π. Ἰώβ Τάλατς , ἐξομολόγος τῶν Ρώσων ἀστροναυτῶν : Οἱ ἀστροναῦτες καί οἱ κατασκευαστές τῶν διαστημοπλοίων μιλοῦν γιά τήν πίστη στό Θεό (μέρος Β΄)

Ἡ ἀποκαλυπτική συνέντευξη γιά τίς ἐκπληκτικές καί ἄγνωστες πνευματικές πτυχές τῆς ἀεροδιαστημικῆς στή Ρωσσία,  τοῦ π. Ἰώβ (Τάλατς), ἡγουμένου  καί ἐφημερίου τοῦ Ἱ. Ν. Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος στήν Ἀστερούπολη, τό χωριό τῶν Ρώσων ἀστροναυτῶν.

«Τίποτα δέν μιλάει στόν ἄνθρωπο γιά τόν Θεό, ὅσο ὁ οὐρανός!»

(π. Ἰώβ Τάλατς)

Ναταλία Νικολάου: Ἱερά Μονή καί τό Διάστημα. Φιλία μεταξύ ἑνός μοναχοῦ καί τῶν ἀστροναυτῶν. Πῶς ἔγινε αὐτό;

π. Ἰώβ: Τό εὐαγγέλιο γράφει, ὅτι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός βεβαιώνει, ὅτι σέ κάθε ἄνθρωπο στή Γῆ ἀκόμα καί οἱ τρίχες τοῦ κεφαλιοῦ του ὅλες εἶναι μετρημένες (Ματθ. ι΄ 30). Δέν ὑπάρχει τίποτα τυχαῖο. Ἡ σοφή πρόνοια τοῦ Θεοῦ καθοδηγεῖ ὅλο τό Σύμπαν καί ἀκόμα περισσότερο –τήν τύχη τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Θεός θέλει νά σωθεῖ κάθε ἄνθρωπος. Ἀλλά ἡ σωτηρία εἶναι ἀδύνατη χωρίς τόν Ἰησοῦ Χριστό. Στή γῆ, δυστυχῶς, ὑπάρχουν διαφόρων εἰδῶν δραστηριότητες, ὅπου τό Φῶς τῆς Ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ ἀκόμα δέν ἔγινε ἄστρο, πού νά ὁδηγεῖ τήν πορεία τοῦ ἀνθρώπου. Γιά παράδειγμα στήν ἀστροναυτική. Τό ὅτι ἐγώ πρίν 9 χρόνια βρέθηκα στήν Ἀστερούπολη, ἦταν κι αὐτό θέλημα Θεοῦ.
Τά θεμέλια τῆς ἀστροναυτικῆς ὡς ἐπιστήμης στή Σοβιετική ἐποχή προσπάθησαν νά τά κτίσουν μέ τήν ἀθεϊστική κοσμοθεωρία.
Ν.Ν.: Τότε, νομίζω, αὐτή ἡ κοσμοθεωρία ὀνομαζόταν ἐπιστημονικός ἀθεϊσμός;

