεάρεστου βίου. αυτό είναι και η επισφράγιση της θεωρίας. Μας διδάσκει να κινούμε δίκαια και τα τρία μέρη της ψυχής (το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό), και να φυλάγομε με ασφάλεια τις αισθήσεις μας. και τις τέσσερις γενικές αρετές (φρόνηση, ανδρεία, σωφροσύνη και δικαιοσύνη) τις μεγαλώνει κάθε μέρα σ’ εκείνον που την κατέχει.

2. El gran legislador Moisés, o mejor dicho, el Espíritu Santo, queriendo manifestar cuanto intachable, pura, general y elevadora es la virtud de la nipsis, y queriendo enseñar cómo comenzarla, aplicarla y perfeccionarla, dice: “Que te cuides y vigiles a ti mismo, no vaya ser que un logos oculto en tu corazón violando la ley se convierta en ilegal” (Deut 15,9). Logos escondido llama el recuerdo monólogo o la representación de una cosa mala astuta, que el Dios lo odia. Esto los Padres lo llamaron también “asalto” que se hace por el diablo al corazón. El asalto apenas aparezca en nuestro νούς nus (espíritu o energía del corazón de la psique, el ojo de la psique), lo siguen los λογισμοί loyismí (pensamientos simples o compuestos con fantasías, meditaciones, ideas, conceptos), quienes entablan una conversación apasionada con este.

2. Ο μέγας νομοθέτης Μωυσής, ή μάλλον το Πνεύμα το Άγιο, θέλοντας να φανερώσει πόσο άμεμπτη και καθαρή και γενική και υψοποιός είναι η αρετή της νήψεως, και θέλοντας να διδάξει πως να την αρχίζουμε και να την εκτελούμε, λέει: «Να προσέχεις τον εαυτό σου μήπως ένας λόγος κρυμμένος στην καρδιά σου γίνει ανόμημα». Κρυμμένο λόγο ονομάζει τη μονολόγιστη ενθύμηση (παράσταση) ενός πονηρού πράγματος, το οποίο μισεί ο Θεός. Αυτό οι Πατέρες το ονομάζουν και «προσβολή», η οποία γίνεται στην καρδιά από το διάβολο. Στην προσβολή, μόλις εμφανιστεί στο νου μας, επακολουθούν οι λογισμοί μας, οι οποίοι αρχίζουν και συνομιλούν μαζί της με πάθος.

3. La nipsis es el camino para cada virtud y mandamiento de Dios. Ella se llama también ἠσυχία hisijía¹ (reposo, paz y serenidad) del corazón. Y cuando llega a la perfección, sin fantasías demoníacas, se llama también vigilante o guardián o custodio del nus.

3. Η νήψη είναι δρόμος κάθε αρετής και εντολής Θεού. Αυτή λέγεται επίσης και ησυχία της καρδιάς. Και όταν φτάσει σε τελειότητα, χωρίς δαιμονικές φαντασίες, λέγεται και φυλακή του νου.

4. Aquel que ha nacido ciego, no ve la luz del sol. Y aquel que no vive con la nipsis, no ve los ricos resplandecimientos de la jaris (gracia, energía increada) que viene del cielo. Tampoco se librará alguna vez de las malignas obras, logos y pensamientos que son odiosos de Dios. Y durante su salida de la vida no pasará libremente de los soberanos del oscuro tártaro (infierno).

4. Εκείνος που γεννήθηκε τυφλός, δεν βλέπει το φως του ήλιου. Και εκείνος που δεν ζει με τη νήψη, δεν βλέπει τις πλούσιες ακτινοβολίες της χάρης που έρχεται από τον ουρανό. Ούτε θα ελευθερωθεί ποτέ από τα πονηρά έργα και λόγια και σκέψεις που μισεί ο Θεός. Και κατά την έξοδό του από την ζωή δε θα περάσει ελεύθερα από τους άρχοντες του σκοτεινού ταρτάρου.

5. La atención es una permanente hisijía¹ del corazón de cada malo astuto loyismós; sólo respira e invoca sin interrupción a Jesús Cristo, el Hijo de Dios y Dios; apela a Su ayuda y junto con Él combate valientemente los malos astutos demonios. Y en Él se confiesa, porque sólo el Jesús Cristo tiene poder de perdonar los pecados y sanar las enfermedades (espirituales, psíquicas y físicas). La psique con la invocación abraza continuamente a Cristo, Quien es el único que conoce qué esconden los corazones de los hombres; e intenta de cualquier manera huir de la atención de los hombres y sus deleites siguiendo su lucha interior, no vaya ser que el mal astuto clandestinamente engañe la psique y abra el camino hacia la maldad y destruya la belleza del trabajo hecho de ella.

5. Προσοχή είναι μια αδιάλειπτη ησυχία της καρδιάς από κάθε πονηρό λογισμό. μόνον τον Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού και Θεό ακατάπαυστα αναπνέει και επικαλείται την βοήθειά Του και μαζί του αντιπαρατάσσεται με ανδρεία εναντίον των πονηρών δαιμόνων. Και σ’ Αυτόν εξομολογείται, γιατί μόνον ο Ιησούς έχει εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες. Η ψυχή με την επίκλησή της εναγκαλίζεται αδιάκοπα το Χριστό, ο Οποίος μόνος γνωρίζει τι κρύβουν οι καρδιές των ανθρώπων. και προσπαθεί να διαφύγει με κάθε τρόπο την προσοχή των ανθρώπων η γλυκύτητά της και ο εσωτερικός της αγώνας, μήπως ο πονηρός την εξαπατήσει λαθραία, ανοίξει το δρόμο στην κακία και αφανίσει την ωραιότατη εργασία της.

6. La nipsis es una permanente fijación y estancia del loyismós ante el portal del corazón; ve y escucha a los ladrones loyismí que se presentan, es decir, qué hacen y qué dicen los asesinos de los hombres demonios. Y con qué intención y forma procuran los demonios junto con la fantasía confundir y engañar a nuestro nus. Estas cosas, pues, si las tratamos con esfuerzo, valentía y diligencia, si lo queremos, nos muestran y dan con gran plenitud la experiencia de la guerra invisible (o combate espiritual).

6. Νήψη είναι μια μόνιμη σταθεροποίηση του λογισμού και στάση του στην πύλη της καρδιάς. βλέπει και ακούει τους κλέφτες λογισμούς να έρχονται, δηλαδή τι λένε και τι κάνουν οι ανθρωποκτόνοι δαίμονες. Και ποια είναι η μορφή που χάραξαν και όρθωσαν οι δαίμονες και η οποία προσπαθεί με τη φαντασία να εξαπατήσει το νου. Αυτά λοιπόν αν μας απασχολούν φιλόπονα, μας φανερώνουν, αν θέλομε, με εξαιρετική πληρότητα την πείρα του νοητού πολέμου.

7. La nipsis nace del doble temor: de los abandonos de Dios y de las tentaciones que vienen para instrucción. Y es esta una presencia constante de la atención en la fuerza hegemónica de la psique, es decir, al nus del hombre, que trata de obstruir la fuente de los malos loyismí y de las obras malas. Por eso vienen los abandonos y las tentaciones inesperadas por parte de Dios para corregir y enderezar nuestra vida. Sobre todo en aquellos que han saboreado el descanso y alivio (interior) que concede el bien de la nipsis y después recaen en la negligencia. La continuidad de la nipsis genera la costumbre; y la costumbre genera una natural frecuencia de la nipsis. Y ésta, la contemplación serena de la guerra invisible (o combate espiritual) con sus características; esta contemplación la sucede la invocación de Jesús Cristo y después una dulce serenidad y reposo del nus sin fantasías y un estado de unión con Jesús Cristo.

7. Τη νήψη τη γεννά ο διπλός φόβος: τόσο οι εγκαταλείψεις από το Θεό, όσο και οι πειρασμοί που έρχονται για παιδαγωγία. Και είναι αυτή μια συνεχής παρουσία της προσοχής μέσα στην ηγεμονική δύναμη (το νου) του ανθρώπου που προσπαθεί να φράξει την πηγή των κακών λογισμών και έργων. Γι’ αυτό έρχονται και οι εγκαταλείψεις και οι αναπάντεχοι εκ μέρους του Θεού πειρασμοί προς διόρθωση του βίου μας. Και μάλιστα σ’ εκείνους που γεύθηκαν την ανάπαυση που δίνει το αγαθό της νήψεως και κατόπιν πέφτουν στην αμέλεια. Η νήψη που τηρείται συνεχώς γεννά τη συνήθεια. Η συνήθεια προκαλεί κάποια φυσική πυκνότητα στη νήψη. Κι αυτή γεννά ήρεμη θεωρία του νοητού πολέμου με τα χαρακτηριστικά του. τη διαδέχεται επίμονη ευχή του Ιησού και έπειτα γλυκιά ηρεμία του νου χωρίς φαντασίες και μια κατάσταση ενώσεως με τον Ιησού.

