Γκάκη Γκορένη: Ἕνας μάρτυρας τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τήν Ντισνίτσα Κορυτσᾶς

 

Γκάκη (Γιωργάκη)  Γκορένη

…….

- Να ρωτήσετε ότι θέλετε ευχαρίστως

- Έχετε δυνατή πίστη, το ξέρω. Από που αντλείτε αυτή την πίστη;

- Ήμουν επίτροπος στην εκκλησία για πολλά χρόνια! Ο πατέρας μου ήταν πιστός και είχε τιμιότητα, όλοι τον σέβονταν! Από αυτόν πήραμε η οικογένεια πολλά !

- Ω, το μήλο έπεσε κάτω από την μηλιά!

- Ε! Έτσι και έτσι. Μα ο  πατέρας ήταν ευλαβής άνθρωπος!

- Είχαν καλόν παππά εδώ στο χωριό?

- Καλός ήταν ! Θεός σχωρέστον! Τον παπά- Γιώργη  από την Πλιάσα.

- Μα έχει μόνο μουσουλμάνους;

- Όχι, όχι ! Δίπλα είχε και ένα μικρό χωριό που ήταν και Χριστιανοί, και τώρα έχει μερικές οικογένειες ….

- Ναι, ναι! Μην ξεχνάμε πως είναι το αρχαίο Πήλιον, Ελληνική πόλις στην αρχαιότητα με την Σελασφόρο , δίπλα στην σημερινή Σβέζντα.

- Πέντε φορές  είχα καλέσει τον Δεσπότη και κάναμε  εγκαίνια στις εκκλησίες. Μα στο τέλος μπήκαμε φυλακή!

- Τι δουλειά έκανες από νέος;

- Είχαμε μαγαζί, εμπόριο. Όταν έγινε κομμουνισμός το 1946 με τον Ενβέρ Χότζα εδώ πάλι με έβαλαν σε μαγαζί. Μα όμως εγώ ήμουνα στιγματισμένος ως άνθρωπος της εκκλησίας και με βάλαν στο μάτι να με εξοντώσουν.

- Για πρώτη φορά πότε ήρθες κόντρα με το καθεστώς Χότζα;

- Απ’ την αρχή δεν με είχαν υπόλειψι. Αυτοί  και με φώναζαν από την αρχή.

- Ποια χρονολογία;

- Στα 1965 περίπου .. Μου λένε τα αδέλφια σου  όλοι δουλεύουν για το κόμμα. Εσύ γιατί πας κόντρα και πας και ανάβεις κεριά και πας στη Εκκλησία. Εγώ τους είπα «είναι η πίστις μου αυτή. Κανένα δεν ενοχλεί. Η Ορθόδοξος  πίστις έχει ανώτερα μέσα της και εσείς δεν καταλαβαίνετε». Νευρίασαν τότε στο ανακριτικό γραφείο και μου λένε « έξω, έξω» και δεν πρόλαβα να φύγω και με βγάλαν από το γραφείο του κόμματος με τις κλωτσιές. Από τότε με πήγαιναν συνέχεια κόντρα. Με φώναζαν με βρίζαν στο γραφείο του κόμματος με τις κλωτσιές. Από τότε με πήγαιναν συνέχεια κόντρα. Με φώναζαν με βρίζαν στο γραφείο του κόμματος. Στην δουλειά με γύριζαν ποτέ εδώ, πότε εκεί. Εγώ πιο πολύ πήγαινα κοντά στο Θεό. Η πίστης μου μέσα μου μεγάλωνε πιο πολύ.

- Πότε σε δίκασαν φυλακή;

- Το 1978 με δίκασαν 28 χρόνια. Δηλαδή καταδικάστηκα σε θάνατο γιατί πάνω από 25 χρόνια όταν έτρωγες φυλακή, ήσαν για τουφεκισμό και μπήκα στην φυλακή. Καταναγκαστικά έργα δέκα ολόκληρα χρόνια!

Ο Δικαστής μου έσπασε τα δόντια!

- Που σε δίκασαν στην Κορυτσά;

- Όχι, όχι! Το πρώτον με δίκασαν εδώ στο χωριό.

- Ποιος τον δίκασε! Εδώ η Ντισνίτσα είναι ένα μικρό χωριό. Είχε δικαστήριο εδώ; Δικαστήριο στο καφενείο έστησαν;

- Ήρθε ένας εισαγγελέας  από Κορυτσά. Τότε ήταν στην Κορυτσά τώρα στα Τίρανα. 