π. Ἰώβ: Ναί, ἔτσι εἶναι. Ἀλλά οἱ ἀθεϊστές κατά κανόνα ἦταν ἄνθρωποι ἀδιάφοροι στά θέματα πίστεως. Ἐνῶ οἱ τότε ἡγέτες τῆς χώρας μας δέν ἦταν μόνο ἀθεϊστές, ἀλλά πολεμοῦσαν καί τόν Θεό. Καί τήν ἀστροναυτική τήν χρησιμοποιοῦσαν ὄχι μόνο γιά πολιτικούς, ἀλλά καί γιά ἀθεϊστικούς σκοπούς. Τίς πτήσεις στό Διάστημα τίς βλέπανε καί σάν βεβαίωση τῆς δημιουργίας τοῦ Σύμπαντος χωρίς Θεό. Οἱ συζητήσεις γιά τόν Θεό μποροῦσαν νά γίνουν μόνο μέ μιά καί μοναδική ἑρμηνεία, ὅτι ὁ Θεός δέν ὑπάρχει. Τό πιό γνωστό παράδειγμα ἦταν ἡ ἀπάντηση τοῦ Γιούρι Γκαγκάριν στό ἐρώτημα ἄν εἶδε τό Θεό στή διάρκεια τῆς πτήσης του. Ἡ ἀρνητική του ἀπάντηση «ὄχι,  δέν τόν εἶδα» διαδόθηκε σέ ὅλα τά μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης. Ὁ πρῶτος ἀστροναύτης Γιούρι Γκαγκάριν οὕτως ἤ ἄλλως δέν μποροῦσε νά δεῖ τόν Θεό. «Τόν Θεόν ὄψονται οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. ε΄ 8), δηλ. μόνο οἱ ἅγιοι. Ἀλλά οἱ περισσότεροι πού δούλευαν τότε στίς ἀστροναυτικές ἐπιχειρήσεις – ἐπιστήμονες, μηχανικοί, ἐργάτες, ἀστροναῦτες – δέν ἦταν ἀθεϊστές. Ὁ Σεργκέϊ Πάβλοβιτς Κορολιόφ, ὁ ἱδρυτής τῆς πρακτικῆς ἀστροναυτικῆς, ἦταν βαπτισμένος καί κρυφά βοηθοῦσε μιά Ὀρθόδοξη Μονή.
Μποροῦμε νά συνεχίσουμε τόν κατάλογο. Φίλος καί συνεργάτης τοῦ Γενικοῦ κατασκευαστῆ, δηλαδή τοῦ Κορολιόφ, ἦταν ὁ καθηγητής Λεωνίδας Βοσκρεσένσκι. Πουθενά δέν τό δήλωνε, ἀλλά ἦταν γιός ἱερέα. Πιστός ἄνθρωπος ἦταν καί ὁ κατασκευαστής καί ἐρευνητής τῶν διαστημικῶν τεχνικῶν μέσων, ἀκαδημαϊκός, μέλος τῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης Κωνσταντίν Μπουσοῦεβ. Φυσικά ὅλοι αὐτοί (ὅπως καί στά χρόνια τοῦ Χριστοῦ ὑπῆρχαν «κρυφοί μαθητές») ἦταν κρυπτοχριστιανοί.
Ν.Ν.: Τήν πίστη εἶναι δύσκολο νά τήν κρύψεις. Ὅπως λέει τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο: «Δέν εἶναι δυνατόν νά κρυφτεῖ μιά πόλη πού βρίσκεται πάνω σέ βουνό» (Ματθ. ε´15).
π. Ἰώβ: Ἀκριβῶς αὐτό λέω. Κάποτε μιλοῦσα γι᾽ αὐτό τό θέμα μέ ἕνα κατασκευαστή τῶν διαστημικῶν πυραύλων, τόν Ἀλέξανδρο Μοϊσέεβ, ὁ ὁποῖος μοῦ εἶπε ὅτι εἶδε μέ τά μάτια του τήν ἑξῆς σκηνή:
Στή δεκαετία τοῦ 1960 οἱ ἐπιστήμονες καί οἱ ἐργάτες, τή στιγμή πού ὁ διαστημικός πύραυλος ξεκινοῦσε γιά τό διάστημα, τόν σταύρωναν κρυφά καί ἔλεγαν: «Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».
Ὑπῆρχε ὅμως ἕνας ἀκαδημαϊκός, ὁ Μπόρις Βικτώροβιτς Ράουσενμπαχ, ὁ ὁποῖος δέν ἔκρυβε ἀπό κανένα τήν πίστη του.
Ὅταν τό πρῶτο διαστημόπλοιο μέ τόν πρῶτο ἄνθρωπο ἔκανε μέ ἐπιτυχία στό διάστημα τήν πρώτη τροχιά γύρω ἀπό τή γῆ καί στό Κέντρο Διεύθυνσης τῶν πτήσεων κατάλαβαν ὅτι ὅλα πᾶνε ρολόι, ὁ Ράουσενμπαχ σηκώθηκε καί φώναξε ὥστε νά τόν ἀκούσουν ὅλοι: «Δόξα Σοι, Κύριε, Δόξα Σοι», καί ἔκανε τό σταυρό του.
Τέτοια παραδείγματα εἶναι πάρα πολλά˙ μαζεύω καί νέα στοιχεῖα συνέχεια καί τά γράφω στό σημειωματάριό μου.
Ν.Ν.: Καί ἀπό τότε ἐσεῖς προσωπικά ἐνδιαφερθήκατε γιά τήν ἀστροναυτική ἔρευνα;
π. Ἰώβ: Στήν ἐλληνική γλώσσα, ἄν δέν κάνω λάθος, ἡ λέξη «κόσμος» σημαίνει τό περιβάλλον πού εἶναι γύρω μας. Ὅμως στή ρωσσική γλώσσα ἡ λέξη «κόσμος» σημαίνει τό διάστημα. Τό γύρω μας καί τό διάστημα, αὐτά συνδέονται. Ξέρω ὅτι στά ἑλληνικά «κοσμικοί» εἶναι οἱ ἄνθρωποι τοῦ κόσμου τούτου. Ὡραῖα αὐτά τά λόγια μεταφράζονται.
Λοιπόν, πρέπει νά σᾶς πῶ πώς δέν ἔκανα τίποτα ἐπίτηδες. Ἦταν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος γνωρίζει τήν καρδιά κάθε ἀνθρώπου. Ἡ μητέρα μου λέει ὅτι ὅταν ἤμουν 4 χρονῶν εἶχα τό νοῦ μου μόνο στά διαστημόπλοια. Οἱ νηπιαγωγοί κάνανε παράπονα γιά μένα στή μητέρα μου. Τῆς ἔλεγαν: «Τό παιδάκι σας τίποτα ἄλλο δέν κάνει, μόνο κάθεται καί παίζει μ’ ἕνα ξύλινο πύραυλο, πού ἔχουμε στήν αὐλή. Νά τόν βγάλουμε ἀπό ’κεῖ μέσα εἶναι ἀδύνατον».
Ὅταν πήγαινα σχολεῖο ἔφτιαχνα μόνος μου πιά τούς πυραύλους. Οἱ πύραυλοι αὐτοί πετοῦσαν καί ἔσκαγαν στόν ἀέρα. Εἶχα δικό μου τηλεσκόπιο καί ἐρευνοῦσα τά ἄστρα, μελετοῦσα τά σχέδια τῶν διαστημικῶν πυραύλων. Ἔμαθα νά μετράω ἀποστάσεις καί ἐκτός τοῦ πλανητικοῦ μας συστήματος. Ἰδιαίτερα, δέν ξέρω γιατί, μέ ἐνδιέφεραν οἱ Γαλαξίες Μ-31 καί Μ-81. Οἱ ἔρευνες ἔδειξαν πώς, ἄν θά πετάξω μέ ταχύτητα φωτός (σκεπτόμουν γιά κατασκευή φωτονίου διαστημόπλοιου) μέχρι τόν πλησιέστερο Γαλαξία, θά χρειαστοῦν 2 ἑκατ. χρόνια. Κοβόταν ἡ ἀνάσα μου ἀπό θαυμασμό˙ πόσο θαυμάσια ἔφτιαξε ὁ Θεός τόν κόσμο! Θυμᾶμαι, ἤμουν 12 χρονῶν, τίς νύχτες ἔβγαινα στό μπαλκόνι τοῦ σπιτιοῦ καί κοιτοῦσα τόν οὐρανό. Τί λόγια θά βγοῦν ἀπό τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου πού βλέπει μυριάδες ἄστρα νά λάμπουν πάνω του; «Θεέ μου!».
Πολύ ἀργότερα διάβασα γιά ἕνα ἱστορικό γεγονός. Στά χρόνια τῆς Γαλλικῆς ἐπανάστασης, τόν 18ο αἰώνα, οἱ ἐπαναστάτες μάζεψαν τούς κατοίκους κάποιας πόλης στήν πλατεία καί εἶπαν: «Θά καταστρέψουμε ναούς, ἀγάλματα, εἰκόνες, ὅλα ὅσα σᾶς θυμίζουν τόν Θεό». Καί τότε κάποιος ἀπό τούς πολίτες φώναξε: «Τόν οὐρανό ὅμως δέν μπορεῖτε νά μᾶς τόν πάρετε!».
Πράγματι, τίποτα δέν μιλάει στόν ἄνθρωπο γιά τόν Θεό, ὅσο ὁ οὐρανός!
Ἐγώ, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἤμουν πιστός ἀπό τά παιδικά μου χρόνια, δηλαδή δέ βρῆκα τόν Θεό, ὅπως πολλοί στή χώρα μας σέ μεγάλη ἡλικία.
Ν.Ν.: Στήν οἰκογένειά σας ἡ μητέρα, ἡ γιαγιά, ὁ πατέρας σᾶς μεγάλωναν μέ χριστιανική ἀγωγή; Σᾶς βοήθησαν;
π. Ἰώβ: Τότε τά μέλη τῆς οἰκογενείας μου δέν ἦταν ἀκόμα ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ γιαγιά μόνο μέ ἔμαθε τίς προσευχές, τό «Πάτερ ἡμῶν» καί «Θεοτόκε Παρθένε». Προσευχόμουν  πολύ σοβαρά. Εἶναι ἀδύνατον νά ἐξηγήσεις τό τί νιώθει ὁ ἄνθρωπος, ὅταν καταλαβαίνει ὅτι δίπλα του πάντα εἶναι ὁ Χριστός καί ἡ Παναγία. Ὅτι κάθε στιγμή τά μάτια τους στρέφονται σέ σένα. Μιλοῦσα, συζητοῦσα μαζί τους.
Θυμᾶμαι, ὅταν ἤμουν τετάρτη τάξη Δημοτικοῦ, παρακαλοῦσα: «Παναγία μου, ἐάν θά κερδίσω στούς ἀγῶνες στίβου στό σχολεῖο μας θά σοῦ πῶ 20 φορές τό ‘‘Θεοτόκε Παρθένε’’. Καί τό ἔλεγα μετά πού κέρδιζα κάτω ἀπό τήν κουβέρτα μου γιά νά μή μέ δοῦν!
Ὅταν τελείωσα τό σχολεῖο, παρακαλοῦσα τήν Παναγία νά μέ βοηθήσει νά μπῶ στή Ἀνωτάτη Στρατιωτική Σχολή Ἀεροπορίας, γιά νά περάσω μέσα στήν ὁμάδα μελλοντικῶν ἀστροναυτῶν. Ἀλλά ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἤθελε ἀλλιῶς.
Πῆγα φαντάρος. Ὅταν ἀπολύθηκα, ὅλοι οἱ δρόμοι ἦταν ἀνοιχτοί μπροστά μου. Ἤμουν 20 χρονῶν! Εἶχα πολλά ἐνδιαφέροντα: ἀρχαιολογία, ἱστορία, νομισματική, ἀστρονομία, φιλοσοφία. Διάβαζα τά ἔργα τοῦ Πλάτωνος, τοῦ Ἀριστοτέλη, τοῦ Νίτσε, τοῦ Κάντ, τοῦ Σπινόζα, ἀκόμα καί τοῦ Μάρξ καί τοῦ Λένιν. Δηλαδή ἔψαχνα τήν Ἀλήθεια. Κάποτε εἶδα ἕνα φίλο μου συλλέκτη νά φοράει σταυρό.
Τότε, στά χρόνια τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος, τό νά φορᾶς σταυρό ἦταν πολύ ἐπικίνδυνο πράγμα. Τόν ρώτησα: «Μπορεῖς νά μοῦ βρεῖς τό βιβλίο μέ τό Εὐαγγέλιο;», «Μπορῶ», μοῦ ἀπάντησε. Ὁ ἀδελφός του σπούδαζε στό Θεολογικό Σεμινάριο.
Τοῦ λέω: «Μπορεῖς νά μέ γνωρίσεις μέ τόν ἀδελφό σου;». Ἡ πρόταση αὐτή τότε ἔμοιαζε τό ἴδιο μέ τό νά πεῖς: «μπορεῖς νά μοῦ δείξεις ζωντανό δεινόσαυρο;»!
«Ἔλα αὔριο», μοῦ λέει. «Αὔριο ἀκριβῶς ἔρχεται ἀπό τή Μόσχα». (Ἐγώ ἔμενα τότε στήν Οὐκρανία).
Ἔτσι ἀπέκτησα τό Εὐαγγέλιο. Ἄρχισα νά τό διαβάζω. Καί πόσο λαχταροῦσα νά ἐπαναλάβω κι ἐγώ μαζί μέ τούς ἀποστόλους Λουκᾶ καί Κλεόπα τά λόγια πού εἶπαν μετά τή συνομιλία τους μέ τόν Κύριο: «Ἡ καρδιά μας δέν καιγόταν μέσα μας;» (βλ. Λουκ. κδ΄ 32).
Πράγματι, καιγόταν ἡ καρδιά μου! Γινόταν μέσα μου, στά βάθη τῆς καρδιᾶς μου, κάτι τό ἀνεξήγητο, κάτι τό ἀπίστευτο. Ὅταν ἔκλεισα τό Εὐαγγέλιο εἶπα: «Ἡ Ἀλήθεια εἶναι ἐδῶ. Δέν τήν καταλαβαίνω ἀκόμη, ἀλλά εἶναι ἐδῶ»!
Σέ λίγες μέρες ἡ ὑπόθεση τῆς ζωῆς μου λύθηκε. Κατάλαβα πώς πρέπει νά γίνω μοναχός. Ἀλλά δέν ἦταν ἁπλό πράγμα νά μπεῖς στό Θεολογικό Σεμινάριο. Οἱ ἀρχές βάζανε ἐμπόδια. Ἕνας ἀδελφός ἀπό τή Μονή τῆς Λαύρας τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τοῦ ἁγίου Σεργίου μοῦ εἶπε νά δώσω ἐξετάσεις στό Πανεπιστήμιο Ἀρχειονομίας καί Ἱστορίας τῆς Μόσχας. Βρῆκα τόν πνευματικό, ἄρχισα νά βοηθάω σάν παπαδάκι στήν ἐκκλησία.
Ὕστερα ἀπό 4 χρόνια σπουδῶν, μέ εὐλογία τοῦ πνευματικοῦ μου ἀφήνω τό Πανεπιστήμιο, καί τήν ἡμέρα τῆς ἁγίας Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος μέ παίρνουν γιά σπουδές στό Θεολογικό Σεμινάριο. Ἔτσι οἰκονόμησε ὁ Θεός, καί τώρα ὁ ἱ. Ναός τοῦ ὁποίου εἶμαι προϊστάμενος στήν Ἀστερούπολη εἶναι ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος.
Ν.Ν.: Ὡραία ἡ πορεία σας πρός τήν Ἀστερούπολη. Σᾶς ἀνέθεσαν τή διακονία νά γίνετε πνευματικός τῶν ἀστροναυτῶν μας;
π. Ἰώβ: Ὄχι τόσο ἁπλά. Μετά τό Σεμινάριο ἔγινα μοναχός στή Λαύρα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τοῦ Ἁγ. Σεργίου. Ἤμουν ἁπλός μοναχός. Ἀλλά στό κελλί μου εἶχα τό τηλεσκόπιο καί στά ράφια, μαζί μέ τά ἄλλα, εἶχα βιβλία γιά τήν ἀστρονομία καί τή διαστημική. Ἔδειχνα στούς ἀδελφούς τῆς Μονῆς τούς πλανῆτες μέ τό τηλεσκόπιο. Ἀρχές τοῦ 2003 ἕνας γνωστός μου Δεσπότης μοῦ λέει: «Ἔλα νά σέ γνωρίσω μέ τόν καθηγητή ‘‘Διαστημικῆς Ἀκαδημίας Γκαγκάριν’’ τόν κ. Βαλεντίν Πέτρωφ. Θά σέ πάρει σέ μιά ἐκδρομή στήν Ἀστερούπολη. Κάποτε δέν ἤθελες νά γίνεις κι ἐσύ ἀστροναύτης;».
Πῆγα λοιπόν, εἶδα ὡραῖα πράγματα καί τέλος. Ἀλλά αὐτό ἦταν μόνο ἡ ἀρχή. Σέ μιά ἑβδομάδα ἦρθε σέ μένα ὁ προϊστάμενος τῆς ὁμάδας ἀστροναυτῶν Γιοῦρι Λοντσακώφ μέ τή σύζυγο καί τό γιό του. Τούς ξενάγησα καί τούς ἔδειξα τό Μοναστήρι μας. Σέ μιά ἑβδομάδα ἦρθαν σέ μᾶς ὅλοι οἱ συγγενεῖς του, καί σέ τρεῖς ἑβδομάδες, ὅλοι οἱ ἀστροναῦτες, ὁμάδα. Τούς ἔκανα ξενάγηση στό Μοναστήρι μας, τούς ἔλεγα γιά τό Διάστημα, πῶς ὁ Θεός κυβερνᾶ τό Σύμπαν. Στήν ἀρχή ὁ Θεός ἔδωσε στόν ἄνθρωπο νά κυβερνάει τό Σύμπαν, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε μέσα στίς ἁμαρτίες, τυφλώθηκε πνευματικά. Καί ποῦ μπορεῖ νά ὁδηγήσει ἕνας τυφλός τόν κόσμο, ξέρουμε ὅλοι.

Ν.Ν.: Πῶς σᾶς ἄκουγαν;

π. Ἰώβ: Μέ ἕνα τεράστιο ἐνδιαφέρον! Μετά ἦρθαν ὁ Διευθυντής τοῦ Κέντρου προετοιμασίας καί ἐκπαίδευσης ἀστροναυτῶν κι ὅλοι οἱ ὑπάλληλοι τοῦ Κέντρου. Στή συνέχεια μέ παρακάλεσαν νά κάνω ἁγιασμό στά γραφεῖα τους καί σέ ὅλα τά ἀεροπλάνα στό ἀεροδρόμιό τους. Ἔπειτα ἀποφασίσαμε ὅτι ἀπό τό 2006 ὅλες οἱ διαστημικές πτήσεις πρέπει νά γίνονται μέ τήν εὐλογία τοῦ ἱερέως.

Ὁ ἡγούμενος τῆς Μονῆς μας θεοφιλέστατος Θεόγνωστος ἔδωσε τήν εὐλογία του γι’ αὐτό τό ἔργο μου. Μοῦ εἶπε χαρακτηριστικά:

«Νά κάνεις ὅλα ὅσα χρειάζονται γιά τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου μέ σοφία καί διάκριση». Ἔτσι ἀρχίζουν οἱ τακτικές ἐπαφές μου μέ τούς ἀστροναῦτες.

Δημιουργήθηκε, μποροῦμε νά ποῦμε, μιά παράδοση. Τρεῖς ἑβδομάδες πρίν τήν πτήση στό διάστημα, τό πλήρωμα τοῦ Διαστημόπλοιου ἔρχεται στή Μονή μας, στή Μονή τῆς Λαύρας τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τοῦ Ἁγίου Σεργίου. Προσκυνοῦμε ὅλοι τά ἱερά λείψανα τοῦ Ἁγίου Σεργίου, ἱδρυτῆ τῆς Μονῆς μας. Ζητᾶμε τήν εὐλογία του. Μετά πηγαίνουμε στόν Ἱ. Ν. τοῦ Ἁγίου Νίκωνος καί κάνουμε τήν παράκληση καί τούς δίνω τήν εὐχή γιά τήν πτήση. Σάν φυλακτό δίνω στόν καθένα μικρές εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγίας καί ἕνα μικροῦ μεγέθους Εὐαγγέλιο. Ἀργότερα συναντιόμαστε στήν Ἀστερούπολη. Ἐάν κάποιος θέλει νά ἐξομολογηθεῖ καί νά κοινωνήσει ἀμέσως πρίν τήν πτήση, πηγαίνω στό Μπαϊκονούρ, στό Καζαχστάν. (Σημ. μεταφράστριας. Ἐκεῖ βρίσκεται τό κοσμοδρόμιο τῆς Ρωσίας).