8. El nus del hombre que permanece firme e invoca a Cristo contra los malos astutos demonios, y recurre en Él, parece a una bestia que ha sido rodeada de muchos perros y después se arrinconó en un rincón como refugio y se opone a ellos. Este ve espiritualmente de lejos las intenciones de las legiones espirituales de los enemigos y por suplicar continuamente al pacificador Cristo, lucha contra los enemigos y permanece inviolable sin ser lesionado de ellos.

8. Ο νους του ανθρώπου που μένει σταθερός και επικαλείται το Χριστό εναντίον των πονηρών δαιμόνων και καταφεύγει σ’ Αυτόν, μοιάζει μ’ ένα θηρίο που το περικύκλωσαν πολλοί σκύλοι και αυτό έπιασε θέση σε ένα οχυρό τόπο και αντιστέκεται. Βλέπει από μακριά νοερά τους νοητούς λόγους των εχθρών και με το να παρακαλεί συνεχώς τον ειρηνοποιό Ιησού να πολεμά κατά των εχθρών, μένει απλήγωτος από αυτούς.

9. Si conoces y le ha sido dada la χάρις jaris (gracia, energía increada), por las mañanas siéntate ante Dios para que seas examinado y examínate a ti mismo, entonces entenderás lo que digo sobre la nipsis. Si no, ten nipsis y recibirás la χάρις jaris (energía increada).

9. Αν γνωρίζεις και σου δόθηκε η χάρη το πρωί να στέκεσαι εμπρός στο Θεό και να εξετάζεσαι, αλλά και να εξετάζεις τον εαυτόν σου, εννοείς τι λέω για την νήψη. Αν όχι, έχε νήψη και θα λάβεις τη χάρη.

10. Los sistemas de los mares están constituidos de mucha agua. Sistema y fuerza de la nipsis, sobriedad y profunda hisijía¹, abismo de extraordinarias y confidenciales contemplaciones, humildad de la metania y sinceridad, rectitud y agapi, son la suma de la perfecta nipsis y la oración de Jesús Cristo sin loyismí. Y esto sobre todo se produce con continuidad y paciencia sin desalentarse.

10. Τα συστήματα των θαλασσών τ’ αποτελεί πολύ νερό. Σύστημα και δύναμη της νήψεως και της νηφαλιότητας και της βαθιάς ψυχικής ησυχίας, και άβυσσος θεωριών φοβερών και απορρήτων και μετανοητικής ταπεινώσεως και ειλικρίνειας και αγάπης, είναι η τέλεια νήψη και η χωρίς λογισμούς ευχή του Ιησού Χριστού. Και αυτό να γίνεται μάλιστα αδιάκοπα και πυκνά και χωρίς να χάνει κανείς την υπομονή του και να μικροψυχεί.

11. “No entrará en la Realeza (increada) de Dios, cada uno que dice Señor, Señor, sino aquel que hace la voluntad de mi Padre” (Mt 7,21). Voluntad del Padre es: “Los que amáis a Dios detestad y odiad al maligno” (Sal 96,10). Por lo tanto, junto con la oración de Jesús Cristo, odiemos y detestemos también los malignos astutos loyismí; es así como hacemos y cumplimos la voluntad del Dios.

11. «Δε θα μπει στη βασιλεία των ουρανών καθένας που με λέει Κύριε, Κύριε, αλλ’ όποιος κάνει το θέλημα του Πατέρα μου»(3). Θέλημα του Πατέρα είναι: «Σεις που αγαπάτε το Θεό να μισείτε τα πονηρά»(4). Λοιπόν, μαζί με την ευχή του Ιησού Χριστού, ας μισήσομε και τους πονηρούς λογισμούς και να, πράξαμε το θέλημα του Θεού.

12. El ejemplo perfecto para imitar y el modelo para el género humano y la revocación del pecado original, es nuestro Señor y Dios que tomó cuerpo y carne y puso ante nosotros como un retrato Su vida virtuosa. Junto con todos los bienes, que nos enseñó a modo de ejemplo, después de Su Bautismo, mientras subió al desierto, nos indicó también esto: que comenzó con el ayuno la guerra espiritual contra el diablo, que fue hacia Él como si se tratara de un simple ser humano (Mt 4,3). Y la manera que el Señor consiguió la victoria y cómo luchar contra los espíritus malignos y astutos, nos la ha enseñado también a nosotros, seres infames e inútiles, es decir, con humildad, ayuno, oración y nipsis. Él que no tenía necesidad de estas cosas, porque es Dios y Dios de los dioses.

12. Παράδειγμα τέλειο προς μίμηση και πρότυπο για το ανθρώπινο γένος και ανάκληση του προπατορικού αμαρτήματος είναι ο Κύριός μας και Θεός που έλαβε σάρκα και έβαλε εμπρός μας σαν ζωγραφικό πίνακα τον πανάρετο βίο Του. Μαζί με όλα τα καλά, μάς υπέδειξε μετά την βάπτισή Του, αφού ανέβηκε στην έρημο, και τούτο άρχισε με νηστεία τον νοητό πόλεμο εναντίον του διαβόλου, που πήγε προς Αυτόν όπως θα πήγαινε σε απλό άνθρωπο(5). Και με τον τρόπο που τον νίκησε, ο Κύριος δίδαξε κι εμάς τους αχρείους, πώς να παλεύομε εναντίον των πνευμάτων της πονηρίας, δηλαδή με ταπείνωση και νηστεία και προσευχή και νήψη. Και τούτο, ενώ δεν είχε ανάγκη από αυτά, ως Θεός και Θεός των θεών.

13. Ahora bien, cuántos métodos y maneras de nipsis existen, según a mí, que pueden hacer la catarsis y limpiar el nus de los apasionados y malos loyismí, no dudaré ni me cansaré de mostrártelos con un lenguaje sencillo y sin adornos. Porque no me parece bien, en tiempos de guerra espiritual, esconder y disfrazar dentro de este logos la utilidad mediante palabras elegantes; sobre todo cuando es dirigido a personas sencillas. Dice Pablo: “Y tú hijo mío Timoteo, presta atención lo que estudias y lees” (Tim 4,13).

13. Τώρα, πόσοι τρόπο νήψεως υπάρχουν κατ’ εμέ, που μπορούν να καθαρίζουν τον νου από εμπαθείς λογισμούς, δε θα βαρεθώ να σου τους φανερώσω με γλώσσα απλή και χωρίς στολίδια. Επειδή δεν το έκρινα καλό, σε καιρό πολέμου πνευματικού, να κρύψω σ’ αυτό το λόγο την ωφέλεια μέσω των κομψών λόγων, και μάλιστα μιλώντας σε απλουστέρους. «Και συ, παιδί μου Τιμόθεε – λέει – πρόσεχε αυτά που διαβάζεις»(6).

14. Un método de nipsis es examinar frecuente y atentamente la fantasía del malo y astuto loyismós; es decir, el “asalto”, porque el satanás sin la fantasía no puede crear loyismí y presentarlos al nus para engañarlo.

14. Ένας τρόπος νήψεως είναι να εξετάζεις συχνά και προσεκτικά την φαντασία (παράσταση) του πονηρού λογισμού, δηλ. την «προσβολή», γιατί ο σατανάς δεν μπορεί χωρίς φαντασία να δημιουργεί λογισμούς και να τους παρουσιάζει στο νου για να τον εξαπατήσει.

15. Otro método es mantener el corazón siempre en profundo silencio e hisijía¹, alejado de todo loyismós, y orar.

15. Άλλος τρόπος είναι να κρατάς την καρδιά σου πάντοτε σε βαθιά σιωπή και ησυχία από κάθε λογισμό και να προσεύχεσαι.

