Εἰς τάς ἀπαρχάς τῆς ἡμέρας. π.Σαράντης Σαράντος

Τοῦ ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου

Ἐφημερίου τοῦ Ἱ.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου

Εἰς τάς «ἀπαρχάς»[1] τῆς ἡμέρας, στίς 5, ἤ στίς 6, ἤ στίς 7 π.μ., ἄς ἀφιερώνουμε λίγο χρόνο στήν προσευχή.  Ἄς προμηθευθοῦμε ἀπό ἕνα ὀρθόδοξο μοναστήρι ἕνα κομβοσχοίνι τῶν ἑκατό ἤ τρια­κοσίων κόμβων.  Κρατώντας κάθε κόμβο λέμε ἁπλά καί ταπεινά τήν εὐχή τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.  «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» λένε ὡς πρώτη πρωϊνή προσευχή στόν προσωπικό τους κανόνα οἱ μοναχοί καί οἱ μοναχές της Ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας, πιστεύοντας ὅτι αὐτή εἶναι ἡ ἄμεση καί ἀπαραίτητη ἀναφορά κάθε πιστοῦ πρός τόν ἀρχηγό τῆς πίστεώς μας, τόν Χριστό.

Κάθε κόμβος τοῦ ἱεροῦ κομβοσχοινίου εἶναι πλεγμένος μέ ἐννέα σταυρούς.  Λέγοντας τήν εὐχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» καί κρατώντας ἕκαστο κόμβο μέ τούς ἐννέα πλεκτούς σταυρούς δηλώνουμε στόν Κύριο τήν ἀγάπη μας καί τή δοξολογία μας γιατί μᾶς ἔχει πλάσει «κατ’ εἰκόνα Του καί καθ’ ὁμοίωσιν», γιά νά ζοῦμε αἰωνίως καί μακαρίως μετ’ Αὐτοῦ, σύν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις.  Τόν εὐχαριστοῦμε γιά τίς ἄπειρες εὐεργεσίες πού ἀκατάπαυστα μᾶς χαρίζει, γιά τίς δοκιμασίες μέσα στίς ὁποῖες ἀενάως μᾶς ἐκπαιδεύει, ὅπως οἱ καλοί προπονητές τούς ἀθλητές τους.  Ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος θά μποροῦσε νά ἀποφύγει μαρτύριο, Σταυρό καί θάνατο. Θά μποροῦσε νά ἐπιβάλει στανικά τό δικό Του τρόπο ζωῆς, ἀπόλυ­τα ὑποτεταγμένο στό θέλημά Του.  

Τό θέλημά Του ὅμως, τό σύμ­φω­νο μέ τοῦ Θεοῦ Πατέρα καί τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἦταν ὄχι ἡ ἐπι­βολή, ἀλλά ἡ διά τῆς δικῆς Του θυσιαστικῆς προσφορᾶς ἀπολύ­τρωση, σωτηρία καί θεανθρωποποίηση τοῦ δαιμονοποιημένου ἀν­θρωπίνου γένους.  Μέ τό «ἐλέησον» Τόν παρακαλοῦμε γιά ὅ,τι ἔχουμε ἀνάγκη.  Μέ τό «ἐλέησον» Τοῦ δίνουμε τό δικαίωμα, πού ἔτσι καί ἀλλιῶς τό ἔχει ὡς τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος, νά ἐκπληρώνει τά αἰτήματά μας, νά τά τροποποιεῖ πρός τό συμφέρον μας ἤ καί νά
τά ἀκυρώνει, ὅταν εἶναι πρός ἀπώλειά μας, πρός βλάβην μας.  Πληροῦται ἡ ψυχή μας ἀπό τήν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Κυρίου μας καί τήν ἀγάπη τοῦ Πατρός καί τήν Κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀρχίζει ἔτσι ἡ ἡμέρα μας χαρισματικά, χωρίς τεμπελιά, χωρίς μελαγχολία, χωρίς κατάθλιψη, χωρίς ἄτακτους, κακούς λογισμούς. Διαθέτουμε ἔτσι περισσότερες ἀντοχές, καλή διάθεση, διάκριση πρός πάντας καί πρός πάντα.

