Ἡ Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν (Γέρων Ἐφραίμ Φιλοθεΐτης)

ΟΜΙΛΙΑ ΚΘ΄

Μετά Ἀγγέλων τά οὐράνια, μετά ἀνθρώπων τά ἐπίγεια,

ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως, Θεοτόκε βοῶμέν σοι·

Χαῖρε πύλη τῶν οὐρανῶν Πλατυτέρα!

Χαῖρε μόνη τῶν γηγενῶν σωτηρία.

Χαῖρε σεμνή Κεχαριτωμένη, ἡ τεκοῦσα Θεόν σεσαρκωμένον.

Ἀγαπητά μου παιδιά,

Σήμερα θά ποῦμε ὀλίγα πράγματα πρός τιμήν τῆς Παναγίας μας, τήν ὁποίαν ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας δοξάζει καί ἀνεβάζει ὑπεράνω τῶν Χερουβείμ καί τῶν Σεραφείμ, ἐνῷ οἱ αἱρετικοί ὑποβιβάζουν σέ βαθμό ἀτιμίας.

Ὅταν συναντήθηκε ἡ Παναγία μας μέ τήν μητέρα τοῦ Τιμίου Προδρόμου, τήν Ἁγία Ἐλισάβετ, μεταξύ ἄλλων τῆς εἶπε: «Ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί» (Λουκ. Α΄: 48). Δηλαδή ἀπό τώρα καί στό ἑξῆς ὅλες οἱ γενεές τῶν ἀνθρώπων πού θά πιστέψουν στόν Κύριο, θά μέ μακαρίζουν γιά τήν ἀξία πού μοῦ ἔδωκε ὁ Θεός καί Πατέρας νά γίνω μητέρα τοῦ Υἱοῦ Του. Τί τιμή γιά μιά γυναῖκα!

Στίς μέρες μας γίνεται πολύς λόγος γιά τήν ἰσότητα τῶν δύο φύλων, ἀνδρός καί γυναικός. Ἀλλά οἱ ἀγῶνες γιά τήν ἰσότητα καί τά λεγόμενα φεμινιστικά κινήματα ἦρθαν πολύ ἀργά. Ὁ Χριστιανισμός ἐδῶ καί εἴκοσι αἰῶνες ἔχει τακτοποιήσει τό πρόβλημα. Πῶς;

Κατήργησε τίς διακρίσεις. Τίμησε τήν γυναῖκα ὡς ἰσάξια μέ τόν ἄνδρα. Ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλά καί τίμησε μία γυναῖκα μέ τιμή, πού δέν ἔχει, οὔτε εἶχε, οὔτε καί θά ἔχη κανένας ἄνδρας. Ἡ γυναίκα αὐτή εἶναι ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος.

Στόν Χριστιανισμό, στήν Ἐκκλησία οἱ ἄνθρωποι δέν μετροῦνται, δέν ἀξιολογοῦνται μέ κριτήρια, τό φύλο, τήν κοινωνική θέσι, τήν μόρφωσι, τήν οἰκονομική κατάστασι, τήν εὐφυΐα καί πολλά ἄλλα. Μετροῦνται καί ἀξιολογοῦνται μέ ἕνα μόνο κριτήριο· καί αὐτό εἶναι ἡ ἁγιότητα. Στά μάτια τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχουν ἄνδρες καί γυναῖκες. Ὑπάρχουν μόνον ἁμαρτωλοί καί μετανοοῦντες, ἀσεβεῖς καί εὐσεβεῖς, ἄγιοι καί ἁγιώτεροι.

Κατά τήν ἑορτήν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, τιμᾶται ὁ ἁγιώτερος ἄνθρωπος, ἡ ἁγιώτερη γυναίκα, ἡ Παναγία μας. Ἡ Παναγία μας ἔμεινε ἄφθορος στήν ζωή, ἔμεινε ἄφθορος καί στόν θάνατο. Ἡ γέννησις τοῦ Υἱοῦ της δέν ἔφθειρε τήν παρθενία της, ἡ ἁμαρτία δέν ἔφθειρε τήν ψυχή της. Ὁ θάνατός Της δέν ἔφθειρε τό σῶμα Της. Ὅπως τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἔμεινε ἄφθορο μέ τόν σταυρικό θάνατο, ἔτσι καί τό σῶμα τῆς Παναγίας μας ἔμεινε ἄφθορο. Ἀπέθανε μέν, ἀλλά ἔμεινε ἄφθορο.