16. Otro método es rogar, suplicar continuamente al Señor Jesús Cristo con humildad para que venga en ayuda.

16. Άλλος τρόπος είναι να παρακαλείς συνεχώς τον Κύριο Ιησού Χριστό με ταπείνωση να έρθει σε βοήθεια.

17. Otro método es tener ininterrumpido el recuerdo de la muerte.

17. Άλλος τρόπος είναι να θυμάται κανείς ακατάπαυστα το θάνατο.

18. Todas estas prácticas, querido mío, son como porteros terribles que impiden los pensamientos malignos y viles. Sobre el importante método que consiste en mirar sólo al cielo considerando la tierra como nada, es también una práctica tan eficaz como otras, hablaré al respecto más en extenso en otro momento, si ello place a Dios y me inspira logos.

18. Όλες αυτές οι εργασίες, αγαπητέ, εμποδίζουν τις πονηρές σκέψεις σαν φοβεροί θυρωροί. Το να προσβλέπεις στον ουρανό και να νομίζεις ότι η γη δεν είναι τίποτε, είναι και αυτό ωφέλιμο και αποτελεσματικό μαζί με τα άλλα, κι αν μου δώσει ο Θεός λόγο, θα το εκθέσω αλλού πιο εκτεταμένα.

19. Si cortamos por poco las causas de los pazos y nos ocupamos con pensamientos espirituales, pero sin tratar de dedicarnos a ellos como una actividad nuestra, entonces fácilmente retrocedemos de nuevo en los pazos de la carne, sin ganar nada más, de este corto trabajo espiritual, que la oscuridad total de nuestro nus y la desviación hacia las cosas materiales.

19. Αν κόψομε για λίγο τις αιτίες των παθών και ασχοληθούμε με πνευματικές σκέψεις χωρίς να διατρίψομε σε αυτές και χωρίς να το κάνομε αυτό έργο μας, τότε εύκολα πάλι ξαναγυρίζομε στα πάθη της σάρκας, χωρίς να κερδίσομε τίποτε από αυτή την πνευματική εργασία μας, παρά μόνον τέλειο σκοτισμό του νου και παραστράτημα προς τα υλικά.

20. El luchador del combate interior (o la guerra invisible), debe tener en cada momento estas cuatro cosas: humildad, suma atención, rechazo contra los malignos y viles loyismí y oración. Humildad, porque el combate es contra los soberbios demonios, y debe tener a punto la ayuda de Cristo; porque nuestro Señor odia a los soberbios u orgullosos. Atención, para que no tenga ningún loyismós en su corazón, aunque le parezca bueno. Rechazo, de modo que apenas perciba que ha venido el demonio, contradiga de inmediato con la ira o desprecio al maligno. Y contestaré —nos dice— a aquellos que de mí se mofan con malicia, ¿será posible que mi psique no se someta a Dios? (Sal 61, 1). Oración, para llamar fuertemente a “Cristo con gemido inenarrable” (Rom 8,26), inmediatamente después del rechazo. Y entonces el hombre luchador, verá al enemigo paralizado, expulsado y alejado por el santo y adorable nombre de Jesús Cristo, como polvo por el viento, o perdido como el humo que se disuelve, junto con su maligno loyismós.

20. Πρέπει ο αγωνιζόμενος τον εσωτερικό αγώνα να έχει κάθε στιγμή του χρόνου αυτά τα τέσσερα: ταπείνωση, άκρα προσοχή, αντίρρηση κατά των πονηρών λογισμών και προσευχή. Να έχει ταπείνωση, γιατί ο αγώνας είναι εναντίον των υπερηφάνων δαιμόνων, για να έχει τη βοήθεια του Χριστού πρόχειρη επειδή ο Κύριος μισεί τους υπερήφανους(7). Προσοχή, για να μην έχει στην καρδιά του κανένα λογισμό, έστω και αν αυτός φαίνεται αγαθός. Αντίρρηση, ώστε μόλις με οξύτητα εννοήσει ότι ήρθε ο δαίμονας, ευθύς με οργή να φέρει αντιλογία στον πονηρό. «Θ’ απαντήσω, λέει, σε όσους με κατηγορούν: δεν θα υποταχθεί η ψυχή μου στον Θεό;»(8). Προσευχή για να φωνάξει δυνατά προς τον Χριστό με στεναγμό ανέκφραστο(9), ευθύς μετά την αντίρρηση. Και τότε ο αγωνιζόμενος άνθρωπος θα δει τον εχθρό να παραλύει ή να εκδιώκεται από το προσκυνητό όνομα του Ιησού, σαν σκόνη στον άνεμο, ή να χάνεται σαν καπνός μαζί με τον πονηρό λογισμό του.

21. Aquel que no tiene la oración liberada de los malignos y viles loyismí, este es como si fuera a la guerra sin arma. Quiero decir la oración aquella que se hace incesablemente en las profundidades de la psique, de modo que, con la invocación de Cristo, el satanás, que combate a escondidas, sea azotado y quemado.

21. Όποιος δεν έχει προσευχή απαλλαγμένη από πονηρούς λογισμούς, αυτός είναι σαν να πηγαίνει στον πόλεμο χωρίς όπλο. Προσευχή εννοώ εκείνη που γίνεται ακατάπαυστη στα βάθη της ψυχής, ώστε με την επίκληση του Χριστού, ο σατανάς που πολεμά κρυφά, να μαστιγώνεται και να καίγεται.

22. Con el nus que es el ojo de la psique, bebes mirar con mirada aguda, penetrante y severa continuamente, así ves lo que percibes y reconoces quién entra; y apenas veas que está entrando el maligno loyismós, enseguida por medio del rechazo, aplastas la cabeza de la serpiente, (Gen 3,15). Y a la vez con gemido invoca a Cristo, así probarás y tendrás experiencia del socorro divino e invisible. Entonces verás brillantemente la sencillez, la indulgencia y la bondad del corazón.

22. Εσύ οφείλεις, με διαπεραστικό και διαρκώς τεταμένο μάτι του νου, να βλέπεις ώστε να αντιλαμβάνεσαι ποιος μπαίνει. και μόλις δεις ότι έρχεται να μπει πονηρός λογισμός, αμέσως με την αντίρρηση να σπάζεις την κεφαλή του φιδιού(10). Και συγχρόνως με στεναγμό φώναξε το Χριστό, και θα δοκιμάσεις τη θεϊκή και αόρατη βοήθεια. Και τότε θα δεις λαμπρά την απλότητα και χρηστότητα της καρδιάς.

23. Aquel que tiene un espejo en su mano y se encuentra entre muchas personas, ve en el espejo su propia cara y las caras de los demás que entran en ese espejo. Así lo mismo, aquel que mira atentamente hacia el interior de su corazón, ve su propio estado, y las caras negras de los etíopes espirituales, es decir, los demonios.

23. Εκείνος που κρατά ένα καθρέφτη στο χέρι του και βρίσκεται ανάμεσα σε άλλους, βλέπει στον καθρέφτη το δικό του πρόσωπο, όσο βλέπει και τα πρόσωπα των άλλων που σκύβουν στον καθρέφτη. Έτσι κι εκείνος που σκύβει μέσα στην καρδιά του, βλέπει την δική του κατάσταση μέσα σ’ αυτήν, βλέπει όμως και τα μαύρα πρόσωπα των νοητών αιθιόπων, δηλαδή των δαιμόνων.

24. El nus por sí mismo no puede vencer la fantasía o imaginación demoníaca que le proviene de los demonios. Que no se confíe en eso nunca. Porque son astutos, fingen que están derrotados y al mismo tiempo derrocan al luchador a través de la vanagloria. Pero si invoca a Jesús Cristo, entonces ni siquiera por un momento pueden estar allí en pie para entramparlo y engañarlo.

24. Δεν μπορεί ο νους μόνος του να νικήσει την φαντασία των δαιμόνων. Ας μην έχει ποτέ κανείς τέτοιο θάρρος. Επειδή είναι πανούργοι, υποκρίνονται ότι νικιούνται και ανατρέπουν τον αγωνιστή με την κενοδοξία. Αν όμως επικαλείσαι τον Ιησού Χριστό, τότε δεν μπορούν ούτε μια στιγμή να σταθούν και να σε δολιευθούν.

