Τά θαυμάσια τῆς δημιουργίας:Ἀντοχή-ἱκανότητες-ρεκόρ

ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ:

  

ΑΝΤΟΧΗ – ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ - ΡΕΚΟΡ

 

+Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλη 

   Ο σημερινός άνθρωπος πολύ εντυπωσιάζεται από αθλητάς, πυγμάχους, χιονοδρόμους, ραλλίστας, ποδοσφαιριστάς. Επίσης άπ' όσους παρουσιάζουν εντυπω­σιακά νούμερα σε ακροβασίες, σε χορό, σε παγοδρομίες, σε επίδειξι δυνάμεως.

 

Όσοι είναι άσσοι στο θαλάσσιο σκί, στην κολύμβησι, στο τρέξιμο, στην άρσι βαρών, όσοι πλησίασαν στο άλμα εις μήκος τα 8.50 μ. και στο επί κοντώ τα 6 μ., όσοι πλησίασαν την σφαίρα στα 25 μ., όσοι εκσφενδό­νισαν πολύ μακρυά το ακόντιο, όσοι πήραν κάποιο χρυσό μετάλλιο (όπως η ευσεβής καθηγήτρια σωματικής αγω­γής Άννα Βερούλη, ως ακοντίστρια στους Πανευρωπαϊκούς του 1982 στην Αθήνα στο νεοεγκαινιασμένο Ολυμπιακό στάδιο, που έκανε 80.000 Έλληνες ν' αναρριγήσουν από συγκίνησι και εθνική υπερηφάνεια), όσοι κα­τέρριψαν το παγκόσμιο ρεκόρ, όσοι πήραν τον τίτλο του ολυμπιονίκου... γίνονται πολλές φορές επίγειες θεό­τητες. Η τηλεόρασις συχνά παρουσιάζει τέτοια θεάματα, ώστε να τέρπωνται και να γεμίζουν ενθουσιασμό οι τηλεθεαταί.

 

Εάν κάναμε ένα περίπατο μέσα στο χώρο της δη­μιουργίας, θ' αντικρύζαμε κι εκεί σ' αυτά τα θέματα καταπληκτικές περιπτώσεις. Θα βλέπαμε ρεκόρ αντοχής και ταχύτητας, πρωτοφανείς ικανότητες και επιδε­ξιότητες, σπάνια νούμερα, απίθανα ακροβατικά, απαρά­μιλλες αθλητικές επιδόσεις. Και αν τα τοποθετούσαμε δίπλα στα αντίστοιχα επιτεύγματα του ανθρώπου, νικη­μένος θα ήταν ο άνθρωπος. Σε πολυάριθμες περιπτώσεις οι ανθρώπινες επιτυχίες σε σύγκρισι μ' εκείνες ενός πουλιού ή ενός εντόμου ισοδυναμούν με το μηδέν.

 

Ας αρχίσουμε από την αντοχή στην δίψα, στην πείνα, σε αντίξοες καιρικές συνθήκες. Τι έχει να παρου­σίαση εδώ ο άνθρωπος και τι η δημιουργία;

 

Όσον αφορά την δίψα ο άνθρωπος κατά κανόνα αντέ­χει γύρω στις τρεις - τέσσερις ημέρες. Αν μάλιστα εργά­ζεται εντατικά και κάνη ζέστη, ούτε μία ημέρα.

 

Υπάρχουν όμως ζώα που μπορούν και μία ολόκληρη εβδομάδα, και περισσότερο, να περάσουν χωρίς νερό. Π.χ. δύο είδη αντιλόπης, οι άντακες και οι όρυγες, που ζουν σε έρημους ξηρότοπους, παρουσιάζουν θαυμαστή αντοχή στο θέμα της δίψας. Οι άντακες μάλιστα μπο­ρούν να μείνουν επί εβδομάδες χωρίς νερό.

 

Φημισμένη για αντοχή σε δίψα είναι και η καμήλα. Σε όλους προξενεί κατάπληξι, όταν την βλέπουν επί ημέρες και εβδομάδες να διασχίζη την θερμή έρημο χω­ρίς σταγόνα νερού. Αξιοθαύμαστο «πλοίο της έρημου»! Η συμπεριφορά της αυτή παρεκίνησε τους φυσιοδίφες να μελετήσουν με προσοχή τον οργανισμό της. Μετά από συστηματικές μελέτες και πειράματα κατέληξαν σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

 

Είδαν ότι η επικρατούσα αντίληψις πως η καμήλα αποθηκεύει ποσότητες νερού στο σώμα της δεν ευσταθεί. Διεπίστωσαν ότι εκτός από το ογκώδες και καλά μονω­μένο σώμα της που θέλει πολύ χρόνο να θερμανθή, εκτός από το νερό που συγκρατούν οι νεφροί, εκτός από τους ιστούς που αντέχουν στην αφυδάτωσι, καθώς και στην απότομη ανάκτησι νερού, παίζει σημαντικό ρόλο η κατα­σκευή της μύτης.