Λέγοντας τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τό «με» ἐννοοῦμε τόν ἑαυτό μας, τούς ἄμεσους συγγενεῖς μας ἤ καί τούς πιό μακρινούς, ὅσους αἰσθανόμαστε ἰδιαίτερη ὑποχρέωση νά προσευχηθοῦμε καί ὅλο τό ἔθνος μας, πού διέρχεται «κρίση».

Ἡ εὐχή ἀναφερόμενη στόν Κύριο μέ ἄκρα ταπείνωση καί καλωσύνη μεγαλόθυμη μπορεῖ νά θαυματουργήσει.  Μπορεῖ νά ἀπομακρύνει ἄπειρους ἐρχόμενους κινδύνους πραγματικούς ἤ ὑποθετικούς ἤ σκόπιμα κατασκευασμένους.

Τά media καθημερινά μᾶς πανικοβάλλουν μέ τίς χειρότερες εἰδήσεις καί τίς πιό δυσοίωνες προοπτικές. Πολλά σενάρια ἀκούγονται.  Μέχρι καί ὅτι ὁλόκληρα κομμάτια τῆς πατρίδας μας θά πουληθοῦν ὡς λύτρα γιά τό ὑπέρογκο χρέος πού ἄφησαν οἱ κατά καιρούς καλοί κυβερνῆτες μας.

Ἀπό τίς σκοτεινές δυνάμεις πάντως τῆς Νέας Ἐποχῆς πολεμεῖται ἀπηνῶς ἡ χώρα μας μέ στόχο νά ἀλλάξουν τά πάντα στήν πατρίδα μας.  Πρέπει νά δεχθοῦμε ὁπωσδήποτε τή νέα τάξη πραγμάτων, ἠθῶν καί ἐθίμων, γλώσσας, παραδόσεως καί παραδόσεων, συμβόλων, ἱστορίας, μά κυρίως ὀρθοδόξου πίστεως. Καί τό χειρότερο ἴσως θά εἶναι ὄχι ἡ πεῖνα, μέ τήν ὁποία μᾶς φοβερίζουν ἀκαταύπαστα οἱ πληρωμένοι δημοσιογράφοι, ἀλλά ἡ ἐπιβολή τῆς Κάρτας τοῦ Πολίτη καί ἴσως τό ἐπάρατο σφράγισμα ἤ κατά τήν ἱερά Ἀποκάλυψη, τό χάραγμα.

Πολλές φορές ἡ μικρή πατρίδα μας ὑπέστη κατοχές καί φοβε­ρούς κινδύνους.  Πάντοτε μέ τή βοήθεια τοῦ Κυρίου ξεπεράσαμε, γλυτώσαμε, σωθήκαμε, συνεχίσαμε τήν ὑπερτρισχιλιετή φωτιστική ἀνά τήν οἰκουμένη πορεία μας.

Ἡ εὐχή τοῦ Χριστοῦ πάντως ἀσφαλῶς καί πάλι θά θαυματουργήσει.  Ἤδη πρό Χριστοῦ οἱ Ρωμαῖοι καλοπροαίρετα εἶχαν ὁμολογήσει: Ἐμεῖς κατακτήσαμε τούς Ἕλληνες ἐδαφικά, αὐτοί ὅμως μᾶς κατέκτησαν πολιτισμικά, μέσῳ τοῦ μοναδικοῦ καί ἀκμαίου πολιτισμοῦ τους.  Τώρα πού ἀκόμα καί στήν πιό μακρινή γωνιά τῆς πατρίδας μας, σέ καθημερινή συχνότητα, τελεσιουργεῖται τό πρῶτο θαῦμα τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὅπου τρανώνεται ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ ἀνάμεσά μας, τά πράγματα θά πᾶνε χειρότερα;

Ἐξ ἄλλου τετρακόσια χρόνια τουρκικῆς σκλαβιᾶς κατάφεραν νά ἀλλοτριώσουν τόν Ἑλληνικό πολιτισμό καί τήν ὀρθόδοξη πίστη; Χιλιάδες νεομαρτύρων ἐπιβεβαιώνουν τήν πανσθενουργό δύναμη τῆς θείας Χάριτος πού στερειώνει τό Ἔθνος μας νά μήν ἐξαφα­νί­ζε­ται, παρά τή βούληση καί τή δράση τῶν ἀντιχρίστων.

Κατάφεραν οἱ Βαυαροί κλείνοντας πολλά ὀρθόδοξα μονα­στήρια καί ἀποσχηματίζοντας ἐκβιαστικά μοναχούς καί μοναχές νά ξερριζώσουν τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί νά ἑδραιώσουν τή βάρβαρη Βαυαρική;  Μολονότι οἱ Βαυαροί ἐπέβαλαν κυβερνητικό ἐπίτροπο μέ ἔντονη παρουσία στήν ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κατάφεραν νά προτεσταντίσουν τήν ἱερά Σύνοδο καί κατ’ ἐπέ­κταση τό χριστεπώνυμο πλήρωμα διά τῶν δραστηρίων μισθωμένων μισσιοναρίων τους;

Ὁ Στρατηγός Μακρυγιάννης ἀνησυχοῦσε μέν γιά τή μανία τοῦ εὐρωπαϊκοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ πού εἶχε καταλάβει τούς Βαυα­ρούς συνάρχοντες.  Εἶχε ὅμως βαθειά ἐμπιστοσύνη στίς ρίζες τῆς ὀρθοδόξου πίστεως τίς χωμένες μέσα στίς τάξεις καί τίς ψυχές τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ μας. Ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης: Οἱ καϋμένοι οἱ καπουτσίνοι (Δυτικοί ἱεραπόστολοι) οἱ καλοζωϊσμένοι, καλοπλη­ρωμένοι δέν καταλαβαίνουν τόν Ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό μας. Ἔχουν βαλθεῖ νά μᾶς ἐκσυγχρονίσουν καί νά μᾶς ἐκπολιτίσουν, γκρεμίζοντας τή δική μας Θεανθρώπινη μυστική Παράδοση.

Παρόμοια ἦταν ἡ κατάσταση τοῦ Ἔθνους μας καί ἐπί Ἁγίου Νεκταρίου.  Ὅλες οἱ συκοφαντίες καί οἱ διωγμοί πού ἀντιμετώπισε ὁ Ἅγιος σ’ ὅλα τά ἐπίπεδα τῆς ποιμαντικῆς του σταδιοδρομίας δέν ἦταν καθόλου ἄσχετοι μέ τό ψευδοουμανιστικό ἐκσυγχρονιστικό πνεῦμα τῶν ντόπιων καί ἀλλοδαπῶν εὐρωπαϊστῶν, πού δέν ζοῦσαν τήν ὁλοζώντανη Παράδοσή μας.

Παρά ταῦτα ἡ ἀκακία τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, ἡ καθαρή ἑλληνορθόδοξη παιδεία Του, ἡ βαθειά μυστική ἁγιοπνευματική ἐν ἄκρᾳ ταπεινώσει ζωή Του καί ἡ χριστοδιακριτικότατη ποιμαντική δράση Του ἔφεραν πολλούς καί ἀγλαότατους καρπούς στό ἔθνος μας.  Εἶναι πολύ ἐνθαρρυντικά, μά καί πολύ ἀληθινά τά λόγια Του γιά τήν πορεία τοῦ ἑλληνικοῦ Ἔθνους μας ἀνά τήν Οἰκουμένη, ἀνά τούς αἰῶνες:

