«Ὁ συνήθης λόγος διαπληκτισμοῦ καί φιλονικίας εἶναι ὁ ἐγωισμός καί τό ἴδιο θέλημα».

(ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ἀπό  ὁμιλία τοῦ Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτη στόν Ἱερό Ναό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Γιαννιτσῶν στίς 2-3-2012)

«Ὁ συνήθης λόγος διαπληκτισμοῦ καί φιλονικίας εἶναι ὁ ἐγωισμός καί τό ἴδιο θέλημα».
Πόσο σοφά εἶναι αὐτά πού λέει ὁ Ἅγιος! …
Ὁ ἐγωισμός καί τό ἴδιο θέλημα. Ὅταν ὁ καθένας κρατάει τό θέλημά του πεισματικά, «στήνει» τό θέλημά του, τό γεγονός αὐτό εἶναι αἰτία διαπληκτισμοῦ καί ταραχῆς.
Ὅλοι ξέρουμε πόσο εὔκολο, εἶναι νά συμβεῖ αὐτό μέσα στήν οἰκογένεια. Ὅταν ὁ καθένας ἐμμένει στό  θέλημά του, τότε συμβαίνει αὐτός ὁ διαπληκτισμός, αὐτός ὁ «τσακωμός», ὅπως τόν λέμε.
Γι’ αὐτό ἐκεῖ, ὅπου δέν ὑπάρχει τό «ἴδιον θέλημα», ἐπικρατεῖ ὁμόνοια καί εἰρήνη.
-Βλέπετε πῶς ἡ οἰκογένεια μοιάζει πάρα πολύ μέ ἕνα μικρό μοναστηράκι;
Ὅπως στο μοναστήρι τό πρῶτο πού ζητιέται εἶναι ἡ ὑπακοή -δηλαδή τό νά μήν ἔχει κανείς δικό του θέλημα- τό ἴδιο εἶναι ἀπαραίτητο καί μές τήν οἰκογένεια: Νά μάθει καί ὁ ἄντρας νά μήν ἔχει δικό του θέλημα καί ἡ γυναῖκα ἐπίσης, νά μήν ἔχει δικό της θέλημα. Θά πρέπει καί οἱ δυό νά κάνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὅταν λοιπόν καί ὁ ἄντρας καί ἡ γυναίκα προσπαθοῦν νά κόβουν τό δικό τους θέλημα καί νά κάνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τότε τί γίνεται; Ἔχουν καί οἱ δυό τό ἴδιο θέλημα, ὁπότε δέν ὑπάρχει «τσακωμός».

Ἀντίθετα ὅταν ὁ καθένας κρατάει τό δικό του θέλημα, πάντα ὑπάρχει μιά αἰτία καί μιά συνεχής κατάσταση  ἔντασης καί ἐκνευρισμοῦ. Σέ μία τέτοια οἰκογένεια, ὁ καθένας προσπαθεῖ νά ἐπιβάλει τό θέλημά του στόν ἄλλον, νά ἔχει «τό πάνω χέρι» ὅπως λέμε, νά κάνει τό «κουμάντο». Καί εἶναι ἐγωισμός βέβαια αὐτό, ἀλλά εἶναι καί μιά μόνιμη αἰτία ταραχῆς καί τσακωμοῦ.