25. Ten cuidado, trata de no enorgullecerte tú también como antiguamente el Israel, y seas entregado a los enemigos inteligibles. Porque el antiguo Israel liberado de los egipcios por el Dios de todas las cosas, inventó como ayuda para sí mismo un ídolo de metal fundido (Ex 27,7).

25. Πρόσεξε να μην υπερηφανευτείς και συ, όπως παλιά ο Ισραήλ, και παραδοθείς στους νοητούς εχθρούς. Γιατί ο παλαιός Ισραήλ, αφού τον ελευθέρωσε από τους Αιγυπτίους ο Θεός των όλων, επενόησε για βοηθό του χυτό είδωλο(11).

26. Ídolo de metal fundido, debes entender nuestro nus enfermo, el cual, si invoca a Jesús Cristo contra los espíritus malignos, los echa fácilmente y con la habilidad del método arrasa y pone en fuga las fuerzas invisibles y adversas del enemigo. Pero cuando el nus, tontamente, confía plenamente en sí mismo, entonces es arrojado a los buitres. Dice la Escritura: “Mi corazón tuvo esperanza a Dios, pedí socorro a Él y mi cuerpo o carne rebrotó” (Sal 27,7). ¿”Quién si no el Señor me hará resucitar y renacer y se unirá a mí contra mis malos e innumerables loyismí que tiran hacia el mal”? (Sal 93,16). Aquel que tiene confianza en sí mismo y no a Dios, tendrá una caída grande y tremenda.

26. Είδωλο χυτό να εννοήσεις τον ασθενή νου μας, ο οποίος ενόσω παρακαλεί τον Ιησού Χριστό εναντίον των πονηρών πνευμάτων, εύκολα τα καταδιώκει και με τεχνική μέθοδο κατατροπώνει τις αόρατες και εχθρικές δυνάμεις του εχθρού. Όταν όμως ο νους αποκτήσει απερίσκεπτα θάρρος στον εαυτό του, τότε κατακρημνίζεται σαν το πουλί που λέγεται οξύπτερος. Λέει η Γραφή: «Η καρδιά μου ήλπισε στο Θεό, πήρα βοήθεια, και η σάρκα μου αναβλάστησε»(12). «Και ποιος εκτός από τον Κύριο θα με αναστήσει και θα συμπαραταχθεί μαζί μου εναντίον των αμέτρητων λογισμών που τραβούν στο κακό;»(13). Όποιος έχει το θάρρος στον εαυτό του και όχι στο Θεό, θα έχει πτώση τρομακτική.

27. Querido mío, si quieres luchar para obtener la hisijía¹ del corazón, toma como ejemplo la araña. Si no es así, no estás aún preparado como es debido para la hisijía del nus. La araña caza pequeñas moscas; y tú, si practicas con esfuerzo la hisijía en tu psique, aunque estés fatigado, no cesarás de matar siempre los infantes de Babilón; con este asesinato eres bienaventurado y bendecido por el Espíritu Santo, por medio de David (Sal 136,9).

27. Της καρδιακής ησυχίας αγαπητέ, πρότυπο και παράδειγμα (αν θέλεις να αγωνίζεσαι) να έχεις το μικρό ζωύφιο, την αράχνη. Διαφορετικά δεν θεωρείσαι ότι ησύχασες στο νου όπως πρέπει. Η αράχνη κυνηγά τις μικρές μύγες. κι εσύ, αν ησυχάζεις κογπιάζοντας μέσα στην ψυχή σου, δεν θα πάψεις να σκοτώνεις πάντοτε τα μικρά νήπια της Βαβυλώνας. με τον φόνο αυτόν μακαρίζεσαι από το Άγιο Πνεύμα δια του Δαβίδ(14).

28. Así como es imposible que sea visto el firmamento del mar rojo entre las estrellas, e imposible que el hombre que vive sobre la tierra no respire este aire, así es imposible sanar y limpiar nuestro corazón de los pensamientos malignos y pasionales y expulsar los enemigos espirituales (inteligibles e invisibles) de él sin la invocación asidua de Jesús Cristo.

28. Δεν είναι δυνατόν η Ερυθρά Θάλασσα να φανεί στο στερέωμα ανάμεσα στ’ αστέρια, ούτε είναι δυνατόν, άνθρωπος που ζει πάνω στη γη να μην αναπνέει τον αέρα. Έτσι δεν είναι δυνατό να καθαρίσομε την καρδιά μας από τις εμπαθείς σκέψεις και να διώξομε τους νοητούς εχθρούς απ’ αυτή χωρίς συχνή επίκληση του Ιησού Χριστού.

29. Si con conducta humilde, auto-juicio y auto-examen, rechazo y resistencia contra los malignos loyismí, la memoria de la muerte y la invocación de Jesús Cristo permaneces en tu corazón y si al estrecho pero alegre y feliz camino de la diania (mente, cerebro) con las armas anteriores, caminas diariamente teniendo nipsis, accederás a las divinas contemplaciones de los Santos. Mas serás iluminado de Cristo y recibirás la luz (increada) de los profundos misterios de Él, “en Quien están escondidos los tesoros de la gnosis (conocimiento increado) y la sabiduría” (Col 2,3), y, “en Cual habita corporalmente toda la plenitud de la deidad” (Col 2,9). Es decir, sentirás que junto con Jesús, el Espíritu Santo ha invadido impetuosamente tu psique; de Él recibe el nus la luz increada y es iluminado el hombre para poder ver a cara descubierta (2Cor 3,18). Dice la Escritura: “Nadie puede decir “Señor Jesús”, si no es en el Espíritu Santo (1 Cor 12, 3); es decir, el Espíritu Santo garantiza místicamente que está en tu interior el buscado Señor.

29. Αν με ταπεινό φρόνημα και μνήμη θανάτου και αυτοκατηγορία και αντίρρηση κατά των πονηρών λογισμών και με επίκληση του Ιησού Χριστού μένεις μέσα στην καρδιά σου και αν τον στενό αλλά χαροποιό και τερπνό δρόμο της διάνοιας με τα παραπάνω όπλα βαδίζεις καθημερινά έχοντας νήψη, θα φτάσεις σε άγιες θεωρίες Αγίων. Και θα φωτιστείς σε βαθιά μυστήρια από τον Χριστό, στον Οποίο βρίσκονται οι θησαυροί οι κρυμμένοι της γνώσεως και της σοφίας(15), στον Οποίο κατοικεί όλη η θεότητα με σωματική μορφή(16). Θα αισθανθείς δηλαδή ότι μαζί με τον Ιησού, πήδησε ορμητικά στην ψυχή σου το Άγιο Πνεύμα, από το Οποίο ο νους του ανθρώπου φωτίζεται να βλέπει με ξέσκεπο πρόσωπο(17). «Κανείς – λέει η Γραφή – δεν μπορεί να πει Κύριε Ιησού, παρά μόνο με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος»(18), δηλαδή το Άγιο Πνεύμα βεβαιώνει μυστικά ότι έχεις μέσα σου τον ζητούμενο Κύριο.

30. Aquellos que quieren aprender sobre las cosas divinas, deben conocer también esto: que los envidiosos demonios muchas veces se retiran, se esconden y empequeñecen nuestra guerra invisible; porque estos salvajes envidian el beneficio que proviene del combate espiritual, de la gnosis y de la elevación hacia Dios que surge de esta lucha. Quieren hacernos que no nos ocupemos (de la nipsis) y entonces repentinamente sugestionar, raptar nuestro nus y desviar o hacernos olvidar la atención de nuestra diania (mente, cerebro). Porque el propósito incesante y la lucha de los demonios es no dejarnos para nada vivir con atención en nuestro corazón, porque conocen la riqueza que recogemos de esto para nuestra psique. Sin embargo y sobre todo nosotros entonces deberemos tender a las contemplaciones espirituales con la memoria de nuestro Señor Jesús Cristo y el ardor por la lucha se encenderá nuevamente en nuestro nus. Hagámoslo todo sólo con el conocimiento del Señor -por decirlo de una manera- y con mucha humildad.

