Ἀσκητική ζωή στήν Ἐνορία

 

  ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ

Δ΄. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥΣ ΠΟΙΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΙΜΝΙΟ

Ἀσκητική ζωή στήν Ἐνορία.

Ἡ Ἀποστολική ζωή τῶν πρώτων χριστιανῶν πού συνεχίστηκε ὡς μοναστική ζωή εἶναι κατ’ ἐξοχήν ζωή ἄσκησης, νηστείας, ἀγρυπνίας, προσευχῆς. Τέτοια πρέπει νά εἶναι καί ἡ ζωή τῶν μελῶν τῶν κοσμικῶν Ἐνοριῶν. Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας ἦταν ἕνας ἄνθρωπος πού ἔζησε γιά ἕνα μεγάλο μέρος τῆς ζωῆς του ὡς «λαϊκός ἡσυχαστής»³.

Κάποιοι ἀναρωτιοῦνται κατά πόσο αὐτό εἶναι ἐφικτό μέσα στίς σύγχρονες κοσμικές κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικές συνθῆκες. Ὁ πολυχαρισματοῦχος Γέροντας Πορφύριος δίδασκε ὅτι ἡ προσευχή καί γενικότερα ὁ ἀσκητισμός δέν εἶναι μόνο γιά τά Μοναστήρια, ἀλλά καί γιά τόν κόσμο⁴. «Κάποτε» διηγεῖται πνευματικό του παιδί «μοῦ εἶπε ὁ π. Πορφύριος: ‘’Ὁ ὀρθόδοξος ἀσκητισμός δέν εἶναι μόνο γιά τά Μοναστήρια, ἀλλά καί γιά τόν κόσμο. Εἶναι μεγάλη εὐλογία ἡ προσευχή μέσα στό ναό, οἱ μακρές ἀκολουθίες καί ἡ δοξολογία τοῦ Θεοῦ ἐν πνεύματι ἀγάπης’’»⁵.

Ὁ Ὅσιος Γέρων π. Παΐσιος καί οἱ ἄλλοι σύγχρονοι Γέροντες καί Ἅγιοι⁶ διακήρυσσαν μέ ζωντανά παραδείγματα ὅτι ἡ ἀσκητική-ἡσυχαστική ζωή εἶναι δυνατόν νά πραγματοποιηθεῖ καί μέσα στήν πόλη. «Ὑπάρχουν λαϊκοὶ» ἐπισήμαινε ὁ π. Παΐσιος «ποὺ ζοῦν πολὺ πνευματικά, σὰν ἀσκητές, μὲ τὶς νηστεῖες τους, τὶς ἀκολουθίες τους, τὰ κομποσχοίνια τους, τὶς μετάνοιές τους, καὶ ἄς ἔχουν παιδιὰ καὶ ἐγγόνια»⁷.

Αὐτό δείχνει ὅτι εἶναι ἐφαρμόσιμη ἡ Ἀποστολική ζωή τῶν πρώτων χριστιανῶν μέσα στόν σύγχρονο κόσμο. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πολλοί σήμερα λαϊκοί πού μιμοῦνται τήν Ἀποστολική ζωή τῶν μοναστικῶν Ἐνοριῶν. « Τὴν Κυριακὴ» παρατηρεῖ ὁ Γέρων Παΐσιος «πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία, κοινωνοῦν, καὶ γυρίζουν πάλι στὸ ‘’κελλί’’ τους, ὅπως οἱ ἐρημίτες ποὺ πηγαίνουν τὴν Κυριακὴ στὸ Κυριακὸ⁸ καὶ μετὰ ἡσυχάζουν στὰ κελλιά τους. Δόξα τῷ Θεῷ, ὑπάρχουν πολλὲς τέτοιες ψυχὲς στὸν κόσμο.  Συγκεκριμένα» συνέχιζε, «γνωρίζω κάποιον οἰκογενειάρχη ποὺ λέει συνέχεια τὴν εὐχή, ὅπου κι ἄν βρίσκεται, καὶ ἔχει διαρκῶς δάκρυα στὴν προσευχή.