Ἡ ἀγάπη καί ἡ συμφωνία τῶν συζύγων, ἀποτελεῖ βασική προϋπόθεση γιά τήν εὐημερία ὅλης τῆς οἰκογένειας. Ἄν οἱ γονεῖς δέν εἶναι ἀγαπημένοι, τότε ὅλη ἡ οἰκογένεια δέν πάει μπροστά. Τότε καί τά  παιδιά δέν αἰσθάνονται καλά, ἀλλά καί οἱ σύζυγοι δέν χαίρονται τήν ζωή τους.
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, προβάλει τήν ἑνότητα τῆς ψυχῆς μέ τό σῶμα, σάν πρότυπο ἑνότητας τοῦ ἄνδρα μέ τήν γυναῖκα. Πῶς εἶναι ἑνωμένη, λέει, ἡ ψυχή μέ τό σῶμα, ἔτσι πρέπει νά εἶναι ἑνωμένος ὁ ἄνδρας μέ τήν γυναῖκα.
Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς διδάσκουν ὅτι ἡ ψυχή δέν εἶναι μέσα στό σῶμα, ἀλλά τό σῶμα εἶναι μέσα στήν ψυχή. Δηλαδή ἡ ψυχή ἀγκαλιάζει τό σῶμα. Ἔτσι πρέπει νά εἶναι καί ἡ σχέση τοῦ ἄνδρα μέ τήν γυναῖκα.
Ψυχή καί σῶμα εἶναι ἀδιάσπαστα. Τό μόνο πού τά  χωρίζει εἶναι ὁ θάνατος. Ὁ θάνατος εἶναι, πού χωρίζει καί τόν ἄνδρα ἀπ΄ τήν γυναίκα.
Στό πλαίσιο μιᾶς τέτοιας ἑνότητας εἶναι ἀδιανόητη ἡ διά¬σταση καί ἡ διαμάχη. Ὅπως εἶναι ἀδιανόητο, εἶναι ἀδύνατο τό νά σκεφτεῖς ὅτι ἡ ψυχή πολεμάει τό σῶμα ἤ τό σῶμα τήν ψυχή. Ἀντίθετα ὑπάρχει μία ἀγάπη μεταξύ τους, ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας, μᾶς λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες, πρίν τήν Δευτέρα Παρουσία, κατά τήν κοινή ἀνάσταση, ἡ κάθε ψυχή θά βρεῖ τό δικό της σῶμα, τό σῶμα μέ τό ὁποῖο  ἔζησε ἐδῶ στήν γῆ.
Κατά ἀνάλογο τρόπο εἶναι ἀδιανοητο νά ὑπαρχει διάσταση καί διαμάχη ἀνάμεσα στόν ἄνδρα καί στήν γυναῖκα…
Καί ὅμως γίνεται… καί βεβαίως δέν εἶναι παρά μία φοβερή ἀρρώστια… Κάτι ἀνάλογο μέ αὐτό πού συμβαίνει στίς ἀρρώστιες, τίς ψυχικές ἤ καί τίς σωματικές. Σ΄ αὐτήν τήν ἀρρωστημένη κατάσταση ἐπιτίθεται ἡ ψυχή ἐναντίον τοῦ σώματος ἤ τό ἀντίθετο…
-Πότε;

-Ὅταν δέν λειτουργεῖ σωστά ὁ ἄνθρωπος.
Συμβαίνει δηλαδή τότε αὐτό, πού λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «ἡ σάρξ ἐπιθυμεῖ κατά τοῦ πνεύματος καί τό πνεῦμα κατά τῆς σαρκός». Ὅταν κυριαρχήσει στόν ἄνθρωπο τό σωματικό, τό σαρκικό φρόνημα, τότε τό σῶμα ἐπιτίθεται στό πνεῦμα, στήν ψυχή. Ἀντίστοιχα ὅταν ἡ ψυχή ὑποδουλωθεῖ στήν ἁμαρτία τότε φθείρει καί τό σῶμα. Στήν κατάσταση τῆς ἁμαρτίας νοσοῦν ἀμφότερα, σῶμα καί ψυχή, καί ἐπιτίθενται τό ἕνα στό  ἄλλο. Ἀντίθετα ὅταν ἡ ψυχή ὑποτάσσεται στόν Θεό, τότε εἶναι ὑγιής, τότε δέν ἐπιτίθεται στό σῶμα. Τό σῶμα ἐπίσης, τότε χαλιναγωγεῖται μέ τήν Θεία Χάρη πού ἐπισκιάζει τόν ὑπάκουο καί ταπεινό ἄνθρωπο καί ὑποτάσσεται στήν ψυχή. Ψυχή καί σῶμα ζοῦν ἁρμονικά καί τό ἕνα βοηθεῖ τό ἄλλο. Ὑπάρχει ἑνότητα καί ἁρμονία.
Τό ἴδιο πρέπει νά συμβαίνει καί μέ τήν οἰκογένεια.  Δέν νοεῖται νά ἐπιτίθεται ὁ ἄνδρας στήν γυναῖκα ἤ ἡ γυναῖκα στόν ἄνδρα.
Τώρα βλέπετε ὅτι καθημερινά συμβαίνει αὐτό… Καί ἔχουμε φτάσει στό  σημεῖο νά τό θεωροῦμε καί φυσιολογικό.
- «Σκοτώνονται», σοῦ λέει, «πάλι σκοτώνονται»… Καί τούς ἀκούει καί ἡ γειτονιά, πολλές φορές καί βρίζονται καί χτυπιοῦνται. Μοῦ ἔλεγε κάποιος γιά τούς συγκατοίκους του, τοῦ πάνω ὀρόφου:«κάθε βράδυ τούς ἀκούω πού χτυπιοῦνται…, ξύλο…».