Κάνω ἁγιασμό στόν πύραυλο καί τρεῖς μέρες πρίν τήν πτήση τούς κοινωνῶ. Μετά, κάθε ἐπαφή μέ τόν ἔξω κόσμο τῶν ἀστροναυτῶν, ἀπαγορεύεται ἀπό τούς κανόνες τῆς πτήσης. Ἐάν οἱ ἀστροναῦτες παρακαλοῦν νά τούς ὑποδέχομαι στήν προσγείωση, πηγαίνω πάλι στό Καζαχστάν.

Φυσικά, ἔχω μαζί μου ἕνα μπουκαλάκι μέ ἁγιασμό τῶν Φώτων. Θυμᾶμαι πῶς πῆγα νά ὑποδεχτῶ μετά τήν πτήση τόν Γιούρα Λοντσακώφ. Τόν βγάζουν ἀπό τήν κάψουλα τῆς προσγείωσης, γιατί δέν μποροῦν ἀκόμα οἱ ἀστροναῦτες νά περπατᾶνε, καί μοῦ φωνάζει: «Παππούλη, γρήγορα δῶστε μου νά πιῶ τόν ἁγιασμό τῶν Θεοφανίων». Τοῦ τόν δίνω. Καί μετά ἄλλη μιά παράκληση: «Ραντίστε με μέ τόν ἁγιασμό». Τόν ραντίζω καί ἀκούω μετά ἄλλη φωνή δίπλα μου: «Κι ἐμένα παππούλη, ραντίστε με». Ἦταν ὁ Μάϊκλ Φίνκ, ἀμερικάνος ἀστροναύτης. Τόν ράντισα καί τοῦ ἔδωσα νά πιεῖ καί αὐτός τόν ἁγιασμό. Οἱ ἄνθρωποι ἀπό τή  NASA, πού ἦταν δίπλα, δέν κατάλαβαν τίποτα καί ρώτησαν: «Τί ἔχουν αὐτοί; Ἔχουν πρόβλημα μέ νερό;».

Ν.Ν.: π. Ἰώβ, πεῖτε μας, σᾶς παρακαλῶ, πῶς ἄρχισε ἡ προπόνησή σας στό Κέντρο Προετοιμασίας τῶν ἀστροναυτῶν;

π. Ἰώβ: Ὁ προϊστάμενος τοῦ Κέντρου Βασίλι Τσεπλιέφ μοῦ εἶχε προτείνει νά περάσω τόν πρῶτο κύκλο προετοιμασίας γιά τήν πτήση, ἔτσι ὅπως γίνεται μέ τούς μελλοντικούς ἀστροναῦτες. Δέν ἀρνήθηκα.

Ἡ πρώτη μου δοκιμή ἔγινε σ’ ἕνα εἰδικό μηχάνημα, ὅπου οἱ ἀστροναῦτες προπονοῦνται γιά τήν ἔξοδο ἀπό τό διαστημόπλοιο στό ἀνοιχτό διάστημα στό σκάφανδρο «Ὀρλάν – ΜΤ». Οἱ δοκιμές γίνονται ἐδῶ στή γῆ. Τό πρόγραμμα ὀνομάζεται «Ἔξοδος - 2». Ἡ πρώτη μου προπόνηση κράτησε 1-2 ὧρες. Μᾶλλον ἄντεξα ὅλα καλά, διότι ὁ στρατηγός Τσεπλιέφ μέ ρώτησε: «Καί τί θά πεῖτε γιά τήν πτήση σέ κατάσταση ἔλλειψης βαρύτητας»;

Ν.Ν.: Ἔπρεπε νά γίνει καί αὐτό στή γῆ;

π. Ἰώβ: Ὄχι. Αὐτό τό εἶδος προπόνησης γίνεται μ’ ἕνα εἰδικό ἀεροπλάνο, μέσα στό ὁποῖο τή στιγμή πού ἀπότομα πέφτει κάτω ἀπό πολύ μεγάλο ὕψος, κάπως λοξά, δημιουργεῖται τό φαινόμενο ἔλλειψης βαρύτητας. Κρατάει 30 δευτερόλεπτα περίπου. Στή διάρκεια τῆς προπόνησης οἱ πιλότοι κάνουν 10-15 τέτοιες «πτώσεις». Δόξα τῷ Θεῷ τέτοια πράγματα ἀντέχω μιά χαρά.

Μέ τήν καθοδήγηση τοῦ προϊσταμένου τῆς ὁμάδας ἀστροναυτῶν Γιούρα Λοντσακώφ ἐγώ ἐρευνοῦσα τό σύστημα λειτουργίας τοῦ διαστημόπλοιου καί τοῦ διαστημικοῦ σταθμοῦ. Δέν μποροῦσα νά τά θυμᾶμαι καί νά τά μάθω ὅλα, ἀλλά τά βασικά πράγματα τά ἔπιασα.

Ἀρκετές ὧρες ἔκανα προπόνηση καί στό εἰδικό σκάφανδρο «Γεράκι», ὅπου γίνεται μίμηση τῆς διαστημικῆς πτήσης.

Ν.Ν.: Συγγνώμη, μέ ποιό σκοπό κάνατε ὅλα αὐτά τά πράγματα;

π. Ἰώβ: Ἀκριβῶς τέτοια ἐρώτηση μοῦ ἔκανε ὁ γιατρός, ὅταν πήγαινα σέ προπόνηση γιά ἔλλειψη βαρύτητας, ἀλλά σέ ὑδάτινο περιβάλλον. Δηλαδή, κάνουν πρόβες γιά ἔξοδο στό ἀνοιχτό διάστημα, ἀλλά σέ συνθῆκες ἐχθρικοῦ ὑδροπεριβάλλοντος, σ’ ἕνα εἰδικό ὑδροεργοστάσιο. Μετά 1 1/2 ὧρες προπόνηση ἔχασα 1 κιλό. (Οἱ ἀστροναῦτες, οἱ ὁποῖοι δουλεύουν στό ἀνοιχτό διάστημα 6-7 ὧρες χάνουν ταυτόχρονοα 6-7 κιλά).

Λοιπόν, ὅταν ὁ γιατρός μέ ρώτησε γιατί τά θέλω ὅλα αὐτά, τοῦ ἀπάντησα μέ τά λόγια τοῦ ἀπ. Παύλου: «Ἐγενόμην τοῖς Ἰουδαίοις ὡς Ἰουδαῖος, ἵνα Ἰουδαίους κερδήσω˙ τοῖς ὑπό νόμον ὡς ὑπό νόμον, ἵνα τούς ὑπό νόμον κερδήσω (...)˙ τοῖς πᾶσι γέγονα τά πάντα, ἵνα πάντως τινάς σώσω» (Α΄ Κορ. θ΄ 20-22) καί συμπλήρωσα: «Καί θά γίνω γιά τούς ἀστροναῦτες ὡς ἀστροναύτης, συνάδελφός τους. Τό κάνω γιά τό Εὐαγγέλιο». Καί ὁ γιατρός εἶπε: «Κατάλαβα τώρα, τό ἔχετε ἀνάγκη. Νά συνεχίζετε, λοιπόν».

Ὅταν ἀνέβαινα μέ εἰδική σκάλα στό διαστημικό σταθμό, εἶδα πώς ἀπό ὅλα τά παράθυρα γύρω μέ κοιτοῦσαν οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὑπάλληλοι τῶν ἐκεῖ ὑπηρεσιῶν. «Τί περίεργα πράματα», σκέφτηκα. «Ἀφοῦ οἱ προπονήσεις τῶν ἀστροναυτῶν εἶναι γι’ αὐτούς ὅλους μιά συνηθισμένη περίπτωση. Γιατί μέ ἐξετάζουν μέ τόση περιέργεια;».

Ὅταν βγῆκα πιά ἀπό τό σκάφανδρο, ὅλοι αὐτοί μέ πλησιάσαν γιά νά πάρουν τήν εὐλογία. Καί μιά γυναίκα μέ ρώτησε: «Παππούλη, ἀφοῦ εἴσαστε ἐδῶ, σημαίνει, πώς ἡ ἀστροναυτική δέν εἶναι ὑπόθεση πού δέν ἀρέσει στό Θεό». Ξαφνιάστηκα. Τῆς ἀπάντησα: «Βεβαίως, ναί! Ποιός σᾶς εἶπε τέτοια βλακεία;».

Καί ἐδῶ, στό εἰδικό ὑδροεργαστήριο ἔγινε τό πρῶτο γι’ αὐτούς κήρυγμα. Σημαντικό εἶναι τοῦτο: μετά τό κήρυγμα μέ πλησίασε ἕνας νεαρός ἐργάτης ἀπό τό Κέντρο Διεύθυνσης πτήσεων καί ζήτησε νά βαπτιστεῖ. Τόν βάπτισα τήν ἄλλη κιόλας μέρα. Ἐκεῖ μέσα στό Κέντρο Διεύθυνσης. Δέν εἴχαμε τότε τόν Ναό μας ἀκόμα. Φέραμε ἕνα τεράστιο βαρέλι, τό γεμίσαμε μέ νερό κι ἔτσι ἔγινε τό πρῶτο μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος στήν Ἀστερούπολη.

Ν.Ν.: Καί τί εἴπατε σ’ αὐτό τό πρῶτο κήρυγμα σας;

π. Ἰώβ: Ὁ Κύριος δημιούργησε τόν κόσμο τοῦτο καί γιά νά Τόν γνωρίσουμε. Ἡ θέληση γιά γνώσεις εἶναι ἀπό τόν Θεό, εἶναι στά γονίδιά μας. Ἀλλά τήν ἔρευνα τοῦ Σύμπαντος πρέπει νά τήν ξεκινᾶμε μέ τή στροφή τῆς καρδιᾶς μας στό Χριστό, μέ τήν τήρηση τῶν ἁγίων Του ἐντολῶν. Μόνο οἱ «καθαροί τῇ καρδίᾳ τόν Θεόν ὄψονται» καί μποροῦν νά καταλάβουν τή σοφία τοῦ Σύμπαντος, τό ὁποῖο δημιούργησε ὁ Θεός.

Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ ἔλεγε πώς ὑπάρχουν δύο μέθοδοι ἀπόκτησης τῶν γνώσεων. Ἕνας μέ τή βοήθεια τῶν μικροσκοπίων καί τηλεσκοπίων, μέ πειράματα, δοκιμές καί λάθη, διότι μέ αὐτούς τούς τρόπους γίνονται λάθη. Ἄλλος τρόπος εἶναι νά καθαρίσεις τήν καρδιά ἀπό τά πάθη, νά μιμηθεῖς τόν Θεάνθρωπο Κύριο καί μέ ταπείνωση νά τόν ρωτᾶς.

Ἐδῶ δέν ὑπάρχουν λάθη. Διότι Αὐτός ὁ ὁποῖος δημιούργησε τά πάντα, γνωρίζει πῶς λειτουργεῖ τό Δημιούργημά Του. Ὁ Κύριος πού δημιούργησε τόν ἄνθρωπο ξέρει τί μπορεῖ ὁ καθένας ἀπό μᾶς, καί τί διακονία πρέπει νά ἔχει. Ἐσεῖς, τούς λέω, πού εἴσαστε ἀστροναῦτες, κατασκευαστές τῶν πυραύλων, γιατροί, ἐργάτες, τεχνικοί, ἔχετε τή διακονία νά ἑρευνᾶτε τό Διάστημα. Ἐγώ, ὡς μοναχός, ἔχω τή διακονία νά σᾶς φέρω τό Φῶς τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου.

Ἔτσι ἄρχισε ἡ διακονία μου στήν Ἀστερούπολη. Ποτέ δέν φανταζόμουν πώς θά κάνω κηρύγματα στούς ἀστροναῦτες μας.

Ὁ ὅσιος Βαρσανούφιος τῆς Ὄπτινα ἔλεγε: «Δέν ὑπάρχουν τυχαῖα πράγματα. Ἐάν ἐμεῖς βλέπαμε μέ προσοχή τό παρελθόν καί τό παρόν μας, θά μπορούσαμε νά προφητεύσουμε καί τό μέλλον μας».

Ἕνας ἀδελφός ἀπό τή Μονή μας κάποτε μοῦ εἶπε: «Ξέρεις, σέ βλέπω καί θαυμάζω τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Κοίτα, ἕνα ἀγοράκι κάποτε εἶχε ἕνα ὄνειρο νά γίνει ἀστροναύτης, μελετοῦσε τήν ἀστρονομία, ἤθελε νά σπουδάσει στή Σχολή Ἀεροπορίας. Ἀλλά ὁ Κύριος τόν φέρνει στό Μοναστήρι. Φαινομενικά αὐτό κλείνει κάθε ἐπαφή μέ τό διάστημα. Ἀλλά ἀκριβῶς ἀπό ἐδῶ ὁ Θεός τόν φέρνει στήν Ἀστερούπολη, τόν κάνει πνευματικό τῶν ἀστροναυτῶν, τόν στέλνει σέ μιά πτήση ἔλλειψης βαρύτητας. Ὁ Θεός πάλι βοηθάει νά νικήσει τούς ἐχθρούς, οἱ ὁποῖοι ἐμπόδιζαν νά γίνει Ναός στήν Ἀστερούπολη. Καί τώρα ὁ Ναός αὐτός μέ τίς χαρμόσυνες καμπάνες του ὑποδέχεται ἐδῶ στή Γῆ τούς ἀστροναῦτες πού ἐπιστρέφουν ἀπό τήν πτήση στό διάστημα».

Ν.Ν.: Ἀπ’ ὅ,τι ξέρω, σέ ἄλλες χῶρες πού ἀσχολοῦνται μέ τό διάστημα ΗΠΑ, Γαλλία, δέν ὑπάρχει παρόμοια παράδοση. Εἶναι μοναδική ρωσική Ὀρθόδοξη παράδοση;

π. Ἰώβ: Ναί, εἶναι μοναδική. Εἶναι μιά παράδοση πού δημιουργήθηκε πρόσφατα. Ἀλλά, σίγουρα ὅμως παρουσιάζει ἐνδιαφέρον γιά ἄλλες χῶρες.

Ν.Ν.: Τώρα, πάτερ Ἰώβ, πού ἔχετε τή δυνατότητα νά δεῖτε τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού πετᾶνε στό διάστημα, τί μπορεῖτε νά πεῖτε γι’ αὐτούς; Εἶναι ἄνθρωποι μέ τίς ἴδιες ἀδυναμίες καί ἀξίες ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι; Πῶς νομίζετε ὅτι οἱ σύχρονοι ἀστροναῦτες διαφέρουν ἀπό τούς ἀστροναῦτες τῆς Σοβιετικῆς περιόδου; Οἱ σύγχρονοι εἶναι πιό ἐλεύθεροι; Θυμᾶμαι, ὅταν ἤμουν μαθήτρια τοῦ Γυμνασίου, εἶχα τήν εὐκαιρία σέ ἕνα παιδικό Κέντρο τοῦ Δήμου Μόσχας πού ἤμουν πρόεδρος νά συναντιόμαστε μέ ἄλλα παιδιά μέ τόν Γκαγκάριν καί ἄλλους σοβιετικούς ἀστροναῦτες. Ἦταν ἄνθρωποι μιᾶς μικρῆς ὁμάδας, ἐλίτ.

π. Ἰώβ: Ναί, οἱ τότε ἀστροναῦτες δέν ἐμπιστευόντουσαν κανένα, δέν ἔλεγαν τά μυστικά τῆς καρδιᾶς τους. Δέν ἔχουμε ἐμεῖς πληροφορίες γιά τόν ἐσωτερικό τους κόσμο, γιά τή ζωή τῆς ψυχῆς τους. Ἀλλά, σύμφωνα μέ τούς πνευματικούς νόμους, δέν μποροῦμε ἐμεῖς νά μιλᾶμε γι’ αὐτά πού οἱ ἴδιοι θεωροῦσαν μυστικό τους.

Ν.Ν.: Ὁ Γκαγκάριν ἔχει δώσει ἀμέτρητες συνεντεύξεις, καί ποτέ δέν εἶπε κάτι, γιά τό ὁποῖο μπορεῖ νά μετανιώσει κανείς.

π. Ἰώβ: Ναί, πράγματι, εἶχε τόν αὐτοέλεγχό του. Ἀλλά γνωρίζουμε ὅτι σ’ ἐκεῖνα τά ἀθεϊστικά χρόνια τοῦ Χροῦτσεφ καί ἀργότερα στήν ἐποχή τοῦ Μπρέζνιεφ ὁ Γκαγκάριν προσωπικά βοηθοῦσε μιά μεγαλόσχημη μοναχή, τήν Μακαρία, ἡ ὁποία ζοῦσε 50 χιλμ. μακριά ἀπό τή γενέτειρά του – τήν πόλη Γκζαίσκ – σήμερα ὀνομάζεται πόλη Γκαγκάριν. Ὁ ἴδιος ἔφερνε σ’ αὐτή τή μοναχή τούς γιατρούς ἀπό τό Κρεμλίνο καί φρόντιζε νά ἔχει πάντα ξύλα γιά τό χειμώνα.

Γιά ποιά θέματα συζητοῦσε μαζί της κανείς δέν ξέρει, ἀλλά ὅταν ὁ Γιούρι Γκαγκάριν σκοτώθηκε, ἡ μοναχή Μακαρία, πού εἶχε διορατικό χάρισμα, εἶπε θαυμαστά ἀλλά μυστήρια λόγια: «Ὁ Γιούρι δέν φταίει σέ τίποτα. Εἶναι πολύ καλός ἄνθρωπος, ἁπλός σάν τό παιδί». Τί ἐννοοῦσε; Τότε κανείς δέν τόν κατηγοροῦσε καί δέν ἔλεγε ὅτι φταίει. Πολύ ἀργότερα ὅμως ἄρχισαν κουτσομπολιά καί βρώμικες γλῶσσες ἄρχισαν νά λένε ὅτι στή μοιραία πτήση ἦταν μεθυσμένος. Ἀλλά ξέρουμε ὅτι ὁ ἔλεγχος πού κάνανε οἱ γιατροί ἔδειξε ὅτι ἀλκοόλ δέν ὑπῆρχε στό αἷμα. Ὅμως ἡ εἰδική ἐπιτροπή δέν δημοσίευσε καμία ἐπίσημη ἀπόφαση γιά τό ἀτύχημα αὐτό.

 Δέν ὑπάρχει τίποτα κρυφό, πού δέν θά γίνει φανερό, λέει τό Εὐαγγέλιο. Τώρα ἔρχονται κάτι νέες λεπτομέρειες. Ἕνα ξέρω ὅμως ἐγώ καί μαζί μέ τήν Μακαρία μοναχή μπορῶ νά πῶ: «Ὁ Γιούρι δέν φταίει σέ τίποτε».

Ν.Ν.:  Ἦταν πιστός χριστιανός ὁ Γκαγκάριν;

