Τί εἶναι ὁ ἀνθρωπισμός (οὐμανισμός);

Ὁ Ἀνθρωπισμός, τὸ κτίσιμο τοῦ πύργου τῆς Βαβέλ καὶ ἡ Σύγχυσις

Ἀπόσπασμα ἀπό ομιλία τοῦ
π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου † - Γένεσις

Ἡ ἔννοια τοῦ ἀνθρωπισμοῦ εἶναι

διάχυτη ὡς ἑξῆς στὴν ἐποχή μας -τὰ καλὰ αἰσθήματα ἀπέναντι στὸν ἄλλον ἄνθρωπο. Tὰ καλὰ αἰσθήματα -αὐτὸ λέμε ἀνθρωπισμό- καὶ λέμε γιὰ κοίταξε αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἀνθρωπιστὴς ἢ εἶναι ἀνθρωπιστὴς ἢ κάποιος ὁδηγὸς κτύπησε κάποιον στὸ δρόμο καὶ δὲν τὸν πῆρε μαζί του, δὲν ἦταν κὰν ἀνθρωπιστής.

Σήμερα ἡ λέξη ἀνθρωπισμὸς κινεῖται συνήθως πάνω σὲ μία προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ δείξει πρὸς τὸν ἄλλον ἄνθρωπο τὰ καλὰ του αἰσθήματα.

Δὲν εἶναι αὐτὸ ὁ ἀνθρωπισμός.

Προσέξατέ το, δὲν εἶναι αὐτὸ ὁ ἀνθρωπισμός.

Ὁ ἀνθρωπισμὸς εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ στηριχθεῖ σὲ ὅτι γεννάει καὶ πληροφορεῖ τὸ δικό του τὸ μυαλὸ καὶ, συνεπῶς, ὁ ἀνθρωπισμὸς δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἕνας ἀνθρωποκεντρισμός. Ἐγὼ, ὁ ἄνθρωπος, εἶμαι τὸ κέντρο τοῦ σύμπαντος, ἐγὼ, ὁ ἄνθρωπος, θὰ μιλήσω γιὰ τὸν ἑαυτό μου· δὲν ἔχει θέση στὴν ζωή μου καμία ὁ Θεός. Αὐτὸ εἶναι ὁ ἀνθρωπισμός.

Ὁ ἀνθρωπισμὸς δὲν ἔχει καμιὰ σχέση μὲ τὸν Χριστιανισμό. Ἢ ἀνθρωπιστὴς θὰ εἶσαι ἢ Χριστιανός. Εἶναι δὲ γνωστὸ ὅτι ὁ ἀνθρωπισμὸς σὲ κάθε γενεὰ, φυσικά, σὲ κάθε ἐποχὴ ἔχει ἀναπτυχθεῖ, ἀλλὰ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ Ἕλληνες εἶναι κυρίως ἐκεῖνοι ποὺ πρωτοδημιουργοῦν τὸν ἀνθρωπισμὸ, οἱ Ἕλληνες.

Κατόπιν, ὅταν ἡ ἑλληνικὴ φιλοσοφία πηγαίνει στὴ δύση, ἀρχίζει ἡ δύση νὰ ἀναπτύσσει τὸν ἀνθρωπισμό, εἰς τὸν μεσαίωνα, εἰς τὴν ἀναγέννηση καὶ εἰς τοὺς νεωτέρους χρόνους, μέχρι σήμερα. Δὲν εἶναι ὅμως τίποτε ἄλλο παρὰ ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἀναπτύξει πρόοδο καὶ πολιτισμὸ ἐρήμην του Θεοῦ -χωρὶς Θεό! Γι' αὐτὸ, πάντοτε ὁ ἀνθρωπισμὸς εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀθεΐας. Ἴσως θὰ ἐκπλήττεσθε, ἀλλὰ αὐτὸς εἶναι ὁ ἀνθρωπισμός. Εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἀποκτήσει εὐγένεια χωρὶς Θεό. Ὁ ἀνθρωπισμὸς εἶναι προϊὸν τῶν ἄθεων, δὲν εἶναι ποτὲ τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ποτέ.

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας πολέμησαν τὸν ἀνθρωπισμό. Τὸν πολέμησαν μὲ ὅλη την δύναμη τῆς ψυχῆς τους. Καὶ προπάντων οἱ θεολόγοι τοῦ 12 αἰώνα καὶ πέρα, στὸ Βυζάντιο, ὅταν ἤρχετο ὁ εὐρωπαϊκὸς οὐμανισμός, τὸν πολέμησαν μὲ ὅλη τη δύναμη τῆς ψυχῆς τους. Τὸ Βυζάντιο κινδύνευσε ἀπὸ τὸν δυτικὸ οὐμανισμὸ καὶ ἀπὸ τὸν ὁποῖο τελικὰ καὶ ἔπεσε... τὸν δυτικὸ οὐμανισμό.

Αὐτὸ, λοιπόν, εἶναι τὸ ἁμάρτημα τοῦ πύργου τῆς Βαβέλ. Ποιήσωμεν ἑαυτοῖς ὄνομα. ^{(Γεν. 11, 4)} Θὰ ἔχωμεν ἕνα ὑλικὸ σημεῖο τὸ ὁποῖο θὰ μᾶς ἑνώνει. Τί εἶναι αὐτὸ τὸ ὑλικὸ σημεῖο τὸ ὁποῖο θὰ μᾶς ἑνώνει; Ὅπως σήμερα: τί ὑλικὸ σημεῖο ἔχουμε; Ποῦ μποροῦμε νὰ αἰσθανόμεθα ὅτι εἴμαστε ἑνωμένοι σήμερα οἱ ἄνθρωποι; Εἶναι τὰ λεγόμενα "Σύμφωνα", τὰ ὁποῖα βεβαίως Σύμφωνα πρέπει νὰ εἶναι κάπου ἐγκατεστημένα. Λέμε τὸ ἀτλαντικὸ Σύμφωνο. Λέμε τὸ "Σύμφωνο τῆς Βαρσοβίας". Λέμε "Ὁργανισμὸς Ἡνωμένων Ἐθνῶν". Εἶναι ὑλικὰ σημεῖα ἑνότητος τῆς ἀνθρωπότητος. Ἑνότητος... Αὐτὸ εἶναι.

Βλέπετε ὅτι ὁ πύργος τῆς Βαβέλ κτίζεται -συνεχίζει νὰ κτίζεται ὁ πύργος τῆς Βαβέλ... θὰ δεῖτε λίγο παρακάτω ὅτι ἔρχεται σύγχυσις, μήπως, παρακαλῶ πέστε μου, σὲ αὐτὰ τὰ Σύμφωνα ὑπῆρξε ποτὲ συμφωνία; Ἢ διαρκῶς σὲ αὐτὰ τὰ Σύμφωνα κινεῖται σύγχυσις. Διότι πράγματι δὲν εἶναι ἀπὸ τὸν Θεό. Ἐπιφέρει ὁ Θεὸς σύγχυσις σὲ αὐτὰ τὰ σύμφωνα, τὰ ὁποία ὀξυμώρως ὀνομάζονται Σύμφωνα, ἐνῶ εἶναι σύγχυσις. Δὲν θέλει ἀπόδειξη περισσότερη...

http://www.orthodoxfathers.com/logos/Anthropismos-ktisimo-tou-purgou-tis-Vavel-Sugchusis