Ἀφοῦ στήν Ορθόδοξο Ἐκκλησία ἔχουμε ἄφθορα σώματα ἁγίων, πού τά προσκυνοῦμε, πόσο μᾶλλον ἦταν φυσικό νά μείνη ἄφθορο καί τό θεοδόχον σκήνωμα τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ μας; Καί ἦταν ποτέ δυνατόν νά ἔμενε στή γῆ; Ὄχι. Μετετέθη στόν Οὐρανό. Ἡ Παναγία μας μέ τά Εἰσόδιά Της μπῆκε στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομῶντος, ἐνῷ μέ τήν Κοίμησί Της μπῆκε μέ τήν πεντακάθαρη, πανέμορφη ψυχή Της καί μέ τό ἔνδοξο ἄφθορο σῶμά Της στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ Οὐρανοῦ.

Ἄν γιά τούς ἄλλους ἀνθρώπους εἶναι φθορά σώματος ὁ θάνατος, γιά τήν Παναγία μας ὑπῆρξε ζωηφόρος.

Θά γίνη, βέβαια, ἡ μεταστοιχείωσις ὅλων τῶν πιστῶν στήν κοινή ἀνάστασι, ἀλλά στήν Παναγία μας αὐτή ἡ μεταστοιχείωσις ἔγινε τρεῖς ἡμέρες μετά τήν ταφήν Της. Δηλαδή ἡ ἐκδημία Της πρός τόν Κύριο εἶναι ἡ ἀρχή τῆς δευτέρας ὑπάρξεως, τῆς αἰωνίου καί ὡς πρός τήν ψυχή καί ὡς πρός τό σῶμα. Δέν ἦταν δυνατόν ὁ θάνατος νά κρατήση τήν «ὅλην Θεῷ ἑνωθεῖσαν».

Τήν τιμή πρός τήν Παναγία μας τήν ζοῦμε ἔντονα μέ τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως. Ποιός τήν ἐτίμησε; Ὁ Υἱός Της καί Θεός καί Σωτήρας τοῦ κόσμου. Ἄν γιά τήν ἐπίγεια πορεία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ Πρόδρομος ὑπῆρξε ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, γιά τήν οὐράνιο πορεία τῆς Θεοτόκου Πρόδρομος ὑπῆρξε ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός πρῶτος νίκησε τόν θάνατον καί μέ τό σῶμα Του ἄφθορο καί θεοπρεπές ἀνελήφθη καί ἔγινε ὁ Πρόδρομος τῆς Παναγίας μας στόν Οὐρανό. Πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν ὁ Χριστός, ἀνέβηκε νά ἑτοιμάση τόν δρόμο, γιά νά περάσουν οἱ πιστοί πρός τόν οὐρανό. Τό λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «ὅπου πρόδρομος ὑπέρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ, ἀρχιερεύς γενόμενος εἰς τόν αἰῶνα» (Ἑβραίους στ΄: 20).