  π. Ἰώβ : Μεγάλωσε σέ οἰκογένεια πιστῶν ἀνθρώπων. Ξέρω τήν ἀνηψιά τοῦ Γκαγκάριν, τήν κυρία Ταμάρα, πάντα γιορτάζει καί τό Πάσχα καί τά Χριστούγεννα. Ὁ Γιούρι ἦταν νονός της. Τήν κρατοῦσε ἀγκαλιά μικρή καί κατά τή βάπτισή της, πού ἔγινε μέσα στό Ναό, ἔκανε «τόν γύρο» στήν κολυμβήθρα. Στήν ἴδια ἐκκλησία ὁ ἴδιος ὁ Γκαγκάριν καί ἡ γυναίκα του Βαλεντίνα Ἰβάνοβνα βαπτίσανε τή μικρή κόρη τους Ἑλένη. Φανταστεῖτε ὅτι τήν ἴδια περίοδο τά χαρτιά τοῦ Γκαγκάριν περνοῦσαν ἀπό τόν ἔλεγχο μιᾶς εἰδικῆς κρατικῆς ἐπιτροπῆς, ἡ ὁποία θά ἐπέλεγε τά ἄτομα γιά τήν πρώτη ὁμάδα ἀστροναυτῶν. Ὁ Γκαγκάριν κινδύνεψε πολύ, διότι μόνο γι’ αὐτό, τή βάπτιση τοῦ παιδιοῦ, μποροῦσαν νά τόν ἀπορρίψουν καί νά μήν γίνει ἀστροναύτης. Δηλαδή, ἡ βάπτιση τοῦ παιδιοῦ του ἦταν γι’ αὐτόν κάτι πολύ μεγαλύτερο καί ἀπό τήν παγκόσμια δόξα. Σέ μερικούς δέν ἀρέσει, ὅταν τά λέω αὐτά. Ἀλλά τί νά πεῖς˙ ἡ ἀλήθεια εἶναι ἀλήθεια. Μποροῦμε σήμερα νά ἐπισκεφθοῦμε τό πατρικό σπίτι ὅπου ἔμεινε μικρός. Τώρα τό σπίτι αὐτό εἶναι μουσεῖο. Ἐκεῖ λοιπόν, σέ κάθε γωνιά βλέπεις εἰκόνες. Τίς πραγματικές παλιές εἰκόνες τίς ἔχουν κλέψει. Στό Μουσεῖο βάλανε τώρα καινούργιες. Σήμερα οἱ ἀστροναῦτες μας μιλοῦν ἀνοιχτά γιά τήν πίστη στό Θεό, παίρνουν κατά τήν πτήση στό Διάστημα λείψανα τῶν ἁγίων, τεμάχια ἀπό τό Τίμιο Ξύλο. Στόν ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἀστροναύτη Θεόδωρο Γιουρτσίχιν ἔδωσα στήν πτήση του τά λείψανα τῶν Ἁγίων Θεοδώρων, τοῦ ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στρατηλάτου καί τοῦ ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος. Ἕξι μῆνες τά λείψανα αὐτά ταξίδευαν στό Διάστημα˙ τώρα μοῦ τά ἐπέστρεψε! Ὁ Θεόδωρος Γιουρτσίχιν εἶναι κατά τό ἥμισυ Ἕλληνας. Ὁ πατέρας του εἶναι Ρῶσος, ἡ μητέρα του εἶναι Ἑλληνίδα. Γι’ αὐτό ἔχουν εἰδικό ἐνδιαφέρον οἱ Ἕλληνες γι’ αὐτόν. Ξέρουμε ὅτι ἔπαιρνε μαζί του στό Διάστημα τήν Ἑλληνική σημαία*. Ν.Ν. : Εἶναι πιστός χριστιανός αὐτός; π. Ἰώβ : Ξέρετε, δέν δίνω τά λείψανα τῶν ἁγίων σέ ὅλους. Μόνο σ’ αὐτούς πού ἐξομολογοῦνται καί κοινωνοῦν. Τόν συνόδευσα στή δεύτερη καί στήν τρίτη πτήση του (οἱ ἀστροναῦτες ποτέ δέν λένε «τελευταία»). Συχνά μέ ἔπαιρνε τηλέφωνο ἀπό τό Διάστημα. Τώρα, δόξα τῷ Θεῷ, ἀπό τό Διάστημα μπορεῖς νά πάρεις τό κινητό στή Γῆ! Ἐγώ δέν μπορῶ νά τηλεφωνήσω στό Διάστημα, ἀλλά ἀπό κεῖ εἶναι εὔκολο! Ν.Ν. : Τί λέτε! Πῶς ἀναπτύσσονται οἱ τεχνολογίες! Ἐδῶ ὅμως στή Γῆ ἐπικοινωνεῖτε συχνά μέ τόν Θεόδωρο; π. Ἰώβ : Ναί, συχνά! Ξέρετε, ὁ Θεόδωρος ἔπαιξε σημαντικό ρόλο στό νά γυριστεῖ πρόσφατα στή Ρωσία ἕνα ντοκιμαντέρ, «Τό Διάστημα ὡς διακονία», στό ὁποῖο οἱ ἀστροναῦτες καί οἱ κατασκευαστές τῶν διαστημοπλοίων μιλοῦν γιά τήν πίστη στό Θεό. Μερικά χρόνια πρίν, μοῦ ἦρθε μιά ἰδέα˙ νά γυρίσουμε μιά ταινία, ἡ ὁποία θά ἀποκαταστήσει τήν ἀλήθεια, ὅσον ἀφορᾶ τή σχέση τῆς ἀστροναυτικῆς μέ τή χριστιανική πίστη. Ὁ Χροῦτσεφ καί ἡ κλίκα του κάνανε τό πᾶν προκειμένου νά νομίζει ὁ κόσμος ὅτι ἡ ἀστροναυτική εἶναι ἀθεϊστική ὑπόθεση. Ἤθελα νά ἀποκατασταθεῖ ἡ ἀλήθεια. Καί ὁ δεύτερος σκοπός μου ἦταν νά βοηθήσουμε τούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι θά δουλεύουν στό γύρισμα τῆς ταινίας, καθώς καί αὐτούς γιά τούς ὁποίους θά μιλᾶμε στό ντοκιμαντέρ αὐτό. Δηλαδή, ἐάν πιστός ἄνθρωπος μάθει ἀπό τήν ταινία αὐτή ὅτι ὁ γενικός κατασκευαστής τῶν πυραύλων, ὁ Σεργκέϊ Κορολιόφ, καί οἱ ἀστροναῦτες ἀπό τήν πρώτη φουρνιά ἤτανε Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, θά ἀρχίσει νά προσεύχεται γι’ αὐτούς. Ποιός ξέρει ποῦ βρίσκονται οἱ ψυχές τους στόν Κύριο ἤ κάπου ἀλλοῦ. Γιατί ὅλοι ἁμαρτωλοί εἴμαστε. Ἔτσι, κάθε προσευχή γι’ αὐτούς δέν βλάπτει. Καί κάτι ἀκόμα. Τό γύρισμα μιᾶς τέτοιας ταινίας εἶναι πράξη, ἡ ὁποία θά συνοδεύει τόν ἄνθρωπο αὐτόν στήν αἰωνιότητα. Ὅλες οἱ πράξεις μας, κακές καί καλές, ὅλες μαζί μας θά εἶναι. Τέτοια, λοιπόν ἰδέα εἶχα. Ἀλλά ἡ ὑλοποίηση τῆς ἐπιθυμίας αὐτῆς φαινόταν ἀπίστευτη. Ποῦ θά βροῦμε χρήματα; Ποιός θά γράψει τό σενάριο; Καί... γίνεται ἕνα θαῦμα! Παίρνουν ξαφνικά ἐμένα τηλέφωνο ἀπό τήν «Ρόσκοσμος», μιά κρατική ἑταιρεία πού ἀσχολεῖται μέ τά θέματα τῆς Διαστημικῆς. Κάποια ἄγνωστη φωνή μοῦ λέει: «Ὀνομάζομαι Ἐλπίδα Σουσλόβα, σεναριογράφος. Θέλουμε νά γυρίσουμε μιά ταινία γιά τούς ἀστροναῦτες–χριστιανούς. Βοηθεῖστε μας». Τήν ρωτάω: «Ποιός σᾶς ἔδωσε τό τηλέφωνό μου;» Μοῦ ἀπάντησε: Ὁ Θεόδωρος Γιουρτσίχιν, ὁ ὁποῖος μοῦ εἶπε χαρακτηριστικά: «Τηλεφωνεῖστε στόν πνευματικό μου». Δέν τούς ἀπάντησα τίποτα, ἤθελα πρῶτα νά δῶ τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος θά γράψει τό σενάριο. Συναντηθήκαμε, λοιπόν, μέ αὐτή τήν κυρία. Καί κατάλαβα ὅτι θά γράψει ἀλήθεια καί θά βγάλουν τή σωστή ταινία. Ἦταν ὅμως δύσκολη ὑπόθεση. Τό γύρισμα προχωροῦσε δύσκολα. Εἶχα βάλει τούς ὅρους μου: Ὁ σεναριογράφος πρέπει νά διαβάσει μερικά ἀπαραίτητα βιβλία, μαζί μ’ αὐτά καί τά βιβλία: «Ὁ Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης», «Ὀψόμεθα τόν Θεόν καθώς ἐστί», «Γιά τήν προσευχή». Ἡ κυρία Ἐλπίδα τά διάβασε ὅλα, ἄν καί αὐτά εἶναι δύσκολα, ἀκόμα καί γιά τούς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, καί ἐνθουσιάστηκε. Ὁ ἅγιος Σιλουανός ἔγινε πιά δικός της ἄνθρωπος. Τό σενάριο γράφτηκε σιγά-σιγά. Τό θέμα ἦταν πολύ προσωπικό καί δέν ἦταν βέβαιο ἄν κάποιος ἀστροναύτης ἤ κατασκευαστής τῶν πυραύλων θά συμφωνήσει νά μιλήσει στήν κάμερα γιά τήν πνευματική του ζωή. Ἐγώ τούς παρακάλεσα πολύ. Ὑποσχέθηκα πώς δέ θά γράψει στό σενάριο τίποτα πού θά βλάψει. Τελικά, συμφώνησαν ὅλοι. Προσπαθήσαμε στό ντοκιμαντέρ αὐτό νά συνδυάσουμε τά ἀστρονομικά, κοσμολογικά καί θεολογικά θέματα ἔτσι, ὥστε ὁ θεατής νά κατανοεῖ τά συμπεράσματα εὔκολα. Μέ τήν κυρία Ἐλπίδα πέντε (5) ὁλόκληρες ὧρες συζητούσαμε τά κείμενα καί τά λόγια πού θά γραφοῦν στό σενάριο. Ἐάν οἱ φίλοι μου δέν πλήρωναν τίς τηλεφωνικές μου συνδιαλέξεις, θά ἦταν γιά μένα δύσκολα... Ἡ ταινία ὅμως ἦταν πραγματικά ὄμορφη. Ἡ λέξη τό διάστημα (στά ρωσικά, ὁ κόσμος) μεταφράζεται ἀκόμα καί σάν «κάλλος». Ν.Ν. : Ξέρω, ὅτι ἡ ταινία σας πῆρε κάποιο βραβεῖο. Εἶναι σωστό αὐτό; π. Ἰώβ : Δέν πῆρε μόνο ἕνα. Τά Διεθνή Ὀρθόδοξα κινηματογραφικά Φεστιβάλ βάζουν τό Ντοκιμαντέρ μας στά προγράμματά τους. Ἔχουμε τώρα μιά σκέψη νά γυρίσουμε καί ἄλλη ταινία. Στή δική μας ταινία ἕνα ἀπό τά θέματα ἤτανε ἡ ἀνοικοδόμηση τοῦ Ἱ.Ν. Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος στήν Ἀστερούπολη. Παράλληλα ἦταν καί τό θέμα ἀνοικοδόμησης τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου στήν πορεία της πρός τόν Θεό. Στήν ἀρχή τῆς ταινίας μας ὁ Ναός αὐτός δέν εἶχε οὔτε τροῦλο οὔτε στέγη. Στό τέλος τῆς ταινίας βλέπουμε τήν πρώτη θεία Λειτουργία στό Ναό αὐτό. Στή νέα μας ταινία θέλουμε νά θυμηθοῦμε ὅλη τήν ἱστορία τοῦ Ναοῦ στήν Ἀστερούπολη (νά ἀρχίσουμε ἀπό τήν εὐαγγελική περικοπή γιά τό ὄρος Θαβώρ καί τή Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος μπροστά στούς μαθητές του. Αὐτό νά ἔχουμε σάν βάση καί θά μιλοῦμε γιά τά θέματα, τά ὁποῖα ἀπό διάφορους πειρασμούς δέν μπορούσαμε νά θίξουμε στήν ταινία «Τό διάστημα ὡς διακονία»). Π.χ. νά μποροῦμε νά μιλήσουμε γιά τόν μαθηματικό καί θεολόγο Μπόρις Ράουσενμπαχ καί γιά τίς ἀνακαλύψεις του, τίς ὁποῖες μόνο οἱ ὀρθόδοξοι στάρετς γνώριζαν μέ ἀποκάλυψη ἀπό τόν Θεό. Πιστέψτε με, ἡ πρώτη ταινία δέν μποροῦσε νά χωρέσει καταπληκτικές πληροφορίες. Δύσκολο ὅμως εἶναι ἐάν θά καταφέρουμε νά γυρίσουμε 2η ταινία. Τό θέμα εἶναι οἰκονομικό. Ἀλλά, ἄν θέλει ὁ Θεός, ὅλα θά γίνουν ἔτσι ὅπως ἔγινε καί μέ τήν Ὀρθόδοξη ταινία «Τό Διάστημα ὡς διακονία». Πιστεύω ὅτι φέτος στήν Ἑλλάδα οἱ Ἕλληνες ἀδελφοί μας θά μπορέσουν νά δοῦν τήν ταινία μας. Ν.Ν. : Νομίζω ὅτι καί γιά τήν Ἑλλάδα εἶναι ἐπίκαιρη ἡ ταινία σας. Ὑπάρχει τό πρόβλημα τῶν νεοειδωλολατρῶν, οἱ ὁποῖοι ἐμφανίζονται σάν συνεχιστές τῆς ἑλληνικῆς παράδοσης. Ἀλλά καί οἱ ἄθεοι παρουσιάζουν τίς ἀπόψεις ἄπιστων ἐπιστημόνων π.χ. τοῦ Στῆβεν Χώκινγκ. Διαδίδουν παντοῦ τό βιβλίο του, κύριος σκοπός τοῦ ὁποίου εἶναι νά ἀποδείξει πώς ὁ Θεός δέν ὑπάρχει... π. Ἰώβ : Ἐπιστήμονας δέν εἶναι αὐτός πού λέει ὅτι εἶναι ἐπιστήμονας. Δέν εἶναι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐπιστήμης ἐλεύθεροι ἀπό πολιτικές ψευδοθρησκευτικές καί ἄλλες πιέσεις. Κατανοητό εἶναι ὅτι σέ τέτοιες περιπτώσεις τά συμπεράσματα βασίζονται ὄχι σέ γεγονότα, ὄχι σέ πραγματικότητα, ἀλλά σ’ αὐτά πού θέλουμε νά δοῦνε. Θυμηθεῖτε π.χ. τά χρόνια πού ἀπέρριψαν τήν κυβερνητική, τή γενετική, ἀλλά ἀκόμα καί τήν ἀστροναυτική. Ὅλα αὐτά φαινόντουσαν σάν μιά γελοία φαντασία τῶν τρελῶν!... Ν.Ν. : Ἀλλά, ὁ Χώκινγκ εἶναι πράγματι ἕνας ἐπιστήμονας παγκόσμιας φήμης. Δέν μποροῦμε νά τόν ἀποκαλέσουμε ἀγράμματο. π. Ἰώβ : Ὁ ἀστρονόμος Κλαύδιος Πτολεμαῖος ἤτανε καί αὐτός ἐπιστήμονας μέ μεγάλη φήμη στήν ἐποχή του. Τό δεύτερο αἰώνα μετά Χριστόν ἔγραψε ἕνα ἔργο. Στήν ἱστορία αὐτό ἔμεινε μέ τό ὄνομα «Ἀλμαγκέστ». Σ’ αὐτό, λοιπόν, τό ἔργο συστηματικά παρουσιάζει τίς ἀπόψεις τῶν ἐπιστημόνων γιά τή λειτουργία τοῦ Σύμπαντος. Φυσικά αὐτές τίς ἀπόψεις ὁ Πτολεμαῖος χρησιμοποίησε σάν ἐπιχειρήματα γιά τή δική του θεωρία. Σύμφωνα μέ τόν Πτολεμαῖο στό κέντρο τοῦ Σύμπαντος ἦταν ἡ Γῆ. Ὁ Ἥλιος καί οἱ πλανῆτες Ἑρμῆς, Ἀφροδίτη, Ἄρης καί Κρόνος γύριζαν γύρω ἀπό τή Γῆ. Αὐτή ἡ θεωρία λοιπόν ἦταν κλασική ἐπί 1.300 χρόνια. Μέχρι νά κυκλοφορήσει τόν 16ο αἰώνα τό βιβλίο τοῦ γνωστοῦ Πολωνοῦ ἀστρονόμου Κοπέρνικου «Περί τῆς κινήσεως τῶν οὐρανίων σφαιρῶν». Ὁ Πτολεμαῖος δέν εἶχε δίκαιο, ἔγραφε ὁ Κοπέρνικος. Στό κέντρο τοῦ Σύμπαντος δέν εἶναι ἡ Γῆ, ἀλλά ὁ Ἥλιος. Καί σέ κυκλικές τροχιές γύρω-γύρω κινοῦνται οἱ πλανῆτες. Καί συμπλήρωσε: Ἔξω ἀπό τήν τροχιά τοῦ πιό μακρινοῦ πλανήτη βρίσκεται ἀκίνητος θόλος μέ τά ἄστρα. 50 περίπου χρόνια ἀργότερα, ἄλλοι δύο μεγάλοι ἐπιστήμονες, ὁ Γαλιλαῖος Γκαλιλέϊ καί ὁ Ἰ. Κέπλερ εἶπαν: «Οἱ τροχιές δέν εἶναι στρογγυλές, ἔχουν τήν μορφή ἔλλειψης καί δέν ὑπάρχει κανένας ἀκίνητος θόλος, ἀλλά ὑπάρχουν ἄλλοι ἥλιοι, ἄλλοι κόσμοι. Καί σέ 200 χρόνια ὁ μεγάλος Ἀμερικανός ἐπιστήμονας Χάμπλ εἶπε: «Ὄχι ἄλλοι ἥλιοι, ἀλλά νῆσοι ἀστέρων γαλαξιῶν». Δύσκολα νά ὑπολογίσεις ποιά ἄλλη θεωρία μᾶς περιμένει. Μᾶλλον εἴμαστε τόσο μακριά ἀπό τήν ἀλήθεια, ὅπως καί 1.300 χρόνια πρίν. Πρίν 4 χρόνια ἐπέστρεφα ἀπό τό Μπαϊκονούρ στή Μόσχα. Δίπλα μου καθόταν ἕνας πολύ γνωστός ἐπιστήμονας τῆς ἀστροναυτικῆς. Συζητούσαμε στό ταξίδι μας. Μοῦ λέει, λοιπόν, κάποια στιγμή: «Ὅσο περισσότερο γνωρίζω τόν κόσμο, τόσο λιγότερο βρίσκω σ’ αὐτόν θέση γιά τόν Θεό». Τόν ρώτησα πῶς βγάζει τέτοια συμπεράσματα. «Κάνατε κάποια εἰδική ἔρευνα;» τοῦ λέω. Δέν μοῦ ἀπάντησε. Τόν ξαναρώτησα: «Μήπως ξέρετε ποιά θερμοκρασία ἔχουμε ἑκατό μέτρα ἀριστερά ἀπό τό ἀεροπλάνο μας; Δέν ξέρετε; Μήπως μπορεῖτε νά μοῦ πεῖτε, τί ἀτμοσφαιρική πίεση ἔχει τώρα στόν Ἄρη; στό Βόρειο Πόλο αὐτοῦ τοῦ πλανήτη; Ἤ μήπως μπορεῖτε νά μοῦ πεῖτε πόσα ἀστέρια ἀποτελοῦν τόν Γαλαξία Μ-81;». Ἴσως ἤμουν λίγο ἐπιθετικός, ἀλλά ἤθελα αὐτός ὁ ἄνθρωπος νά μήν εἶναι τόσο σίγουρος στήν ἀπιστία του. Συνέχιζα, λοιπόν, τίς ἐρωτήσεις μου: «Σέ ἀπόσταση ἑνός δισεκατομμυρίου χρόνων φωτός βρίσκεται ὁ Γαλαξίας ICIIOI. Ἡ διάμετρός του εἶναι 6 ἐκατομμύρια ἔτη φωτός. Γιά τέτοιο γίγαντα σίγουρα ξέρετε, δέν μπορεῖ. Λοιπόν τί μέγεθος ἔχει ἡ μαύρη τρύπα στό κέντρο αὐτοῦ τοῦ Γαλαξία; Ἤ πεῖτε μου, σᾶς παρακαλῶ, πόσα νετρίνο περνᾶνε κάθε δευτερόλεπτο στό Σύμπαν; Μπορεῖτε νά ἐξηγήσετε τί σημαίνει σκοτεινή ἐνέργεια καί τί χαρακτηριστικά ἔχει;». Ὁ ἐπιστήμων, λοιπόν, δέν μπροῦσε νά ἀπαντήσει σέ καμιά ἀπό τίς ἐρωτήσεις μου. Τότε τοῦ εἶπα: «Ἴσως ξέρετε τί κάνει τώρα αὐτή τή στιγμή ἡ γυναίκα σας; «Ὄχι»! ἀπάντησε αὐτός. Λοιπόν, τοῦ λέω: «Βλέπετε, κύριε, τίποτε δέν ξέρετε. Ἀλλά καί νά ξέρατε ὅλα αὐτά καί νά εἴχατε ἕνα ἑκατοστό στό Σύμπαν πού δέν τό ἔχετε καταλάβει ἀκόμα, ἀκόμα καί τότε δέν εἴχατε δικαίωμα νά κάνετε δηλώσεις ὅπως κάνατε τώρα. Γιατί ἀκριβῶς αὐτό τό ἐλάχιστο κομματάκι τό ἀνεξερεύνητο, μπορεῖ νά γίνει ἕνας διάδρομος σ’ ἕναν ἄλλο κόσμο». «Συμφωνῶ», ἀπάντησε ὁ συνταξιδιώτης μου. «Ἀλλά καί πάλι δέν πιστεύω». «Αὐτό ὅμως», τοῦ λέω, «εἶναι μιά προσωπική σας γνώμη, πού δέν ἔχει καμία σχέση μέ τήν ἐπιστήμη». Γι’ αὐτό ἀμφιβάλλω ἐάν ὁ Χώκινγκ μέ τίς ἐξωτικές του ἰδέες μπορεῖ νά ἔχει τό μονοπώλιο τῆς Ἀλήθειας. Στή ἁγία Γραφή διαβάζουμε: «Ἔσται γάρ καιρός ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται, ἀλλά κατά τάς ἐπιθυμίας τάς ἰδίας ἐπισωρεύσουσι διδασκάλους κνηθόμενοι τήν ἀκοήν καί ἀπό μέν τῆς ἀληθείας τήν ἀκοήν ἀποστρέψουσιν, ἐπί δέ τούς μύθους ἐκτραπήσονται (Β΄ Τιμ. δ´ 3-4). Ν.Ν. : Δηλαδή, δέν μποροῦμε νά πιστεύουμε στούς ἐπιστήμονες ἀπόλυτα; Ξέρουμε ὅτι ἕνας ἀπό τούς σκοπούς τοῦ Μεγάλου Ἀδρονίκου Κολλάϊντερ (LHC= Large Hadrons Collider, Μεγάλος Ἐπιταχυντής Ἀδρονίων) εἶναι ἀκριβῶς νά δοκιμάζονται τέτοιες ἐξωτικές θεωρίες. Ἔχουμε τώρα εὐκαιρίες νά μάθουμε τήν Ἀλήθεια γιά τή δημιουργία τοῦ Σύμπαντος. π. Ἰώβ : Νά σᾶς πῶ ἕνα πράγμα... Οὐσιαστικά γιά τήν κοσμοθεωρία μας δέν ἔχει καί τόσο μεγάλη σημασία τί εἶναι στό κέντρο τοῦ Σύμπαντος, ὁ Ἥλιος ἤ ἡ Γῆ. Φυσικά μιλάω τώρα ὄχι γιά τόν πραγματικό χάρτη τοῦ Σύμπαντος ἀλλά γιά τή σημασία. Τό θέμα εἶναι ὅτι τό Σύμπαν δημιουργήθηκε γύρω ἀπό τή Γῆ καί γιά τή Γῆ. Εἴτε μᾶς ἀρέσει αὐτό εἴτε ὄχι. Πέρασε ὁ κομήτης ἤ ὄχι, ὑπάρχει ταλαντική πίεση ἤ δέν ὑπάρχει, δέν ἔχει σημασία. Ἔχει τήν καμπύλη τό διάστημα ἤ δέν τήν ἔχει. Ὅλα αὐτά δέν ἀλλάζουν τή σχέση μας μέ τόν Θεό. Αὐτός εἶναι σέ ὅλα ἡ Ἀρχή. Κάποιος θέλει νά μᾶς πείσει ὅτι τό Σύμπαν ἐμφανίστηκε σάν ἀποτέλεσμα τοῦ χάους. Δηλαδή ὅτι τό Χάος δημιούργησε τήν τάξη; Ν.Ν : Ναί, ἡ ἀρχαία ἑλληνική μυθολογία ἔτσι μᾶς λέει: «Στήν Ἀρχή τοῦ παντός ἦταν τό Χάος». π. Ἰώβ : Νά, πῶς διαφέρει ἡ εἰδωλολατρική μυθολογία ἀπό τή χριστιανική Ἀλήθεια. Πρόσφατα μίλησα μέ ἕναν γνωστό μαθηματικό γιά τή θεωρία τῆς ἐξέλιξης. Μοῦ λέει: «Ξέρεις, παππούλη, καί οἱ μαθηματικοί καί οἱ θεολόγοι πάνω σ’ αὐτό συμφωνοῦν ἀπόλυτα: εἶναι μιά βλακεία αὐτή ἡ θεωρία». Ἡ πιθανότητα δημιουργίας τοῦ κόσμου ἀπό τυχαῖο γεγονός εἶναι μικρότερη ἀπό τήν πιθανότητα σκόρπιες πέτρες νά πέσουν στή Γῆ καί νά δημιουργήσουν τό κτίριο τῆς βιβλιοθήκης τῆς Ἀλεξάνδρειας. Θέλω νά ἐξηγήσω τή θεωρία πῶς ἀπό τό χάος μπορεῖ νά βγεῖ τάξη. Λένε οἱ ἐπιστήμονες: «Ὁ κόσμος μας ἔχει ἡλικία 20 δισεκατομμύρια χρόνια». Πεῖτε τους «πῶς τό μάθατε αὐτό;». Τήν ἱστορία τῆς Γῆς μας τήν διαιρέσανε μόνοι τους σέ κάτι περιόδους καί νομίζουν ὅτι ἔτσι εἶναι καί ἔτσι ἤτανε. Ποιός μπορεῖ νά πεῖ ὅτι σίγουρα ἔτσι ἤτανε τά πράγματα; Θυμᾶστε τό γνωστό κυνηγητό τῆς Σελήνης; Ἡ τότε Σοβ. Ἕνωση καί οἱ Η.Π.Α. βιάζονταν ποιός θά πάει πρῶτος ἐκεῖ. Ὁ Σεργκεΐ Κορολιόφ ἔκανε ἕνα μηχάνημα καί ὁ Βέρνερ φον Μπράουν ἔκανε τό δικό του. Ἡ ἐρώτηση ἦταν πῶς νά εἶναι τό κάτω μέρος τοῦ μηχανήματος γιά νά μή βουλιάξει σ’ αὐτό πού ὀνομάζουμε χῶμα τῆς Σελήνης. Ἡ ἐρώτηση αὐτή βασιζότανε στήν ὑπόθεση ὅτι, ἐάν ὁ κόσμος ἔχει ἡλικία 20 δισεκατομμύρια χρόνων, ὁ Ἥλιος καί ἡ Γῆ 5-8 δισεκατομμύρια, τότε στήν ἐπιφάνεια τῆς Σελήνης πρέπει νά εἶναι ἕνα στρῶμα λεγομένης σκόνης τοῦ διαστήματος ὕψους 20 μέτρων, σάν ἕνα σπίτι 7-8 ὀρόφων. Ἔτσι μέτρησαν οἱ μαθηματικοί. Ἀλλά ὁ Κορολιόφ σκεπτότανε πολύ καί τελικά κατέληξε: «Ὄχι, πρέπει νά ὑπολογίσουμε ὅτι ἡ Σελήνη ἔχει σκληρή ἐπιφάνεια». Αὐτός ὁ τρόπος σκέψης ὀνομάζεται «ἀποκάλυψη». Τελικά, ὅταν οἱ Ἀμερικάνοι πῆγαν στή Σελήνη, φάνηκε ὅτι πράγματι ἡ ἐπιφάνειά της εἶναι σκληρή, ἔχει ἕνα στρῶμα σκόνης 5-7 ἑκατοστά καί ὄχι 20 μέτρα! Ποιός ἐδῶ στή Γῆ ἔδωσε τά ὀνόματα σέ ὅλα τά ζῶντα; Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα. Ἦταν ἡ πρώτη ἐντολή τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Τί σημαίνει νά δώσεις τό ὄνομα; Σημαίνει νά μπεῖς στό βάθος ἑνός δημιουργήματος, νά καταλάβεις τό περιεχόμενό του, νά προβλέψεις τό μέλλον. Καί ὁ σημερινός ἄνθρωπος κάθεται στή Γῆ. Δέν μπορεῖ νά πετάξει οὔτε ἔξω ἀπό τό ἡλιακό μας σύστημα (πού εἶναι ἕνα μικροσκοπικό πετραδάκι στό Σύμπαν) καί ὅμως μέ ἕνα «ἔξυπνο» ὕφος λέει ὅτι Θεός δέν ὑπάρχει! Ὁ ἐπιστήμονας δέν γνωρίζει γιατί ἄρχισε ὁ σεισμός στήν Ἰαπωνία, τί εἶναι Οὐράνιο καί Πλουτόνιο καί γιατί ξαφνικά σ’ ἕνα συγγενή του, ὁ ὁποῖος εἶναι ὑπάλληλος τῆς Κυβερνήσεως καί κάθε χρόνο περνάει ἀπό αὐστηρότατο ἰατρικό ἔλεγχο στό Νοσοκομεῖο τοῦ Κρεμλίνου, βρέθηκε καρκίνος στό τελευταῖο στάδιο. Εἶναι ἀλαζονεία νά φαντάζεται ὁ ἄνθρωπος τόν ἑαυτό του ὅτι ξέρει τήν οὐσία τῶν πραγμάτων. Πάρτε τή θεωρία τοῦ Δαρβίνου πού εἶναι μιά ἀκόμα δοκιμή νά βροῦν ἕναν κρίκο πού συνδέει τόν πίθηκο μέ τόν ἄνθρωπο. Πόσες ψευδοανακαλύψεις, πόσες ὁμολογίες σέ ψευδοέρευνες ὑπῆρχαν! Γνωστοί ἐπιστήμονες στήν κλίνη τοῦ θανάτου ὁμολογοῦσαν ὅτι βγάλανε ψεύτικα ἀποτελέσματα! Γιατί τό κάνανε; Γιά νά ὑποστηρίξουν ὅτι ἡ ζωή στή Γῆ ἐμφανίστηκε μέ τή διαδικασία τῆς ἐξέλιξης. Καί τί ἔγινε; Μέ τί τρόπο ἡ ἐξέλιξη καταργεῖ τή βούληση τοῦ Θεοῦ; Ὁ Μεγάλος Ρῶσος ἐπιστήμονας, πραγματικό μας ἀστέρι, ὁ Μιχαήλ Λομονόσωφ, ἔλεγε ὅτι ὁ Θεός ἔδωσε στό ἀνθρώπινο γένος δύο βιβλία. Τό πρῶτο εἶναι ὁ ὁρατός αὐτός κόσμος, γιά νά γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος τή σοφία τῶν νόμων, μέ τούς ὁποίους εἶναι φτιαγμένος καί ἔτσι ὁ ἄνθρωπος νά ὑψώνει τήν καρδιά του καί τό νοῦ του πρός τόν Θεόν. Τό δεύτερο βιβλίο εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή, ἀπό τήν ὁποία πρέπει νά μαθαίνουμε τή θέληση τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς καί τήν ἀγάπη Του γιά μᾶς. Πῶς ὁ Θεός ἔφτιαξε τόν κόσμο ἔχει ἐνδιαφέρον. Ἀλλά τό πιό σπουδαῖο δημιούργημά Του εἶναι ὁ ἄνθρωπος! Νά θαυμάζουμε καί νά προστατεύουμε περισσότερο ἀπ’ ὅλα ἀκριβῶς αὐτό τό δημιούργημα τοῦ Θεοῦ. Γιατί ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἕνα πρόσωπο, μιά προσωπικότητα καί τίποτα παρόμοιο δέν ὑπάρχει σ’ ὅλο τό Σύμπαν. Εἶπε ὁ Κύριος ὅτι ὅλοι οἱ θησαυροί τοῦ Σύμπαντος δέν ἀξίζουν ὅσο ἡ ψυχή ἑνός ἀνθρώπου. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ καθένας μας ἀξίζει περισσότερο ἀπό ὅλο τό Σύμπαν! Τό πιό ἐπικίνδυνο γιά τόν ἄνθρωπο εἶναι ἐάν δέν γίνει ἡ συνάντησή του μέ τόν Χριστό ἐδῶ στή Γῆ, ὁπότε καί στήν αἰωνιότητα αὐτή ἡ συνάντηση δέν μπορεῖ νά γίνει... Οἱ ἀστροναῦτες μοῦ λέγανε ὅτι τίποτα ἀπολύτως δέν κατευθύνει τή σκέψη σου πρός τόν Θεό, ὅπως ἡ θέα ἀπίστευτης ὀμορφιᾶς τοῦ ἀνοιχτοῦ διαστήματος. Ὁ Γεννάδιος Μονάκωφ, ἕνας ἀπό τούς ἀστροναῦτες μας, κάποτε σέ μιά συζήτηση πού εἴχαμε μοῦ ὁμολόγησε ὅτι στήν πτήση του στό Διάστημα πῆγε ἄθεος. Ἀλλά, ὅταν, σύμφωνα μέ τό πρόγραμμα τῆς πτήσεως, βγῆκε στό ἀνοιχτό διάστημα ἀπό τό διαστημόπλοιο, τοῦ φάνηκε ξαφνικά ὅτι βρέθηκε μέσα σ’ ἕνα σοφά ὀργανωμένο μηχάνημα. «Καί ξέρετε», μοῦ εἶπε χαρακτηριστικά, «τότε ἕνα φῶς τῆς ἀποκαλύψεως ἄναψε μέσα μου. Δέν μπορεῖ, εἶπα, νά εἶναι ὅλο αὐτό πού βλέπω γύρω μου μιά τυχαία ὑπόθεση! Καί ἐκεῖ στό Διάστημα μέσα πίστεψα στό Θεό καί ἀπό τήν πτήση αὐτή γύρισα πιστός». Κι ἕνα ἄλλο παράδειγμα μέ ἕναν ἀπό τούς πιό ταλαντούχους ἀστροναῦτες μας, τόν Βλαδίμηρο Τζανιμπέκωφ. Πῆγε 5 φορές στό Διάστημα. Ἔχει περάσει πολύ δύσκολες καταστάσεις. Μοῦ εἶπε καί αὐτός ὡραῖα λόγια: «Ὅταν μέ ρωτοῦν ἐάν πιστεύω στό Θεό, πάντα ἀπαντῶ ἕνα πράγμα˙ δέν θεωρῶ τόν ἑαυτό μου πιό ἔξυπνο ἀπό τόν Ἰσαάκ Νεύτωνα, ὁ ὁποῖος ἔλεγε ὅτι παντοῦ βλέπει τό χέρι τοῦ Θεοῦ». Ὁ Ἀμερικάνος Βέρνερ φον Μπράουν, ἕνας ἐξαιρετικός κατασκευαστής διαστημόπλοιων, ἔλεγε: «Ἐμεῖς δέν ἔχουμε πρόβλημα μέ τήν πτήση μας στή Σελήνη. Τό Σύμπαν εἶναι δημιουργημένο μέ τόσο σοφούς νόμους, πού μπορεῖ κανείς μέ ἀκρίβεια δευτερολέπτου νά μετρήσει ὅλα τά στάδια τῆς πτήσης καί τῆς ἀφίξεως στή Σελήνη. Πρέπει μόνο νά κατανοήσουμε αὐτούς τούς νόμους». Μπορεῖ νά εἶναι οἱ νόμοι αὐτοί ἔργα τοῦ Χάους; Δέν μπορῶ νά καταλάβω γιατί οἱ ἄνθρωποι πιστεύουν στούς ἐπιστήμονες, οἱ ὁποῖοι, ὅπως γνωρίζουμε, εἶχαν μιά ἀνάξια ζωή, κάνανε ἀπάτες, συκοφαντοῦσαν καί ἔκαναν λάθη στό στόχο τῆς ἔρευνάς τους. Καί γιατί δέν πιστεύουμε στούς ἄξιους ἀνθρώπους ἀπό τόν ἄλλο τομέα; Στόν ἅγιο Σέργιο τοῦ Ραντονέζ, Ἅγιο Ἀντώνιο τόν Μέγα, στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ;... Αὐτοί οἱ ἄξιοι ἐξαιρετικοί ἄνθρωποι μᾶς λέγαν ὅτι ὁ Θεός ὑπάρχει, ὅτι Αὐτός δημιούργησε τό Σύμπαν. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι βεβαίωσαν τήν ἀλήθεια μέ ὅλη τους τή ζωή! Αὐτοί δέν ἀπατοῦσαν, δέν λέγανε ψέματα, τηροῦσαν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Διαβάστε, π.χ. τόν ἅγιο Σιλουανό, ἄλλους Γέροντες τοῦ ἁγίου Ὄρους. Ν.Ν. : Πάτερ Ἰώβ, ἐσεῖς ἔχετε πάει στό ἅγιο Ὄρος, στήν Ἑλλάδα; π. Ἰώβ : Ναί! Ἔχω πάει στή Θεσσαλονίκη, στήν Ἀθήνα, προσκύνησα τά λείψανα τοῦ ἁγίου Νεκταρίου στήν Αἴγινα, πῆγα στόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Ρῶσο στήν Εὔβοια. Ν.Ν : Συγνώμη, πού σᾶς διακόπτω. Ἐπικοινωνούσατε μέ τούς Ἕλληνες; Καί σέ ποιά γλώσσα; π. Ἰώβ : Δυστυχῶς, τά ἑλληνικά δέν τά γνωρίζω. Μόνο ξέρω νά ψέλνω μερικές προσευχές στά ἑλληνικά. Θυμᾶμαι, κάποια στιγμή στήν Ἑλλάδα προσπαθοῦσα κάτι νά ρωτήσω μιά ἑλληνίδα κυρία (ρωσικά αὐτή δέν ἤξερε). Κάποια στιγμή φώναξε: «Ἄχ, καταραμένος ὁ Πύργος τῆς Βαβέλ»! Ἀλλά τελικά καταλάβαμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο! Ἔχω προσέξει ὅτι ἀληθινά ὀρθόδοξοι ἄνθρωποι ἔχουν τό ἴδιο πνεῦμα - εἴτε εἶναι στή Ρωσία εἴτε στήν Ἑλλάδα! Κάποτε μοῦ ἔλεγε μιά γνωστή μου: «Παντρεύτηκα ἕναν πλούσιο Ἀμερικάνο καί ζοῦσα πολλά χρόνια στήν Ἀμερική. Ὅταν ἦρθε στιγμή καί κατάλαβα πώς δέν μπορῶ πιά νά ζῶ μ’ αὐτόν τόν ἄνθρωπο καί εἶπα πώς χωρίζουμε, αὐτός μέ ἔβαλε σ’ ἕνα ψυχιατρεῖο. Ἐκεῖ μέ τίς ἐνέσεις πού κάνανε κατάλαβα ὅτι θά τρελαθῶ κανονικά. Δέν ἤξερα τί νά κάνω. Κάποια στιγμή ἐκεῖ μέσα στό νοσοκομεῖο εἶδα ἕνα γιατρό πού φοροῦσε κομποσχοίνι. Τόν πλησίασα καί τοῦ εἶπα: «Εἶμαι ὀρθόδοξη, εἶμαι Ρωσίδα. Βλέπω ἔχετε στό χέρι ὀρθόδοξο κομποσχοίνι». Ἀπάντησε αὐτός: «Εἶμαι Ἕλληνας καί ἐγώ ὀρθόδοξος εἶμαι». Τοῦ εἶπε ἡ γυναίκα τό πρόβλημά της καί τόν ρώτησε τί νά κάνει. Αὐτός ὁ Ἕλληνας γιατρός τήν συμβουλεύει: «Αὔριο πεῖτε ὅτι δέν θέλετε πιά τό γιατρό σας. Πεῖτε ὅτι ἔχετε ἐμπιστοσύνη μόνο σέ μένα». Καί σέ μιά ἑβδομάδα τήν ἔβγαλε ἀπό τό ψυχιατρεῖο, τήν ἔσωσε αὐτή τή γυναίκα. Δηλαδή, ἕνας ὀρθόδοξος βοήθησε ἕναν ἄλλο ὀρθόδοξο ἄνθρωπο». Ὅταν ὅμως ἡ Ὀρθοδοξία γίνεται μόνο ἐξωτερικός τύπος χωρίς τό περιεχόμενο, τότε ὅλοι ἐμεῖς, ἕνας γιά τόν ἄλλο, γινόμαστε ξένοι. Τότε ἔχουμε μιά καχυποψία γιά τούς ἀνθρώπους ἄλλης ἐθνικότητας. Πάντα μοῦ ἄρεσαν τά λόγια τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτη ὅτι στόν κόσμο τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχουν ἐθνικότητες, ἐκεῖ προσεύχονται γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Ἐκεῖ πού ὑπάρχει ἐθνικότητα, δέν ὑπάρχει Χριστός. Καταλαβαίνω γιατί ἀγαπᾶμε νά πηγαίνουμε στό ἅγιο Ὄρος. Ἐκεῖ, ὅταν πᾶς στούς Γέροντες καί τούς μιλᾶς, δέν ἔχει γιά σένα καμία σημασία ἄν εἶσαι Ἕλληνας, Ρῶσος, Ρουμάνος. Ἀπό αὐτούς τούς Γέροντες βγαίνει μιά εὐλογία. Αὐτοί σέ κάθε ἄνθρωπο βλέπουν τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Καί στά δικά τους πρόσωπα βλέπουμε τή λάμψη τῆς αἰώνιας ζωῆς! Ν.Ν. : Στό ἅγιο Ὄρος πηγαίνετε συχνά; π. Ἰώβ : Πιό σπάνια ἀπ’ ὅσο ἤθελα. Πῆγα στό ἅγιο Ὄρος κάπου 12 φορές. Ἔκανα «διανυχτερεύσεις» στίς κορφές του. Ἔμεινα καί στά Μοναστήρια. Στό Βατοπαίδι. Εἴχαμε καί συναντήσεις μέ τόν παπα-Γιάννη, μέ τόν Γέροντα Χαράλαμπο Διονυσιάτη. Λέγαμε γιά τήν προσευχή τοῦ Ἰησοῦ. Τά λόγια τῶν Γερόντων πού ζοῦν μέ προσευχή στή μοναξιά, εἶναι χρήσιμα σέ κάθε ἄνθρωπο, ἀκόμα περισσότερο σ’ ἕνα μοναχό, ὁ ὁποῖος ἔχει τή διακονία νά φέρνει τό Φῶς τοῦ Εὐαγγελίου στόν μάταιο αὐτό κόσμο, ὅπου οἱ ἄνθρωποι δέν ἔχουν χρόνο οὔτε νά σκέπτονται τόν Θεό. Ν.Ν. : Αὐτή ἡ διακονία πού ἔχετε ἐσεῖς σᾶς ἀποσπᾶ ἀπό τήν ἡσυχία ἑνός μοναχοῦ; Πολλές ὧρες καί μέρες ταξιδεύετε στήν Ἀστερούπολη, στά ἀεροδρόμια, στό μέρος ὅπου φεύγουν γιά τό Διάστημα οἱ πύραυλοι, ἐπικοινωνεῖτε μέ διάφορους ἀνθρώπους, ἔχετε μήπως πειρασμούς; π. Ἰώβ : Ξέρετε, δέν διάλεξα ἐγώ τή διακονία αὐτή. Μοῦ τή δώσανε σάν εὐλογία. Ὁ Γέροντάς μου, ὁ π. Κύριλλος, μοῦ εἶπε: «Ἀπό τό σταυρό δέν βγαίνουν μόνοι τους οἱ ἄνθρωποι, ἀπό τό σταυρό βγάζουν»... Γι’ αὐτό δέν ἔχω δικαίωμα νά λέω αὐτό χρειάζεται γιά μένα ἤ δέν χρειάζεται. Ἐάν μοῦ ἔδωσαν τέτοια εὐλογία, σημαίνει ὅτι ἔτσι πρέπει. Εἶναι θέλημα Θεοῦ. Χωρίς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦσε νά γίνει ἕνας ὀρθόδοξος ναός στήν Ἀστερούπολη, ἦταν ἀδύνατο νά γίνει κάτι τέτοιο. Σ’ ἕνα ἀπό τά ταξίδια μου στό ἅγιο Ὄρος μίλησα μέ τόν Γέροντα Διονύσιο τόν Ρουμάνο. Τοῦ ἔλεγα γιά τίς δυσκολίες μου καί ἀπορίες γιά τή διακονία μου στόν κόσμο. Ρωτούσαμε: «τί νά κάνουμε, ἀφοῦ ἐμεῖς εἴμαστε μοναχοί;». Ἀπάντησε: «Ναί, μοναχοί εἴσαστε καί πρέπει νά τηρεῖτε ὅλους τούς μοναχικούς κανόνες. Ἀλλά στή Ρωσία τώρα εἶναι μιά κατάσταση ὅπως στά πρῶτα χριστιανικά χρόνια. Πολλές ψυχές ἔχουν χάσει τήν πίστη στό Θεό. Καί πρέπει ξανά νά γίνει κήρυγμα γιά τόν Χριστό, τόν Ἀναστημένο. Πρέπει νά συνδυάζετε τό μοναχικό καθῆκον μέ τό ἱεραποστολικό. Ἐμεῖς ἐδῶ στό ἅγιο Ὄρος, στή μοναξιά, προσευχόμαστε γιά ὅλο τόν κόσμο. Ἐσεῖς ὅμως, ἐκτός τῆς προσευχῆς, νά ὁμολογεῖτε, νά μαρτυρεῖτε γιά τόν Χριστό, ὅταν ἀκόμα βρίσκεστε σέ πιό ἀκατάλληλες πνευματικές συνθῆκες. Καί δέν γνωρίζω ποιά ὑπηρεσία θά εἶναι πιό ὑψηλή, ἡ δική μας ἤ ἡ δική σας». Κάποτε μέ ρώτησαν ἕνα γελοῖο πράγμα: «Πῶς γίνεται, ὥστε ἐσᾶς τόν μοναχό οἱ ἀστροναῦτες νά ἀποκαλοῦν πατέρα;» Ἀπαντῶ: «Οἱ μοναχοί καί οἱ ἀστροναῦτες ἔχουν πολλά κοινά. Ὁ σκοπός μας εἶναι ἡ πτήση. Ὁ Θεός δημιούργησε τρεῖς οὐρανούς. Ὁ πρῶτος εἶναι ἡ ἀτμόσφαιρα τῆς Γῆς˙ ὁ δεύτερος εἶναι τό διάστημα μέ τά ἄστρα˙ καί ὁ τρίτος εἶναι ὁ πάνω κόσμος, ὁ οὐρανός τῶν ἀγγέλων. Πόσοι ἀκόμα οὐρανοί εἶναι στόν τρίτο οὐρανό δέν γνωρίζουμε. Οἱ ἀστροναῦτες ἀπό τόν πρῶτο οὐρανό, πηγαίνουν στό δεύτερο. Ὁ Μοναχός ἔχει σκοπό, χωρίς τό δεύτερο, νά βρεθεῖ στόν τρίτο οὐρανό. Ὁ ἀστροναύτης ὅπως καί ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος πρέπει νά θέλει νά βρεθεῖ ἐκεῖ, ὅπου δέν πᾶνε τά διαστημόπλοια, ἀλλά ἐκεῖ πού πηγαίνουν μόνο οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ. Ἀλλά ἐδῶ στή Γῆ ὁ Θεός πρός τό παρόν τούς δίνει τή διακονία νά πηγαίνουν στό δεύτερο οὐρανό. Ν.Ν : Καί σεῖς προσωπικά θά θέλατε νά πᾶτε στόν δεύτερο οὐρανό; π. Ἰώβ : Σάν ἀστροναύτης, ὄχι! Σάν μοναχός, Ναί! Θά ἤθελα νά κάνω ἐκεῖ πέρα μιά παράκληση. Νά δοξάσω τόν Θεό - Δημιουργό, τήν ἁγία Τριάδα, γι᾽ αὐτό πού μᾶς ἀγαπάει τόσο πολύ, πού ἔστειλε στή Γῆ τόν Υἱό Του, ὁ ὁποῖος σταυρώθηκε γιά μᾶς τούς ἁμαρτωλούς, ἀνέστη καί μᾶς ἔδωσε τήν ἐλπίδα γιά τήν αἰώνια ζωή. Καί γιά μία ἀνθρώπινη περιέργεια, γιά τήν ἐπιθυμία νά μάθεις πῶς, μέ τί φυσικούς Νόμους λειτουργεῖ τό Σύμπαν, αὐτό κάποτε θά τό μάθουμε. Ἀλλά θά φανεῖ ὅτι ἀκριβῶς αὐτό τό πράγμα δέν ἔχει γιά μᾶς καί τόσο μεγάλη σημασία. Ν.Ν. : Εὐχαριστοῦμε, πάτερ Ἰώβ, πολύ γιά τήν συνέντευξή σας. Ναταλία Νικολάου ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Η ΔΡΑΣΗ ΜΑΣ», ΤΕΥΧΟΣ 496.

http://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-19-10-56/3653-2012-10-17-11-20-45