Αἵρεσις: ὁ ἐσωτερικός ἐχθρός τῆς Ἐκκλησίας .π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος

Σειρά τριών,πάντοτε επίκαιρων, απομαγνητοφωνημένων ομιλιών 

του μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου Περί αιρέσεων 

Ὁμιλία 1η - ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΑΙΡΕΣΕΩΝ 

Αἵρεσις: ὁ ἐσωτερικός ἐχθρός τῆς Ἐκκλησίας 

Ἐπειδή στίς μέρες μας, ἀγαπητοί μου, ὅπως λέγει ἐκεῖ ἕνας ψαλμικός στίχος, πολλοί «μονιοὶ ἄγριοι»[Ψαλμ.79,14:« ἐλυμήνατο αὐτὴν ὗς ἐκ δρυμοῦ, καὶ μονιὸς ἄγριος κατενεμήσατο αὐτήν»], δηλαδή ἀγριογούρουνα, λυμαίνονται τήν χριστοφυτευθεῖσα ἄμπελο τῆς Ἐκκλησίας μέ τίς αἱρέσεις τους, καλό θά ἦταν αὐτές οἱ τρεῖς ὁμιλίες μας νά ἀφιερωθοῦν εἰς τό μεγάλο αὐτό θέμα τῶν αἱρετικῶν, τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἐχθροί εἶναι ἐσωτερικοί. Διότι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀσκοῦν διωγμόν ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐχθροί ἐξωτερικοί· ἐκεῖνοι ὅμως οἱ ὁποῖοι μετέρχονται τήν αἵρεσιν, αὐτοί εἶναι ἐχθροί ἐσωτερικοί. 

Οὐδέποτε ἡ Ἐκκλησία ἐφοβήθη τούς διωγμούς τούς ἐξωτερικούς· ἀντιθέτως, μέ τούς ἐξωτερικούς διωγμούς, ἐλαμπρύνθη, ἐμεγαλύνθη, καί ἀνεδείχθησαν Ἥρωες καί Ἅγιοι καί Μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι ἐστόλισαν τήν Ἐκκλησία μέ πορφυροῦν ἔνδυμα, πού εἶναι τά αἵματά τους. Ἐκεῖνο πού φοβήθηκε ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ αἵρεσις, εἶναι ὁ ἐσωτερικός ἐχθρός· καί ἀκριβῶς ἐκεῖ κινεῖται μέ κάθε τρόπο, διά νά ἀπομακρύνη κάθε αἱρετική διδασκαλία καί κάθε αἱρετικόν ἄνθρωπον. 

Οἱ ἀντιξοότητες εἰς τό ἔργον τῆς Ἐκκλησίας 

Ὅταν ἱδρύθη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἐπί τῆς γῆς, δέν ἐγκατεστάθη, ὅπως εἶναι γνωστόν ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική μας Ἱστορία, δέν ἐγκατεστάθη ἐπί φιλικοῦ ἐδάφους· ὁ χῶρος ἐπί τοῦ ὁποίου ἐγκατεστάθη ἦτο ἐχθρικός. 

Ἡ γῆ, ὅπως εἶναι γνωστό, μέ τήν πτῶσι τῶν πρωτοπλάστων κατέστη δαιμονοκρατουμένη. Ὁ «θεός τοῦ κόσμου τούτου»[βλ. Ιω.12,31 «νῦν κρίσις ἐστὶ τοῦ κόσμου τούτου, νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω» και 16,11 «περὶ δὲ κρίσεως, ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου κέκριται»]  , ὁ Διάβολος, εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μέ τήν πτῶσι τῶν πρωτοπλάστων δέν κατέκτησε μόνον αὐτούς, ἀλλά κατέκτησε καί τήν γῆν. 

Ὅταν λέμε ὅτι «κατέκτησε», δέν ἐννοοῦμε ὅτι ὁ κύριος τοῦ αἰῶνος τούτου ἦτο ὁ Διάβολος· κύριος παραμένει πάντοτε, ἀγαπητοί μου, ὁ Θεός· ἀλλά ἐννοοῦμε ὅτι ἐπέτρεψε ὁ Θεός στόν Διάβολο νά ἀσκῆ τήν ἐπιρροή του ἐπί τῶν ἀνθρώπων καί ἐπί τῆς ἀλόγου κτίσεως. Ἔτσι οἱ ἄνθρωποι μποροῦσαν πάρα πολύ εὔκολα νά γίνουν ὄργανά του, καί μέ τόν τρόπον αὐτόν νά πολεμήση ὁ Διάβολος τήν Ἐκκλησία. 

Βεβαίως, ὅταν ἐνεφανίσθη ἡ Ἐκκλησία, ὁ Διάβολος συνετρίβη· συνετρίβη ἐπί τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Τά θέματα πού ἐκάναμε ἔδειξαν αὐτό, ὅτι ὁ Διάβολος ἐκεῖ ἐνικήθη, εἰς τόν Σταυρόν καί εἰς τόν Ἅδην. Ὅμως ἀφέθη νά δρᾶ, ὄχι ἀνεξελέγκτως, ἀλλά ἀφέθη νά δρᾶ ἕως ὅτου τελειώση ἡ Ἱστορία τοῦ κόσμου.

Ἡ δαιμονική μέθοδος τῆς νοθείας 

Καί τώρα ὁ Διάβολος, ὅταν εἶδε ὅτι πλέον ἡ ἰσχύς του κυριολεκτικά κατερρακώθη μέ τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ, ἄρχισε νά πολεμᾶ τήν Ἐκκλησία μέ μίαν νέαν μέθοδον, μέ τήν μέθοδον τῆς νοθείας. Δέν ἔρχεται νά πῆ ὅτι ὁ Χριστός δέν εἶναι τίποτε· γιατί ἐνικήθη· ἔρχεται ὅμως νά μιλήση μέ τήν γλῶσσα τῆς νοθείας καί νά πῆ: «Ναί, βεβαίως! ἐγώ δέχομαι τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Βεβαίως! Ἀλλά, ξέρετε, ὁ Ἰησοῦς Χριστός –σπουδαῖος ἄνθρωπος!– ἀλλά... δέν εἶναι Θεός.»! Ἤ τό ἄλλο: «Βεβαίως! εἶναι Θεός!... Ἀλλά δέν ἔγινε ἄνθρωπος · ἤτανε φαινομενικά ἄνθρωπος.»! Καί οὕτω καθ’ ἑξῆς. Δηλαδή μέ κάθε τρόπο ἐπιδιώκει νά δημιουργήση ὁ Διάβολος μίαν ἀπόκλισιν ἀπό τήν ἀλήθεια. Κι αὐτή ἡ ἀπόκλισις ἀπό τήν ἀλήθεια λέγεται «αἵρεσις». 

Ἡ αἵρεσις εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην 

Ὁ Κύριος μᾶς εἰδοποίησε γιά τό θέμα αὐτό πού θά δημιουργοῦσε ὁ Διάβολος. Σημειώσατε ὅτι δέν ὑφίστατο θέμα αἱρέσεως πρό Χριστοῦ. Ἄν θά ἀνοίξετε τήν Παλαιά Διαθήκη, οὐδέποτε θά ἰδῆτε πουθενά νά ὑπάρχη αἵρεσις. Ὅ,τι πιστεύουν οἱ Ἑβραῖοι, εἶναι βεβαίως ἡ πίστις αὐτή πού συμπίπτει μέ τά γεωγραφικά τους ὅρια· εἶναι ἡ πίστις τῶν Ἑβραίων. Οὐδείς ποτέ ἐσκέφθη νά ἀλλοιώση τήν πίστιν τῶν Ἑβραίων. Ποτέ, κανείς. Οὐδέποτε προέκυψε θέμα νοθείας ἤ αἱρέσεως εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη. 

Διά τήν ἀκρίβειαν βεβαίως τοῦ πράγματος, ἐάν διαβάσετε ὅτι ἔχουμε τήν αἵρεσιν τῶν Σαδδουκαίων ἤ τῶν Φαρισαίων, ἐκεῖ δέν πρόκειται περί αἱρέσεως μέ τήν τρέχουσα ἔννοια τῆς λέξεως. Ἤ μᾶλλον καί πρόκειται καί δέν πρόκειται· διότι οἱ Σαδδουκαῖοι δέν ἐπίστευαν στήν ἀνάστασι τῶν νεκρῶν, ἐνῶ οἱ Φαρισαῖοι πίστευαν στήν ἀνάστασι τῶν νεκρῶν. Ἀλλά ὅταν ἀναφέρεται ἐκεῖ ἡ αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων ἤ ἡ αἵρεσις τῶν Φαρισαίων, κυρίως ἔχει τήν ἔννοια τῆς μερίδος καί ὄχι τῆς ἀποκλίσεως ἁπλῶς. Τῆς μερίδος. 

Πάντως οὐδέποτε ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀντιμετώπισε τό θέμα τῆς αἱρέσεως. Ἀντιθέτως, ἀφ’ ὅτου ἦρθε ὁ Χριστός, ἔχουμε πλησμονήν αἱρέσεων. Πλησμονή! Σᾶς κάνει ἐντύπωσι αὐτό; Τί σημαίνει; Σημαίνει ὅτι ὁ Διάβολος δέν εἶχε τίποτε τό ἰδιαίτερο νά πολεμήση στήν Παλαιάν Διαθήκη· ἔχει ὅμως νά πολεμήση στήν Καινήν Διαθήκη. Καί ἔρχεται τώρα νά δημιουργήση τήν αἵρεσιν. 

Ἡ παραβολή τῶν ζιζανίων δηλωτική τῆς παρουσίας τῶν αἱρέσεων 

Ὁ Κύριος, σᾶς εἶπα, μᾶς εἰδοποίησε· διά πολλῶν μᾶς εἰδοποίησε. Κάποτε ἀνέφερε μία παραβολή, πού ἐκεῖ ἤθελε νά δείξη χαρακτηριστικά τήν παρουσία τῶν αἱρέσεων, μόλις Ἐκεῖνος θά ἔφευγε ἀπό τόν κόσμον αὐτόν. Καί εἶπε τήν παραβολή τῶν ζιζαν ίων. 

