Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος
(Ματθ. ιδ΄, 14-22)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἶδεν ὁ Ἰησοῦς πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ' αὐτοῖς καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. Ὀψίας δὲ γενομένης προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες·
Ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν· ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κώμας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα. Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν· δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. Οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ· οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. Ὁ δὲ εἶπε· φέρετέ μοι αὐτοὺς ὧδε. Καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρτους, λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. Καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. Οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. Καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους.
Ερμηνεία
Μετά τον θάνατο του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου ο Χριστός αναχωρεί στην έρημο. Αναχωρεί στην έρημο, για να φυλάξει τον εαυτό Του για τον κατάλληλο καιρό του Σταυρού. Δεν είχε έλθει ακόμη η ώρα για το πάθος Του. Ο άλλος Ευαγγελιστής γράφει πως αναχώρησε στην έρημο για να δώσει την ευκαιρία στους μαθητές Του να ξεκουρασθούν (Μάρκ. 6, 31). Ανεχώρησαν σε κάποια έρημο της πόλεως Βηθσαϊδά (Λουκ. 9, 10). Στον χώρο αυτό έκανε το θαυμά των πέντε άρτων.
Οι συνθήκες του θαύματος
Τα αρνητικά δεδομένα είναι περισσότερα απ’ τα θετικά στο θαύμα των πέντε άρτων, γράφει ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος. Ο τόπος ήταν έρημος και δεν υπήρχε κάποια εστία ανεφοδιασμού για τον κόσμο. Η ώρα ήταν περασμένη• «ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν» (Ματθ. 14, 15), του είπαν οι μαθητές. Τα τρόφιμα ήταν ελάχιστα. «Ἡ μὲν ἡμέρα κλίνειν ἤρξατο, καθώς είπε Λουκάς• αὐτοὶ δὲ παρέμειναν ἄσιτοι», δηλαδή η ημέρα τελείωνε, αλλά αυτοί παρέμειναν άσιτοι, σημειώνει ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός. Ο πολύς ο κόσμος είχε αιχμαλωτευθεί απ’ τη διδασκαλία του Χριστού και κανείς δεν τολμούσε να Τον πλησιάσει και να Τον παρακαλέσει για φαγητό. Προσήλθαν όμως οι μαθητές και Του ζήτησαν να τελειώσει τη διδασκαλία, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να ψάξουν να βρουν κάτι να φάνε (οπ.π.). Κατά την Αγία Γραφή «οὐ λιμοκτονήσει Κύριος ψυχὴν δικαίαν» (Παρμ. 10, 3), δηλαδή ο Κύριος δεν θα αφήσει να πεθάνει απ’ την πείνα η ψυχή που είναι δίκαιη. Ο Χριστός είχε αποφασίσει να τους θρέψει με τον παράδοξο αυτό τρόπο, αλλά περίμενε να Του το ζητήσουν, για να μη φανεί πως κάνει θαύματα προς εντυπωσιασμό. Άφησε να πεινάσουν υπερβολικά, προκειμένου να λάβουν μεγαλύτερη αίσθηση του θαύματος.
Άλλες πλευρές του θαύματος
Πριν κάνει το θαύμα προσευχήθηκε στον Πατέρα Του• «ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν» (Ματθ. 14, 19). Εδώ βλέπουμε το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας, δηλαδή ο Χριστός ήταν τέλειος άνθρωπος, γι’ αυτό και προσεύχεται, όπως κάνουν όλοι που έχουν την ανθρώπινη φύση. Μετά προσευχήθηκε στον Πατέρα Του, λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, για να δώσει να καταλάβουν όλοι πως δεν είναι αντίθεος, αλλ’ έχει την προέλευσή Του από τον Θεό «καὶ ὅτι ἴσος ἐστὶ», δηλαδή είναι ίσος με τον Θεό Πατέρα. Ο Μωυσής στην έρημο παρακάλεσε τον Θεό κι έδωσε στους Ισραηλίτες το μάννα ανάλογα με την ανάγκη, που είχαν, όπως κι ο Ηλίας έδωσε στη χήρα γυναίκα στα Σάρεπτα της Σιδώνας το λάδι και το αλεύρι μόνον για τον καιρό του λιμού, ενώ ο Κύριος πολλαπλασίασε τους πέντε άρτους χωρίς φειδώ, με αποτέλεσμα να έχουν περισσεύματα «δώδεκα κοφίνους πλήρεις» (Ματθ. 14, 20).
Στους μαθητές του δίνει τους άρτους, για να τους μοιράσουν στο πλήθος, για να θυμούνται μόνιμα και συνεχώς το θαύμα. Ακόμη τους δίνει τους άρτους, για να μη νομισθεί πως κατά φαντασία θαυματούργησε. Τα περισσεύματα είναι δείγματα ατράνταχτης αλήθειας. Το θαύμα των πέντε άρτων είναι σύμβολο και της θείας Ευχαριστίας. Η θεία Ευχαριστία είναι ο ουράνιος άρτος των ανθρώπων. Ακόμη μπορεί οι άρτοι να συμβολίζουν και τα πολλά χαρίσματα του άγιου Πνεύματος. Ο Κύριος τρέφει τον λαό Του και την Εκκλησία Του με τον εαυτό Του. Ο Χριστός είναι ο ζωοποιός άρτος.
Το κοινωνικό πρόβλημα
Πολλοί διαβάζοντας το θαύμα των πέντε άρτων ίσως κάνουν σκέψεις πως ο Χριστός πρέπει να λύσει το κοινωνικό πρόβλημα των ανθρώπων, που συνδέεται με τις βιοποριστικές τους ανάγκες κατά τρόπο μαγικό. Κάπως έτσι πίστευαν και οι άνθρωποι της εποχής Του (Ἰω. 6, 26). Νόμιζαν πως ο Χριστός θα έκανε κάθε μέρα το ίδιο θαύμα και θα τους απάλλασσε από την εργασία. Ο Χριστός δεν περιφρονεί τα υλικά αγαθά, αλλά τα ιεραρχεί. Πρώτα είναι η βρώση η μένουσα (6,27) και μετά η πρόσκαιρη. Πρώτα βάζει την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου και μετά τα υλικά αγαθά. Η αγχώδης μέριμνα κι η επίμονη προσπάθεια για την απόκτηση των αγαθών που παρέρχονται, είναι καταδικαστέες απ’ τον Χριστό.
Η Εκκλησία ενδιαφέρεται το ίδιο για τις υλικές ανάγκες του ανθρώπου, αλλά βάζει μια σειρά στις απαιτήσεις μας. Δεν πρέπει ποτέ να προηγούνται των πνευματικών ενδιαφερόντων μας τα υλικά. Πρώτα δίδαξε ο Χριστός τον όχλο και μετά τους έδωσε ψωμί να φάνε. Τον άνθρωπο οφείλει να τον διακατέχει η αγωνία μήπως χάσει τον σύνδεσμο του με τον Χριστό, που είναι ο ζωοποιός άρτος κι όχι η επιθυμία να αποκτήσει πολλά εφήμερα αγαθά.
Αγαπητοί αδελφοί, να θεωρούμε τον εαυτό μας πλούσιο, όταν αρκούμεθα στα αναγκαία κι έχουμε τον Χριστό επιούσιο άρτο στη ζωή μας. Τότε όντως είμαστε πλούσιοι. Αμήν.
https://paraklisi.blogspot.gr/2017/07/blog-post_671.html#more
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου