Πρότυπη πρωτοχριστιανικὴ ἐκκλησία «ἀναδύθηκε» στὸ φῶς στὴν Τουρκία

Γράφει ὁ Νίκος Χειλαδάκης,

Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

Τὴν πολὺ σημαντικὴ μὲ μεγάλη θρησκευτικὴ σημασία ἀνακάλυψη μιᾶς πρότυπης πρωτοχριστιανικῆς ἐκκλησίας κατὰ τὴν περίοδο τῆς πρώτης ἐξάπλωσης τοῦ χριστιανισμοῦ στὴν Μικρὰ Ἀσία, ἔκανε γνωστὴ μὲ σχετικὸ ἀποκαλυπτικὸ δημοσίευμα ἡ τουρκικὴ ἐφημερίδα, Cumhuriyet. Τὸ ἐντυπωσιακὸ αὐτὸ γεγονὸς ἔρχεται σὰν ἀκόλουθο μιᾶς σειρᾶς παρόμοιων ἀνακαλύψεων ποὺ σηματοδοτοῦν τὴν ἀνάδυση κυριολεκτικὰ ἀπὸ τὸ σκοτάδι ὅλης τῆς χριστιανικῆς ἑλληνορθόδοξης κληρονομιᾶς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας στὴν σύγχρονη Τουρκία, μὲ ὅτι αὐτὸ μπορεῖ νὰ σημαίνει γιὰ ὅλες τὶς σύγχρονες ἐξελίξεις στὴν εὐρύτερη περιοχή, ὅπου ὁ θρησκευτικὸς παράγοντας ἔχει ἀναδείχνει σὰν βασικὸς παράγοντας  τῶν ἐξελίξεων.

Συγκεκριμένα, ὅπως ἀναφέρεται στὸν τουρκικὸ τύπο, στὴν περιοχὴ τοῦ Eskipazar, τῆς περιφέρειας τοῦ Karabuk, βορειοδυτικά τῆς Κασταμονῆς στὸν εὐρύτερο δυτικὸ Πόντο, ἦρθε στὸ φῶς τῆς δημοσιότητας μιὰ πρωτοχριστιανικὴ ἐκκλησία ποὺ ἀνάγεται στὸν πρῶτο μ. Χριστὸ αἰώνα καὶ ὅπως ἀναφέρεται ὁλοκληρώθηκε τὸν ὄγδοο μ. Χριστὸ αἰώνα στὴν βυζαντινὴ πόλη Ἀδριανούπολη τῆς περιοχῆς. Ἡ ἐκκλησία αὐτή, σύμφωνα πάντα μὲ τὰ ἴδια τὰ τουρκικὰ δημοσιεύματα, εἶναι κοσμημένη μὲ....

χαρακτηριστικὰ βυζαντινὰ ψηφιδωτὰ ποὺ προδίδουν καὶ τὸν ἑλληνορθόδοξο χριστιανικό της χαρακτήρα σὲ μιὰ περιοχὴ ὅπου ὁ χριστιανισμὸς εἶχε ἐπικρατήσει ἀπόλυτα σὲ ὅλη τὴν Μικρὰ Ἀσία καὶ ἔγινε ὁ φάρος τῆς οἰκουμενικῆς του διάστασης σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο. Τὰ ψηφιδωτά τῆς ἐκκλησίας ἔχουν πολὺ μεγάλη ἀρχαιολογικὴ καὶ καλλιτεχνικὴ ἄξια καὶ συγκρίνονται μὲ τὰ περίφημα ψηφιδωτά τῆς ἑλληνιστικῆς περιόδου ποὺ ἀνακαλύφθηκαν στὴν ἑλληνιστικὴ πόλη Zeygma, στὴν περιοχὴ τῆς Ἀντιοχείας. Ὅπως ἀνακοίνωσαν οἱ ἐρευνητές,  Ersin Celikbas ἀρχαιολόγος τοῦ πανεπιστήμιου τοῦ Karabuk καὶ ὁ Vedat Keles τοῦ πανεπιστήμιου τῆς Σαμψούντας, ἡ ἄξια των ψηφιδωτῶν αὐτῶν εἶναι ἀνεκτίμητη καὶ ἦρθαν στὸ φῶς μετὰ ἀπὸ προσεκτικὴ ἐργασία ποὺ ἔχει ἀρχίσει ἀπὸ τὸ 2010 καὶ συνεχίστηκε μέχρι σήμερα.