«Κάποιος ἄνθρωπος», λέγει, «ἔσπειρε καλόν σπόρο στό χωράφι του. Ὅταν ἦρ θε ὁ καιρός νά φυτρώση τό σιτάρι, ἀντελήφθησαν οἱ ἄνθρωποί του, αὐτοί δηλαδή πού τούς ἔστειλε μέ τόν καλό σπόρο νά σπείρουν τό χωράφι του, οἱ ἐργάται του, οἱ γεωργοί του, ἀντελήφθησαν ὅτι στό χωράφι μέσα εἶχαν φυτρώσει καί ζιζάνια. Καί λέγουν εἰς τόν Κύριον: ‘’Ὁ σπόρος πού μᾶς ἔδωκες, Κύριε, καλός δέν ἦταν; πῶς ἔγινε καί φύτρωσαν ζιζάνια;’’. Τήν ἀπορία τους αὐτή τήν ἐξηγεῖ ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ χωραφιοῦ· καί λέγει: ‘’Ὁ σπόρος πού σᾶς ἔδωσα βεβαίως ἦτο καλός · ἀλλά τήν νύχτα, ὅταν ἐσεῖς πήγατε νά κοιμηθῆτε, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κοιμῶνται, ἐχθρός ἄνθρωπος πῆγε καί ἔσπειρε ζιζάνια μέσα στό χωράφι, ἔρριξε σπόρον ζιζανίων. Ὅταν ἐφύτρωσε ὁ σῖτος, ἐφύτρωσαν καί τά ζιζάνια. Αὐτό εἶναι ὅλο’’. Τοῦ λέγουν τότε οἱ γεωργοί: ‘’Νά πᾶμε νά ξερριζώσουμε ἀπό μέσα τά ζιζάνια’’. Καί λέγει ὁ Κύριος: ‘’Ὄχ ι · ἀφῆστε τα νά συναυξάνουν. Θά ’ρ θη ἡ ὥρα, πού θά γίνη αὐτό τό χώρισμα. Τότε θά γίνη, ὅταν θά ἔλθη ὁ καιρός, πού τό σιτάρι θά μπῆ στήν ἀποθήκη καί τά ζιζάνια θά συναχθοῦν καί θά μποῦν μέσα στό καμίνι τοῦ πυρός’’»[Ματθ.13,24-30]. 

Αὐτήν τήν παραβολή εἶπε ὁ Κύριος. Καί πῶς εἶπε; «Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν...» . Σέ ποιόν χῶρον νοεῖται ἐδῶ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ; Εἰς τόν παρόντα κόσμον. Ἡ στρατευομένη Ἐκκλησία νοεῖται ὅταν εἶπε «ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Βλέπετε ὅτι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία ἡ στρατευομένη ἐδῶ ἐπί τῆς γῆς; 

Καί ρωτήθηκε ἀπό τούς Μαθητάς Του ποία ἔννοια εἶχε αὐτή ἡ παραβολή. Καί ὁ Κύριος ἀπήντησε: «Ὁ σπείρων τὸ καλὸν σπέρμα ἐστὶν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου». Ἐγώ εἶμαι ἐκεῖνος πού σπέρνω τό καλό τό σπέρμα · «ὁ δὲ ἀγρός ἐστιν ὁ κόσμος». Ποιός εἶναι τό χωράφι; Εἶναι ὁ κόσμος. «τὸ δὲ καλὸν σπέρμα, οὗτοί εἰσιν οἱ υἱοὶ τῆς βασιλείας.», τό καλό τό σπέρμα, λέγει, εἶναι οἱ υἱοί τῆς βασιλείας. 

Προσέξτε ἐδῶ κάτι παρακαλῶ. Δέν λέγει «ὁ λόγος μου», ἀλλά λέγει «οἱ υἱοὶ τῆς βασιλείας». Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο· εἶναι πάρα πολύ σημαντικό. Σέ ἄλλη παραβολή παρομοιάζει τόν σπόρο μέ τόν λόγο Του· «ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ...» . Καί ποιός εἶναι αὐτός ὁ σπόρος; Εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος τό ἑρμηνεύει. Ἐδῶ ποιός εἶναι ὁ σπόρος ὁ καλός ; Οἱ «υἱοὶ τῆς βασιλείας», δηλαδή οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ. 

»τὰ δὲ ζιζάνιά εἰσιν οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ». Τά ζιζάνια δέν λέγει ὅτι εἶναι ἡ αἵρεσις, ὁ κακός λόγος· ἀλλά τί; εἶναι οἱ αἱρετικοί ἤ οἱ διεφθαρμένοι ἄνθρωποι. Ἔχει σημασία αὐτό. «ὁ δὲ ἐχθρὸς ὁ σπείρας αὐτά ἐστιν ὁ διάβολος», ὁ ἐχθρός δέ πού τά ἔσπειρε εἶναι ὁ Διάβολος. Σαφῶς λοιπόν· ὁ Διάβολος. «ὁ δὲ θερισμὸς συντέλεια τοῦ αἰῶνός ἐστιν». Τί εἶναι ὁ θερισμός; Εἶναι τό τέλος τοῦ αἰῶνος, τό τέλος τῆς Ἱστορίας. «οἱ δὲ θερισταὶ ἄγγελοί εἰσιν». Ποιοί εἶναι ἐκεῖνοι πού θά θερίσουν; Εἶναι οἱ Ἄγγελοι. Καί ἀλλοῦ μᾶς εἶπε ὁ Κύριος ὅτι θά ἀποστείλη τούς Ἀγγέλους στά τέσσερα πέρατα τῆς οἰκουμένης, διά νά συλλέξουν τούς ἐκλεκτούς  . 

»ὥσπερ οὖν συλλέγεται τὰ ζιζάνια καὶ πυρὶ κατακαίεται, οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος τούτου». Πῶς μαζεύουμε τά ζιζάνια καί τά βάζουμε στό καμίνι; Ἔτσι θά εἶναι, λέει, ὅταν θά τελειώση ὁ κόσμος αὐτός. 

»ἀποστελεῖ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ, καὶ συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα τὰ σκάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν.» Ὥστε λοιπόν τό σκάνδαλον καί ἡ ἀνομία εἶναι ἡ αἵρεσις καί ὁ διεφθαρμένος βίος· εἶναι δύο πράγματα. 

»καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρός», πού εἶναι ἡ Κόλασις· «ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.»  

Ὥστε βλέπουμε λοιπόν, ἀγαπητοί μου, ὅτι ἐδῶ ὁ Κύριος μᾶς παρουσιάζει τό τί θά γίνη μές στόν κόσμον αὐτόν ἀπό τήν στιγμή πού θ’ ἀρχίση νά σπείρεται ὁ λόγος ὁ δικός Του. Θά ἀρχίσουν νά ὑπάρχουν οἱ εὐσεβεῖς ἄνθρωποι, οἱ δίκαιοι ἄνθρωποι, οἱ εὐλαβεῖς, οἱ πιστοί ἄνθρωποι, οἱ υἱοί τῆς Βασιλείας · θά συνυπάρχουν ὅμως καί οἱ υἱοί τοῦ πονηροῦ, οἱ ὁποῖοι κι αὐτοί θά μποῦνε μέσα στήν Ἐκκλησία, στό αὐτό χωράφι. Θά μποῦνε καί αὐτοί μέσα στήν Ἐκκλησία καί θά δημιουργοῦν προβλήματα, θά δημιουργοῦν ἀντιθέσεις καί ὀξύτητες. 

Ἄλλο αἵρεσις, ἄλλο  αἱρετικός 

Δέν λέγει ἐδῶ γιά τήν αἵρεσι, ἀλλά γιά τόν αἱρετικό· δέν λέγει γιά τήν διαφθορά, ἀλλά γιά τόν διεφθαρμένον ἄνθρωπο· δέν λέγει διά τήν ἀνομίαν, ἀλλά διά «τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν». Καί γιατί λέγει «ἄφετε συναυξάνεσθαι»; Μοιάζει παράξενο. Πῶς ὁ Χριστός, στήν πρότασι τῶν γεωργῶν νά βγάλουν τά ζιζάνια, τούς εἶπε νά τό ἀφήσουν αὐτό τό θέμα καί νά μείνουν τά ζιζάνια ἔτσι, δηλαδή νά μήν πειράξουν τούς σκανδαλοποιούς; Πῶς γίνεται αὐτό; 

Ἐδῶ πρόκειται περί ἀποκοπῆς ἑνός πιστοῦ, ἀσχέτως ἐάν αὐτός παρουσιάζη μία κατάστασι δυσάρεστη, σκανδαλώδη. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν πρέπει ἀμέσως νά ἀποκοπῆ, ἀλλά πρέπει νά περιμένουμε τήν μετάνοιά του. Ἐάν ὅμως δέν ἔλθη ἡ μετάνοιά του, τότε θά ἀποκοπῆ. 

Σέ ἄλλη περίπτωσι βεβαίως μᾶς εἶπεν ὁ Κύριος ὅτι ὀφείλομε νά ἀποκόπτωμε. Ποιά εἶναι αὐτή; Εἶναι καί στήν Παλαιά, ἀλλά ἀνανεοῦται καί εἰς τήν Καινή Διαθήκη· «καὶ ἐξαρεῖτε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν»[Α΄Κορ.5,13· πρβλ.Αριθμ.33,52] , θά βγάλετε τόν πονηρόν ἀπό ἀνάμεσά σας. Ἀκούσατε;... θά τόν βγάλετε τόν πονηρόν ἀπό ἀνάμεσά σας ! 

Ἐδῶ ὅμως πρόκειται περί ἀνθρώπων, πού ἔχομε τήν ἐλπίδα ἴσως κάποτε νά σωθοῦν. Ἐπί παραδείγματι, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πρίν γίνη Ὁ Παῦλος, ἦτο ἕνα σκάνδαλον. Κι ὅμως αὐτό τό σκάνδαλον, αὐτός ὁ ὁποῖος ἦταν διώκτης, ἔγινε μετά ἔνθερμος Ἀπόστολος. 

Περίπτωσις ἀποκοπῆς κυρίως εἶναι καί ὁ θάνατος· νά ἔρθη δηλαδή ὁ Θεός νά κόψη τή ζωή ἑνός σκανδαλοποιοῦ. Δέν τοῦ τήν κόβει ἀμέσως τή ζωή· τόν ἀφήνει. Εἶναι ἐκεῖνο πού πολλές φορές λέμε: «Μά, γιατί αὐτός ὁ ἄνθρωπος νά ζῆ καί νά σκανδαλίζη; Γιατί νά ζῆ ὁ αἱρετικός; Γιατί νά σκορπάη τήν αἵρεσί του ὁ αἱρετικός;». 

Ἀφήνει ὁ Θεός· τόν ἀφήνει γιά μιά μετάνοια· ἤ τοὐλάχιστον γιά νά ἀφαιρέση ἀπό τόν κακόν καί τόν σκανδαλοποιόν τήν δικαιολογία ὅτι δέν εἶχε χρόνο νά μετανοήση. Καί τόν ἀφήνει. Δέν σημαίνει ὅμως μ’ αὐτό ὅτι μές στήν Ἐκκλησία πρέπει νά ὑπάρχη ὁ σκανδαλοποιός καί ὁ αἱρετικός· ἄπαγε τῆς βλασφημίας! Πρόκειται λοιπόν περί τοῦ προσώπου, μήπως καί μετανοήση· ὄχι περί τῆς αἱρέσεως καί τοῦ κακοῦ. Ἀλλοίμονο ἐάν ἐπρόκειτο περί αὐτοῦ. 

Πάντως δέν ἄργησαν, ἀγαπητοί μου, πράγματι, κατά τόν λόγον τοῦ Κυρίου, νά ἀναφανοῦν τά ζιζάνια. Καί ὅπως ὁ Κύριος τό διεμήνυσε, ἔτσι καί ἔγινε. Μάλιστα ἀπό τήν πρᾶξιν τῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τούς Ἀποστόλους τούς ἰδίους –διότι θά ἐπιστρατεύσωμε καί χωρία ἀπό τούς Ἀποστόλους–, θά ἰδοῦμε ὅτι τό πρᾶγμα ἔτσι εἶναι. Δέν ἐννοεῖ ὅτι ὁ αἱρετικός καί ὁ σκανδαλοποιός θά μένουν μέσα στήν Ἐκκλησία. Ὄχι ! 

Εἶναι δυνατή ἡ συνύπαρξις Συναγωγῆς τοῦ Σατανᾶ καί Ἐκκλησίας; 

Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ὁ ὁποῖος εἶναι καί ὁ τελευταῖος ἐκ τῶν δώδεκα Ἀποστόλων εἰς τόν κόσμον αὐτόν, στήν Ἀποκάλυψί του μᾶς ἀναφέρει δυό κατηγορίες αἱρέσεων, ἐκ τῶν ὁποίων προῆλθαν δύο ρεύματα αἱρέσεων. Καί καλόν εἶναι νά γνωρίζωμε τίς κατηγορίες αὐτές, γιά νά ξέρωμε νά κατατάσσωμε καί νά χαρακτηρίζουμε μίαν αἵρεσιν, ἡ ὁποία ἐμφανίζεται εἰς τόν κόσμον, σ’ ὅλη τήν Ἱστορία ἐννοεῖται. 

Ὅπως μᾶς γράφει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψι, ὁ Κύριος ἀποτείνεται εἰς τόν ἄγγελον τῆς Σμύρνης, τόν ἐπίσκοπον τῆς Σμύρνης, καί τοῦ λέγει: «καὶ τὴν βλασφημίαν ἐκ τῶν λεγόντων Ἰουδαίους εἶναι ἑαυτούς, καὶ οὐκ εἰσίν, ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ σατανᾶ» [Αποκ.2,9]. Εἴδατε παρακαλῶ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός πῶς χαρακτηρίζει ἐδῶ μίαν αἵρεσιν; «Συναγωγή τοῦ Σατανᾶ»! Πῶς εἶναι δυνατόν ποτέ νά συνυπάρχη ἡ συναγωγή τοῦ Σατανᾶ μέ τήν Ἐκκλησίαν...! 

Νά ὁ λόγος, ἀμέσως-ἀμέσως, νά μήν παρανοήσωμε τήν παραβολή πού εἶπα προηγουμένως, ν’ ἀφήσωμε δηλαδή τόν αἱρετικό νά ὑπάρχη. Δέν θά πᾶμε νά τόν σκοτώσουμε! Δέν θά πᾶμε νά τοῦ βγάλωμε τά μάτια! ὄχι! Θά τόν ἀφήσουμε τόν ἄνθρωπο. «Μά, λέγει, βρίζει !» Θά τόν κόψωμε ἀπό τήν Ἐκκλησία· δέν θά τόν κόψωμε ἀπό τήν ζωή. Τό καταλάβατε σᾶς παρακαλῶ; Δέν θά τόν βάλωμε ἐπάνω στήν πυρά νά τόν κάψωμε γιατί εἶναι αἱρετικός! Θά τόν ἀφήσουμε. «Μά, βλασφημᾶ!». Ἀφῆστε τον. Θά ἀποκοπῆ ὅμως ἀπό τήν Ἐκκλησίαν. Ἀπό τήν Ἐκκλησία, πάει...! Δέν μπορεῖ νά ὑπάρχη μέσα στήν Ἐκκλησία. 

Λοιπόν, τί λέγει ἐδῶ ὁ Κύριος στήν ἐπιστολήν του αὐτή; «καί τήν βλασφημίαν ἐξ ἐκείνων πού λέγουν ὅτι εἶναι Ἰουδαῖοι, πού δέν εἶναι, ἀλλά εἶναι συναγωγή τοῦ Σατανᾶ». Πῶς τώρα μπορεῖ κάποιος νά χαρακτηρισθῆ ὅτι εἶναι Ἰουδαῖος, καί νά εἶναι ταυτοχρόνως ὁ ἄνθρωπος τῆς συναγωγῆς τοῦ Σατανᾶ; Τί εἶναι ἡ συναγωγή τοῦ Σατανᾶ; Εἶναι ἡ ἐκκλησία τοῦ Σατανᾶ –ἐκ τοῦ «συνάγω»· συναγωγή τοῦ Σατανᾶ. Ποιοί εἶναι αὐτοί οἱ Ἰουδαῖοι; Μέ τό νά εἶναι Ἰουδαῖος κανείς, αὐτομάτως εἶναι καί ἀνήκει εἰς τήν συναγωγή τοῦ Σατανᾶ;... Ὄχι. Ὄχι! Ἀλλά αὐτοί «λέγουν ὅτι εἶναι Ἰουδαῖοι». 

Ἄν αὐτοί ἦσαν πραγματικά Ἰουδαῖοι, δηλαδή κάτω ἀπό τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, θά ἐπίστευαν εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἴσως ἀκόμη νά μήν εἶχε ἔλθη ἡ ὥρα νά πιστεύσουν· θά ἐπίστευαν ὅμως. Δέν θά ἠδύνατο λοιπόν νά χαρακτηρισθοῦν συναγωγή τοῦ Σατανᾶ. Ἀλλά πρόκειται γιά αἱρετικούς οἱ ὁποῖοι, ὅταν ἄκουσαν τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, ἐπίστευσαν εἰς τόν Χριστόν, ἀλλά δέν θέλησαν νά ἀφήσουν καί τό ἰουδαϊκόν πνεῦμα· καί συνεπῶς ἀνέμειξαν Ἰουδαϊσμόν καί Χριστιανισμόν. Ἀπό αὐτήν τήν μεῖξιν προέκυψαν ὁμάδες αἱρετικές, ὅπως εἶναι οἱ Ναζιραῖοι ἤ Ναζωραῖοι, οἱ Ἐ βιωνῖται, οἱ Ἑλκεσαΐται καί ἄλλοι. 

Περί τίνος ἀκριβῶς πρόκειται; 

Γιά νά γίνη κάποιος Χριστιανός πρέπει νά περάση πρῶτα ἀπό τόν Ἰουδαϊσμόν; 

Ὅπως θά γνωρίζετε, στήν ἀρχαϊκή Ἐκκλησία εἶχε προκύψει θέμα περιτομῆς καί εἰδωλοθύτων· κι αὐτό ἐπειδή ὁ Χριστιανισμός κηρύχθηκε σέ χῶρον ἰουδαϊκόν. Ὁ Χριστός σέ Ἰουδαίους ἐκήρυξε, σέ Ἑβραίους. Καί προέκυψε τό ἑξῆς θέμα: Προκειμένου νά ἐξαπλωθῆ τό Εὐαγγέλιον ἔξω ἀπό τά ὅρια τῆς Παλαιστίνης καί οἱ ἐθνικοί νά γίνουν Χριστιανοί, θά ἔπρεπε προηγουμένως νά περιτμηθοῦν ἤ ὄχι; 

Σημειώσατε ὅτι τότε οἱ Χριστιανοί ἐξ Ἑβραίων δέν ἤθελαν νά ἐξαπλωθῆ τό κήρυγμα ἔξω ἀπό τά ὅρια τῆς Παλαιστίνης. Ὅταν ὁ ἀπόστολος Πέτρος παρακαλῶ κλήθηκε εἰς τό σπίτι τοῦ Κορνηλίου καί ἦλθε κι ἐκεῖ ἡ Πεντηκοστή, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, τότε ἐκλήθη σέ ἀπολογία –ξέρετε ποιός;– ὁ ἀπόστολος Πέτρος! Ἀκούσατε;... ὁ ἀπόστολος Πέτρος! Ἐκλήθη σέ ἀπολογία, ὅταν ἐπέστρεψε εἰς τά Ἱεροσόλυμα! Καί τοῦ εἶπαν: «Τί ἀκούσαμε;...». 

Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ζηλωταί... Ὤ, νά φυλάη ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο ἀπό τούς ζηλωτάς! Νά φυλάη ὁ Θεός!... Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερη συμφορά ἀπό τούς ζηλωτάς, ἀγαπητοί μου, ὅλων τῶν αἰώνων καί ὅλων τῶν ἐποχῶν. Πρόκειται περί φανατικῶν ἀνθρώπων καί ὄχι περί ἐκείνων οἱ ὁποῖοι θά ἤθελαν νά διαφυλάξουν ἀκεραίαν τήν Πίστιν. Διότι ἐδῶ ὑπάρχει ἡ ἀπουσία τῆς διακρίσεως. Στόν ζηλωτήν ὑπάρχει ἡ ἀπουσία τῆς διακρίσεως, ὑπάρχει καί ὁ φανατισμός. Εἶναι φοβερόν πρᾶγμα. 

Ἐκάλεσαν λοιπόν, παρακαλῶ, τόν ἀπόστολο Πέτρο –ποιοί;– οἱ πρεσβύτεροι, δηλαδή ἱερεῖς τοῦ ναοῦ καί Φαρισαῖοι πού εἶχαν πιστεύσει εἰς τόν Χριστόν, καί τοῦ λένε: «Τί ἀκοῦμε;... ὅτι ἐπῆγες σέ ἄνδρα ἁμαρτωλόν καί ἐθνικόν, καί τοῦ παρέδωκες τό Εὐαγγέλιον;!...». 

«Ναί» λέει ὁ ἀπόστολος Πέτρος καί τά διηγεῖται ὅλα. Καί τούς λέγει: «Ἦλθε ἡ Πεντηκοστή ὅπως ἦρ θε καί σ’ ἐμᾶς. Κατέβηκε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ἐφωτίσθησαν, ἐλάλουν ξένες γλῶσσες καί ἐπλήσθησαν ἐνθουσιασμοῦ! Καί ποιός εἶμαι ἐγώ», λέει ὁ ἀπόστολος Πέτρος, «πού θά ἐμποδίσω τόν Θεόν νά καταστήση πιστούς ἀνθρώπους καί ἔξω ἀπό τόν Ἰουδαϊσμόν, ἔξω ἀπό τήν Συναγωγήν;... Ποιός εἶμαι ἐγώ;...». Καί τότε παρακαλῶ ἡσύχασαν. 

Θά ἐπαναλάβουν τό ἴδιο πρᾶγμα λίγα χρόνια μετά στόν ἀπόστολο Παῦλο. «Ἔλα ἐδῶ, θά τοῦ ποῦνε. Τί ἀκοῦμε; Τί ἀκοῦμε;... ὅτι διδάσκεις νά μήν περιτέμνωνται οἱ ἐθνικοί, καί τούς διδάσκεις νά γίνωνται Χριστιανοί χωρίς προηγουμένως νά ὑποστοῦν περιτομήν;!...» 

«Δηλαδή τί ἔπρεπε νά γίνη», τούς λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. «Δηλαδή γιά νά γίνη κάποιος Χριστιανός, πρέπει προηγουμένως νά περάση ἀπό τόν Ἰουδαϊσμόν;! Νά ὑποστῆ περιτομή, καί μετά νά γίνη Χριστιανός;! Ἔ, λοιπόν», λέγει, «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομή τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία! Οὔτε ἄν περιτμηθῆς, οὔτε ἄν δέν περιτμηθῆς ἔχει καμμία σημασία καί καμμία ἀξία!»[Πραξ. 15,1-4· πρβλ. Γαλ.5,6 και 6,15]  

Καί ἐπειδή ἐγίνετο σάλος καί ἐπειδή ἐγίνετο φασαρία, πάντα ἀπό τούς ζηλωτάς αὐτούς –αὐτοί στάθηκαν καί ἡ αἰτία ὁ ἀπόστολος Παῦλος νά συλληφθῆ στά Ἱεροσόλυμα καί νά σταλῆ δέσμιος εἰς τήν Ρώμην· αὐτοί !–, γι’ αὐτό παρακαλῶ ἔγινε ἡ λεγομένη Ἀποστολική Σύνοδος στά Ἱεροσόλυμα. Καί ἐκεῖ, πραγματικά ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, ἐκρίθη ὅτι ἡ περιτομή δέν ἔχει καμμία σχέσι, καμμία σημασία, καί ἀπηγορεύθησαν ἐκεῖ τά εἰδωλόθυτα καί λοιπά –νά μήν πολυπραγμονῶ[βλ. Πραξ. 15,6-21]. 

Τίς ἀποφάσεις αὐτῆς τῆς Ἀποστολικῆς Συνόδου τίς ἔστειλαν στήν Ἀντιόχεια μέ γράμμα, διότι ἔπρεπε ἐκεῖ νά ἡρεμήσουν οἱ Χριστιανοί, πού διερωτῶντο: «Δηλαδή ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά εἴμεθα Χριστιανοί;... Πρέπει νά γίνωμε πρῶτα Ἰουδαῖοι;!...». Καί ἐκεῖ τούς λέγουν οἱ Ἀπόστολοι: «Μήν ἀνησυχῆτε· τό πρᾶγμα εἶναι ἐν τάξει, τακτοποιημένο. Δέν εἶναι ἀπαραίτητο κανείς νά γίνη πρῶτα Ἰουδαῖος · μόνο νά τηρήση τό θέμα τῶν εἰδωλοθύτων καί τῆς πορνείας καί τοῦ πνικτοῦ· αὐτά τά τρία»[βλ.Πραξ.15,22-35]. 

Οἱ ἰουδαΐζοντες Χριστιανοί 

Ἐν συνεχείᾳ μερικοί τέτοιοι Χριστιανοί, ἐξ Ἰουδαίων, δέν ἐδέχθησαν τίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Ἀποστολικῆς, ἀπεσπάσθησαν ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀπετέλεσαν ἰδίαν κοινότητα. Αὐτοί ὠνομάσθηκαν «ἰουδαΐζοντες Χριστιανοί». Στήν Ἱστορία λοιπόν θά τούς βρῆτε ὡς ἰουδαΐζοντας Χριστιανούς, δηλαδή Χριστιανούς πού ἰουδαΐζουν· πού δέχονται καί θέλουν καί ἐπιμένουν νά ὑπάρχουν ἰουδαϊκά στοιχεῖα. Παρακαλῶ προσέξτε πολύ. Αὐτούς ὁ ἀπόστολος Παῦλος στίς ἐπιστολές του –φέρ’ εἰπεῖν: Πρός Φιλιππησίους, 3, 2: «Βλέπετε τοὺς κύνας, βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας, βλέπετε τὴν κατατομήν», Β΄ Πρός Κορινθίους, 11, 13: «οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι, μετασχηματιζόμενοι εἰς ἀποστόλους Χριστοῦ» καί οὕτω καθ’ ἑξῆς– τούς ἀποκαλεῖ, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, «ψευδαδέλφους», «κύνας» –σκυλιά!–, «δολίους» –πονηρούς!– καί «κακούς ἐργάτας» ! Εἴδατε χαρακτηρισμούς παρακαλῶ;... 

Ο ΧΙΛΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΤΟΚΟΣ ΜΕΙΞΕΩΣ ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΥ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ 

Τώρα· ἀπό αὐτήν τήν κατηγορία τῶν αἱρετικῶν προέρχονται ὅλες ἐκεῖνες οἱ αἱρέσεις μέσα στήν Ἱστορία στίς ὁποίες ἀναμειγνύονται Χριστιανισμός καί Ἰουδαϊσμός. Ἐάν σᾶς ἐρωτήσω τώρα παρακαλῶ, ἀγαπητοί, «Μπορεῖτε νά μοῦ χαρακτηρίσετε τί εἶναι ὁ Χιλιασμός;», δέν θά σᾶς εἶναι δύσκολο νά μοῦ ἀπαντήσετε· θά μοῦ πῆτε: «Ὁ Χιλιασμός εἶναι ἰουδαΐζουσα αἵρεσις.». Δέν εἶναι δύσκολο. Γιατί; 

Ἀκοῦτε τούς Χιλιαστάς, πού λέγουν: «Γιατί δέν λέτε τόν Θεόν ‘’Ἰεχωβᾶ’’;». Καί τούς λέμε: Γιατί νά Τόν ποῦμε «Ἰεχωβᾶ»; Ἡ λέξις αὐτή, «Ἰεχωβᾶ», εἶναι ἑβραϊκή· τή λέμε ἑλληνικά: Κύριος. Ὅταν μετέφρασαν ἐξ ἄλλου οἱ ἴδιοι οἱ Ἑβραῖοι τήν Παλαιά Διαθήκη, εἰς ἀνύποπτον χρόνον σέ σχέσι μέ τόν Χριστιανισμόν, τρεῖς αἰῶνες παρακαλῶ πρό Χριστοῦ, τήν μετέφρασαν μέ τήν λέξι Κύριος. Οὔτε μία φορά δέν συναντοῦμε στήν Παλαιά Διαθήκη τό ὄνομα Γιαχβέ, Ἰεχωβᾶ. Καί τό σπουδαιότατον: οὔτε μιά φορά δέν συναντοῦμε τήν ὀνομασία Γιαχβέ καί εἰς τήν Καινή Διαθήκη. Λοιπόν γιατί νά Τόν ποῦμε τόν Θεόν Ἰεχωβᾶ; Γιατί; Γιά ποιόν λόγο; «Ὄχι, ὄχι, λέγουν· θά τόν λέμε Ἰεχωβᾶ.»! Γιατί; Γιατί ἁπλούστατα οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ἀναμειγνύουν Ἰουδαϊσμόν καί Χριστιανισμόν. 

Δέν εἶναι λοιπόν δύσκολο νά χαρακτηρίσωμε ποιᾶς προελεύσεως εἶναι ὁ Χιλιασμός· εἶναι ὁλοφάνερον. Καί εἴδατε πῶς ἀποκαλεῖ παρακαλῶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος τούς αἱρετικούς αὐτῆς τῆς κατηγορίας; Θά τό ἐπαναλάβω ἄλλη μία φορά: «ψευδαδέλφους», «κύνας», «κακούς ἐργάτας» καί «δολίους» ! 

«Ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις, ὅτι μισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ μισῶ.» [Αποκ.2,6] 

Ἀλλά συνεχίζοντας ὁ Κύριος, στό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως, τήν ἐπιστολή του πρός τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἐφέσου, λέγει τά ἑξῆς εἰς τόν ἄγγελόν της, τόν ἐπίσκοπον τῆς Ἐφέσου: «Ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις, ὅτι μισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ μισῶ.». Ἀλλά τοῦτο τό καλό ἔχεις... –δηλαδή τοῦ κάνει μερικές παρατηρήσεις τοῦ ἐπισκόπου τῆς Ἐφέσου– ἀλλά ἔχεις αὐτό τό καλό, ὅτι μισεῖς τά ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, πού καί ἐγώ τά μισῶ, λέγει ὁ Χριστός. 

Κατ’ ἀρχάς παρακαλῶ ἡ ἔκφρασις «μισῶ». Ὅταν κάποτε τά βάλουμε μ’ ἕναν αἱρετικόν, ἀμέσως μᾶς λένε: «Ἐπιτρέπεται ἐσεῖς, πού εἶστε καλός Χριστιανός...», ἤ: εἶστε καί ἱερεύς... ἐπιτρέπεται ἐσεῖς, πάτερ μου, νά μισῆτε τούς αἱρετικούς καί νά μιλᾶτε μέ τόν τρόπον αὐτόν;!». 

Τί θά θέλατε νά γίνη; Νά γίνω ἐγώ σοῦπερ-Χριστός;!... Πέστε μου: σοῦπερ-Χριστός νά γίνω;! Ὁ Χριστός λέγει «μισῶ». Κι ἐγώ τί εἶμαι; Θά κάνω ἐξυπνάδες ἔναντι τοῦ Χριστοῦ, νά πῶ ὅτι ἔχω ἐγώ πιό πολλή ἀγάπη ἀπό τόν Χριστόν, πού λέγει ὅτι μισεῖ τά ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν καί ἐπαινεῖ τόν ἐπίσκοπον τῆς Ἐφέσου καί τοῦ λέγει ὅτι ἔχει αὐτό τό καλό, ὅτι τοὐλάχιστον μισεῖ τά ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν;! Εἶναι θέμα φανατισμοῦ ἤ θέμα διαχωρίσεως εὐθυνῶν; «Τελείωσε· εἶσαι αἱρετικός! εἶσαι ὁ ἄνθρωπος τῆς Κολάσεως! Δέν θέλεις νά πεισθῆς; φύγε ἀπό ’δῶ πέρα! ἀφορίζεσαι! ἀποκόπτεσαι ἀπό τήν Ἐκκλησία! Θά σέ βοηθήσω νά μάθης τήν ἀλήθεια. Δέν τήν θέλεις; ἀποκόπτεσαι! Τελείωσε.» 

Εἴδατε παρακαλῶ; Σᾶς τό λέω, γιατί πολλοί τό λέγουν αὐτό· δυστυχῶς τό λέγουν καί Χριστιανοί μας. «Γιατί, πάτερ;» λένε, «Γιατί, πάτερ, μιλᾶτε μέ τήν γλῶσσαν αὐτήν;»! Τό ’χω ἀκούσει τόσες φορές αὐτό. Καί θέλουν νά σέ ἐκθέσουν στά μάτια τῆς κοινωνίας, ὅτι εἶσαι ὁ στενοκέφαλος ἄνθρωπος, ὁ μοχθηρός ἄνθρωπος, πού διαθέτεις μόνον μῖσος καί τίποτε ἄλλο! Δέν πρόκειται ὅμως περί αὐτοῦ, ἀγαπητοί μου· ἀλλά αὐτή πρέπει νά εἶναι ἡ τοποθέτησίς μας. 