 

Βρήκαν ότι η ρινική μεμβράνη καλύπτεται από μια υδροαπορροφητική ουσία και ότι οι ρινικοί διάδρομοι έχουν σπειροειδή διάταξι — σωστός λαβύρινθος — και καλύπτουν επιφάνεια 1.000 τετραγωνικών εκατοστών (στον άνθρωπο φθάνει τα 13 τετρ. εκατ.). Ετσι ο εκπνεόμενος αέρας ψύχεται. Και απορροφάται από την μεμβρά­νη σημαντικό ποσοστό υδρατμών. Δηλαδή ανακτώνται οι υδρατμοί που περιέχονται στον εκπνεόμενο αέρα. Κατά ταύτα το ζώο είναι σε θέσι να εκπνέη αέρα με θερ­μοκρασία χαμηλότερη του σώματός του. Είναι δε γνω­στό ότι ο ψυχρός αέρας περιέχει λιγώτερους υδρατμούς από τον θερμό.

 

Μ' αυτόν τον τρόπο έχει υπολογισθή ότι μειώνεται κατά 45% η ποσότητα του νερού που φυσιολογικά χά­νεται μέσω της αναπνοής. Ομολογουμένως πρόκειται για αξιοθαύμαστο σύστημα εξοικονομήσεως νερού.

 

Η καμήλα βέβαια διαπρέπει και στην αντοχή στην πείνα. Η χαρακτηριστική της καμπούρα δεν είναι τί­ποτε άλλο από μία συσσώρευσι λίπους. Αυτό το κατανα­λώνει όταν δεν βρίσκη τροφή.

 

Ανθεκτικά στην πείνα είναι και πολλά από τα απο­δημητικά πουλιά, που είναι υποχρεωμένα να πετάξουν πάνω από βουνά και να διανύσουν τεράστιες αποστάσεις, μέχρις ότου φθάσουν στον προορισμό τους. Και σ' αυτά παρατηρείται εναποθήκευσις λίπους. Πριν ξεκινήσουν για την μεγάλη και μακροχρόνια πτήσι φροντίζουν να διπλασιάσουν το βάρος του σώματός των. Έτσι τα μεγάλα αποθέματα καυσίμων υπό μορφή λίπους τους εξασφαλί­ζουν την επιτυχία.

 

Αλλά οι πιγκουίνοι τους βάζουν όλους κάτω, αφού την περίοδο που επωάζουν τα αυγά τους δεν τρώνε απο­λύτως τίποτε. Γύρω στους τρεις μήνες παραμένουν σε ασιτία!

 

Όσον αφορά την αντοχή σε δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες, σε βαρύ ψ ύ χ ο ς  ή σε μεγάλη θερμότητα, η δημιουργία έχει να προσφέρη εκπληκτικά παραδείγμα­τα. Ο άνθρωπος, το γνωρίζουμε καλά, πόσο προβληματίζεται, όταν έχη ν' αντιμετωπίση δριμύ κρύο ή μεγάλο καύσωνα.

 

Τα έντομα παρά την λεπτότητα της κατασκευής τους, μας εντυπωσιάζουν σ' αυτό το σημείο. Υπάρχουν είδη εντόμων που μπορούν να ζήσουν ανάμεσα στους πά­γους. Και υπάρχουν άλλα που τα καταφέρνουν να ζή­σουν μέσα στους κρατήρες των ηφαιστείων ή μέσα στα νερά των θερμοπιδάκων που σχεδόν βράζουν.

 

Το δελφίνι, ανάμεσα στα τόσα του χαρίσματα, μπο­ρεί να διατηρή την εσωτερική του θερμοκρασία, ενώ ενδιαιτάται μέσα σε παγωμένα νερά. Κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο για τον άνθρωπο. Όσο ισχυρό οργανισμό κι αν διαθέτη, αν πέση σε παγωμένο νερό, σε λίγα λεπτά συναντά τον θάνατο.

 

Γενναίο στην αντιμετώπισι του ψύχους είναι και το αρκτικό χελιδόνι. Εκεί στην Βόρεια Αμερική και στην Γροιλανδία που ζη τους μισούς μήνες του έτους, συχνά έχουν βρει στις φωλιές του τα χελιδονόπουλα σκεπασμέ­να με χιόνι, και παρά ταύτα μια χαρά στην υγεία τους!

 

Για αντοχή σε πολύ κρύο αποσπούν ιδιαίτερα τον Θαυμασμό μας οι πιγκουίνοι. Ζουν διαρκώς σ' ένα περι­βάλλον όμοιο με ψυγείο. Αλλά και τα πιγκουϊνόπουλα μας εκπλήσσουν. Τα αυγά πρέπει να κλωσσηθούν επί δύο μήνες. Έτσι ξεπροβάλλουν οι νεοσσοί, ενώ το θερ­μόμετρο δείχνει πενήντα βαθμούς Κελσίου υπό το μη­δέν! Και παρά το επικίνδυνο και εύθραυστο του οργανι­σμού τους σ' αυτήν την φάσι, αντέχουν και βγαίνουν πέρα νικηταί. Πως να μη γεμίση κάνεις με απορία και θαυμασμό!

 

Σε θέματα καταδύσεως, παραμονής στο νερό και αναδύσεως, οι πιο ικανοί δύτες ωχριούν εμπρός σε διαφορά ζώα.   Ας πάρουμε πάλι σαν παράδειγμα το δελφίνι.