- Λοιπόν γιατί; Τί ζωή εἶναι αὐτή;…

Αὐτή ἡ βίωση τῆς ἑνότητας μέσα στήν οἰκογένεια δέν ἀποτελεῖ αὐτονόητη καί  δεδομένη πραγματικότητα. Ἀντίθετα  εἶναι τό κατ’ ἐξοχήν καθημερινό ζητούμενο. Ἡ ἑνότητα δέν ἐπιτυγχάνεται κατά μαγικό, μηχανιστικό τρόπο: «Παντρευτήκαμε ἄρα θά εἴμαστε ἑνωμένοι».

-Ὄχι. Ἀντίθετα εἶναι ἕνα ἀγώνισμα, τό νά φυλάξεις αὐτήν τήν ἑνότητα καί τήν εἰρήνη, μέ τόν/τήν σύζυγό σου ἀντίστοιχα.  Ἀγώνισμα καθημερινό. Χρειάζεται κόπος.
Γιά νά πετύχει κανείς σ’ αὐτό, προϋποτίθεται ἡ πνευματική ἐγρήγορση καί ἡ ἄσκηση.  Γιά νά μπορέσεις νά φυλάξεις ἑνότητα στήν οἰκογένεια θά πρέπει νά ἔχεις πνευματική ἐγρήγορση. Νά καλλιεργεῖς αὐτό, πού ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες ὀνομάζεται νήψη. Δέν πρέπει νά κοιμάσαι πνευματικά. Ἀντίθετα θά πρέπει νά ἀγωνίζεσαι συνεχῶς, νά προσεύχεσαι καί νά ἔχεις ἄσκηση.

-Ἡ ἄσκηση τί χρειάζεται, τί κάνει;

-Δίνει στόν ἄνθρωπο τίς ἀπελευθερωτικές δυνάμεις ἀπό τά  πάθη του. Κατ’ ἐξοχήν, μάλιστα, τόν ἀπελευθερώνει ἀπό τήν φιλαυτία του. Ὅταν κανείς ἔχει ἐγκράτεια, γιά παράδειγμα στό  φαγητό, ἀντιστρατεύεται σέ αὐτήν τήν ἐπιθυμία τῆς τροφῆς πού εἶναι βεβαίως φυσική καί ἀδιάβλητη. Ὅταν ὅμως τίς ἀνάγκες πού σχετίζονται μέ τήν σωματική μας συντήρηση τίς ὑπερκαλύπτουμε, τότε ἡ πράξη π.χ. τῆς λήψης τροφῆς γίνεται διαβλητή καί ἁμαρτωλή. Ὅταν τρῶμε παραπάνω ἀπό ὅσο χρειαζόμαστε, πέφτουμε στήν ἁμαρτία, στό πάθος τῆς γαστριμαργίας.
Ὅταν κανείς  ἀντιστέκεται λοιπόν  σ’ αὐτήν ἐδῶ τήν ἐπιθυμία, τότε μαθαίνει νά ἀντιστέκεται γενικότερα στό θέλημα του.  Καί αὐτό ἀκριβῶς εἶναι πού τόν βοηθάει νά ὑπακούει στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.  Νά κόβει τό δικό του θέλημα κάθε στιγμή.  Ὅταν αὐτό τό κάνει καί ὁ  ἄνδρας καί ἡ γυναῖκα, τότε πετυχαίνουν καί οἱ δυό νά ἔχουν τό ἴδιο θέλημα, τότε φθάνουν στήν ἑνότητα.
Ὅταν δέν ἔχουν ἄσκηση, ὅταν δέν ὑποτάσσονται στήν νηστεία  πού ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία, (τώρα  γιά παράδειγμα ἀπ΄τήν Δευτέρα θά ἔχουμε νηστεία γιά ἕνα μήνα, τήν νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων) τότε δέν μποροῦν γενικότερα νά ὑποτάξουν τά διάφορα σαρκικά καί φίλαυτα θελήματά τους καί νά τά ἐλέγξουν. Ὅταν οἱ γονεῖς, οἱ σύζυγοι δέν ὑποτάσσονται στήν Ἐκκλησία, στήν νηστεία, στούς κανόνες
Της, τότε γενικότερα συνηθίζουν νά μήν ὑποτάσσονται στόν Θεό.  Γενικότερα μαθαίνουν νά ἔχουν τό δικό τους θέλημα καί νά θέλουν νά τό ἐπιβάλλουν, ὁπότε μετά ὑπάρχει ἡ μεταξύ τους διάσταση.

Ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος, δίνει μία ὡραία εἰκόνα. Λέει: «Ὑποθέστε ὅτι ὁ Θεός εἶναι στό κέντρο καί ἐμεῖς εἴμαστε γύρω-γύρω σ’ ἕναν κύκλο. Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι βρισκόμαστε στήν περιφέρεια τοῦ κύκλου. Ὅσο οἱ ἄνθρωποι πλησιάζουμε πρός τό κέντρο τόσο μικραίνει ὁ κύκλος, τόσο πλησιάζουμε καί μεταξύ μας. Ὅσο ἀπομακρυνόμαστε ἀπό τό κέντρο, δηλαδή ἀπό τόν Θεό, τόσο ἀπομακρυνόμαστε καί μεταξύ μας. Δηλαδή μεγαλώνει ὁ κύκλος, μεγαλώνει καί ἡ μεταξύ μας ἀπόσταση, μεγαλώνει ἡ μοναξιά μας.  Αὐτό εἶναι πολύ βασικό ἄν τό καταλάβουμε.
Ὅσο οἱ γονεῖς (καί μετά βεβαίως καί τά  παιδιά ἀκολουθοῦνε τους γονεῖς) πλησιάζουν πρός τό κέντρο, πρός τόν Θεό δηλαδή, τόσο πλησιάζουν καί μεταξύ τους, τόσο ἑνώνονται δηλαδή. Ὅσο ἀπομακρύνονται ἀπό τό κέντρο ἀπ’ τό Θεό, τόσο ἀπομακρύνονται καί μεταξύ τους.
Ὅσο δέν τηροῦν τίς ἐντολές-θεραπευτικές ὁδηγίες τῆς Ἐκκλησίας πού εἶναι ἡ ἄσκηση, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία, ἡ προσευχή, ἡ τακτική ἐξομολόγηση (μία φορά τόν μήνα περίπου), ἡ Θεία Κοινωνία ἡ τακτική· ὅσο δέν τά  τηροῦν αὐτά οἱ σύζυγοι, τόσο ἀπομακρύνονται ἀπό τόν Θεό, ἀλλά καί μεταξύ τους χωρίζονται.  Βλέπετε πόσο βασικό πρᾶγμα εἶναι ὁ πνευματικός ἀγώνας, γιά νά πετύχει ἡ οἰκογένεια καί ἡ οἰκογενειακή ζωή.
Ἄν δέν ὑπάρχει πνευματικός ἀγῶνας καί στούς δυό συζύγους, δέν μποροῦνε νά’ ρθοῦνε κοντά, γιατί μεγαλώνει ὁ κύκλος, μεγαλώνει καί ἡ ἀπόσταση μεταξύ τους. Ὅσο κι ἄν «ἀγαπιοῦνται» κοσμικά.