Οἱ Νικολαΐται 

Λοιπόν· τί εἶναι αὐτοί οἱ «Νικολαΐται»; Αὐτοί οἱ «Νικολαΐται», ἀγαπητοί, ἤτανε μία αἵρεσις. Βεβαίως ἄν θά ἔχετε διαβάσει ἤ ἀκούσει ὅτι αὐτή ἡ αἵρεσις ὀφείλεται εἰς τόν Νικόλαον τόν προσήλυτον, ἕναν ἐκ τῶν ἑπτά Διακόνων τῆς Ἐκκλησίας, πρόκειται περί ἀπιθάνου πράγματος. Ἄν τό ἔχετε πουθενά διαβάσει ἤ τό ἔχετε ἀκούσει, πρόκειται περί ἀπιθάνου πράγματος. Ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος κάνει μίαν ὑπόθεσιν, μίαν εἰκασίαν, μήπως εἶναι· ἀλλά κάθε ἄλλο παρά ἔχομε καμμιά πηγή πού νά μᾶς πληροφορῆ ὅτι αὐτοί προέρχονται ἀπό τόν Νικόλαον τόν προσήλυτον, ἕναν ἐκ τῶν ἑπτά Διακόνων –μεταξύ τῶν ὁποίων ἦτο καί ὁ πρωτομάρτυς Στέφανος. Αὐτοί οἱ «Νικολαΐται» ἦσαν αἱρετικοί τῆς ἐποχῆς πού ἤδη ζοῦσε ἀκόμη ὁ ἀπόστολος Ἰωάννης. Ἦσαν γνωστικῆς προελεύσεως. 

Τώρα· τί εἶναι αὐτοί οἱ αἱρετικοί; Αὐτοί ἦσαν πρῶτα ἐθνικοί, δηλαδή εἰδωλολάτραι· καί ὡς εἰδωλολάτραι εἶχαν τά μυστήρια τῶν εἰδωλολατρικῶν θρησκειῶν. Στήν Ἀνατολή κυρίως εἴχανε τά μυστήρια τῆς Κυβέλης καί τοῦ Ἄτεως· στήν Αἴγυπτο εἴχανε τοῦ Ὀσίριδος καί τῆς Ἴσιδος· στήν Ἑλλάδα εἴχανε τά Ὀρφικά μυστήρια, εἴχανε τά Θρακικά μυστήρια, εἴχανε τά Ἐλευσίνια μυστήρια· στήν Περσία τά μυστήρια τοῦ Μύθρα· καί οὕτω καθ’ ἑξῆς. Δηλαδή δέν ἦταν τίποτε ἄλλο παρά θρησκεῖες πού εἶχαν λατρευτικόν, εἴχανε μυστηριακόν χαρακτῆρα. 

Αὐτοί λοιπόν, ὅταν ἄκουσαν τό κήρυγμα τοῦ Χριστιανισμοῦ, δέν ἐπίστευσαν στόν Χριστόν ἐξ ὁλοκλήρου, ὅπως προσφέρεται ὁ Χριστός, καί νά ἐγκαταλείψουν τήν παλαιάν των δοξασία· ἀλλά τί ἔκαναν; Πῆραν Χριστιανισμό, δέν ἄφησαν τίποτα ἀπό ἐκεῖνα πού κρατοῦσαν παλαιά, καί τά ἀνέμειξαν. 

Ὁ συγκρητισμός χθές καί σήμερα 

Ὕστερα, τήν ἐποχή ἐκείνη, ὑπῆρχε αὐτή ἡ τάσις μιᾶς μείξεως, ἑνός συγκερασμοῦ, ἑνός συγκρητισμοῦ –τό «-κρη» μέ ἦτα. Δέν σᾶς ἀναλύω τήν ὥρα αὐτήν αὐτόν τόν ὅρον, ἀλλά μόνον ὅτι πρόκειται περί ἑνός ἀνακατέματος ὅλων μέ ὅ,τι τότε μποροῦσε νά ὑπάρχη. Αὐτός ὁ συγκρητισμός δέν ἦταν μόνον ἐπί θρησκευτικοῦ ἐπιπέδου ἤ μόνον ἐπί φιλοσοφικοῦ, ἀλλά ἦταν καί εἰς ἄλλους τομεῖς. Αὐτό τό στοιχεῖον τοῦ συγκρητισμοῦ ὑπάρχει ἄφθονο καί σήμερα· κατ’ ἐξοχήν σήμερα στήν ἐποχή μας! Καί φιλοσοφικόν συγκρητισμόν ἔχομε καί θρησκευτικόν συγκρητισμόν ἔχομε, μέ ὅλους αὐτούς τούς οἰκουμενισμούς: οἰκουμενισμούς θρησκευτικούς, οἰκουμενισμούς ἐμπορικούς, οἰκουμενισμούς ἰδεολογικούς,... 

Ὅταν, ἐπί παραδείγματι, σήμερα λέμε ὅτι γιά νά μποῦμε στήν Ε.Ο.Κ. πρέπει νά βγάλωμε μερικά πράγματα πού ἔχομε ὡς Ἕλληνες καί νά βάλωμε μερικά πράγματα πού ἔχουν οἱ Εὐρωπαῖοι, αὐτό τό πρᾶγμα δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἕνας συγκρητισμός, ἕνα ἀνακάτεμα· νά βγάλω καί νά βάλω. Αὐτό τό πρᾶγμα. Καί ἔτσι σήμερα, ὅσο ποτέ ἄλλοτε –ὅπως καί τότε, τρεῖς αἰῶνες πρό Χριστοῦ καί τρεῖς αἰῶνες μετά Χριστόν· ἀλλά καί σήμερα– ἔχομε πάρα πολύ μεγάλη ἔξαρσι αὐτοῦ τοῦ συγκρητισμοῦ, ἐπί ὅλων τῶν ἐπιπέδων, αὐτῆς τῆς μείξεως, αὐτοῦ τοῦ ἀνακατέματος. 

Τότε λοιπόν ὑπῆρχε αὐτή ἡ τάσις, μέ τίς διάφορες αὐτές μυστηριακές θρησκεῖες πού ὑπῆρχαν, νά ἀνακατεύουν καί φιλοσοφικές ἰδέες καί Χριστιανισμό καί νά προσφέρουν ἕνα μεῖγμα. Βεβαίως, περιττόν νά σᾶς πῶ, ἕνεκα τοῦ συγκρητισμοῦ αὐτοῦ ἀνεπτύχθη πλῆθος ἀπό ποικιλίες καί ἀποχρώσεις, μέ μία γενική ὀνομασία: «Γνωστικισμός» –τό γάμμα κεφαλαῖον. 

Νικολαΐται: Γνωστικοί καί Δυαρχισταί 

Οἱ Νικολαΐται ἦσαν Γνωστικοί. Ὅλοι οἱ Γνωστικοί εἴχανε μίαν βασικήν ἀρχήν: τόν δυϊσμόν, τήν δυαρχίαν, ὅπου ἔχομε δύο θεούς: τόν θεόν τοῦ καλοῦ καί τόν θεόν τοῦ κακοῦ. Ἀκόμη τήν δυαρχία τήν ἐπεξέτειναν καί στό θέμα τοῦ οὐρανοῦ καί τοῦ πνεύματος, καί τῆς γῆς καί τῆς ὕλης· ὅτι ὁ οὐρανός καί τό πνεῦμα εἶναι δημιούργημα αὐτοῦ τοῦ ἀγαθοῦ θεοῦ, ἐνῶ ἡ ὕλη καί ὁ κόσμος εἶναι δημιούργημα αὐτοῦ τοῦ κακοῦ θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιούργημα καί τῶν δύο θεῶν· τό μέν πνεῦμα του εἶναι δημιούργημα τοῦ ἀγαθοῦ θεοῦ, τό δέ σῶμα του εἶναι δημιούργημα τοῦ κακοῦ θεοῦ –ἔτσι λέγεται ὁ Θεός Δημιουργός: ὁ κακός θεός ! 

Περιττόν νά σᾶς πῶ, τό καταλαβαίνετε καί μόνοι σας, πόσο αἱρετικά πράγματα εἶναι αὐτά. Καί μόνο διότι εἰσάγουν δύο ἀρχές, δύο θεούς, ἔ, τό καταλαβαίνετε πέρα γιά πέρα. Ὁ Θεός εἶναι ὁ δημιουργός τῶν πάντων, ἀγαπητοί μου. Δέν ὑπάρχει θεός τοῦ κακοῦ καί θεός τοῦ καλοῦ · οὔτε ἀκόμη ἔχουμε δυαρχία· οὔτε εἶναι συναιώνιος καί συνάναρχος ἡ ὕλη, ὅπως θά ἤθελαν αὐτοί ὅλοι οἱ δυϊσταί νά πιστεύουν καί νά ὑποστηρίζουν. 

Ὁπότε τό σῶμα ἐθεωρεῖτο πηγή κακοῦ· γι’ αὐτό ἔπρεπε νά ἀπαλλαχθῶ ἀπό τό σῶμα. 

Μανιχαῖοι – Νικολαΐται 

Ὑπῆρχαν δύο τρόποι ἀπαλλαγῆς ἀπό τό σῶμα διά νά γλυτώση ἡ ψυχή. Ὁ ἕνας τρόπος ἦταν μία καταπίεσι τῆς σαρκός, σέ βαθμό πού νά φθάσω νά πεθάνω γρήγορα. Αὐτόν τόν τρόπον τόν μετήρχοντο οἱ Μανιχαῖοι· ἀπό τόν Μάνεντα –ὁ Μάνης, τοῦ Μάνεντος. Πέρσης αὐτός, πού εἶχε ἀνακατέψει πολλά πράγματα· εἶχε ἀνακατέψει καί Βουδδισμό καί Περσισμό, εἶχε ἀνακατέψει καί Χριστιανισμό καί Ἰουδαϊσμό καί λοιπά. Ὁ Μάνης. Ὑπῆρχε ὅμως καί ἡ ἄλλη ὄψις. Μπορῶ νά καταστρέψω τό σῶμα μου, χωρίς νά τό ὑποβάλλω σέ καταπίεσι. Γιατί νά τό κάνω αὐτό; Τό σῶμα μου δύναμαι νά τό καταστρέψω καί μέ τήν ἀσωτία, δηλαδή μέ τίς ἡδονές. Ὅταν, ἐπί παραδείγματι, τρώγω πολύ, πίνω πολύ καί μεθῶ, καπνίζω ἀρειμανίως, πίνω καί ναρκωτικά, ἔ, θά ζήσω πολλά χρόνια; Προφανῶς θά πεθάνω. Προφανῶς. Συνεπῶς γιατί νά μήν καταστρέψω τό σῶμα μέ τόν τρόπον αὐτόν, γλεντῶντας τή ζωή μου; Αὐτό ἔκαναν οἱ Νικολαΐται. 