Ἡ Παναγία ὑποδέχθηκε στήν γαστέρα Της τόν Θεάνθρωπο, τόν Υἱόν καί Λόγον τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύσι ἀπό Αὐτήν καί τήν ἥνωσε μέ τήν θεία Του φύσι στήν ὑπόστασί Του. Ὁ Χριστός τήν ὑποδέχεται στόν Οὐρανό ὁλόκληρη, καί μέ τό σῶμα καί μέ τήν ψυχή. Ἡ Παναγία μας μέ τήν ὑποδοχή τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεανθρώπου στήν γαστέρα της, ἔγινε Πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν. Τό βλέπουμε καί στίς ἁγιογραφίες τῆς ἁγίας εἰκόνος Της ὡς Πλατυτέρας. Ὑποδέχθηκε τόν Χριστό, τόν κράτησε στήν κοιλία Της καί τόν ἐγέννησε. Ὁ Χριστός τώρα ὑποδέχεται στά χέρια Του, στίς παλάμες Του, τήν ἁγίαν ψυχήν τῆς Θεοτόκου καί Μητρός Του. Καί ἀκοῦμε τώρα τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό νά λέγη: «Πῶς ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος, ὁ ταύτης δι᾿ εὐσπλαχνίαν ἄφατον υἱός γενέσθαι καταδεξάμενος, δεσποτικαῖς παλάμαις τῇ παναγίᾳ ταύτῃ καί θειοτάτῃ οἷα μητρί λειτουργῶν, τήν ἱεράν ψυχήν ὑποδέχεται!» (Α΄ Ἐγκώμιον εἰς τήν Κοίμησιν). Ἡ Παναγία μας μερίμνησε, φρόντισε τόν Ἰησοῦ Χριστό μας, ὅσο ἦταν παιδί. Τώρα ὁ Υἱός ὑποδέχεται τήν Μητέρα Του σάν Βασίλισσα στόν Οὐρανό. «Παρέστη ἡ Βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου, ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ περιβεβλημένη, πεποικιλμένη» (Ψαλμ. 44 : 45).

Τίμησαν τήν Παναγία μας οἱ Ἀπόστολοι. Συνάχθηκαν μέ μιᾶς στά Ἰεροσόλυμα, γιά νά κηδεύσουν τό σῶμα τῆς Θεοτόκου καί Μητρός τοῦ Διδασκάλου των. Λέγει ἡ Παράδοσι· «Ἀπόστολοι ἐκ περάρων συναθροισθέντες ἐνθάδε...». Ἄς μήν ἀμφιβάλλη κανείς γιά τό πῶς συνάχθηκαν οἱ Ἀπόστολοι ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου. Οἱ Ἀπόστολοι εἶναι οἱ ἀετοί τοῦ Πνεύματος. Πῶς ξαπλώθηκαν σέ ὅλο τόν κόσμο; Ποιός τούς ἔδωσε φτερά στά πόδια κι ἔτρεξαν παντοῦ; Ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ἡ δύναμις ἡ ἴδια καί τώρα παραλαμβάνει τούς Ἀποστόλους ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου καί τούς συγκεντρώνει στήν Ἱερουσαλήμ. Ἐκεῖνος πού ἔδωσε τό πύρινον ἅρμα στόν Ἠλία τόν Θεσβίτη κι ἀνέβηκε ψηλά, Ἐκεῖνος πού πῆρε τόν Ἀπόστολο Φίλιππο ἀπό τή Γάζα καί τόν ἔφερε στήν Ἄζωτο, ὅπως διαβάζουμε στίς Πράξεις, Ἐκεῖνος ἔστειλε γιά κάθε Ἀπόστολο εἰδικό ὄχημα, ὄχι σάν κι αὐτά πού ἔχουμε ἐμεῖς, ἀλλα νεφέλη φωτεινή, πού τόν μετέφερε στήν Ἱερουσαλήμ.

Τίμησαν οἱ Ἀπόστολοι τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου καί κατάπληκτοι, γεμᾶτοι θαυμασμό εἶδαν τήν τρίτη ἡμέρα νά λείπη τό σῶμα ἀπό τόν τάφο τῆς Γεσθημανῆ. Τίμησαν τήν Παναγία μας καί οἰ Ἀγγελοι τοῦ οὐρανου. Τῆν ὑποδέχθηκαν κατά τήν Κοίμησί της, τήν δορυφοροῦσαν, τήν ξενάγησαν στά οὐράνια δώματα, στά οὐράνια σκηνώματα. Ἔκθαμβοι τήν βλέπουν νά ἀνεβαίνη πιό ψηλά ἀπό τά Χερουβείμ καί τά Σεραφείμ κατά τό Μεγαλυνάριο: «Τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Ἀγγελική ἔκπληξις! Βλέπουν τό πρῶτο ἀνθώπινο σῶμα νά ἀνεβαίνη καί νά δοξάζεται στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν!