Σχετικὰ μὲ τὴν ἑλληνορθόδοξη ἐκκλησία, ὅπως ἀναφέρουν οἱ Τοῦρκοι ἐρευνητές, ἀποτελεῖ ἕνα σπάνιο δεῖγμα πρωτοχριστιανικῆς ἐκκλησίας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τὸ κτίσμα τῆς ὁποίας ὁλοκληρώθηκε ὅταν εἶχε ἐπικρατήσει ὁριστικὰ ὁ χριστιανισμός. Ἕνα ἀπὸ τὰ ψηφιδωτὰ αὐτὰ παριστάνουν τὰ τέσσερα Εὐαγγελία μὲ τὴν χαρακτηριστικὴ παρομοίωση τῶν τεσσάρων παραστάσεων ἀπὸ τὸ ζωικὸ καὶ ἀνθρώπινο βασίλειο, (δηλαδὴ ταῦρος, λέων, ἀετὸς καὶ ἄνθρωπος), ἐνῶ ἕνα ἄλλο ψηφιδωτὸ παριστάνει τὸν παράδεισο καὶ τὸ ἀθάνατο ὕδωρ ποὺ ρέει ἐκεῖ. Ἡ ἀνακοίνωση τῶν Τούρκων ἐρευνητῶν τονίζει τὴν μεγάλη ἄξια τῆς ἀνακάλυψης αὐτῆς τῆς ἑλληνορθόδοξης ἐκκλησίας καὶ πὼς ἐλπίζουν νὰ συνεχιστοῦν οἱ ἀνακαλύψεις γιὰ νὰ ἔρθουν στὸ φῶς καὶ ἄλλα εὐρήματα ἀπὸ τὴν βυζαντινὴ ἐποχὴ στὴν περιοχή, ποὺ ὅπως φαίνεται βρίθει χριστιανικῶν  εὐρημάτων. 

Ἡ ἀνακάλυψη αὐτὴ ἔρχεται μετὰ ἀπὸ μιὰ σειρὰ καὶ ἄλλων ἀνακαλύψεων ἑλληνορθόδοξων εὐρημάτων σὲ ὅλη τὴν Μικρὰ Ἀσία, ὅπως ἡ μεγαλοπρεπὴς ἐκκλησία τῆς Νίκαιας ποὺ βρέθηκε κάτω ἀπὸ τὰ νερὰ τῆς ὁμώνυμης λίμνης, ἡ βυζαντινὴ ἐπισκοπὴ τῆς βυζαντινῆς πόλης Μείζου, κοντὰ στὴν Ἄγκυρα μὲ περίτεχνο ναὸ βυζαντινοῦ ρυθμοῦ τύπου Ἁγίας Σοφίας, σταθμὸς τῶν προσκυνητῶν ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη πρὸς τὰ Ἱεροσόλυμα, ἡ ἐκκλησία τῆς Παναγίας τῆς Κυζίκου, τὸ μοναστήρι τῆς Ἁγίας Σκέπης στὸν Βόσπορο, ἡ χαμένη νῆσος Βόρδονες τῶν Πριγκηπόννησων ὅπου ὑπῆρχε τὸ ἱστορικὸ μοναστήρι τῶν Ἀρμενιακῶν μὲ τὸν τάφο τοῦ Μεγάλου Φωτίου, ἡ ἐκκλησία τῆς Παναγίας τῆς Γαλακτοτροφούσας στὴν Σμύρνη, τὸ κελὶ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στὰ Kilistra τοῦ Ἰκονίου, ὁ ἱστορικὸς ναὸς μὲ τὸ «Μαρτύριο» τῆς Νίκαιας, ἡ μεγάλη χριστιανικὴ ἐπιγραφή, «ΜΝΗΣΤΗΤΗ ΚΕ ΤΩ CΩ ΔΟΥΛΟ CΟΥ» στὸ Ντενιζλὶ τῆς δυτικῆς Μικρᾶς Ἀσίας  ποὺ ἡ ἀποκάλυψη τῆς  προκάλεσε τὸ δέος στοὺς Τούρκους, ὅπως καὶ τὸ ἀπὸ τὸν ἑνδέκατο αἰώνα «Σκήνωμα τῆς Καλόγριας», στὴν κοιλάδα Ihlara τῆς Καππαδοκίας καὶ ἄλλα πολλὰ γιὰ μιὰ ὁλοκληρωμένη παρουσίαση τῶν ὁποίων ἐπιφυλασσόμαστε στὸ μέλλον.

 http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2014/10/blog-post_13.html#more