«Ἔχουν πολύ ἔρωτα», λέει, «μεταξύ τους αὐτοί καί εἶναι ἀχώριστοι». Κι ὅμως, μετά, αὐτός ὁ ἔρωτας μπορεῖ νά γίνει μίσος. Πολύ εὔκολα μεταστρέφεται σέ ἄσπονδο μίσος, αὐτός ὁ μεγάλος ἔρωτας, αὐτή ἡ μεγάλη ἀγάπη.
-Πότε;
- Ὅταν δέν ὑπάρχει ἡ προσέγγιση στό κέντρο, πού εἶναι ὁ Χριστός.
Ὁ ἱερός Πατήρ καλεῖ καί τούς δυό συζύγους νά φροντίζουν ὥστε νά ἀποκρύνονται τά  αἴτια τῆς δυσαρέσκειας. Ὁ,τιδήποτε δηλαδή τους πικραίνει, τούς πίκρανε, τούς δυσαρέστησε, αὐτό πρέπει νά ἀπομακρυνθεῖ νά μήν ὑπάρχει μέσα τους . Γιά νά ἐπιτευχθεῖ αὐτό θά πρέπει καί οἱ δύο νά ἔχουν τήν ἁπλότητα μαζί μέ τήν διάκριση καί νά ὁμολογήσουν αὐτό, πού τούς πικραίνει.
-Εἴδατε τί λέει στό  Εὐαγγέλιο;
Ἄν ἔχεις κάτι κατά τοῦ ἀδελφοῦ σου –καί ὁ ἀδελφός σου, μέ τήν γενικότερη ἔννοια, μπορεῖ νά εἶναι καί ὁ συζυγός σου- νά πᾶς καί νά τόν  ἐλέγξεις, νά τοῦ μιλήσεις γιά ὅ,τι σέ στενοχωρεῖ ἰδιαιτέρως· μεταξύ σοῦ καί αὐτοῦ μόνο. Νά τοῦ πεῖς:
-Γιατί τό ἔκανες αὐτό; Νά τοῦ μιλήσεις ἔτσι ἥρεμα, χωρίς πάθος καί θυμό, ἀλλά ἐπίσης ἰδιαιτέρως καί ὄχι δημόσια. Ὄχι μπροστά στούς ἄλλους, ἀκόμη οὔτε καί μπροστά στά  παιδιά.
Βλέπετε; Πόσο ὡραῖα τά ’χει τακτοποιήσει ὁ Θεός, γιά νά φεύγει ἡ αἰτία τῆς δυσαρέσκειας.
Οὔτε πάλι εἶναι σωστό νά τό κρατήσεις μέσα σου καί νά περιμένεις ὁ ἄλλος νά ἔχει  προορατικό χάρισμα ἤ διορατικό χάρισμα, καί νά καταλάβει γιατί ἐσύ ἔχεις κατεβασμένα μοῦτρα… Πῶς νά τό καταλάβει;
Πρέπει νά ἔχεις τήν ἁπλότητα νά τοῦ πεῖς:
-Ξέρεις μ’ αὐτό πού ἔκανες μέ στεναχώρησες· γιατί τό ἔκανες; Χωρίς νά θυμώσεις καί νά τόν ταπεινώσεις καί νά τόν πικράνεις, ἀλλά νά μιλήσεις γιά νά φύγει ἡ αἰτία τοῦ σκανδαλισμοῦ.

