ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΟΥ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

    Ὁ Μέγας Βασίλειος, Ἐπίσκοπος Καισαρείας (329-379 μ.Χ.)
          
    Ὁ Μέγας αὐτὸς πατέρας καὶ διδάσκαλος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας γεννήθηκε τὸ 329 στὴ Νεοκαισάρεια τοῦ Πόντου στὸ χωριὸ Ἄννησα καὶ μεγάλωσε στὴν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας.
Εἶχε 8 ἀδέρφια, 3 ἀγόρια καὶ πέντε κορίτσια. Ἀπὸ τὰ 4 ἀγόρια τὰ 3 ἔγιναν ἐπίσκοποι (ὁ Βασίλειος Καισαρείας, ὁ Γρηγόριος Νύσσης καὶ ὁ Πέτρος Σεβάστειας) καὶ τὸ ἕνα μοναχὸς (ὁ Ναυκράτιος). Ἀπὸ τὶς 5 ἀδερφές του ἡ πρώτη, καὶ συγχρόνως τὸ πιὸ μεγάλο παιδὶ τῆς οἰκογένειας, ἡ Μακρίνα, ἔγινε μοναχή. Ὅλοι ἁγίασαν.

Οἱ γονεῖς του Βασίλειος (καὶ αὐτός), ποὺ καταγόταν ἀπὸ τὴ Νεοκαισάρεια τοῦ Πόντου καὶ Ἐμμέλεια, ποὺ καταγόταν ἀπὸ τὴ Καππαδοκία, ἂν καὶ κατὰ κόσμον εὐγενεῖς καὶ πλούσιοι, εἶχαν συγχρόνως καὶ ἀκμαιότατο χριστιανικὸ φρόνημα. Αὐτοὶ μάλιστα ἔθεσαν καὶ τὶς πρῶτες - καθοριστικῆς σημασίας - πνευματικὲς βάσεις τοῦ Ἁγίου.

Μὲ ἐφόδιο αὐτὴ τὴ χριστιανικὴ ἀνατροφή, ὁ Βασίλειος ἀρχίζει μία καταπληκτικὴ πνευματικὴ ἀνοδικὴ πορεία. Ἔχοντας τὰ χαρίσματα τῆς εὐστροφίας καὶ τῆς μνήμης, κατακτᾶ σχεδὸν ὅλες τὶς ἐπιστῆμες τῆς ἐποχῆς του. Καὶ τὸ σπουδαιότερο, κατακτᾶ τὴ θεία θεωρία τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ τὴν κάνει ἀμέσως πράξη μὲ τὴν αὐστηρὴ ἀσκητικὴ ζωή του.

Μετὰ τὶς πρῶτες του σπουδὲς στὴν Καισάρεια καὶ κατόπιν στὸ Βυζάντιο, ἐπισκέφθηκε, νεαρὸς ἀκόμα, τὴν Ἀθήνα, ὅπου ἐπὶ τέσσερα χρόνια συμπλήρωσε τὶς σπουδές του, σπουδάζοντας φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, ἀστρονομία καὶ ἰατρική. Ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ἐπέστρεψε στὴ Καισάρεια καὶ ἐπιδόθηκε στὴ δικηγορία καὶ στὴ διδασκαλία τῆς ρητορικῆς τέχνης.

Ἀποφάσισε ὅμως, νὰ ἀκολουθήσει τὴ μοναχικὴ ζωὴ καὶ γι’ αὐτὸ πῆγε στὰ κέντρα τοῦ ἀσκητισμοῦ, γιὰ νὰ διδαχθεῖ τὰ τῆς μοναχικῆς πολιτείας στὴν Αἴγυπτο, Παλαιστίνη, Συρία καὶ Μεσοποταμία. Ὅταν ἐπέστρεψε, ἀποσύρθηκε σὲ μία Μονὴ τοῦ Πόντου, ἀφοῦ ἔγινε μοναχός, καὶ ἀσκήθηκε ἐκεῖ μὲ κάθε αὐστηρότητα γιὰ πέντε χρόνια (357-362 μ.Χ.).

Ἤδη τέλεια καταρτισμένος στὴν Ὀρθόδοξη Πίστη, χειροτονήθηκε διάκονος καὶ πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο Καισαρείας Εὐσέβιο. Ὁ ὑποδειγματικὸς τρόπος τῆς πνευματικῆς ἐργασίας του δὲν ἀργεῖ νὰ τὸν ἀνεβάσει στὸ θρόνο τῆς ἀρχιερωσύνης, διαδεχόμενος τὸν Εὐσέβιο στὴν ἐπισκοπὴ τῆς Καισαρείας (370 μ.Χ.).