Βαλαάμ: ὁ πνευματικός πρόγονος τῶν Νικολαϊτῶν 

Ἀλλά τό Νικολαΐτης προέρχεται ἀπό τό Νικόλαος, πού μεταφράζεται ἀπό τό ὄνομα Βαλαάμ. Ὁ Βαλαάμ ἦταν αὐτός πού εἶχε βάλει τότε σκάνδαλο στούς Ἑβραίους, νά πέσουν στήν πορνεία καί νά προσφέρουν θυσία στά εἴδωλα τῶν γειτόνων των. Τό λέγει αὐτό πολύ καλά τό βιβλίο τῶν Ἀριθμῶν[Αριθ. Κεφ,22-24]. Ἐξ ἄλλου καί στό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως τό σημειώνει αὐτό ὁ Χριστός· καί λέγει: «ὅπως ὁ Βαλαάμ ἔκανε ἐκεῖνο κι ἐκεῖνο...». Συνεπῶς τό Νικολαΐτης προέρχεται ἀπό τό ὄνομα Βαλαάμ. Γι’ αὐτό σᾶς εἶπα ὅτι δέν ἔχει καμμία σχέσι μέ τόν προσήλυτον, τόν διάκονον Νικόλαον –ὄνομα ἐξ ἄλλου ἑλληνικό. Ἄν καί Νικόλαος θά πῆ αὐτός πού καταστρέφει τόν λαό, αὐτός πού νικάει τόν λαό. Δέν εἶναι ἡ νίκη τοῦ λαοῦ, ἀλλά αὐτός πού νικάει τόν λαό, καί συνεπῶς καταστροφεύς, λυμεών. Βαλαάμ λοιπόν καί Νικολαΐτης σημαίνει καταστροφεύς, λυμεών · καταστροφεύς τοῦ ἰδίου σώματος. Καί ἐκεῖ ὁ Χριστός λέγει εἰς τόν ἐπίσκοπον τῆς Ἐφέσου: «Μισῶ τά ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπιδίδονται στά σαρκικά ἁμαρτήματα, στήν πορνεία καί τήν ποικίλη ἁμαρτία. Μισῶ τά ἔργα αὐτῶν!». 

Οἱ Νικολαΐται σήμερα 

Μήπως, τώρα σᾶς παρακαλῶ, αὐτή ἡ αἵρεσις τῶν Νικολαϊτῶν, τότε, σᾶς θυμίζει τίποτα ἀπό τήν ἐποχή μας; 

«Τά παιδιά τοῦ Θεοῦ»! Πρῶτο-πρῶτο. «Τά παιδιά τοῦ Θεοῦ», αὐτή ἡ αἵρεσις, «Τά παιδιά τοῦ Μῶ», τοῦ Μωϋσῆ· αὐτοί πού δίνουνε καί βιβλιαράκια καί λοιπά, πού ἔχουνε στό καταστατικό τους ἐπισήμως τήν πορνείαν. Προάγονται στήν πορνείαν, γιά νά μαζεύουν οἱ κοπέλλες χρήματα, διότι... καί τά λοιπά! 

Θά ἔχετε διαβάσει βεβαίως γιά τό θέμα αὐτό. Νά ἕνα μικρό βιβλιαράκι, πού εξέδωκε ὁ πατήρ Ἰγνάτιος, ὁ ἱεροκήρυκάς μας[Ο μακαριστός π. Ιγνάτιος Μαδενλίδης,Επίσκοπος Πενταπόλεως, πρώην μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής] . Ὁρίστε παρακαλῶ: «Τά παιδιά τοῦ Θεοῦ». Ἔχει ἐδῶ μέσα ἀρκετά. Καί δίκη ἔγινε στή Λάρισα. Τό θέμα πιστεύω ὅτι σᾶς εἶναι γνωστό. Τί λέτε; αὐτή ἡ αἵρεσις τί εἶναι; Ξέρετε τί λέγουν; «Ἀπό ἀγάπη στόν Χριστό δίνουμε τό σῶμα μας νά πορνεύη.»! «Σοῦ παραδίδομαι γιατί σέ ἀγαπῶ. Σέ ἀγαπῶ, γιατί ὁ Χριστός μᾶς εἶπε νά ἀγαπᾶμε.»! Δηλαδή ἀλλοπρόσαλλα πράγματα. Αὐτό τό ρεῦμα εἶναι ἀκριβῶς ἄμεσος ἀπόγονος τῶν Νικολαϊτῶν. «Τά παιδιά τοῦ Θεοῦ». Δέν εἶναι δύσκολο λοιπόν νά τό χαρακτηρίσωμε· τό βλέπετε ἀμέσως. 

Ἔτσι, ὅταν ξέρουμε αὐτά τά πράγματα, δέν πυρούμεθα, δέν λέμε: «Μπά! τί πράγματα εἶναι αὐτά!...»· ἔχουν τό προηγούμενό τους εἰς τήν Ἱστορίαν, καί δυνάμεθα νά κατατάσσωμε ὅλα ἐκεῖνα τά ὁποῖα μᾶς ἐμφανίζονται. 

Ἀλλά ὅταν ἐδῶ ἀνακατεύεται παρακαλῶ ὁ Χριστιανισμός μέ τήν Φιλοσοφία, τίς μυστηριακές θρησκεῖες καί ἄλλες ἀντιλήψεις, ἀνθρώπινες πέρα γιά πέρα, πέστε μου πιά τί φτιάχνομε; 

Μανιχαϊσμός: ἡ πανθρησκεία τῆς ἀρχαιότητος 

Σᾶς ἀναφέρω ἐνδεικτικά ἀλλά καί χαρακτηριστικά τόν Μανιχαϊσμό. Ἀξίζει, γιατί εἶναι ἕνας σπουδαῖος πρόγονος νεωτέρων ρευμάτων. Πολύ σπουδαῖος. Θά τό ἰδῆτε ὅταν τόν ἀναλύσουμε. 

Ὁ Μανιχαϊσμός ἐξηπλώθη ἀπό τίς Ἰνδίες μέχρι τήν Ἰσπανία. Γιά τήν ἐποχή ἐκείνη τό νά ἐξαπλωθῆ ὁ Μανιχαϊσμός τόσο πολύ ἦτο μέγα γεγονός. Ἀφοῦ κυριολεκτικά ἐσάρωσε τήν Μικράν Ἀσίαν καί τήν Μέσην Ἀνατολή, πέρασε στή Βόρειο Ἀφρική καί ἔφθασε μέχρι καί τήν Ἰσπανία! 

Σπουδαῖοι ἄνδρες παρεσύρθησαν ἀπό τόν Μανιχαϊσμόν. Αὐτός ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος, πρίν ἀκόμη γνωρίσει πέρα γιά πέρα τό Εὐαγγέλιον, εἶχε παρασυρθῆ ἀπό τούς Μανιχαίους. Δέν θέλω νά πῶ παρά μόνο ἕνα σημεῖο, γιά νά σᾶς δώσω μία εἰκόνα ἀναγνωρίσεως τοῦ τί ὑπάρχει σήμερα. 

Ὁ Μάνης εἶχε ἕνα μεγαλεπίβολο σχέδιο· ἤθελε νά δημιουργήση μία πανθρησκεία. «Γιατί νά ὑπάρχουν τόσες θρησκεῖες;» ἔλεγε, χωρίς ἀσφαλῶς νά ἀντιλαμβάνεται –βέβαια, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχη σκότος, πῶς νά τό ἀντιληφθῆ αὐτό...!– ὅτι ὅλες αὐτές οἱ λεγόμενες φυσικές θρησκεῖες εἶναι ψευδεῖς καί μία εἶναι ἡ ἀληθινή, ἡ ἐξ ἀποκαλύψεως, ὁ Χριστός. Ποῦ νά τό ἀντιληφθῆ αὐτό...! Σκοτισμένος ἄνθρωπος, μένει στό μυαλό του, μένει δηλαδή στή δική του τήν ἐπινόησι, καί λέγει: «Γιατί νά μήν ὑπάρχη μία πανθρησκεία; Μέ τόν τρόπον αὐτόν οἱ ἄνθρωποι θά ἑνωθοῦν περισσότερο.». 

Τό λένε καί σήμερα αὐτό οἱ ἄνθρωποι: «Νά ἔχουμε μία πανθρησκεία. Τί θά πῆ εἶσαι Χριστιανός; Τί θά πῆ εἶσαι Μωαμεθανός; Τί θά πῆ εἶσαι Βουδδιστής; Ὅλοι ἕνα πρέπει νά εἴμεθα.»! Καί φθάνουμε ἐκεῖ βεβαίως, ἀφοῦ πρῶτα θά λέγαμε: «Τί θά πῆ εἶσαι Χριστιανός Ὀρ θόδοξος;» –ξεκινᾶμε ἀπό ’κεῖ. «Τί θά πῆ εἶσαι Ρωμαιοκαθολικός ἤ Προτεστάντης; Τί σημασία ἔχει; Χριστιανοί εἴμεθα.»! Καί μετά: «Γιατί νά μήν ἑνώσουμε τόν Χριστιανισμόν μέ τόν Μωαμεθανισμόν;»! Καί λοιπά. 

Λοιπόν· ὁ Μάνης ἤθελε παρακαλῶ νά ἑνώση ὅ,τι μποροῦσε νά γνωρίζη, σέ ὅλον τόν γεωγραφικό χῶρο, ἀπό τίς Ἰνδίες μέχρι τήν Μικρά Ἀσία καί τήν Αἴγυπτο· κι ἐπῆρε Βουδδισμόν, ἐπῆρε ἀπό τήν τοπική λατρεία τῆς Περσίας, ἐπῆρε Ἰουδαϊσμόν, ἐπῆρε φιλοσοφικές θέσεις, ἐπῆρε καί Χριστιανισμό· τά ἀνακάτεψε ὅλα αὐτά μαζί καί ἔβγαλε αὐτό τό κατασκεύασμα πού πῆρε τό ὄνομά του: Μανιχαϊσμός. 

Πέστε μου τώρα σᾶς παρακαλῶ, μπορεῖτε νά ἀναγνωρίσετε καί νά μοῦ πῆτε ἄν ἔχωμε τέτοια ρεύματα στήν ἐποχή μας; 

Μασονισμός: ὁ ἀπόγονος τοῦ Μανιχαϊσμοῦ 

Θά σᾶς ἔλεγα ἀμέσως: ὁ Μασονισμός. Κατά κλασσικόν τρόπο. Κλασσικό! Τί εἶναι ὁ Μασονισμός; Ὁ Μασονισμός εἶναι ἕνας θαυμάσιος ἀπόγονος τοῦ Μανιχαϊσμοῦ. Ποιά εἶναι ἡ ψυχή τοῦ Μασονισμοῦ; Εἶναι ἡ Θεοσοφία. Τί εἶναι ἡ Θεοσοφία; Ἡ Θεοσοφία εἶναι Ἰνδουϊσμός, Βουδδισμός,... Τό βλέπετε καί στήν ἐποχή μας πῶς ἔχουμε ρεύματα βουδιστικά; Στήν ἐποχή μας. Ἔ, ἡ προσπάθεια νά ἀνακατέψω Βουδδισμόν, Ἰουδαϊσμόν, μυστηριακές θρησκεῖες τῆς ἀρχαιότητος καί Χριστιανισμόν, φτιάχνει παρακαλῶ τόν Μασονισμόν. Πάρτε ἕνα βιβλίο περί Μασονισμοῦ, πού νά ἀναφέρη μέσα τήν διδασκαλίαν τοῦ Μασονισμοῦ, καί θά ἰδῆτε ὅτι θά συναντήσετε ὅλα αὐτά τά στοιχεῖα. Ἔ, καιρός λοιπόν, θά πῆτε ἁπλούστατα, νά μάθουμε ὅτι αὐτό τό κατασκεύασμα εἶναι γνήσιος ἀπόγονος τοῦ Μανιχαϊσμοῦ, τόν ὁποῖον ἐπολέμησε ἡ Ἐκκλησία. Τόν ἐπολέμησε λυσσωδῶς ἡ Ἐκκλησία! Ἐξ ἄλλου τό βλέπετε κι ἐδῶ: «ὅτι μισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ μισῶ»  λέγει ὁ Χριστός. 