 

Το ταλαντούχο αυτό ζώο έχει την ικανότητα να βυθισθή διακόσια μέτρα στην θάλασσα αναζητώντας τροφή, να παραμείνη εκεί πέντε λεπτά και περισσότερο και έπει­τα ν' ανεβή ολοταχώς στην επιφάνεια για ν' αναπνεύση. Κάτι τέτοιο ο άνθρωπος ούτε να το σκέπτεται. Αν τολμού­σε να το εφαρμόση, η τεράστια πίεσις του νερού θα του συνέτριβε τα κόκκαλα, και αν προσπαθούσε ν' ανέλθη γρήγορα στην επιφάνεια, θα πάθαινε «αεραιμία» — μία θανατηφόρο ασθένεια που σχετίζεται με το αέριο άζωτο, το οποίο από τις πιέσεις των νερών μπαίνει στο αίμα του ανθρώπου και το κάνει να βράζη.

 

Για το θέμα αντοχή - στερεότητα κάτι έχει να μας πη ο φυτικός κόσμος. Λ.χ. ωρισμένες κατασκευές στα φυτά αποσπούν τον θαυμασμό των αρχιτεκτόνων, οι οποίοι δεν φροντίζουν μόνο για την κομψότητα των κτηρίων, αλλά και για την ανθεκτικότητα.

 

Το γνωστό σε όλους μας καρύδι αποτελεί ένα μικρό θαύμα αντοχής. Είναι σχεδιασμένο και φτιαγμένο έτσι ώστε να σπάζη δύσκολα. Σ' αυτό συμβάλλουν ο εξωτε­ρικός δακτύλιος συμπιέσεως γύρω από την μέση του που του ζαρώνει την επιφάνεια, και στο εσωτερικό του οι δύο μεμβράνες εντάσεως σε ορθές γωνίες.

 

Εντυπωσιακό είναι ό,τι θα αναφερθή στην συνέ­χεια. Αποτελεί αντιγραφή από περιοδικό που εξέδιδαν Έλληνες φυσικοί.

 

«Ένα από τα ωραιότερα φυτά είναι η περιπλοκάδα, με πέντε ζαρωμένα λεπιδωτά φύλλα που φύονται ακτινοειδώς εις το επάνω μέρος του κορμού και ενώνονται με­ταξύ των με πολύ λεπτά καμπύλα φύλλα. Αυτή η κατα­σκευή δεν είναι μόνο για ομορφιά. Όταν η μέλισσα επικάθεται με ορμή εις το ανοικτό άνθος του φυτού, το μικρό λουλούδι, κατασκευασμένο έτσι ώστε να αντέχη εις συγκρουόμενες δυνάμεις, λόγω των ραβδώσεών του, αντέχει εις το κτύπημα και παρέχει την γύριν, συμφώνως με τους νόμους της φύσεως.

 

»Το 1937 το Johnson Wax building εις το Wisconsin (ΗΠΑ) κατεσκευάσθη επί τη βάσει του ανωτέρω προτύ­που. Η στέγη του κτηρίου εστηρίχθη εις κολώνας εκ σκυροδέματος με βάσιν την ανάλυσιν της περιπλοκάδας. Όταν το κτήριο τελείωσε, ήτο ένα από τα πιο απλά, τα πιο ανθεκτικά και κομψά του κόσμου».

 

Ανθεκτικές στέγες ή τρούλλοι μπορούν να κατα­σκευασθούν, αν μελετηθή το σχέδιο ωρισμένων καβου­κιών, όπως λ.χ. της χελώνας.

 

Η δομή και το σχέδιο που έχει το κέλυφος του αυγού του προσδίδει απίστευτη δύναμι και αντοχή. Οι πιο χειροδύναμοι άνδρες σφίγγουν στην παλάμη τους το αυγό για να το σπάσουν και δεν τα καταφέρνουν (όταν είναι μύτη με μύτη).

 

Ας ιδούμε λίγο και το θέμα, «άρσις  βαρών».

 

Ο άνθρωπος πολύ δυσκολεύεται να σηκώση φορτίο ίσο με το βάρος του σώματός του. Κι ένας που ζυγίζει εβδομήντα κιλά ποτέ του δεν μπορεί να σηκώση αντι­κείμενα που ζυγίζουν το διπλάσιο ή τριπλάσιο, δηλαδή εκατόν σαράντα ή διακόσια δέκα κιλά.

 

Οι εντομολόγοι μας λένε ότι τα έντομα παρουσιάζουν καταπληκτικές ικανότητες σ' αυτό το σημείο. Το μυρ­μήγκι λ.χ. μεταφέρει με το στόμα του βάρος είκοσι φορές μεγαλύτερο από το δικό του βάρος! Όλοι μας βέβαια θα έτυχε να ιδούμε τα εργατικά αυτά έντομα να κουβα­λούν στην φωλιά τους υπερβολικά ογκώδη και βαρειά αντικείμενα, εν σχέσει προς το μέγεθός τους.

 

Πιο εντυπωσιακή είναι η μέλισσα, αφού καταφέρνει πολύ άνετα να σηκώση βάρος είκοσι πέντε φορές μεγα­λύτερο από το δικό της!

 

Υπάρχουν όμως άλλα έντομα που κυριολεκτικά μας καταπλήττουν και μας θαμπώνουν, αφού έχουν την δύ­ναμι να σηκώσουν φορτίο, διακόσιες φορές ανώτερο από το βάρος του σώματος τους. Και όχι μόνο το σηκώνουν, αλλά στην συνέχεια πετούν μ' αυτό.