«Ὁ Ἕλλην ἐγεννήθη κατά θείαν πρόνοιαν διδάσκαλος τῆς ἀνθρωπότητος· τοῦτο τό ἔργον ἐκληρώθη αὐτῷ· αὕτη ἦν ἡ ἀποστολή αὐτοῦ· αὕτη ἡ κλῆσις αὐτοῦ ἐν τοῖς ἔθνεσιν· μαρτύριον ἡ ἐθνική αὐτοῦ ἱστορία· μαρτύριον ἡ φιλοσοφία αὐτοῦ· μαρτύριον ἡ κλίσις αὐτοῦ· μαρτύριον αἱ εὐγενεῖς αὐτοῦ διαθέσεις· μαρτύριον ἡ παγκόσμιος ἱστορία· μαρτύριον ἡ μακροβιότης αὐτοῦ, ἐξ ἧς δυνάμεθα ἀδιστάκτως νά συμπεράνωμεν καί τήν αἰωνιότητα αὐτοῦ, διά τό αἰώνιον ἔργον τοῦ Χριστιανισμοῦ μεθ’ οὗ συνεδέθη ὁ Ἑλληνισμός διότι ἐνῷ ὅλα τά ἔθνη τά ἐμφανισθέντα ἐπί τῆς παγκοσμίου σκηνῆς ἦλθον καί παρῆλθον, μόνον τό Ἑλληνικόν ἔμεινε ὡς πρόσωπον δρῶν ἐπί τῆς παγκοσμίου σκηνῆς καθ’ ὅλους τούς αἰώνας· καί τοῦτο, διότι ἡ ἀνθρωπότης δεῖται αἰωνίων διδασκάλων· μαρτύριον τέλος ἡ ἐκλογή αὐτοῦ μεταξύ τῶν ἐθνῶν ὑπό τῆς θείας προνοίας, ὅπως ἐμπιστευθῆ αὐτῷ, τήν ἱεράν παρακαταθήκην τήν ἁγίαν πίστιν, τήν θρησκείαν τῆς ἀποκαλύψεως καί τό θεῖον ἔργον τῆς ἀποστολῆς αὐτῆς, τό αἰώνιον ἔργον τῆς σωτηρίας διά τῆς διαπλάσεως ἁπάσης τῆς ἀνθρωπότητος κατά τάς ἀρχάς τῆς ἀποκαλυφθείσης θρησκείας…

Ἐν τῇ ἱστορίᾳ τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀπό τῆς πρώτης σελίδος αὐτῆς ἀναφαίνεται ἡ τῆς Ἑλληνικῆς φυλῆς ἐν τῷ Χριστιανισμῷ δρᾶσις καί ἡ κλῆσις αὐτῆς, ἵνα ἀναλάβῃ τό μέγα τῆς ἀποστολῆς τοῦ χριστιανισμοῦ ἔργον.  Οἱ θεῖοι τοῦ Σωτῆρος λόγοι «νῦν ἐδοξάσθη ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου», ὅτε ἀνηγγέλθη αὐτῷ, ὅτι Ἕλληνες ἤθελον ἰδεῖν Αὐτόν, ἐνεῖχον βαθεῖαν ἔννοιαν· ἡ ρῆσις ἦν προφητεία, πρόρ­ρησις τῶν μελλόντων· οἱ ἐκεῖ ἐμφανισθέντες Ἕλληνες ἦσαν οἱ ἀντιπρόσωποι ὅλου τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους· ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτῶν διεῖδεν ὁ θεάνθρωπος Ἰησοῦς τό ἔθνος ἐκεῖνο, εἰς ὅ ἔμελλε νά παραδώσῃ τήν ἱεράν παρακαταθήκην, ἵνα διαφυλαχθῇ τῇ ἀνθρωπότητι.  Ἐν τῇ ἐπιζητήσει αὐτῶν διέγνω τήν προθυμίαν τῆς ἀποδοχῆς τῆς ἑαυτοῦ διδασκαλίας, διεῖδε  τήν ἑαυτοῦ δόξαν, τήν ἐκ τῆς πίστεως τῶν ἐθνῶν, καί ἀνεγνώρισε τό ἔθνος, ὅπερ πρός τόν σκοπόν τοῦτον προώριστο ἀπό καταβολῆς κόσμου.