30. Πρέπει να γνωρίζουν και τούτο εκείνοι που θέλουν να μαθαίνουν τα θεία ότι οι φθονεροί δαίμονες πολλές φορές κρύβουν και συμμαζεύουν από μας το νοητό πόλεμο, γιατί φθονούν οι άγριοι την από τον πόλεμο προερχόμενη ωφέλεια και γνώση και ανύψωση προς τον Θεό. Θέλουν να μας κάνουν να μην φροντίζομε και τότε ξαφνικά ν’ αρπάξουν τον νου μας και ν’ αφαιρέσουν την προσοχή της διάνοιας. Γιατί αδιάκοπος σκοπός των δαιμόνων και αγώνας τους είναι να μην αφήνουν διόλου την καρδιά μας να ζει με προσοχή, επειδή γνωρίζουν τον πλούτο που μαζεύομε απ’ αυτό στην ψυχή μας. Εμείς όμως τότε μάλιστα με την μνήμη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού να επεκτεινόμαστε σε πνευματικές θεωρίες και ο πόλεμος θα γυρίζει πάλι στον νου μας. Μόνο με την γνώση – για να το πω έτσι – του Κυρίου και με ταπείνωση πολλή ας τα κάνομε όλα.

31. Es necesario que los que vivimos en el monasterio que eliminemos toda voluntad nuestra ante nuestro superior, mediante una predisposición, elección deliberada y con corazón bien dispuesto; y con la ayuda de Dios, nos hacemos dóciles, obedientes y sin voluntad propia sino divina. Pero esto se debe hacer con arte y libertad, para no dejarse perturbar por la ira y mover la parte irascible de la psique de modo insensato, paradójico y contra natura, encontrándonos inseguros frente a la guerra invisible. Porque cuando no cortamos voluntariamente nuestra voluntad, por regla general, nos enfadamos contra aquellos que intentan cortárnosla involuntariamente. Y de esto nuestra ira se enciende y ladra salvajemente, destruyendo la gnosis, conocimiento de la guerra invisible que con mucha dificultad habíamos logrado adquirir, porque la ira por su naturaleza es destructiva. Si se mueve contra los demoníacos loyismí, los destruye y acaba con ellos. Si por otro lado, se mueve contra los hombres, también destruye los buenos loyismí que están en nosotros. Veo, pues, que la ira es destructiva y nociva respecto de los loyismí de todo tipo, ya sean malos como eventualmente buenos. En realidad la ira es como un arma y un arco preparado de Dios para nosotros, si es utilizada correctamente por parte nuestra. Pero si opera incorrectamente es muy destructiva. Porque yo sé que un perro enfurecido puede matar a las ovejas de la misma manera que el lobo.

31. Εφόσον ζούμε σε κοινόβιο, πρέπει με την αβίαστη προαίρεσή μας και με πρόθυμη καρδιά να κόβομε κάθε θέλημά μας απέναντι στον ηγούμενο. Και με την βοήθεια του Θεού, γινόμαστε ευπειθείς, ήμεροι και χωρίς δικό μας θέλημα. Αυτό όμως πρέπει να γίνεται με τέχνη, για να μην ταραζόμαστε από την οργή και να μην κινούμε το θυμικό μέρος της ψυχής παράλογα και παρά φύση, και βρεθούμε έτσι να μην έχομε παρρησία στον αόρατο πόλεμο. Γιατί, όταν δεν κόβομε το θέλημά μας εκουσίως, συνήθως θυμώνομε εναντίον εκείνων οι οποίοι επιχειρούν να μας το κόψουν ακουσίως μας. Και από αυτό, ο θυμός που άναψε γαυγίζοντας άγρια, αφανίζει τη γνώση της πάλης που με πολλή δυσκολία μπορέσαμε να αποκτήσουμε γιατί ο θυμός εκ φύσεως είναι καταστρεπτικός. Αν κινηθεί εναντίον δαιμονικών λογισμών, τους καταστρέφει και τους εξαφανίζει. Αν πάλι βράζει εναντίον των ανθρώπων, καταστρέφει τους αγαθούς λογισμούς μας. Λοιπόν ο θυμός, βλέπω ότι είναι καταστρεπτικός κάθε λογισμού, είτε πονηρού, είτε ακόμη και αγαθού μας έχει δοθεί από το Θεό ως όπλο και τόξο, αν δεν χρησιμοποιείται εναντίον και των δύο λογισμών. Αν όμως ενεργεί διαφορετικά, τότε είναι καταστρεπτικός. Γιατί εγώ γνωρίζω και σκύλο θρασύ, ο οποίος καταστρέφει τα πρόβατα όπως ο λύκος.

32. Debemos odiar la palabrería, la charlatanería o impertinencia como el veneno de la víbora y evitar las muchas conversaciones como a las serpientes y a la raza de víboras (Mt 3,7); porque ellas muchas veces fácilmente pueden hacer al luchador olvidarse de su guerra interior y derrumbar el corazón de la alegría excelsa que proviene de la pureza del corazón. El maldito olvido se opone a la atención del corazón, tanto, como el agua al fuego, y de momento en momento se convierte en su rival más y más fuerte; del olvido llegamos a la negligencia y de ella al deprecio de las cosas divinas y a la ραθυμία (racimía, desgana, pereza espiritual y física) y a los deseos absurdos y hedónicos. Y así retrocedemos otra vez, como el perro a su vómito (2Ped 2,22). Evitemos, pues, la vulgar palabrería e impertinencia como un veneno mortal. Los malos resultados por el olvido se arreglan con una atención y vigilancia más exhausta y escrupulosa del nus y la continua invocación de nuestro Señor Jesús Cristo. Sin Él nada podemos hacer (Jn 15,5).

32. Πρέπει να μισούμε την ελευθεροστομία σαν δηλητήριο της έχιδνας και να αποφεύγομε τις πολλές συνομιλίες σαν φίδια και γεννήματα εχιδνών(19), γιατί αυτές μπορούν το ταχύτερο να κάνουν τον αγωνιστή να λησμονήσει τελείως τον εσωτερικό πόλεμο και να κατακρημνίσουν την ψυχή από την υψηλή χαρά που προέρχεται από την καθαρότητα της καρδιάς. Η καταραμένη λησμοσύνη είναι αντίθετη στην καρδιακή προσοχή, όσο το νερό στη φωτιά, και κάθε στιγμή τής είναι ισχυρός αντίπαλος από την λησμοσύνη καταντούμε στην αμέλεια και από την αμέλεια στην καταφρόνηση των θείων και τη ραθυμία και σε άτοπες επιθυμίες. Κι έτσι πάλι γυρίζομε πίσω όπως ο σκύλος γυρίζει στον εμετό του(20). Ας αποφύγομε λοιπόν την ελευθεροστομία σαν θανατηφόρο φαρμάκι. Τα κακά αποτελέσματα από τη λησμοσύνη γιατρεύει μια πολύ αυστηρή φύλαξη του νου και μια αδιάκοπη επίκληση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Δίχως Αυτόν τίποτε δεν μπορούμε να κάνομε.

33. No es posible ser amigo de una serpiente y tenerla en tu propio seno; ni es posible adular, cuidar y amar tu cuerpo de cualquier manera, al no ser que sea necesario, y a la vez ocuparse por las virtudes celestiales. Porque por naturaleza, la serpiente muerde e hiere a aquel que lo abriga, en cambio el cuerpo mancha por el placer o hedonismo a aquel que lo cuida. En lo que el cuerpo tiene culpa, castígalo sin piedad; para que esto que es barro corruptible, oscuridad y esclavo de la psique, no ignore que su señora psique es incorruptible. Hasta el día de tu muerte no confíes en tu cuerpo y carne. Dice la Escritura: “Porque los que son de la carne piensan en las cosas de la carne; pero los que son del Espíritu, en las cosas del Espíritu. Porque el ocuparse de la carne es muerte, pero el ocuparse del Espíritu es vida y paz… Aquellos que hacen vida carnal no pueden ser gustados de Dios. Pero nosotros no somos carnales sino espirituales” (Rom 8,6. Gal 5,17).