 

Αλλά και στην έλξι μας παρουσιάζεται εντυπωσιακή η δύναμι ς των εντόμων. Το έντομο «ωτοσκώληκας» μπο­ρεί να σύρη ένα μικρό αμαξάκι, πεντακόσιες τριάντα φο­ρές βαρύτερο άπ' αυτόν. Οι εντομολόγοι μας βεβαιώ­νουν ότι ωρισμένα έντομα μπορούν να σύρουν βάρος οκτακόσιες φορές μεγαλύτερο από το δικό τους!

 

Αλλά τα έντομα μας προκαλούν κατάπληξι και ως προς την ταχύτητα με την οποία κινούν τα φτερά τους. Οι εντομολόγοι με ειδικές φωτογραφήσεις και κινηματο­γραφήσεις κατώρθωσαν να μετρήσουν ταχύτατες κινήσεις: Μέσα σ' ένα δευτερόλεπτο και σε τόξο ενενήντα μοιρών, 18.000 φτερουγίσματα! Απίστευτο και όμως αληθινό.

 

Είναι να απορή κανείς και να μένη ενεός διαπιστώ­νοντας μία τέτοια πρωτοφανή δύναμι στα εκ πρώτης όψεως ασήμαντα και ασθενικά έντομα. Και σκέπτεται πως έτσι επιβεβαιώνεται κάποιος σοφός και παράδοξος λόγος: «Τα ασθενή καταισχύνουν τα ισχυρά».

 

Πολύ γοητεύει τους ανθρώπους να παρακολουθούν νούμερα ακροβατικά. Κυριεύονται από πρωτοφανή κα­τάπληξι. Και μάλιστα αν τα κάνουν Κινέζοι ακροβάτες.

 

Σ' αυτό το ζήτημα από το ζωικό βασίλειο τον λόγο τον έχει η αράχνη. Είναι σπουδαία σε ακροβατι­κές επιδείξεις. Συνδυάζει επιδεξιότητα, ταχύτητα, καθώς και μαθηματική ακρίβεια.

 

Σε γεμίζει θαυμασμό να την βλέπης να πετάγεται δεξιά και αριστερά από το κέντρο του έργου της και να τοποθετή με το πισινό της πόδι το νήμα που παράγει με εξαίσιο τρόπο, ώστε να σχηματίζεται τέλειος και γεωμετρικώτατος ιστός.

 

Ας ιδούμε όμως και κάποιες σπουδαίες ιδιότητες του ιστού της αράχνης, κάνοντας νοερά ένα ταξείδι ως την Νέα Γουϊνέα (πάνω από την Αυστραλία). Εκεί θα δια­πιστώσουμε ότι οι αράχνες προσφέρουν εξαιρετική βοή­θεια στους ψαράδες. Τι ακριβώς συμβαίνει;

 

Γενικά είναι διαπιστωμένο ότι το νήμα της αράχνης έχει στερεότητα. Ακόμη και ελαστικότητα, αφού μπορεί να τεντωθή και να πάρη επί πλέον ένα τέταρτο του μή­κους του. Αλλά οι αράχνες της Ν. Γουϊνέας παράγουν εξαιρετικής αντοχής νήμα και φτιάχνουν πολύ ανθεκτικό ιστό. Είναι αράχνες μεγάλες σαν φουντούκι με ισχυρά πόδια που φθάνουν τα πέντε εκατοστά και αφθονούν στα δάση.

 

Οι ιθαγενείς λοιπόν παίρνουν κομμάτια από μπαμπού, τα λυγίζουν στην άκρη ώστε να σχηματίζεται ένα είδος θηλειάς και τα τοποθετούν επάνω στα δένδρα. Οι αρά­χνες που βρίσκουν κατάλληλη την άκρη του μπαμπού για πλαίσιο ιστού, τον πλέκουν.

 

Μόλις τον αποτελειώσουν τον χάνουν από τα μάτια τους, γιατί τον παίρνουν οι ιθαγενείς και τραβούν κατ' ευθείαν στα ποτάμια και στην θάλασσα. Η απόχη είναι έτοιμη και αντέχει να πιάση ψάρια που το βάρος τους φθάνει το μισό κιλό και περισσότερο!

 

Οι Παπούα χρησιμοποιούν ακόμη το δίχτυ της αράχνης για να συλ­λαμβάνουν πεταλούδες, νυχτερίδες και πουλιά.

 

Στην μυϊκή δύναμι οι ιδικές μας επιδόσεις και ικανό­τητες ωχριούν εμπρός σε ωρισμένους αντιπροσώπους του ζωικού βασιλείου. Ο γορίλλας λ.χ. τα καταφέρνει να λυγίση με το ένα του χέρι την κάννη ενός όπλου. Ο πύθωνας, το μεγάλο αυτό φίδι, μπορεί μέσα σε λίγα δευ­τερόλεπτα να συνθλίψη ένα ελάφι. Τεράστια μυϊκή δύ­ναμι κρύβεται στην προβοσκίδα του ελέφαντα, αφού μπορεί να ξερριζώνη μ' αυτήν ολόκληρα δένδρα.