Τά τεκνίδια τοῦ Μασονισμοῦ καί τῆς Θεοσοφίας – Βουδισμός στήν χριστιανική Εὐρώπη;! 

Ἔτσι, φθάνοντας στόν Μασονισμόν καί τήν Θεοσοφία, ἔχομε καί τά παιδάκια τους, ὅπως εἶναι γνωστό, τά τεκνίδιά τους! Τά τεκνίδια τοῦ Μασονισμοῦ εἶναι τό Ρόταρυ, εἶναι οἱ Ζόντα –μή σᾶς παρασύρουν καί βρεθῆτε σέ τέτοιους κύκλους παρακαλῶ! μοῦ φαίνεται οἱ Ζόντα εἶναι γιά γυναῖκες, ἐνῶ τό Ρόταρυ εἶναι γιά ἄνδρες· προσέξτε μή σᾶς παρασύρουν!– εἶναι οἱ Λάϊονς –lion θά πῆ λεοντάρι–, οἱ Λεονταρένιοι θά λέγαμε, –δέν ξέρω κατά πόσο μπορεῖ νά ἔχουνε λεονταρένια καρδιά· μήπως ἔχουνε λαγοῦ...! ἀλλά τέλος πάντων– οἱ Λάϊονς λοιπόν καί ὅλος αὐτός ὁ ὁρμαθός πού ἔρχεται ἀπό τήν Ἄπω Ἀνατολή, τοῦ λεγομένου «βουδιστικοῦ διαλογισμοῦ». Ἔχει καταλάβει καί τήν Εὐρώπη καί τήν Ἀμερική αὐτός ὁ βουδδιστικός διαλογισμός, τόν ὁποῖον ἕνας καθηγητής Πανεπιστημίου, μακαρίτης, ὁ Λούβαρης, τόν ἀποκαλεῖ Νεοβουδδισμόν ἤ Εὐρωπαϊκόν Βουδδισμόν. 

Ἄν, γιά μιά στιγμή, μᾶς ἀκούη τώρα ἕνας ἁπλός ἄνθρωπος, θά πῆ: «Κύριε, ἐλέησον... Βουδδισμός στή χριστιανική Εὐρώπη;! Τί δουλειά ἔχει ὁ Βουδδισμός στήν Χριστιανική Εὐρώπη;». Θά τοῦ λέγαμε: «Ἔχεις δίκαιο, εὐγενής ψυχή· ἀλλά φαίνεται δέν κατάλαβες ὅτι ἐδραπέτευσε ὁ Χριστιανισμός ἀπό τήν Εὐρώπη! Καί ἀπό τήν Ἑλλάδα μας δυστυχῶς, ἀπό πολλούς τομεῖς καί ἀπό πολλούς Χριστιανούς μας!». Ἔφυγε ὁ Χριστιανισμός! Ἀλλότρια πράγματα ζοῦμε σήμερα! Γυρίσαμε στά «στοιχεῖα τοῦ κόσμου τούτου», πού λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος[Γαλ. 4,3: ‘’οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμεν δεδουλωμένοι’’και Κολ.2,8: ‘’Βλέπετε μή τις ὑμᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας καὶ κενῆς ἀπάτης, κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων, κατὰ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου καὶ οὐ κατὰ Χριστόν’’ ]. 

Σίμων ὁ μάγος: ὁ πατήρ τῶν γνωστικῶν αἱρέσεων 

Ὥστε δέν εἶναι δύσκολο πιά, ὅπως σᾶς εἶπα, νά διακρίνουμε καί νά κατατάξουμε τίς αἱρέσεις πού ὑπάρχουν στήν ἐποχή μας καί νά ποῦμε ὅτι εἶναι γνωστικῆς κατηγορίας. Αὐτά τά τελευταῖα ἔτη ἔχουμε αὐτά τά δύο μεγάλα ρεύματα: εἶναι οἱ ἰουδαΐζουσες αἱρέσεις, ὅπως εἶναι ὁ Χιλιασμός, καί οἱ γνωστικές αἱρέσεις, ὅπως εἶναι ὁ Μασονισμός. Μάλιστα ὁ πατήρ τῶν γνωστικῶν αἱρέσεων, μέ τήν ἔννοια τῆς μείξεως τοῦ Χριστιανισμοῦ, θεωρεῖται ὁ Σίμων ὁ μάγος. Εἶναι ἐκεῖνος πού ὁ ἀπόστολος Πέτρος τόν ἀπεκάλεσε «τοῦ Διαβόλου ἄνθρωπο»! Τόν ἀπεκάλεσε ὁ ἀπόστολος Πέτρος «ἐχθρόν τῆς ἀληθείας»! [βλ. Πραξ.8,9-24]. Καί τοῦ εἶπε νά μετανοήση, γιατί ἀλλιώτικα δέν θά εἶχε καμία μερίδα μέσα στή ζωή, στήν ἀληθινή ζωή. Ναί, ὁ Σίμων ὁ μάγος θεωρεῖται ὁ πάτρων ὅλων αὐτῶν τῶν γνωστικῶν αἱρέσεων, πού ἀνακατεύουν καί τόν Χριστιανισμόν. 

Οἱ ἐνδογενεῖς αἱρέσεις 

Μετά ἀπό αὐτούς ἔχομε τούς αἱρετικούς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶναι ἐνδογενεῖς· δέν παίρνουν ξένα στοιχεῖα, δέν παίρνουν δηλαδή οὔτε Ἰουδαϊσμόν οὔτε γνωστικάς αἱρέσεις, τοὐλάχιστον ἐμφανῶς –διότι στήν πραγματικότητα παίρνουν, ὅπως θά δοῦμε στή συνέχεια. Οἱ αἱρετικοί αὐτοί ἐμφανίζονται κυρίως ἀπό τόν 3ον αἰῶνα μ.Χ., ἐνῶ οἱ ἄλλοι αἱρετικοί ἐμφανίσθηκαν ταυτοχρόνως μέ τό κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων. Ποιοί εἶναι τώρα αὐτοί; Εἶναι οἱ λεγόμενοι Ἀντιτριαδισταί: εἶναι οἱ Μοναρχιανοί, εἶναι οἱ Σαβελιανοί, οἱ Ἀρειανοί, οἱ Πνευματομάχοι,... Κατόπιν, ἀπό τάς Χριστολογικάς αἱρέσεις: εἶναι οἱ Ἀπολλυναρισταί, εἶναι οἱ Νεστοριανοί, οἱ Μονοφυσῖται, οἱ Μονοθελῖται,... καί οὕτω καθ’ ἑξῆς. 

Τί εἶναι αὐτές ὅλες οἱ αἱρέσεις; 

Σᾶς εἶπα βεβαίως ὅτι δέν ἔχουν στοιχεῖα πού νά μοιάζη ὅτι τά παίρνουν ἀπ’ ἔξω· ἔχουν ὅμως. Τί εἶναι αὐτά πού ἔχουν; Ἐπί παραδείγματι, λέγει ὁ αἱρετικός ὁ Ἀντιτριαδιστής –Ποιός εἶναι αὐτός; Αὐτός δηλαδή πού δέν δέχεται ὅτι ὁ Θεός εἶναι Τριαδικός– λέγει στηριζόμενος στόν Ἀριστοτέλη: «Ἐάν ἔχω τρεῖς ὑποστάσεις, τότε ἔχω τρεῖς οὐσίες.» –δέν θά σᾶς κουράσω· μόνο μιά φράσι θά πῶ καί θά τελειώσω. «Ἐάν ἔχω τρεῖς ὑποστάσεις, τρία πρόσωπα, τότε ἔχω τρεῖς οὐσίες. Ὅπως ὅταν ἔχω τρεῖς ἀνθρώπους, τρία πρόσωπα, ἔχω τρεῖς οὐσίες · ὁ καθένας ἔχει τή δική του τήν οὐσία. Δέν μπορῶ λοιπόν νά καταλάβω πῶς εἶναι δυνατόν νά ἔχω μία οὐσία, καί νά ἔχω τρεῖς ὑποστάσεις, τρία πρόσωπα. Συμπέρασμα: Δέν πρέπει λοιπόν ὁ Θεός νά εἶναι τριαδικός · πρέπει συνεπῶς νά εἶναι ἕνα πρόσωπο.». Γιά νά δικαιολογήσουν ὅμως τά τρία πρόσωπα, τότε πλάθουν ὅ,τι θέλει, ἀγαπητοί μου, τό ἀρρωστημένο τους μυαλό! Ὅπως, ἐπί παραδείγματι, οἱ Μοναρχιανοί, οἱ ὁποῖοι λέγουν ὅτι στήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Θεός ἐμφανίζεται ὡς Πατήρ, στήν Καινή ἐμφανίζεται ὡς Υἱός καί εἰς τήν Ἐκκλησία ἐμφανίζεται ὡς Πνεῦμα Ἅγιον! Ὅτι εἶναι ἕνα μόνο πρόσωπο, ἀλλά ἀλλάζει ρόλον. Ἀλλάζει ρόλον! Καί ἄλλα πολλά βλάσφημα καί φοβερά. 

Στό βάθος ξέρετε ἀπό ποῦ ξεκινάει ἡ ὅλη αὐτή ἱστορία; Ξεκινάει ἀπό τόν Ὀρθολογισμόν, ἀπό τήν Φιλοσοφία. Γι’ αὐτό σᾶς εἶπα ὅτι μοιάζει νά εἶναι ἐνδογενεῖς αὐτές οἱ αἱρέσεις, ἀλλ’ ὅμως παίρνουν καί ἀπ’ ἔξω στοιχεῖα. 