33. Δεν είναι δυνατόν να πιάσεις φιλία με το φίδι και να το βάλεις μέσα στον κόρφο σου ούτε είναι δυνατόν να χαϊδεύεις και να περιποιείσαι το σώμα σου με κάθε τρόπο και να το αγαπάς, εκτός απ’ όσο του είναι αναγκαίο και του χρειάζεται, και συγχρόνως να φροντίζεις για την ουράνια αρετή. Γιατί, εκ φύσεως το φίδι δαγκώνει, ενώ το σώμα μολύνει με την ηδονή εκείνον που το περιποιείται. Σε ό,τι φταίει το σώμα, κτύπα το με γροθιές χωρίς να το λυπάσαι σαν μεθυσμένος δούλος που δραπέτευσε, ας λάβει την πείρα του μαστιγώματος από τον κύριό του κι ας φύγει από τα καπηλειά. Ας μην αγνοεί την άφθαρτη κυρία του, την ψυχή, αυτό που είναι φθαρτή λάσπη, και δούλος της ψυχής όλο σκοτάδι. Μέχρι το θάνατό σου μην εμπιστευτείς να πάρεις θάρρος με τη σάρκα σου. Λέει η Γραφή: «Το θέλημα της σάρκας ειναι έχθρα κατά του Θεού. Και η σάρκα επιθυμεί αντίθετα με το πνεύμα, και το πνεύμα αντίθετα με την σάρκα. Όσοι ζούνε ζωή σαρκική δεν μπορούν ν’ αρέσουν στον Θεό. Εμείς όμως δεν είμαστε σαρκικοί, αλλά πνευματικοί»(22).

34. Obra de la prudencia es mover siempre la parte irascible de la psique hacia el encuentro del combate interior, contra los pazos y los asaltos demoníacos, mas la autocrítica, enjuiciar y condenar a nosotros mismos. Obra de la sabiduría es mover la parte logística de la psique en exacta y completa nipsis y en contemplación espiritual. Obra de la justicia es dirigir la parte anhelante de la psique hacia la virtud y hacía Dios; en cambio obra de la fortaleza es gobernar y contener los cinco sentidos, para que no sea contaminado por ellos, tanto nuestro hombre interior, es decir, el corazón, como el exterior, o sea, el cuerpo.

34. Έργο της φρονήσεως είναι να κινεί πάντοτε το θυμικό μέρος της ψυχής, για να συνάπτομε την εσωτερική μάχη κατά των παθών και των δαιμονικών προσβολών και να κατηγορούμε τον εαυτό μας. Έργο της σοφίας είναι να παρακινεί το λογιστικό μέρος της ψυχής σε νήψη και ολοκληρωμένη και σε πνευματική θεωρία. Έργο της δικαιοσύνης είναι να διευθύνει το επιθυμητικό μέρος της ψυχής προς την αρετή και το Θεό, ενώ έργο της ανδρείας είναι να κυβερνά και να κατέχει τις πέντε αισθήσεις για να μην μολύνεται από αυτές τόσο ο εσωτερικός μας άνθρωπος, δηλαδή η καρδιά, όσο και ο εξωτερικός, δηλαδή το σώμα.

35. “Encima del Israel brilla Su grandiosidad”; es decir, encima del nus que ve la belleza de la doxa (gloria, luz increada) de Dios, en la medida que le es posible; y “Su potencia se manifiesta entre las nubes” (Sal 67,35); es decir, en las psiques totalmente iluminadas que miran fijamente hacia la mañana a Aquel que está sentado a la diestra de Su Padre (Hch 7, 55), que irradia resplandor sobre ellas, como el sol que proyecta sus rayos sobre las nubes blancas, y estas psiques las hace y las muestra encantadoras.

35. «Πάνω στον Ισραήλ λάμπει η μεγαλοπρέπειά Του», δηλαδή πάνω στο νου που βλέπει, όσο είναι δυνατό, το κάλλος της δόξας του Θεού, «και η δύναμή Του φανερώνεται στα νέφη»(23), δηλαδή στις ψυχές τις ολοφώτεινες που ατενίζουν τα πρωινά Αυτόν που κάθεται στα δεξιά του Πατέρα Του, να φεγγοβολεί προς αυτές, σαν τον ήλιο που ακτινοβολεί ανάμεσα από τα καθαρά σύννεφα, και τις δείχνει αξιαγάπητες.

36. Dice la Divina Escritura que aquel que peca, destruye mucho bien, (Ecl. 9,18). Y el nus que peca, perderá las comidas y bebidas incorruptibles e inmortales que se refieren al mismo capítulo. (Ecl 9,7).

36. Ένας που αμαρτάνει, λέει η θεία Γραφή, θα χάσει μεγάλη δικαιοσύνη και αρετή(24). Και ο νους που αμαρτάνει θα χάσει τα αθάνατα και άφθαρτα ποτά και φαγητά που αναφέρονται στο ίδιο κεφάλαιο.

37. Nosotros no somos más fuertes que Sansón, ni más sabios que Salomón, tampoco tenemos más conocimiento que David, ni amamos a Dios más que el ilustre Pedro. Por tanto, no confiemos en nosotros mismos, porque dice la Santa Escritura: “Aquel que tiene confianza en sí mismo, tendrá una caída terrible” (Job 18,12).

37. Δεν είμαστε δυνατότεροι από τον Σαμψών, ούτε σοφότεροι από τον Σολομώντα, ούτε έχουμε μεγαλύτερη γνώση από τον Δαβίδ ούτε αγαπούμε το Θεό περισσότερο από τον κορυφαίο Πέτρο. Ας μην έχομε λοιπόν θάρρος στον εαυτό μας, γιατί λέει η Γραφή: «Όποιος έχει θάρρος στον εαυτό του, θα έχει πτώση τρομακτική»(26).

38. Que aprendamos de Cristo la conducta modesta y humilde, de David la humildad y de Pedro a llorar por las cosas que nos ocurren; pero que no nos desesperemos como Sansón, Judas, y Salomón que era muy sabio.

38. Ας μάθομε από τον Χριστό την ταπεινοφροσύνη και από τον Δαβίδ την ταπείνωση και από τον Πέτρο το να δακρύζομε για όσα συμβαίνουν αλλά ας μην απελπιζόμαστε, όπως ο Σαμψών, ο Ιούδας και ο Σολομών, που ήταν πάρα πολύ σοφός.

39. El diablo, como león rugiente, camina con sus fuerzas buscando a quién devorar (1Ped 5,8). La atención cordial, la nipsis, el rechazo y la oración hacia Jesús Cristo, nuestro Dios, que no cese nunca. Porque en toda tu vida no encontrarás mejor y mayor ayuda que la de Jesús Cristo. Sólo Él conoce, como Dios que es, las astucias, las trampas, las insidias y los métodos del diablo.

39. Ο διάβολος, σαν λιοντάρι που μουγκρίζει, περπατεί μαζί με τις δυνάμεις του ζητώντας ποιον να καταπιεί(27). Η καρδιακή λοιπόν προσοχή και νήψη και αντίρρηση και ευχή προς τον Ιησού Χριστό, το Θεό μας, ας μην παύει ποτέ. Γιατί καλύτερη βοήθεια, εκτός από τον Ιησού, δεν θα βρεις σε όλη την ζωή σου. Μόνο Αυτός ο Κύριος γνωρίζει, ως Θεός που είναι, τις πανουργίες και τις μεθόδους και τους δόλους των δαιμόνων

40. La psique pues, que tenga confianza en Cristo, que lo invoque y no se acobarde de nada, porque no combate sola, sino junto con el terrible rey Jesús Cristo, que es el Creador de todos los seres (entes, existencias), corpóreos e incorpóreos, es decir, visibles e invisibles.

40. Η ψυχή λοιπόν ας έχει το θάρρος της στο Χριστό και ας τον παρακαλεί και καθόλου ας μην δειλιάζει, γιατί δεν πολεμεί μόνη της, αλλά μαζί με τον φοβερό βασιλιά Ιησού Χριστό, που είναι ο Κτίστης όλων των όντων, ασωμάτων και σωματικών, δηλαδή ορατών και αοράτων.

41. Así como cuanta más lluvia cae sobre la tierra, más la ablanda; así también el santo nombre de Cristo, cuanto más lo llamamos y más frecuente lo invocamos, más ablanda la tierra de nuestro corazón, y lo llena de alegría y gozo.

41. Όπως η βροχή όσο περισσότερο πέφτει πάνω στη γη, τόσο την μαλακώνει, έτσι και τη γη της καρδιάς μας χαροποιεί και ευφραίνει το άγιο όνομα του Χριστού, όσο περισσότερο το φωνάζουμε και όσο συχνότερα το επικαλούμαστε.