 

Ονομαστή είναι η δύναμις που υπάρχει μέσα στις δαγκάνες του κάβουρα. Τα φίδια τίποτε δεν φοβούνται περισσότερο άπ' αυτές. Σε μικρές λιμνούλες, σε βουνά και σε ρεματιές όπου συναντώνται πολλά κα­βούρια, δεν τολμά να πλησιάση φίδι. Αν τολμήση, θα το περιλάβουν οι δαγκάνες του κάβουρα και θα το κατα­κερματίσουν. Και τι να πούμε για τα καβούρια της θάλασσας, για τον περίφημο σιδεροκάβουρα. Αν θα κλείση τις δαγκάνες του επάνω στο δάκτυλό μας, δεν πρό­κειται να τις ξανανοίξη. Πρέπει να ξέρη ειδικό τρόπο πιασίματος εκείνος που θέλει να τον βάλη μέσα στο σακκούλι του. «Ο Θεός να σας φυλάη να μη δαγκωθήτε ποτέ από σιδεροκάβουρα» έγραφε ο Θέμος Ποταμιάνος. «Και αν η δαγκάνα αποκοπή από το σώμα του κά­βουρα, θα εξακολουθήση να μένη κλειστή, καρφωμέ­νη στην σάρκα σας».

 

Παρόμοια δύναμις υπάρχει στο ράμφος ωρισμένων παπαγάλων. Αν μας πιάση το δάκτυλο, δεν θα προλά­βουμε να πάρουμε αναπνοή. Αυτοστιγμεί θα μας το κόψη.

 

Και για έναν βάτραχο της Νότιας Αμερικής, τον «βάτραχο της πάμπας», αναφέρεται ότι στο δάγκωμά του υπάρχει πολύ μεγάλη δύναμις. Δίνει την εντύπωσι ότι έχει σιδερένιες μασέλλες. Αυτός επί πλέον διαθέτει και δηλητήριο. Μπορεί να σκοτώση ακόμη και ταύρο δαγκώνοντάς τον και χύνοντας στο σώμα του το δη­λητηριώδες σάλιο του. Σφίγγει με τόση δύναμι και τόση μανία τις μασέλλες, ώστε να μη μπορή κατόπιν να τις ξεσφίξη!

 

Εντυπωσιακή είναι και η δύναμις με την οποία η εχενηίδα, κοινώς κολλησόψαρο, κολλάει στα ύφαλα των πλοίων ή στο σώμα μεγάλων ψαριών. Είναι αδύνατο των αδυνάτων να την αποσπάσης άπ' εκεί. Το κόλλημα γίνεται μ' ένα είδος βεντούζας που έχει στο επάνω μέρος του κεφαλιού της.

 

Ένα ψάρι του Βόρειου Ατλαντικού, μακρουλό σαν χέλι, που ονομάζεται λυκοειδές χέλι, μας αφήνει κατά­πληκτους με το απίθανα ανθεκτικό στόμα του.

 

Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών που λέγονται γκούννελ. Το καλύτερο του γεύμα είναι οι αχινοί. Έχει τον τρόπο του, τα καταφέρνει να τους τρώη. Με τα δυ­νατά του σαγόνια και τα σκληρά και συμπαγή του δόντια τους πιάνει και τους αλέθει! Τα αγκάθια τους τα κάνει σωστό κιμά! Και τους καταβροχθίζει. Ο καθένας βέ­βαια ξέρει τι σημαίνουν τα αγκάθια του αχινού, αφού μπορούν να τρυπήσουν και στολή δύτη.

 

Όσον αφορά για ανθεκτικά στομάχια, τα πρωτεία τα έχει ο καρχαρίας. Και τι δεν βρέθηκαν μέσα τους; Μεγάλα κελύφη από θαλάσσιες χελώνες, κέρατα αγελά­δας, κονσερβοκούτια, πελώριες μπουκάλες νερού με συρμάτινο περιτύλιγμα, σιδερένια τσιγκέλια, ακόμη και σιδερένια στρατιωτική πανοπλία!

 

Ας ιδούμε λίγο και το θέμα της σκοποβολής. Πάντοτε, και προπαντός σε παλαιότερους καιρούς, εθαύμαζαν οι άνθρωποι τους καλούς σκοπευτάς. Αλλά τι να πη κανείς για το σημάδι ωρισμένων πουλιών, ερπετών και ψαριών; Ο χαμαιλέοντας, η περίεργη αυτή σαύρα που ξέρει ν' αλλάζη χρώματα, διαπρέπει στην σκοποβολή. Οι φυσιοδίφες ομιλούν για καταπληκτική επιδεξιότητα και ακρίβεια στην εκτόξευσι της γλώσσας του. Η μα­κριά και κολλώδης γλώσσα του εξακοντίζεται ταχύτατα και επιτυχέστατα για να συλλάβη το θήραμα. Και όλοι μας ξέρουμε πως δεν είναι εύκολο πράγμα να πιάσουμε μία μύγα, ή μία πεταλούδα ή κάποιο άλλο έντομο στον αέρα. Σ' αυτό τον βοηθεί και η απαράμιλλη όρασίς του. Τα μάτια του έχουν την καταπληκτική ικανότητα να κινούνται σε οπτικό πεδίο εκατόν ογδόντα μοιρών. Έτσι του εξασφαλίζουν και μονόφθαλμη και διόφθαλμη όρασι. Το έντομο που πρόκειται να συλλάβη, το παρατηρεί από διάφορες γωνίες, υπολογίζει με μαθηματική ακρί­βεια τις αποστάσεις, και χτυπάει με αλάνθαστη ευστο­χία.