Εδώ στο χωριό δικαστή ώρισε έναν  από εδώ από το χωριό που ήταν αντιπρόσωπος στο κόμμα. Αυτός που ήταν από την Ντισνίτσα δικαστής, μου έσπασε τα δόντια! Σε ένα χωριουδάκη κοντά στην Κορυτσά Παλατίνα (Η Παραδίνα δεν μπορώ να ξεχωρίσω από την μαγνητοταινία). Αυτός μου έριχνε ξύλο  αλύπητα!

Αυτός μου έσπασε όλα τα δόντια με ένα σίδερο, με χτύπαγε  βέργα ήταν και δίπλωνε στο σώμα μου αυτός μου κατέστρεψε και το ένα νεφρό. Είμαι με ένα νεφρό! Με κάναν ζημιά! Δυστυχώς υποφέρω, είμαι με ένα νεφρό και το μόνιμο πρόβλημα μου είναι τα νεφρά. « Μαρτύρησε με ποιους άλλους συνεργάζεσαι…. Ποιοι έρχονται στην εκκλησία? Που κάνετε θρησκευτικά καθήκοντα;»

- Εσύ τι τους έλεγες;

- Εγώ είπα μόνος μου είμαι και κανένα άλλον δεν έχω μαζί μου;

- Τι έκανε ο μπάρμπα Γκάκης; Που πήγαινε στην Εκκλησία;

- Ο! Εγώ πήγαινα ημέρα- δεν φοβόμουν- στην Αγία Παρασκευή στον Άγιο Δαμιανό, παντού άναβα κερί! Καθόμουν έψαλα, προσευχόμουν, κανέναν δεν πείραζα! Εδώ στο χωριό η κομμουνιστική οργάνωση του κόμματος με καταδίκασαν με θάνατο! Στην Κορυτσά με καταδίκασαν, μετά από οχτώ μήνες που έμεινα στην απομόνωση, σε 25 χρόνια.

Η πρώτη ανάκρισης στην απομόνωση των κρατητηρίων της αστυνομίας .

- Δεν καταλαβαίνω! Δηλαδή όταν λες απομόνωση, τι εννοείς;

- Ε να! Στην Κορυτσά τα κρατητήρια ήταν τρία μέτρα κάτω από την γη. Υπόγειο, μπουντρούμι χωρίς φώς !

- Συγνώμη που ρωτώ λεπτομέρειες. Είχε τουαλέτα το δωμάτιο; Μπάνιο, ντούς, δηλαδή νερό;

- Μέσα; Μέσα;  Όχι τι είναι αυτά που λέτε; Τουαλέτα σε βγάζαν  μια φορά το 24 ωρο έξω να πηγαίνεις. Είχε ένα μικρό τενεκέ, για να κατουράς μόνον. Αυτό ήταν από τα χειρότερα βασανιστήρια, καταλάβατε;

- Ήταν και άλλος μέσα στο δωμάτιο;

- Όχι, όχι! Μόνος! Δεν είχες επαφή με άλλον άνθρωπο! Ήσουν απομονωμένος! Ήταν βαθιά, κάτω από την γη και περνούσαν νερά δίπλα και εμείς είχαμε ένα παλιοκρεββάτι, μία κουβέρτα …. και με τα ρούχα που είχε κοιμόσουνα.

- Οι άλλοι γιατί ήταν μέσα;

- Όλοι ήταν αντίθετη με το κόμμα, ήταν όλοι πολιτικοί κρατούμενοι …. Οι περισσότεροι ήταν Έλληνες…

-Πιστεύω το κυριότερο γιατί ήταν έλληνες βορειοηπειρώτες!

- Ε! Αφού το ξέρετε τι ρωτάτε; Όλοι εκεί είχαν την κατηγορία, τα άλλα ήταν φτιαχτά.

- Αλήθεια  το δικό σου δωμάτιο τι διαστάσεις είχε; Τέσσερα μέτρα επί τέσσερα η επί πέντε;

- (Γελάει ο μπάρμπα Γκάκης…..) Έφτανε τα δύο μέτρα επί δύο μέτρα! Ήταν χειμώνας! « Όλοι κάναμε πάνω κάτω κάθε τόσο γιατί πιανόσουνα από το κρύο και την υγρασία από τα νερά που είχε!

- Οχτώ μήνες έτσι;

- Ναι, ναι! Μαρτύριο οχτώ μήνες! Έτσι άλλοι έκαναν και πιο πολύ, άλλοι και πιο λίγο εκεί ήταν κόλασης …. Δεν ήξερε κανένας τα μαρτύρια που σου κάναν!

- Δικηγόρο είχες στην δίκη, μπάρμπα Γκάκη;

- Δικηγόρο; Όχι! Ότι ήθελαν έκαναν! Εγώ τους είπα μέσα στο δικαστήριο όλα όσα γράφετε εδώ και όσα λέτε, είναι από τα μαρτύρια που μου κάνατε στην Κορυτσά. 