Ὅπως ἐξεπλάγησαν μέ τήν Ἀνάληψι τοῦ Χριστοῦ μας, διότι εἶδαν οἱ Ἄγγελοι νά ἀνεβαίνη Θεός καί ἄνθρωπος ἑνωμένος μαζί σέ μία ὑπόστασι Θεανθρώπινη –ἑνῷ ὅταν κατέβηκε γιά τήν σάρκωσι ἦταν μόνον Θεός– ἔτσι καί τώρα ἐκπλήσσονται μέ τήν μετάστασι τῆς Θεοτόκου. Μέχρι τώρα εἶχαν συνηθίσει νά ὑποδέχωνται μόνον ψυχές ἁγίων σεσωσμένες καί λυτρωμένες. Τώρα ὅμως μέ τήν Κοίμησι ὑποδέχονται καί σῶμα. Εἶναι τό ἄχραντο σῶμα τῆς Θεοτόκου, πού «τάφος καί νέκρωσις οὐκ ἐκράτησε». Ὅπως ἐμεῖς ἐξεπλάγημεν, ὅταν εἴδαμε τόν πρῶτο ἀστροναύτη, νά ἀνεβαίνη ψηλά καί νά περπατᾶ ἐπάνω στήν σελήνη, ἔτσι καί οἱ ἄγγελοι ἐξεπλάγησαν, ὅταν εἶδαν νά πατᾶ πόδι ἀνθρώπινο στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ Οὐρανοῦ. Ἡ Παναγία μας εἶναι ἡ πρώτη γυναίκα «ἀστροναύτης», πού ἀνέβηκε ὑψηλότερα καί ἀπό τούς ἀγγέλους.

Τήν Παναγία μας τήν τιμᾶ τέλος ὁ λαός, ὁ πιστός κι εὐσεβής λαός καί ἰδιαίτερα ὁ Ἑλληνικός λάος περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο λαό. Στήν Παναγία μας ἀφιερώνει τούς περισσότερους ναούς. Τήν Παναγία μας ἔχουν προστάτιδα τά περισσότερα μοναστήρια μας. Στῆς Παναγίας μας τίς εἰκόνες τίς βυζαντινές –ἡ βυζαντινή ἁγιογραφία ἐκφράζει τήν δογματική θέσι τῆς Ἐκκλησίας μας– ἀνάβονται οἱ περισσότερες λαμπάδες. Τήν Παναγία μας ἐπικαλοῦνται στίς δύσκολες στιγμές οἱ πονεμένοι τῆς ζωῆς. Ποτάμια δάκρυα μπροστά στίς ἅγιες εἰκόνες της. Ἡ Παναγία μας εἶναι βαθειά ριζωμένη μέσα στήν συνείδησι τοῦ Ὀρθόδοξου λαοῦ μας.

Εὐλογημένοι μου Χριστιανοί, σᾶς ἔδειξα ποιοί τίμησαν καί τιμοῦν τήν Παναγία. Ὑπάρχουν ὅμως κι ἐκεῖνοι πού δέν τιμοῦν τήν Παναγία μας, ἀλλά ἀτιμάζουν τό πρόσωπό Της.

Συνέβη ἕνα περιστατικό, ὅπως ξέρετε, στό γεγονός τῆς Κοιμήσεως, πού τό ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. Ὅπως ξέρετε, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἦταν ἕνας μεγάλος ἀσκητής, πού ἡ σπηλιά του εἶναι μέσα στό μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου στήν Παλαιστίνη. Λέγει, λοιπόν, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, ὅτι τήν ὥρα πού οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ πιστοί τῆς πρώτης ἐκκλησίας μετέφεραν τό σκήνωμα τῆς Παναγίας μας ἐπάνω σέ κλινίδιο γιά νά τήν ἐνταφιάσουν, ὥρμησε ἕνας Ἑβραῖος καί ἅρπαξε τό σκήνωμα γιά νά τό ρίξη κάτω, ἀλλά δέν πρόλαβε. Τά χέρια του κόπηκαν ἀοράτως ἀπό Ἄγγελο τοῦ Θεοῦ κι ἔμειναν κολλημένα στό σκήνωμα τῆς Θεοτόκου. Μέ τό γεγονός αὐτό καί τόν φρικτό πόνο μετενόησε ὁ Ἑβραῖος καί ζήτησε συγγνώμη ἀπό τήν Παναγία μας καί τό θαῦμα ἔγινε. Πάλι ἐπανῆλθαν τά χέρια του στήν θέσι τους.