Ἡ προσευχή του ἔγινε αὐτοενέργητη καὶ τὰ δάκρυά του εἶναι γλυκά, εἶναι δάκρυα θείας ἀγαλλιάσεως. Θυμᾶμαι καὶ κάποιον ἐργάτη –Γιάννη τὸν ἔλεγαν- ἐκεῖ στὸ Ἅγιον Ὄρος, ποὺ δούλευε πολὺ σκληρά· ἔκανε δουλειὰ γιὰ δυὸ ἀνθρώπους. Τοῦ εἶχα πεῖ νά λέη τὴν εὐχὴ, ὅταν ἐργάζεται, καὶ σιγὰ-σιγὰ τὴν συνήθισε.

Ἦρθε μιὰ φορὰ καὶ μοῦ εἶπε ὅτι νιώθει μεγάλη χαρά, ὅταν λέη τὴν εὐχή. ‘’Ἄρχισε νὰ γλυκοχαράζη’’, τοῦ εἶπα. Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ἔμαθα ὅτι τὸν σκότωσαν μεθυσμένοι. Πόσο εἶχα λυπηθῆ!

 Ἔπειτα ἀπὸ λίγες μέρες κάποιος μοναχὸς ἔψαχνε ἕνα ἐργαλεῖο, ἀλλὰ δὲ τὸ ἔβρισκε, γιατὶ τὸ εἶχε τακτοποιήσει ὁ Γιάννης. Τὸ βράδυ φανερώθηκε στὸν ὕπνο του ὁ Γιάννης καὶ τοῦ εἶπε ποῦ τὸ εἶχε βάλει. Εἶχε φθάσει σὲ πνευματικὴ κατάσταση καὶ μποροῦσε νὰ βοηθάει ἀπὸ τὴν ἄλλη ζωή»⁹. Κεφαλαιῶδες συστατικό τῆς ἄσκησης εἶναι ἡ νοερά ἀδιάλειπτη προσευχή πού πρέπει νά γίνεται ἀπό ὅλους κληρικούς καί λαϊκούς, μέλη τῶν μοναστικῶν ἤ τῶν κοσμικῶν Ἐνοριῶν.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πούἤδη κυκλοφορεῖ.

3 Ἱερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, Νέος Συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Τόμος 10ος Ἰούνιος, σελ. 245, Ἴνδικτος, 2008.

4 Γέροντος Πορφυρίου ἱερομονάχου, Ἀνθολόγιο συμβουλῶν, Α' ἔκδοση, 2002, σελ. 240.

5 Στό βιβλίο τοῦ Κ. Γιαννιτσιώτη, Κοντά στό Γέροντα Πορφύριο, Ἀθῆναι 1995, σελ. 56.

6 Βλ. λ.χ. τήν τοποθέτηση τοῦ Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς:« Οἱ Ἐνορίες πρέπει νὰ μεταβληθοῦν σὲ ἀσκητικὰ κέντρα, ἀλλὰ αὐτὸ μπορεῖ νὰ τὸ ἐπιτύχει μονάχα ἕνας ἐφημέριος-ἀσκητής. Πρέπει νὰ ἐνισχύσουμε τὴν προσευχὴ καὶ τὴν νηστεία, νὰ ἀναπτύξουμε τὴν ἐκκλησιαστικὴ εὐταξία –ἀπὸ τὰ κύρια μέσα τῆς Ὀρθοδοξίας, μὲ τά ὁποῖα ἐκείνη ἐπιδρᾶ ἀναγεννητικὰ στὸν ἄνθρωπο. Ὅλα αὐτὰ ὅμως ἀπαιτοῦν ὡς προϋπόθεση τὸ νὰ γίνουν ἀσκητές οἱ ἴδιοι οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ μοναχοί μας», στό: Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἐκλογαί ἀπό κηρύγματα,http://www.impantokratoros.gr/ B8984782.el.aspx.

7 Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή⁴, σελ. 154.

8 Ὁ κυρίως ναὸς μιᾶς Σκήτης, στὸν ὁποῖο συγκεντρώνονται οἱ ἀσκητὲς ἀπὸ τὰ γύρω Κελλιὰ τὴν Κυριακὴ καὶ τὶς γιορτὲς γιὰ κοινὴ ἀκολουθία.

9 Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Δ΄, Οἰκογενειακή ζωή⁴, σελ. 154-5.