Ὁ Μωαμεθανισμός 

Ἤ ἀκόμα ὁ Μωαμεθανισμός παρακαλῶ· γιατί ἀρνεῖται τόν Τριαδικόν Θεόν; Διότι στήν πραγματικότητα στηρίζεται στόν Ἰουδαϊσμόν. Ἀπό τρία πράγματα συνίσταται ὁ Μωαμεθανισμός: ἀπό τόν Ἰουδαϊσμόν, ἀπό τόν Χριστιανισμόν καί ἀπό τάς τοπικάς εἰδωλολατρικάς παραδόσεις τῶν Ἀράβων. Τά ἔκανε μεῖγμα αὐτά ὁ Μωάμεθ καί παρουσίασε τόν Μωαμεθανισμόν. Ποιό εἶναι ὅμως τό ἐπικρατέστερο στοιχεῖο ἀπό αὐτά τά τρία; Δέν εἶναι τό χριστιανικό στοιχεῖο· εἶναι τό ἰουδαϊκό στοιχεῖο. Γιατί; Διότι ἐκεῖ δέν δέχεται Θεόν Τριαδικόν· ὅπως καί οἱ Ἰουδαῖοι δέν δέχονται μέχρι σήμερα Τριαδικόν Θεόν. Καί συνεπῶς βλέπομε ὅτι ἀμέσως μπαίνει ὁ Ὀρθολογισμός. 

Ὁ Μονοφυσιτισμός 

Ἕνα ἄλλο παράδειγμα θά σᾶς πῶ. Ὁ Μονοφυσιτισμός παρακαλῶ, ὁ ὁποῖος οὐδέποτε ἐξέλειπε, ἀλλά ὑπέβοσκε πάντοτε μέσα στήν Ἐκκλησία, δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι στάθηκε μιᾶς ἐποχῆς αἵρεσις. Ἄρχισε μέ τούς Δοκίτας, τόν συναντοῦμε στόν Μονοφυσιτισμόν τοῦ 7ου αἰῶνος καί φθάνει μέχρι σήμερα παρακαλῶ. Πάντα θά ὑπάρχη ὁ Μονοφυσιτισμός καί θά ὑποβόσκη. Ἄλλοτε θά λένε ὅτι ὁ Χριστός ἔχει τήν θεία φύσι μόνο καί ἄλλοτε θά λένε ὅτι ἔχει τήν ἀνθρωπίνη φύσι· στήν πραγματικότητα δηλαδή θά δέχωνται τήν μία μόνο φύσι –ἐξ οὗ καί Μονοφυσιτισμός. 

Ὁ Μονοφυσιτισμός ἐπίσης στάθηκε ἡ αἰτία –ἀπό τούς Μωαμεθανούς ξεκινάει τό πρᾶγμα– στάθηκε ἡ αἰτία νά χτυπηθῆ ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καί νά ξεσπάση ἡ Εἰκονομαχία. Ἀπό τούς Μωαμεθανούς καί τούς Ἑβραίους ξεκίνησε τό πρᾶγμα. «Πῶς, λένε, εἰκονίζετε τόν Θεόν;... Εἰκονίζεται ὁ Θεός;!». Ναί, εἰκονίζεται, ἀπό τήν στιγμή πού γίνεται πλήρης καί τέλειος ἄνθρωπος. Ἀφοῦ γίνεται τέλειος ἄνθρωπος, εἰκονίζεται. Ἐάν δέν ἐγίνετο ἄνθρωπος, βεβαίως δέν θά εἰκονίζετο. Γι’ αὐτό τόσο ὁ Ἰουδαϊσμός ὅσο καί ὁ Μωαμεθανισμός δέν εἰκονίζουν πουθενά τό θεῖον. Γιατί; Γιατί ἀρνοῦνται τήν ἀνθρωπίνη φύσι τοῦ Χριστοῦ. Ἁπλούστατα. Βλέπετε πῶς ὑποβόσκουν αὐτά τά πράγματα. 

Ἔτσι οἱ αἱρέσεις αὐτές οἱ λεγόμενες «ἀντιτριαδικές», πού προσβάλλουν τό δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος, πού εἶναι θεμελιῶδες δόγμα αὐτό, ἀγαπητοί μου, στήν πραγματικότητα παίρνουν εἴτε ἀπό τόν Ἰουδαϊσμόν κάτι εἴτε ἀπό τήν Φιλοσοφία κάτι· πάντως σκέπτονται φιλοσοφικά. Μ’ αὐτές τίς αἱρέσεις, τίς ἀντιτριαδικές καί λοιπά, θά ἀσχοληθοῦμε λίγο πιό κάτω τήν ἐρχομένη φορά· γιατί ἔχομε καί μ’ αὐτές νά παλαίψουμε –καί μέ πόσα πράγματα δέν ἔχομε νά παλαίψουμε...! Ἄς εἶναι. 

«Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ...» 

Τό θέμα εἶναι ὅτι αὐτό τό φαινόμενο τῶν αἱρέσεων, ἀγαπητοί, ἤδη ὁ Κύριος τό ἐπισημαίνει καί μᾶς ἐφιστᾶ ἰδιαιτέρως τήν προσοχήν. Τί λέγει; «Βλέπετε», προσέχετε, «μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ», προσέξτε, λέγει, μή σᾶς πλανήση κανείς! «πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέγοντες, ‘’ἐγώ εἰμι ὁ Χριστός’’, καὶ πολλοὺς πλανήσουσι.»[Ματθ. 24,1-5 και Λουκ. 13,5-6] . 

Ὁ δέ ἀπόστολος Πέτρος μᾶς λέγει στήν δευτέρα του ἐπιστολή τά ἑξῆς: «Ἐγένοντο δὲ καὶ ψευδοπροφῆται ἐν τῷ λαῷ, ὡς καὶ ἐν ὑμῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας», οἱ ὁποῖοι, λέει, θά σᾶς βάλουν μέσα αἱρέσεις καταστροφῆς, «καὶ τὸν ἀγοράσαντα αὐτοὺς δεσπότην ἀρνούμενοι»[Β΄Πετρ.2,1-3], καί τόν Χριστόν, πού μᾶς ἠγόρασε εἰς τόν σταυρόν, Τόν ἀρνοῦνται ! Διότι λέγουν: «Ἐκεῖ; ἄ, δέν ἔπαθε», λένε, «δέν ἔπαθε τίποτα ἐπί τοῦ σταυροῦ, γιατί φαινομενικά ἔπαθε · κι αὐτό διότι δέν ἦταν κανονικός ἄνθρωπος, ἀλλ’ ἤτανε φαινομενικά ἄνθρωπος.» –αὐτό τό ἰσχυρίζοντο καί οἱ Δοκῖται. «ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν.». Βλέπετε τί λέγει ὁ ἀπόστολος Πέτρος; ὅτι «γιά τόν ἑαυτό τους προετοιμάζουν γρήγορη καταστροφή». Εἴδατε ὅτι ὁ αἱρετικός δέν σώζεται; Ὁ αἱρετικός δέν σώζεται ! 

»καὶ πολλοὶ ἐξακολουθήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις», θά πᾶνε ἀπό πίσω τους, θά τούς ἀκολουθήσουν, «δι’ οὓς ἡ ὁδὸς τῆς ἀληθείας βλασφημηθήσεται», διά τούς ὁποίους ἡ ὁδός τῆς ἀληθείας θά βλασφημηθῆ. 

»καὶ ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται», θά σᾶς ἐκμεταλλευθοῦν μέ πλαστά λόγια, «οἷς τὸ κρῖμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ», εἰς τούς ὁποίους δέν θ’ ἀργήση νά ἔλθη ἡ καταδίκη, «καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν οὐ νυστάζει.» , καί ἡ καταστροφή τους δέν κοιμᾶται · θά ἔρ θη γρήγορα. 

Ὥστε λοιπόν, ἀγαπητοί μου, βλέπομε ὅτι ἔχομε δυό κατηγορίες αἱρέσεων: τίς γνωστικές καί τίς ἰουδαΐζουσες. Μποροῦμε εἰς αὐτές νά κατατάξωμε ὅ,τι ἐμφανίζεται εἰς τήν ἐποχήν μας, καί μέ τόν τρόπον αὐτόν τοῦ χαρακτηρισμοῦ θά ξέρωμε ποῦ κινούμεθα καί πῶς βαδίζομε. 

Εἶναι θλιβερό οἱ Χριστιανοί μας νά φθάνουν νά λένε: «Καλά λόγια λέει καί ὁ Χιλιαστής · δέν λέει κακά λόγια. Καλά λόγια λέγει κι ὁ παρακάτω αἱρετικός καί ὁ παρακάτω κι ὁ παρακάτω. Καλά ἔργα κάνουν καί οἱ Μασόνοι.»! Μά, τά καλά ἔργα εἶναι, ἀγαπητοί μου;... Ἐκεῖ εἶναι τό θέμα;... Καλά ἔργα κάνουν καί οἱ εἰδωλολάτραι· ὅμως θά σωθοῦν; Δέν εἶναι τά καλά λόγια ἤ ἔργα ἐκεῖνα πού σώζουν· εἶναι πρωτίστως καί κυρίως ἡ ὀρθή Πίστις. Ἐάν δέν ἦτο ἡ ὀρθή Πίστις αὐτή πού σώζει, τότε γιατί οἱ ποταμοί αἵματος; Τότε γιατί οἱ τόσοι Ὁμολογηταί καί Μάρτυρες; Γιατί τότε νά μή ρίξω καί μία φούχτα λιβάνι στό ἄγαλμα τοῦ Διός ἤ τοῦ καίσαρος, ἀφοῦ τά πράγματα δέν ἔχουν καί πολλή σημασία; Ἀλλά ἔχουν πολλή σημασία. Γι’ αὐτό, ἀγαπητοί μου, μή λέμε ὅτι ὅλοι καλά πράγματα λένε. 

«Ἡ αἵρεσις», ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος, «εἶναι ἡ βοτάνη τοῦ Διαβόλου»! Καί προφανῶς τό λέγει αὐτό ἐπειδή ἐμπνέεται ἀπό τήν παραβολή τῶν ζιζανίων. Μή λοιπόν πηγαίνωμε νά βόσκωμε τήν βοτάνην τοῦ Διαβόλου, πού εἶναι ἡ αἵρεσις. 

Θά παρακαλέσω πάρα πολύ μήν ἀπουσιάσετε τήν ἐρχομένη φορά· ἔχομε πολύ σπουδαῖα πράγματα νά ποῦμε, ν’ ἀνοίξουνε τά μάτια μας νά δοῦμε τί γίνεται δίπλα μας, στή γειτονιά μας τί γίνεται. Θά παρακαλέσω λοιπόν οὐδείς μήν λείψη. Φέρετε καί ἄλλους πιστούς ἀδελφούς, γιά νά γνωρίσουμε τί γίνεται, καί ἀπό τήν γνῶσι αὐτή νά φυλαχθοῦμε. 

Θά συνεχίσουμε, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχομένη Κυριακή. 

Κυριακή, 20-5-1979 

ΠΗΓΕΣ: 

· http://www.arnion.gr/index.php/keimena-p-thanasiou/peri-airesevn/125-milia-1i-genika-peri-a-reseon

· π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Περί αιρέσεων, τρεις απομαγνητοφωνημένες ομιλίες, Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης, Στόμιον Λαρίσης 2008,σελ.11-44.