42. Es bueno, pues, que los inexpertos sepan también esto, que los enemigos incorpóreos e invisibles que desean nuestro mal y son sabios al perjudicarnos, muy activos y veloces, ligeros y expertos en la guerra, desde los tiempos de Adán hasta el presente; no podrán ser vencidos de ninguna manera por nosotros, los seres corpóreos, pesados y empujados hacia la tierra por el cuerpo, el pensamiento y la razón, si no es por medio de la perpetua nipsis del nus y de la invocación a Jesús Cristo, el Dios y Creador nuestro. Y para aquellos que aún son inexpertos, que sea lo anterior, es decir, la oración de Jesús, el estímulo para probar y conocer el bien. Pero para los expertos el modo perfecto y mejor maestro es la praxis, la prueba, el alivio y el descanso (espiritual) que da el bien.

42. Είναι καλό λοιπόν να γνωρίζουν οι άπειροι ότι, εμείς οι παχείς που κλίνομε στη γη και με το σώμα μας και με το φρόνημά μας, έχομε εχθρούς ασώματους και αόρατους, που θέλουν το κακό μας και ξέρουν καλά την τέχνη να μας κακοποιήσουν και είναι δραστήριοι και ευκίνητοι και εμπειροπόλεμοι από τα χρόνια του Αδάμ και μέχρι τώρα και δεν έχομε άλλον τρόπο να τους νικήσομε παρά μόνο με την ακατάπαυστη νήψη του νου και την επίκληση του Ιησού Χριστού του Θεού και Δημιουργού μας. Και για εκείνους που είναι ακόμη άπειροι, ας είναι τα παραπάνω, δηλ. η ευχή του Ιησού Χριστού και η προτροπή να δοκιμάσουν και να γνωρίσουν το καλό. Για όσους όμως έχουν πείρα, η πράξη και η δοκιμασία και η ανάπαυση που δίνει το καλό, είναι άριστος τρόπος και δάσκαλος.

43. El niño como es sin mala astucia, por lo tanto inocente, cuando ve un charlatán que hace figuras, se deja seducir y lo sigue sin malicia; así también nuestra psique que es simple y buena, de tal modo creada por su bondadoso Soberano, goza de los asaltos del diablo que presenta fantasías engañosas. Así es engañada y corre detrás del mal, creyendo que es bueno... Y así la psique mezcla sus propios loyismí con la fantasía del asalto demoníaco; por ejemplo, el rostro de una bella mujer o de cualquiera otra cosa absolutamente prohibida por los mandamientos de Cristo. Quiere hacer realidad lo que le pareció bello con su fantasía; y entonces, al consentir, realiza también con el cuerpo aquel pecado que vio con su nus, con consecuencia su propia condenación.

43. Το μικρό, δηλαδή το απονήρευτο παιδί, όταν βλέπει κάποιον που κάνει θεατρικά τεχνάσματα, ευχαριστείται και τον ακολουθεί από ακακία. Έτσι και η ψυχή μας, επειδή είναι απλή και αγαθή, γιατί έτσι πλάστηκε από τον αγαθό Κύριο, ευχαριστείται από τις προσβολές του διαβόλου που παριστάνει ψευδείς φαντασίες. Και έτσι εξαπατάται και τρέχει προς το κακό σαν να ήταν καλό, όπως η περιστέρα τρέχει πίσω από τον εχθρό των παιδιών της. Ανακατώνει η ψυχή τους λογισμούς της με τη φαντασία της δαιμονικής προσβολής, λ.χ. ένα πρόσωπο γυναίκας ωραίας, ή κάτι άλλο που απαγορεύεται τελείως από τις εντολές του Χριστού. Θέλει να κάνει πραγματικότητα ό,τι ωραίο είδε στην φαντασία της. Και τότε αφού δώσει τη συγκατάθεσή της, πραγματοποιεί και με το σώμα εκείνη την αμαρτία που είδε με το νου της, με συνέπεια την ίδια της την κατάκριση.

44. Éste es el arte y el proceso del astuto maligno, y con estas flechas envenena la psique. Por esto no es seguro dejar entrar los loyismí en nuestro corazón, antes que el nus adquiera gran experiencia de la guerra, sobre todo al principio, nuestra psique goza todavía de los asaltos y efectos demoníacos, porque encuentra placer en ellos y los sigue. Sin embargo, es necesario sólo tomar conciencia, conocerlos y eliminarlos al instante, al surgir el asalto. Pero cuando el nus, habiendo estado largo tiempo en esta maravillosa obra, se haya ejercitado, haya entendido bien y se le ha hecho estable la costumbre del verdadero conocimiento de los loyismí, y como dice el profeta, para poder capturar fácilmente las pequeñas zorras (Cant 2, 15), entonces deberemos dejarlos que vengan, controlarlos y expulsarlos.

44. Αυτή είναι η τέχνη του πονηρού, και με αυτά τα βέλη δηλητηριάζει την ψυχή. Γι’ αυτό δεν είναι ασφαλές, πριν αποκτήσει ο νους μεγάλη πολεμική πείρα, να αφήνει τους λογισμούς να μπαίνουν μέσα στην καρδιά μας και μάλιστα στην αρχή, επειδή ακόμη η ψυχή μας ευχαριστείται στις δαιμονικές προσβολές και τις ακολουθεί. Αλλά πρέπει μόνο να τους εννοεί και να τους κόβει μόλις φανούν και την προσβάλλουν. Όταν ο νους πολυκαιρίσει σ’ αυτό το θαυμαστό έργο και εξασκηθεί και εννοήσει καλά και του γίνει σταθερή συνήθεια ο πόλεμος και η αληθινή γνώση των λογισμών του, κι όταν μπορεί, όπως λέει ο προφήτης, εύκολα να πιάνει τις νεαρές αλεπούδες(28), τότε με προσοχή και επιμέλεια, πρέπει να τους αφήνει να έρχονται και να τους ελέγχει.

45. Así como es imposible que por un mismo tubo pasen el fuego y el agua, de la misma manera es imposible que el pecado entre en nuestro corazón, si antes no golpeó a la puerta del corazón mediante el asalto de una fantasía pecadora.

45. Όπως είναι αδύνατο μέσα από τον ίδιο σωλήνα να περάσουν φωτιά και νερό μαζί, έτσι είναι αδύνατο να μπει η αμαρτία μέσα στην καρδιά μας, αν δεν χτυπήσει πρώτα την πόρτα της καρδιάς με προσβολή μιας αμαρτωλής φαντασίας.

46. En principio se produce el asalto del pensamiento malo; en segundo lugar la combinación, cuando se mezclan nuestros loyismí y los demoníacos; en tercer lugar, el consentimiento, cuando nuestros loyismí se acoplan, co-meditan y asocian con los demoníacos para cometer el mal; en cuarto lugar, está la acción sensible, es decir, el pecado. Si el nus pone atención con la nipsis, y por medio del rechazo y de la invocación del Señor Jesús expulsa el asalto desde su aparición, entonces los siguientes (combinación, consentimiento y pecado) quedan tardíos, vanos y alejados. Pues el maligno astuto demonio, siendo un nus incorpóreo, no puede engañar a las psiques más que por medio de la fantasía, imaginación y de los loyismí. Y en lo que concierne al asalto, David dice: cada mañana yo mataba todos los pecadores de la tierra (Sal 100,8). Sobre el consentimiento y la alianza, el gran Moisés dice: no harás una alianza con ellos, no los consentirás para que no te hagan pecar. (Ex 23, 32).

46. Πρώτα- πρώτα, υπάρχει η προσβολή της κακής σκέψεως. Δεύτερο, ο συνδυασμός, όταν ανακατώνονται οι δικοί μας και οι δαιμονικοί λογισμοί. Τρίτο, η συγκατάθεση, όταν οι λογισμοί μας συσκέπτονται με τους δαιμονικούς λογισμούς για να διαπράξουν το κακό. Τέταρτο είναι η αισθητή πράξη, δηλαδή η αμαρτία. Αν λοιπόν ο νους προσέχει με νήψη, και με την αντίρρηση και με την επίκληση του Κυρίου Ιησού φυγαδεύει την προσβολή μόλις αναφανεί, τότε τα επόμενα (συνδυασμός, συγκατάθεση, αμαρτία) μένουν αργά. Ο πονηρός δαίμονας επειδή είναι ασώματος νους, δεν μπορεί διαφορετικά να πλανήσει τις ψυχές, παρά με την φαντασία και τους λογισμούς. Για την προσβολή ο Δαβίδ λέει: «Κάθε πρωί σκότωνα όλους τους αμαρτωλούς της γης»(29). Και ο μέγας Μωυσής λέει για την συγκατάθεση: «Δεν θα δώσεις την συγκατάθεσή σου σ’ αυτούς, για να μη σε κάνουν και αμαρτήσεις»(30).