 

Εκπληκτικό στη σκοποβολή είναι το παράδοξο ψάρι «τοξότης». Κατά μήκος του ουρανίσκου του υπάρχει ένα στενό αυλάκι. Όταν η γλώσσα του προσαρμοσθή επάνω στον ουρανίσκο, σχηματίζεται ένας λεπτός και στενός σωλήνας, άπ' όπου εκτοξεύονται τα «βλήματα», δηλαδή σταγόνες νερού, εναντίον εντόμων που πετούν πάνω από το νερό. Οι σταγόνες βγαίνουν με μεγάλη δύναμι από το στόμα του, υπερβαίνουν σε μήκος το ένα μέτρο  φθάνουν το 1,30 μ.  και σκορπίζουν τον θάνατο στο θύμα του, στην αράχνη λ.χ. που καθόταν στον ιστό της. Όταν ετοιμάζεται να εξακοντίση την «υδάτινη ρου­κέτα» του, κινείται εμπρός  πίσω για να υπολογίση καλά την απόστασι. Η ακρίβεια και η ευθυβολία είναι κατα­πληκτικές. Αν ληφθή ύπ' όψιν και η διάθλασις του φω­τός μέσα στο νερό, παραμένει μυστήριο πως αυτό το ψάρι δεν αστοχεί ποτέ στο σημάδι.

 

Θαυμαστός είναι ό τρόπος με τον οποίον οι κουκου­βάγιες και τα διαφορά κλαψοπούλια επιτίθενται μέσα στην μαύρη νύχτα και με ευχέρεια συλλαμβάνουν τους ποντικούς. Πάντοτε θα εφορμήσουν αλάνθαστα επάνω τους, έστω κι αν επικρατή το πιο βαθύ σκοτάδι. Όπως απεδείχθη από σχετικές έρευνες η επισήμανσις της θέ­σεως του ποντικού δεν προσδιορίζεται από την όρασι αλλά από την ακοή. Όταν ο ποντικός δημιουργήση κά­ποιο θόρυβο, όταν κινηθή, θα υποπέση στην οξύ­τατη ακοή τους και θα γίνη σε λίγο τροφή τους. Το ότι βοηθούνται από την ακοή, διαπιστώθηκε και από πειράματα, στα οποία τους βούλλωσαν τ' αυτιά τους με κερί, με αποτέλεσμα να μην αντιληφθούν το υποψήφιο θύμα τους.

 

Οι εξαίρετες ικανότητες αυτών των πτηνών, γίνον­ται πιο θαυμαστές, όταν θα τις αντιπαραθέσουμε στην ιδική μας αδεξιότητα. Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς αν πέσουμε σε βαθύ σκοτάδι;

 

Ας έλθουμε τώρα στο θέμα της ταχύτητας και ας παρακολουθήσουμε όσους διαπρέπουν στο τρέξιμο.

 

Ο ελέφαντας μπορεί να τρέχη με 45 χλμ. την ώρα. Ο λαγός φθάνει τα 60 χλμ. την ώρα. Εάν μάλιστα η περιοχή δεν έχη πυκνή βλάστησι, τα ξεπερνάει. Το ζαρ­κάδι τα καταφέρνει καλύτερα, αφού φθάνει τα 70 χλμ. την ώρα. Έτσι γλυτώνει από τους εχθρούς του. Εκεί­νες που φημίζονται ιδιαίτερα για επίδοσι στο τρέξιμο είναι οι αντιλόπες που και αυτές έχουν πολλούς εχθρούς. Ένα είδος αντιλόπης η λεγομένη γαζέλλα τρέχει με 90 χλμ. την ώρα.

 

Όλα όμως τα εδαφόβια ζώα τα ξεπερνάει στον δρό­μο το  τσιτάχ. Αναγνωρίζεται από τους πάντες σαν πρωταθλητής. Ονομάζεται και γατόπαρδος και κυναίλουρος. Ανήκει στα αιλουροειδή και ομοιάζει με την λεοπάρδαλι. Μερικοί το συγχέουν μ' αυτήν. Συναντά­ται στην Ασία και κυρίως στην Ανατολική Αφρική. Έχει μικρό αεροδυναμικό κεφάλι, μακρυά πόδια και χοντρή ουρά. Το δέρμα του κίτρινο, γεμάτο με μαύρες βούλλες του δίνει εξαιρετική χάρι και ομορφιά. Γούνα από δέρμα τσιτάχ είναι ό,τι πιο περιζήτητο. Αναφέρεται ότι ο Καρλομάγνος κυβερνούσε την εκτεταμένη επικρά­τεια του στην Ευρώπη, τον μεσαίωνα, έχοντας κουλουριασμένο στα πόδια του ένα τσιτάχ. Μογγόλοι και Ινδοί αυτοκράτορες και μαχαραγιάδες φρόντιζαν να έχουν στην κατοχή τους ένα τέτοιο σπάνιο ζώο.