Τίποτε δεν είναι αλήθεια! Με κρατήσατε οχτώ μήνες στην απομόνωση. Με κάνατε τόσα, που εγώ δεν καταλάβαινα τι έλεγα και τι έκανα. Πολλά ντρέπομαι να τα είπω…. Παρακάλεσα τον Θεό να πεθάνω…. Είναι ψέματα οι ομολογίες  που παρουσιάζετε! Ο κόσμος φοβισμένος, οι του κόμματος άκουγαν. Αυτή την έννοια είχε η απομόνωσης, να σου αποσπάσουν ότι ήθελαν οι άνθρωποι του κόμματος, για να τρομοκρατήσουν και τους άλλους! Όλα αυτά τα πέτυχαν   μετά από βασανιστήρια σας λέγω …. ( Σταματά δακρυσμένος ο γέρος Γκάκης και μας κοιτά κατάματα με σφιχτά χείλη και ακίνητος. Εγώ καθηλώθηκα με τον Ηλία και βουβαθήκαμε. Προσπαθούσα να διαβάσω στο ρυτιδιασμένο πρόσωπο του μπάρμπα Γκάκη, που κάθε τοσο γύρισε την μασέλα των δοντιών που έχει φύγει από τα μέτρα της).

- Στο δικαστήριο πως έγινε; Ήταν άλλοι άνθρωποι που άκουγαν στο δικαστήριο;

- Ο! Ναι! Μα ποιος είχε το δικαίωμα να μιλήσει. Τι  λέγει, πάτερ Ελευθέριε. Όποιος αγαπά και μιλάει για το Θεό, αυτός θα υποφέρει για το όνομά του. Έτσι και έγινε!

- Σίγουρα.

- Ήμασταν τρείς κατάδικοι.

- Οι άλλοι δύο με ποιά κατηγορία!

- Οι άλλοι είχαν τη κατηγορία πως ήθελαν να φύγουν στην Ελλάδα.

- Θυμάστε τα ονόματα;

- Τον έναν τον λέγαν Κώστα.

- Το επίθετο;

- Δεν τον θυμάμαι. Μα δεν μας άφηναν να μιλήσουμε, δεν είχαμε επαφή. Από το ξύλο, από τα βασανιστήρια ξέρεις είσαι χαμένος. Από την Ερσέκα ήταν. Υστερα δέκα χρόνια φρικτή φυλακή τα ξεχνάς, κατάλαβες Βάσανα, βάσανα, πολλά βάσανα Τι να σου ειπώ Δεν έχω καθαρή μνήμη με ρωτάν για τελευταία φορά στο δικαστήριο. Ακόμη υποστηρίζεις την θρησκεία; Πιστεύεις ακόμη στο Θεό; Τότε είδα φως μέσα μου! Είπα : « Ω! Βέβαια δεν αλλάζω την πίστι μου στο Θεό με τίποτα! Πιστεύω στο Χριστό, στην Παναγία, στους Αγίους , τι άλλο θέλετε να σας ειπώ; Ο Θεός θέλει και είμαι εδώ» είπα. Ο Θεός  μας δοκιμάζει όλους. Δηλαδή, αν έκλαιγα θα ήταν λάθος. Είπα εδώ πρέπει να σταθή η μαρτυρία του Θεού!

- Δηλαδή έγινε μάρτυρας.

-

 Ναι μάρτυρας! Μα όχι δυνατός μάρτυρας, όπως οι άγιοι.

- Που έκανες φυλακή;

- Στο Σπάτσι, δέκα χρόνια κοντά.

- Δέκα χρόνια! Πω, πω! Δέκα χρόνια;

- Ναι, ναι! Έτσι είναι.

- Είχε πολλούς εκεί φυλακισμένους;

- Ω! Πολλούς, πολλούς! Γεμάτη η φυλακή από διάφορες αιτίες. Μία κουβέντα έλεγες η σου στείναν κατηγορία το κόμμα, γιατί έπρεπε να σε φυλακίση, να σε εξοντώση, γιατί ήσουν αντίθετος.