47. El nus se entrelaza invisiblemente y combate, es decir, el nus demoníaco (el demonio) con el nuestro. Por ello, es necesario invocar en cada momento a Cristo, para que ahuyente al nus demoníaco y nos dé la victoria, ya que es filántropo, amigo de los hombres.

47. Νους με νου συμπλέκεται αόρατα και πολεμά, δηλαδή ο δαιμονικός νους με το δικό μας. Και γι’ αυτό είναι ανάγκη κάθε στιγμή να φωνάζομε προς τον Χριστό, να διώξει τον δαιμονικό νου και να μας δώσει τη νίκη ως φιλάνθρωπος.

48. La hisijía¹ o hesyquía del corazón es como la persona que tiene en sus manos un espejo y lo mira continuamente, esto tenlo como ejemplo. Entonces estarás viendo aquellas cosas buenas y malas que se están pintando inteligiblemente en tu corazón.

48. Υπόδειγμα της ησυχίας της καρδιάς να έχεις εκείνον που κρατεί στο χέρι του καθρέφτη και βλέπει μέσα σ’ αυτόν αδιάκοπα. Και τότε θα βλέπεις εκείνα που ζωγραφίζονται νοερά μέσα στην καρδιά σου, τόσο τα πονηρά όσο και τα αγαθά.

49. Mira y vela por que no exista en tu corazón ningún loyismós, ni irracional ni racional, para que reconozcas fácilmente a los filisteos, es decir, a los hijos primogénitos de los egipcios, (egipcios y filisteos, pueblos enemigos de Israel, son los tipos espirituales de los demonios, de sus asaltos y sugestiones).

49. Κοίταξε να μην έχεις κανένα λογισμό στην καρδιά σου, ούτε παράλογο ούτε εύλογο, για να αναγνωρίζεις εύκολα τους αλλόφυλους, δηλαδή τους πρωτότοκους γιους των Αιγυπτίων.

50. Qué virtud buena y suave, luminosa y dulcísima, magnífica, espléndida y bella es la nipsis, cuando por Ti, Cristo Dios, el nus entra en el camino bueno y cuando el nus vigilante del hombre la ejercita con gran humildad. En efecto, distiende sus ramas hacia el mar y hacia el abismo de la contemplación, y sus brotes hasta los ríos de los suaves y divinos misterios, (Sal 79, 12); riega con agua y calma la sed del nus, sediento y quemado durante mucho tiempo por la sal de la impiedad de los astutos demoníacos loyismí, y por la actitud malévola de la carne, que es la muerte (Rom 8,6-8).

50. Πόσο ωφέλιμη και τερπνή, φωτεινή και γλυκύτατη, πανέμορφη, λαμπρή και ωραία αρετή είναι η νήψη, όταν από Σένα Χριστέ μπαίνει σε καλό δρόμο και όταν ο άγρυπνος νους του ανθρώπου την ασκεί με μεγάλη ταπείνωση. Απλώνει μέχρι την θάλασσα και μέχρι την άβυσσο των θεωριών τα κλήματά της και μέχρι των τερπνών και θείων μυστηρίων τα βλαστάρια της(31). Ποτίζει το νου που από πολύ καιρό τον έχει κατακάψει η ασέβεια με την αρμύρα των πονηρών δαιμονικών λογισμών και το εχθρικό σαρκικό φρόνημα, το οποίο είναι θάνατος(32).

51. La nipsis se asemeja a la escalera de Jacob, en la que encima está el Dios y por la que trepan los ángeles (Gén 28, 12). Porque ella quita todo mal de nosotros, ya que elimina la charlatanería, la maledicencia, la calumnia y toda la serie de pecados sensibles, no soportando, siquiera por un instante, ser privada, por todas estas cosas, de su propia dulzura.

51. Η νήψη μοιάζει με την κλίμακα του Ιακώβ, πάνω στην οποία μένει ο Θεός και ανεβαίνουν οι Άγγελοι(33). Γιατί αφανίζει και καταστρέφει από την ψυχή μας κάθε κακό. Αυτή κόβει την πολυλογία, την κακολογία εναντίον των άλλων, την κατάκριση και όλο τον κατάλογο των αισθητών αμαρτημάτων, γιατί δεν ανέχεται ούτε για μια στιγμή να στερηθεί εξαιτίας τους την δική της γλυκύτητα.

52. La nipsis, hermanos míos, ejercitémosla de buena gana. Y en sus alturas, con diania (mente, cerebro) clara, volando con la jaris (gracia, energía increada) de Cristo Dios, reflexionemos y consideremos nuestros pecados y nuestra vida pasada. Así, sintiendo contrición y humildad con el recuerdo de nuestros pecados, tendremos la ayuda incesante de Jesús Cristo nuestro Dios, en la guerra invisible. Pues, cuando seamos privados de la ayuda de Jesús a causa de la soberbia, de la vanagloria y de la egolatría, no alcanzaremos la catarsis, la pureza y la claridad del corazón, por la que Dios se da a conocer al hombre; porque la causa para que veamos a Dios es la catarsis, la pureza y la claridad del corazón, según la promesa: Bienaventurados los sanos, puros y claros del corazón, o los que han hecho la catarsis, la sanación y la limpieza de su corazón de cada mancha del pecado, porque ellos contemplarán y verán a Dios (Mt 5,8).

52. Την νήψη, αδελφοί μου, ας την ασκούμε με προθυμία. Και στα ύψη της με καθαρή διάνοια πετώντας με την χάρη του Ιησού Χριστού, ας αναλογιζόμαστε τα αμαρτήματά μας και τον προηγούμενο βίο μας. Έτσι, νιώθοντας συντριβή και ταπείνωση με την μνήμη των αμαρτιών μας, θα έχομε ακατάπαυστη τη βοήθεια του Ιησού Χριστού του Θεού μας στον αόρατο πόλεμο. Όταν στερηθούμε την βοήθεια του Ιησού από υπερηφάνεια ή κενοδοξία ή φιλαυτία, τότε στερούμαστε και την καθαρότητα της καρδιάς, με την οποία φανερώνεται ο Θεός στον άνθρωπο. επειδή η αιτία να δούμε το Θεό, σύμφωνα με την υπόσχεση του Κυρίου(34), είναι η καθαρότητα της καρδιάς.

(continúa la 2ª parte de 53-103)

¹ Ἡσυχία Hisijía o hesyquía: en general es tranquilidad, serenidad, calma, silencio interior y exterior. Ἡσυχία (hisijía), en la tradición ortodoxa como término ascético-teológico, principalmente es la paz del corazón, el estado del nus en serenidad sin perturbaciones ni molestias, permanencia en Dios, la liberación del corazón de los loyismí pensamientos, logos, ideas y fantasías y la liberación de los pazos influenciados por el ambiente, de manera que permanezca en Dios. Es vivencia, experiencia interior y no se relaciona necesariamente con las condiciones exteriores. La hisijía es el único camino por el que el hombre llega a la zéosis o al semejanza. La hisijía del cuerpo es el ayudante para llegar el hombre a la noerá hisijía (espiritual del nus y del corazón).

San Simeón el Nuevo Teólogo dice: «Hisijía es estado imperturbable del nus y del corazón, serenidad, libertad y gozo de la psique, base sin olas, contemplación de la luz, rapto del nus, homilía ilustre y clara hacia Dios, ojo vigilante sin dormir, oración noerá o del corazón, asimilación y unión con Dios y finalmente zéosis y descanso sin dolor de los grandes dolores de la ascesis».

Hablando sobre la nipsis ortodoxa, entendemos alerta, atención y prontitud del hombre en mantener y tener su nus limpio y liberado de distintos loyismí e imágenes que mortifican su libertad interior y su limpieza separándole de su comunión y conexión con Dios, que consiste en la gnosis (increada) de Dios. Esta nipsis se califica de los Padres de la Iglesia como “santa hisijía”.

Así, pues, hisijía o hesyquía entendemos el método aquel que utiliza todo hombre para unirse con Dios y superar la muerte, que es uno de los mayores problemas del hombre.

Traducido por: χΧ jJ www.logosortodoxo.com (en español)