 

Μόλις το αιλουροειδές αυτό αποφασίση να τρέξη, σε δύο δευτερόλεπτα μετά την εκκίνησι φθάνει τα 70 χλμ. Μετά από άλλα δύο δευτερόλεπτα φθάνει τα 100 χλμ. την ώρα. Αυτή είναι η συνήθης επίδοσίς του. Μπο­ρεί όμως σε ωρισμένες περιπτώσεις ν' ανάπτυξη και την ταχύτητα των 130 χλμ. την ώρα. Ωρισμένοι φυσιοδί­φες ομιλούν και για μεγαλύτερη ακόμη ταχύτητα.

 

Εδώ είναι να θαυμάση κανείς την σοφία του Δημιουργού, διότι δεν του χάρισε μαζί με την ταχύτητα και την αντοχή. Το τσιτάχ, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, κου­ράζεται εύκολα. Αναπτύσσει βέβαια τρομακτική ταχύ­τητα, αλλά δεν μπορεί να την διατηρήση πέρα από τα 300 ως 400 μέτρα. Του χρειάζεται ανάπαυσι και μάλιστα για διάστημα όχι και τόσο μικρό. Αυτό δίνει την ευκαιρία στα θύματα του να σώζωνται. Αν η αντοχή συμβάδιζε με την ταχύτητα, τα πράγματα θα ήταν άσχημα.

 

Έχει λεχθή ότι το ζαρκάδι παίρνει το χάλκινο με­τάλλιο στο τρέξιμο, οι αντιλόπες το ασημένιο και το τσιτάχ, σαν το ταχύτερο ζώο της γης, το χρυσό.

 

Στο θαλάσσιο κόσμο φημίζεται για την γρηγοράδα του ο γαλάζιος καρχαρίας που διασχίζει το νερό με εβδο­μήντα χιλιόμετρα την ώρα. Επίσης ο τόννος, ο οποίος αναπτύσσει ταχύτητα ογδόντα χιλιομέτρων την ώρα, ενώ παράλληλα διαθέτει και μεγάλη αντοχή. Τα κατα­φέρνει να διανύση απόστασι 8.000 χλμ. χωρίς στάσι.

 

Μεγαλύτερη επίδοσι έχει ο ιστιοφόρος, ψάρι συγγενικό με τον ξιφία, που ονομάζεται έτσι γιατί έχει στην ράχι του ένα γιγαντιαίο πτερύγιο όμοιο με ιστίο. Ζη στη θάλασσα της Καραϊβικής, ζυγίζει εκατό κιλά και διανύει μεγάλες αποστάσεις με 100 χλμ. την ώρα.

 

Όσον αφορά τον κόσμο των πουλιών, το ρεκόρ της ταχύτητας ανήκει στο πετροχελίδονο. Με το αε­ροδυναμικό σχήμα του, καθώς πετάει γίνεται σωστό βέ­λος. Έχει και σαν όνομα σε ωρισμένους λαούς τον προσδιορισμό «ιπτάμενο βέλος». Φθάνει γύρω στα 140 χλμ. την ώρα.

 

Και το αρπακτικό γεράκι, όταν εντείνη τις προσπά­θειές του, αναπτύσσει πρωτοφανή ταχύτητα. Το αποκο­ρύφωμα είναι στις κάθετες εφορμήσεις που η ταχύτητα πλησιάζει τα 250 χλμ. την ώρα. Αυτό όμως για λίγο χρονικό διάστημα. Σε πέταγμα διαρκείας δεν μπορεί να ξεπεράση το πετροχελίδονο.

 

Σε πτήσεις ύψους διαπρέπουν οι κόνδορες, οι γυπα­ετοί και οι χήνες των Ινδιών. Οι κόνδορες παρά το μέγεθός τους, πετούν άνετα πάνω από διάφορες κο­ρυφές των Άνδεων, σε ύψος 4.000 μ. και περισσότερο. Γυπαετοί εθεάθηκαν να πετούν πάνω από 6.500 μ. Και οι χήνες των Ινδιών, που είναι και αποδημητικές, μπορούν να πετάξουν στο ύψος του Έβερεστ, δηλαδή γύρω στα 8.800 μ.

 

Αξιοθαύμαστο είναι το ότι μερικά πτηνά, όταν με­ταναστεύουν έχουν την αντοχή να πετάξουν με αντίθετο άνεμο. Σύμφωνα με παρατηρήσεις 82% των σπίνων και 95% των αιγίθων πετούν με ενάντιο ρεύμα αέρος.

 

Για αντοχή σε πτήσεις φημίζονται τα φλαμίνκο (φοινικόπτερα) με το λαμπερό κόκκινο πτέρωμά τους και το εντυπωσιακό ράμφος τους. Κατά τις αποδημίες τους διανύουν αποστάσεις 2.700 χλμ. (από την Ν. Γαλλία μέχρι την όασι Κούφρα της Λιβύης) χωρίς σταθμό.

 

Τα πρωτεία όμως τα έχει το αρκτικό χελιδόνι, για το οποίο μιλήσαμε και πιο πάνω. Αυτό μεταναστεύει κάθε φθινόπωρο από την Γροιλανδία και την Β. Αμερική για την άκρη της Ν. Αμερικής (ακρωτήριο Χορν) δια­νύοντας απόστασι 18.000 χλμ. Το ίδιο γίνεται αντίστρο­φα και κάθε άνοιξι. Έτσι καταρρίπτει όλα τα ρεκόρ.