Τότε ἕνας ἀσέβησε πρός τήν Παναγία μας. Σήμερα ἀσεβοῦν πολλοί. Δέν ἀκοῦτε; Οἱ ἀντίχριστοι χιλιαστές δέν δέχονται τήν Θεοτόκο. Μιλᾶνε γιά κάποια Μαρία, λές καί εἶναι ἡ κυρά – Μαρία τῆς γειτονιᾶς τους. Σέ τέτοιο σημεῖο ταπείνωσι!

Οἱ αἱρετικοί προτεστάντες δέχονται μέν τό «Θεοτόκος», ἀλλά δέν δέχονται τήν Ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου. Ἄλλου εἴδους βλασφημία αὐτή. Τό διαμάντι τοῦ Οὐρανοῦ τό ρίχνουν μέσα στήν λάσπη τῶν σαρκικῶν ἐρώτων καί τῶν σαρκικῶν μίξεων κατά τίς βλάσφημες δοξασίες τους.

Ἀκοῦμε καί βλέπουμε καί κάποιους παρανοϊκούς Ὀρθοδόξους νά λένε πώς τάχα κάποιοι βλέπουν τήν Παναγία μας καί τούς ὑπαγορεύει γράμματα κι ἐπιστολές. Πρόκειται γιά τούς λεγόμενους «φωτισμένους». Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ἀνόητοι πού στό στόμα τῆς Παναγίας βάζουν τίς δικές τους βλακεῖες.

Καί γιά κάτι ἄλλο ὅμως πρέπει νά κλάψουμε πολύ. Μυριάδες στόματα, ἑκατοντάδες χιλιάδες στόματα Ἑλλήνων, καθημερινῶς ἀνοίγονται σάν τόν Ἅδη καί βλασφημοῦν χυδαιότατα τήν Πάναγνο Κόρη τῆς Ναζαρέτ. Ἕνα μικρό ὑπολογισμό θά κάνω, γιατί τά γνωρίζω. Στούς δέκα ἄνδρες ἴσως οἱ δύο νά μή βλασφημοῦν τήν Παναγία καί τόν Χριστό, οἱ ὀκτώ σίγουρα ναί. Ὁπότε ὑπολογίστε στά ἑκατομμύρια τῶν ἀνδρῶν, χωριστά καί τῶν γυναικῶν, πόσοι εἶναι οἱ ἀσεβοῦντες στό Πρόσωπον τῆς Παναγίας Μητέρας τοῦ Θεοῦ μας.

Δέν βλέπετε καί τό ἄλλο; Γυναῖκες ἀτιμάζουν τήν Παναγία μας μέ τήν προκλητική τους ἐμφάνισι καί τήν γύμνια τους τά καλοκαίρια. Ἀπό τό ἕνα μέρος ἀσπάζονται τήν εἰκόνα τῆς σεμνῆς Θεοτόκου καί ἀπό τό ἄλλο μέρος σκανδαλίζουν, κρημνίζουν καί κολάζουν μέ τήν προκλητικότητά τους. Καί δέν τό ἀντιλαμβάνονται αὐτό νά τό ἐξομολογηθοῦν ὡς ἁμάρτημα.

Ἡ Παναγία μας θλίβεται γιά ὅλη αὐτήν τήν ἀσέβεια τοῦ λαοῦ. Ὅσοι πιστοί, ἄς μετανοήσουμε, ἄς τιμήσουμε σωστά τήν Παναγία μας κι ἄς λέμε μέ πόνο, μέ πόθο κι ἀγάπη γιά τόν ἑαυτό μας καί τόν πλησίον:

«Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς τά παιδιά Σου».

Ἀμήν.

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!

Ἀπό τό βιβλίο: “ Ἡ τέχνη τῆς σωτηρίας”

Γέροντος Ἐφραίμ Φιλοθεΐτου

Ἔκδοσεις Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου Ἅγιον Ὄρος

Τόμος α΄

Κεντρική διάθεση:

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»