Τότε ξέρετε τί ὅμορφα τακτοποιοῦνται ὅλα; Πολλές φορές μάλιστα αὐτό, πού σέ εἶχε πικράνει, βλέπεις μετά ὅτι ἦταν ἕνα τίποτα καί ἔφταιγες ἐσύ, δέν ἔφταιγε ὁ ἄλλος. Ὁ ἄλλος μπορεῖ νά ἐνήργησε ἀπό μιά ἁπλότητα, μιά ἀφέλεια, μιά παιδικότητα καί ἐσύ τό πῆρες τελείως ἀνάποδα, γιατί εἶσαι ἐσύ διεστραμμένος. Ἐσύ δέν σκέφτεσαι σωστά· ἔχεις καί πολύ φαντασία καί φτιάχνεις πολλά καί διάφορα σενάρια, ἐνῶ οὐσιαστικά δέν συμβαίνει τίποτα.
Ἄν ὅμως εἶχες τήν ἁπλότητα νά τοῦ πεῖς ἀμέσως, ἰδιαιτέρως, μέ ἡρεμία τήν στενοχώρια σου, τότε θά σοῦ ἔλεγε καί ὁ ἄλλος τί πραγματικά συμβαίνει, ὁπότε μετά θά ἀποφευγόταν, ἐξ ἀρχῆς, ἡ δύσκολη κατάσταση τῆς ψυχρότητας καί δυσαρέσκειας.
Συμβαίνει δυστυχῶς αὐτή ἡ ἀπομάκρυνση καί δυσαρέσκεια νά «τραβάει» γιά πολύ καιρό.  Τά θέματα αὐτά θά πρέπει ἀμέσως νά τακτοποιοῦνται.
Γι’ αὐτό καί λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ:«Μή ἐπιδυέτῳ ὁ ἥλιος ἐπί τῷ παροργισμῷ ἡμῶν», «νά μήν δύει  ὁ ἥλιος καί ἐσεῖς εἴσαστε ἀκόμη ὀργισμένοι». Δηλαδή «Νά μήν ἔχετε μέσα σας κάτι, ὁ ἕνας ἐναντίον τοῦ ἄλλου. Θά πρέπει νά τό φροντίσετε νά τό τακτοποιήσετε τό ἀργότερο  πρίν δύσει ὁ ἥλιος. Καί βεβαίως θά πρέπει νά ἔχετε  τήν καλοσύνη καί τήν ἁπλότητα νά δεχθεῖτε τήν ἐξήγηση πού θά σᾶς πεῖ ὁ ἄλλος».
Γιατί βεβαίως μπορεῖ νά τοῦ πεῖς:
- Γιατί τό ἔκανες αὐτό;
Ἐκεῖνος τότε θά σοῦ πεῖ τήν ἀπάντηση καί ἐσύ εἶναι ἐνδεχόμενο, ἄν δέν ἔχεις καλή διάθεση μέσα
σου, νά σκεφτεῖς: μπά…. ψέμματα μοῦ λέει.  Τότε βέβαια δέν γίνεται τίποτα. Τότε τόν κατακρίνεις μέσα σου. Τότε δέν τόν ἀγαπᾶς- ἀφοῦ σκέφτεσαι ὅτι ὁ ἄλλος σοῦ λέει ψέματα. «Ἡ ἀγάπη οὐ λογίζεται τό κακό».  Θά πρέπει νά ἔχεις τήν ἁπλότητα νά δεχτεῖς τήν ἐξήγηση πού θα σοῦ δώσει ὁ ἄλλος καί νά εἰρηνεύσεις.
Λέει πολύ ὡραῖα στό  Γεροντικό:
Κάνει κάποιος ἕνα λάθος, τό βλέπεις ἐσύ καί πᾶς καί τοῦ λές: «Γιατί τό ἔκανες αὐτό;»  Καί σοῦ λέει: «Ὄχι δέν τό ΄κανα».
Τί πρέπει νά κάνεις ἐσύ μετά; Δέν πρέπει νά τοῦ πεῖς: «Ὄχι το΄κανες ἀφοῦ σέ εἶδα». Ἀντίθετα θά πρέπει νά τό δεχτεῖς, ὅπως σοῦ τό λέει.  Νά μήν ἐπιμείνεις. Γιατί μπορεῖ νά κάνεις ἐσύ λάθος.
Ἀκόμη καί στά μάτια σου νά μήν ἐμπιστεύεσαι.  Τό εἶδες σἰγουρα; Πόσες φορές βλέπουμε καί δέν βλέπουμε σωστά.  Νομίζουμε, ὅτι βλέπουμε σωστά.  Θά πρέπει νά ἔχεις τήν ἑτοιμότητα νά δεχτεῖς τόν λόγο τοῦ ἀδελφοῦ σου.  Νά πεῖς ἀφοῦ μοῦ λέει «δέν το’ κανα», πράγματι δέν το’ κανε, ὁπότε κατόπιν εἰρηνεύουμε. Ἐνῶ μέ τό νά ἐπιμείνεις λέγοντας: «το’ κανες, βέβαια το’ κανες καί πρέπει νά τό παραδεχτεῖς, νά βάλεις μυαλό», δέν θά γίνει τίποτα. Οὔτε ἐσύ εἰρηνεύεις καί ἐκεῖνον τόν ταράζεις.
Ἔτσι λοιπόν θά διασφαλίζεται ἡ βαθειά εἰρήνη στήν οἰκογένεια: Ὅταν καί οἱ δυό φροντίζουν νά ἀπομακρύνουν τά  αἴτια τῆς δυσαρέσκειας.

Τῷ δέ Θεῷ δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων Ἀμήν!

Ἱερομόναχος Σάββας ὁ Ἁγιορείτης

http://hristospanagia3.blogspot.gr/