 

Μετά τον δρόμο θα εξετάσουμε το άλμα. Και αρχί­ζουμε με την καγκουρώ. Η λεγόμενη κόκκινη καγκουρώ, επειδή ζη σε ανοιχτές πεδιάδες και βοσκότοπους και σφετερίζεται την τροφή των κατοικίδιων ζώων, υφί­σταται καταδίωξι. Όταν καταδιώκεται, τα ισχυρά πισι­νά της πόδια λειτουργούν σαν ελατήριο και την κάνουν να πηδάη πολύ ψηλά και μακριά. Τα άλματα που εκτελεί φθάνουν στο ύψος τα τρία μέτρα και στο μήκος τα εννέα. Ωθείται λοιπόν από τα οπίσθια πόδια, που χρησιμο­ποιούνται σαν ελατήρια, και πηδώντας συνεχώς αρχί­ζει ένα ιλιγγιώδες τρέξιμο με την ουρά τεντωμένη σαν εκκρεμές. Θέαμα ιδιαίτερα ζηλευτό και εντυπωσιακό. Άλματα που προκαλούν εξαιρετικό θαυμασμό.

 

Από τα ψάρια μεγάλα πηδήματα κάνουν τα καλαμά­ρια, αφού μερικές φορές πετούν έξω από το νερό επτά μέτρα. Τα χελιδονόψαρα κάνουν ακόμη μεγαλύτερα και εντυπωσιακώτερα άλματα επάνω στα κύματα.

 

Και ο σολομός φεύγοντας από τις θάλασσες και προ­χωρώντας στους ποταμούς αντίθετα προς το ρεύμα(!) κάνει πηδήματα σε ύψος δύο μέτρων.

 

Ο ψύλλος πηδάει σε μήκος τριανταπέντε εκατοστά. Αυτό, αν είχε το ανάστημα του ανθρώπου, σε αναλογία θα αντιστοιχούσε σε 215 μέτρα!

 

Ένα είδος ακρίδας μας εκπλήσσει, διότι συνδυάζει άλμα και τρέξιμο. Κάνει πηδήματα με ταχύτητα δέκα ως εξήντα χιλιόμετρα την ώρα.

 

Ας θαυμάσουμε όμως τώρα και την σπιτική μας γάτα, η οποία σ' ένα νούμερο εμφανίζεται ανυπέρβλητη.

 

Την κρατούμε ανάποδα, από τα πόδια, την σηκώ­νουμε ψηλά και την αφήνουμε να πέση. Τι λέτε; Θα χτυπήση το κεφάλι και η ράχι της; Θα τραυματισθή; Θα χρειασθή να την πάμε στον κτηνίατρο; Όχι. Τί­ποτε άπ' αυτά. Με κάποιους εκπληκτικούς ελιγμούς και ταχύτατες κινήσεις θα τα καταφέρη να σταθή κανονικά στα πόδια της.

 

Αν της κάνουμε πάλι το ίδιο, αλλά αυτήν την φορά την ρίξουμε από χαμηλό σημείο, πάλι παρά τα στενά όρια του χώρου και του χρόνου θα προλάβη να κάνη μία θαυ­μάσια στροφή και να σταθή όρθια. Έτσι από οποιοδήπο­τε σημείο κι αν πέση δεν θα χτυπήση το κεφάλι της.

 

Το πράγμα είναι άξιο προσοχής και θαυμασμού. Οι επιστήμονες ασχολήθηκαν ιδιαίτερα μ' αυτό. Κάνει αυτόματη περιστροφή, χωρίς να χρησιμοποιή κάποια εξωτερική δύναμι ή στήριγμα.

 

Την κινηματογράφησαν όταν έπεφτε, και προβάλ­λοντας σε αργό γύρισμα την ταινία διεπίστωσαν τα εξής: Στην αρχή ενώ πέφτει ανάσκελα, κοιτάζει να κυρτώση όσο περισσότερο γίνεται την ράχι της. Κατόπιν ευθυ­γραμμίζει την σπονδυλική της στήλη. Στην συνέχεια την κυρτώνει από το αντίθετο μέρος, ενώ ταυτόχρονα κάνει μία ταχύτατη στροφή γύρω από τον σπονδυλικό της άξονα. Έτσι επανέρχεται και στήνεται στο έδαφος στα τέσσερα της πόδια.

 

Ας προσπαθήση ο άνθρωπος να κάνη κάτι τέτοιο. Ούτε να το διανοηθεί.

 

    Μετά άπ' όλα αυτά θα πρέπει να νοιώθουμε ταπεινοί για την οποιαδήποτε επίδοσί μας σε αθλήματα και νού­μερα. Τα έντομα, τα ψάρια, τα ζώα μας υποσκελί­ζουν. Μόνο σε κατακτήσεις πνευματικές μπορούμε να διαπρέψουμε κατά τρόπο μοναδικό. Έχουμε όμως μυαλό να καταναλώσουμε προς τα εκεί τον δυναμισμό μας; Δα­πανούμε τις δυνάμεις μας εκεί που ταιριάζει στην θεοειδή ανθρώπινη φύσι μας;

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: «ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ» ΕΚΔΟΣΗ Β’ –ΑΘΗΝΑ 1990 

 

http://fdanihl.blogspot.com/2017/04/blog-post_73.html