- Είχε και άλλους Έλληνες εκεί  μαζί σου;

- Όχι μόνον εγώ ήμουν. Είχε καθολικούς πολλούς, από τον βορρά και μεταξύ αυτών έναν ιερέα η δύο. Αυτοί ήταν  του Πανεπιστημίου…. είχαν τελειώσει, δηλαδή, το Πανεπιστήμιο. Με αυτούς εγώ δεν είχα  καλή παρέα, γιατί τους τα έλεγα Ορθόδοξα, γιατί αυτοί υποστηρίζαν τον Πάπα. Στο ζήτημα του Τιμίου Σταυρού αυτοί τον κάναν διαφορετικά. Αυτοί κοίταζαν να κάνουν την δική τους προπαγάνδα. Εγώ τους έλεγα ότι εσείς πάνω από όλα έχετε έναν άνθρωπο που είναι αλάθητος. Ε! Μόνον ο Θεός δεν κάνει λάθη! Τους έλεγα « όλα τα σύμβολα στην Ορθοδοξία μιλούν για την Αγία Τριάδα, ενώ εσείς τίποτα. Όλο το δόγμα καταστρέφετε».

- Από αυτούς καταδίκασαν κανέναν σε θάνατο η όπως εσένα, πολλά χρόνια φυλακή;

-Ναι, ναι ! Τουφέκισαν, όπως μου είπαν, αλλά και εκεί εκτέλεσαν στις φυλακές.

- Δικούς μας ιερείς ορθόδοξους είχε στις φυλακές;

 - Πως, πως, αλλά τους είχαν ξυρίσει και βγάλει τα ράσα. Ω! Αυτοί τράβηξαν πολλά! Δεν τους γνωρίζαμε τα ονόματα. Αυτούς τους απομόνωναν, αλλά και δεν τολμούσαν να πουν ότι ήταν πρώτα  ιερείς.

- Εσένα τι κατηγορίες σου είχαν αποδώσει εκτός του Χριστιανού;

- Είχα κρυμμένα ιερά άμφια, στολές ιερέων, του επισκόπου και ιερά σκεύη στο σπίτι μου, επάνω στην σκέπη σε κρυψώνα. Αυτά τα είχα αγοράσει εγώ για την Εκκλησία, γιατί δεν είχε χρήματα η Εκκλησία.  Οι άνθρωποι  μου έδωσαν χρήματα και εγώ τα αγόρασαν για τις ανάγκες τις Εκκλησίας μας. Μου τα βρήκαν τα πήραν και τα έχουν στο Μουσείο Κορυτσάς  σήμερα.

Επίσης, μερικές εικόνες παλαιές και ένα χρυσός Σταυρό είναι ακόμη στο Μουσείο. Μόνο ένας Ασημένιος που είχα εγώ, μεγάλος παλαιός. Τον χρυσό τον πήραν στην Ασφάλεια αστυνομίας Κορυτσάς και το εξαφάνισαν. Τα είχα  κρύψει  πολύ καλά, με  το σπίτι μόνον  που δεν γκρέμισαν. Το ταβάνι το ξύλωσαν τα πάντα, τα κατάστρεψαν  για αν βρουν  χρυσάφι της Εκκλησίας  που δήθεν μάζευα……

- Είχε και άγια σκεύη ;- Όλα! Όλα ήταν σετ και μερικά, όπως ένα ασημένιο θυμιατό, ένα αγιοπότηρο, δίσκο, λόγχη, λαβίδα, τα είχα κρύψει απάνω στο βουνό σε μέρος που το ήξερα μόνο εγώ! Είπα ότι, όταν θα ανοίξουν οι εκκλησίες, πρέπει να έχουμε σκεύη. Βάσταξα στην φυλακή! Μετά από τριάντα χρόνια βλέπεις άνοιξαν οι Εκκλησίες… Το σχέδιο του Θεού μεγάλο! Όταν άνοιξαν οι Εκκλησίες , πήγα στο βουνό άνοιξα, τα πήρα, τα έπλυνα, τα καθάρισα και μαζί με τον Σωτήριο Μπαμπούλη, τον μαθηματικό, που ήταν πρόεδρος  για το άνοιγμα των Εκκλησιών τα λειτουργήσαμε….

Από το βιβλίο του πατέρα Ελευθερίου Καρακίτσιου « Οι Διωγμοί του Ελληνισμού  στην Αλβανία» Κορυτσά – Λεσκοβίκη – Κολώνια,  σελ 45 – 50,  Εκδόσεις 3Ε – ΕΛΙΚΡΑΝΟΝ, ΑΓΙΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑ 2011, Πρωτογενές  υλικό για τους διωγμούς  των Ελλήνων στην Ανατολική Βόρειο Ήπειρο.

Διεύθυνση Συγγραφέα: π  Ελευθέριος Καρακίτσιος, Σουρωτή – Θεσσαλονίκη, ΤΚ 57006. ΤΘ 45 Τηλ. Και Φαξ::2396041018, Κιν. 6974547694.

http://agathan.wordpress.com/2012/06/22/%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CE%BA%CE%B7-%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%BD%CE%B7-%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AC%CF%81%CF%84%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BF%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4/