Ἅγιος Διάδοχος Φωτικῆς: Τά 100 πρακτικά κεφάλαια

«ἐθερμάνθη ἡ καρδία μου ἐντός μου,
καί ἐν τῇ μελέτῃ μου ἐκκαυθήσεται πῦρ.
ἐλάλησα ἐν γλώσσῃ μου·

εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, Κύριε,
καί τῆς δεήσεως μου, ἐνώτισαι τῶν δακρύων μου·»

Ψαλμ. 38 : 4, 13

Ἅγιος Διάδοχος Φωτικῆς: Τά 100 πρακτικά κεφάλαια
(σελ. 306)

68. Ὁ νοῦς μας τίς πιό πολλές φορές στήν προσευχή δυσανασχετεῖ, γιατί ἡ ἀρετή τῆς προσευχῆς τοῦ ἐπιβάλλει νά συγκεντρώνεται καί νά περιορίζεται πολύ· ἐνῶ στή θεολογία μέ χαρά δίνει τόν ἑαυτό του, ἐπειδή εἶναι πλατιά καί ἀπεριόριστα τά ἀντικείμενα τῶν θείων θεωριῶν. Γιά νά μήν τοῦ ἐπιτρέπομε λοιπόν νά θέλει νά λέει πολλά ἤ νά πετᾶ ὑπέρμετρα μέ χαρά, ἄς ἀσχολούμαστε κυρίως μέ τήν προσευχή καί τήν ψαλμωδία καί τήν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν. Ἀλλά νά μήν παραβλέπομε  καί τίς διδασκαλίες τῶν λόγιων ἀνδρῶν, τῶν ὁποίων ἡ πίστη φανερώνεται ἀπό τούς λόγους τους. Μέ τόν τρόπο αὐτό θά ἐμποδίσομε τό νοῦ νά ἀναμίξει δικά του λόγια μαζί μέ τά λόγια τῆς χάρης, ἤ νά πέσει σέ κενοδοξία παρασυρμένος ἀπό τήν πολλή χαρά καί πολυλογία. Ἀλλά καί στόν καιρό τῆς θεωρίας θά τόν προφυλάξομε ἀπό κάθε φαντασία καί ὅλες σχεδόν τίς σκέψεις του θά κάνομε νά συνοδεύονται ἀπό δάκρυα. Γιατί ὅταν ἀναπαύεται κατά τόν καιρό τῆς ἡσυχίας καί αἰσθάνεται γλυκύτητα, καί μάλιστα ἀπό τό γλυκασμό τῆς εὐχῆς, ὄχι μόνον ξεφεύγει τούς κινδύνους πού ἀναφέραμε, ἀλλά καί ἀνανεώνεται περισσότερο στό νά κινεῖται μέ δύναμη καί χωρίς κόπο στίς θεῖες θεωρίες· ἐκτός τοῦ ὅτι θά προοδεύει στή θεωρία τῆς διακρίσεως μέ μεγάλη ταπείνωση. Πλήν ὅμως πρέπει νά γνωρίζομε ὅτι ὑπάρχει καί προσευχή πού ξεπερνᾶ κάθε πλάτος· αὐτή ὅμως εἶναι γιά κείνους μόνον πού μέ κάθε πνευματική αἴσθηση καί ἐσωτερική πληροφορία εἶναι γεμάτοι ἀπό τή θεία χάρη.

Στόν καθρέφτη φαίνεται ἡ μορφή τοῦ ἀνθρώπου ἐνῶ
στίς ὁμιλίες καί τά λόγια καθρεφτίζεται τό ἤθος τῆς ψυχῆς.

Μέγας Φώτιος

"ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ" τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν

Τόμος Α΄

Ἐκδόσεις: τό Περιβόλι τῆς Παναγίας"