Μὲ σταθερότητα καὶ γενναῖο φρόνημα, ὡς ἀρχιερέας ἔκανε πολλοὺς ἀγῶνες γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη. Μὲ τοὺς ὀρθόδοξους λόγους ποὺ συνέγραψε, κατακεραύνωσε τὰ φρονήματα τῶν κακοδόξων. Στοὺς ἀγῶνες τοῦ κατὰ τοῦ Ἀρειανισμοῦ ἀναδείχτηκε ἀδαμάντινος. Οὔτε οἱ βασιλικὲς κολακεῖες τοῦ Οὐάλεντα (364-378 μ.Χ.), ποῦ πῆγε αὐτοπροσώπως στὴν Καισάρεια γιὰ νὰ τὸν μετατρέψει στὸν Ἀρειανισμό, οὔτε οἱ ἀπειλὲς τοῦ Μοδέστου μπόρεσαν νὰ κάμψουν τὸ ὀρθόδοξο φρόνημα τοῦ Ἁγίου. Ὑπεράσπισε μὲ θάρρος τὴν Ὀρθοδοξία, καταπλήσσοντας τὸν βασιλιὰ καὶ τοὺς Ἀρειανούς. Ἀκόμα, ἀγωνίστηκε κατὰ τῆς ἠθικῆς σήψεως καὶ ἐπέφερε σοφὲς μεταρρυθμίσεις στὸ μοναχισμό.

Ἡ ποιμαντορικὴ δράση του, ὑπῆρξε ἀπαράμιλλη. Ἔκτισε τὴν περίφημη «Βασιλειάδα», συγκρότημα μὲ εὐαγῆ ἱδρύματα, ὅπου βρῆκαν τροφὴ καὶ περίθαλψη χιλιάδες πάσχοντες κάθε ἡλικίας, γένους καὶ φυλῆς. Ἦταν μία «νέα πόλη» ἔξω ἀπὸ τὴ Καισάρεια καὶ περιελάμβανε πτωχοτροφεῖο, ὀρφανοτροφεῖο, γηροκομεῖο, ξενοδοχεῖο καὶ νοσοκομεῖο.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔχει πλούσιο καὶ σημαντικὸ συγγραφικὸ ἔργο. Τὰ κυριότερα ἔργα τοῦ εἶναι οἱ 9 ὁμιλίες στὴν Ἑξαήμερο, ὁμιλίες στοὺς Ψαλμούς, πολλὲς καὶ διάφορες ἄλλες ὁμιλίες, ἀσκητικὰ ἔργα καὶ ἐπιστολές. Ἐκτὸς τῶν ἄλλων ἔργων του, ἔγραψε καὶ τὴ Θεία Λειτουργία. Μετὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς συντομότερης τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Ἡ Θ. Λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου τελεῖται 10 φορὲς τὸ χρόνο: τὴν 1η Ἰανουαρίου (γιορτάζεται καὶ ἡ μνήμη του), τὶς πρῶτες πέντε Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστῆς, τὶς παραμονὲς τῶν Χριστουγέννων καὶ τῶν Θεοφανείων, τὴν Μ. Πέμπτη καὶ τὸ Μ. Σάββατο.

Στὰ πενήντα του χρόνια ὁ Μέγας Βασίλειος, ἐξαιτίας τῆς ἀσθενικῆς κράσεώς του καὶ τῆς αὐστηρῆς ἀσκητικῆς ζωῆς τοῦ (ὁρισμένες πηγὲς λένε ὅτι ἔπασχε ἀπὸ βαριὰ ἀρρώστια τοῦ ἥπατος ἢ τῶν νεφρῶν), τὴν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 379 μ.Χ., ἐγκαταλείπει τὸ φθαρτὸ καὶ μάταιο αὐτὸ κόσμο, ἀφήνοντας παρακαταθήκη καὶ ἱερὴ κληρονομιὰ στὴν ἀνθρωπότητα ἕνα τεράστιο πνευματικὸ ἔργο.

Ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴ μνήμη του στὶς 1 Ἰανουαρίου. 

ΠΗΓΗ: http://www.xfe.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=253