Τό  Ἑλληνικόν ἔθνος ἀληθῶς πρός τόν σκοπόν τοῦτον ἐκλήθη ἀπό καταβολῆς κόσμου καί πρός τοῦτον μαρτυρεῖται διαπεπλασμένον· ὁ Θεός ἐν τῇ θείᾳ αὐτοῦ προνοίᾳ διέπλασεν αὐτό ὀφθαλμόν τοῦ σώματος τοῦ συγκροτουμένου ὑφ’ ἁπάσης τῆς ἀνθρωπότητος».

Εἶναι τέτοιοι οἱ καιροί μας πού ὅλοι μας κληρικοί, μοναχοί καί λαϊκοί χρειαζόμαστε λεπτή, θεανθρώπινη, ἁγία διάκριση.

Ὁ Γέροντας Πορφύριος ἔλεγε ὅτι στή ζωή μας – καί τήν ἐν Χριστῷ πνευματική – ἰσχύει ἡ ἀρχή τῶν συγκοινωνούντων δοχείων. Ὅσοι πιό πολλοί χριστιανοί διακρίνονται γιά τήν ἀκακία τους, τήν ἀθωότητά τους, τήν καλωσύνη τους, τήν ἁγία ἀγάπη τους, τόσο καί οἱ ἄλλοι διαποτίζονται μέ τά παραπάνω πνευματικά ἀγαθά.

Ὅταν τά παραπάνω ἀγαθά παροπλίζονται καί ἐγκλωβίζονται ἀπό τήν «ἱερή ἀγανάκτηση» π.χ. πρός τούς «κακούς» ταγούς μας, βάσει αὐτῆς τῆς ἀρχῆς τῶν συγκοινωνούντων δοχείων, δέν μεταβιβάζονται καί σ’ αὐτούς (τούς ταγούς), πνευματικά ἐν Χριστῷ ἀγαθά, ἀλλά ἀγανάκτηση, ὀργή, ἀντιπάθεια, σφοδρή κατάκριση, μαυρίλα, ἀδιέξοδο.

Ἐδῶ πού ἔχουμε φθάσει ὅλοι μας, ὑποφέροντας ἀπό τήν παροῦσα πνευματική δυστοκία, ἀπό τήν ἠθική μόλυνση τοῦ «πνευματικοῦ» περιβάλλοντος, ἄς καταθέσουμε ταπεινά τό μικρό, ταπεινό ὀβολό τῆς χήρας ψυχῆς μας, τήν εὐχή τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐκκινώντας ἀπό τάς ἀπαρχάς ἑκάστης ἡμέρας, ζητώντας τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Χριστοῦ μας, τήν προσωπική ἐν Χριστῷ σωτηρία μας καί τήν ἀνόρθωση ὅλης τῆς κοινωνίας μας, τοῦ ἔθνους μας, γιατί ὄχι καί τῆς παγκόσμιας κοινότητας, μέ βάση καί μέ εὐλογία τίς παρήγορες – ὄχι βεβαίως φροῦδες – προβλέψεις τοῦ Ἁγίου τοῦ αἰώνα μας, τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου.

Μαρούσι, 10 Αὐγούστου 2010

---

[1] Ἡ χρήση τοῦ ὅρου «ἀπαρχές» ἐκτός ἀπό τήν αὐτονόητη ἀναφορά στίς πρῶτες στιγμές τῆς ἡμέρας, παραπέμπει στήν τηρούμενη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας –  μέ παλαιοδιαθηκικές κατα­βολές – σύμφωνα μέ τήν ὁποία οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοί αὐθόρμητα φυλάσσουν στήν ἄκρη γιά προσφορά πρός τόν Κύριο τούς πρώτους καί καλύτερους καρπούς τῆς συγκομιδῆς τους, ἔτσι ὥστε νά εἶναι εὐλογημένα τά ἀγαθά τους καί ἡ ζωή τους ὁλόκληρη.