Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε καὶ κυρίως οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, εἶναι ὁ ὀφθαλμὸς τῆς ψυχῆς, ὁ ὁποῖος, κατὰ τὴν Νηπτικὴ Πατερικὴ διδασκαλία, ὁρᾶ τὸν Δημιουργό του Θεό. Εἶναι ἡ ἐνέργεια ἐκείνη τῆς ψυχῆς, μέσῳ τῆς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ τὴν ἐμπειρία τῆς Θεανθρώπινης πορείας καὶ ζωῆς. Αὐτὴ ἡ ἐμπειρία διατυπώνεται καὶ ἐκφράζεται μέσῳ τῆς λογικῆς. Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς μᾶς τὸ λέει καθαρά: «Ὥσπερ γὰρ ὀφθαλμὸς ἐν σώματι, οὕτως ἐν ψυχῇ νοῦς» (Ἔκδ. ἀκρ. ὀρθ. πίστ., 26,48). Ὁ δὲ Ὅσιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος μᾶς ὁμιλεῖ γιὰ «τὸν ἡγεμόνα νοῦν τὸν ὁρῶντα τὸν Θεόν» (Ὁμ. Κ´, 54).
Αὐτός, λοιπόν, ὁ ὀφθαλμὸς τῆς ψυχῆς μολύνεται ἀπὸ τὰ μικρόβια τῆς ἁμαρτίας, τῆς παρακοῆς στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἐνῶ σκοπός του εἶναι νὰ κρατᾶ τὴ ἡνία τῶν λογισμῶν, ἀμαυροῦται καὶ γίνεται δέσμιος τῆς ἁμαρτίας, χωρὶς νὰ ἠμπορῇ πλέον νὰ βοηθήσῃ τὸν ἄνθρωπο στὸ νὰ ἀγαπήσῃ τὸν Δημιουργό του Θεὸ καὶ νὰ μνημονεύῃ συνεχῶς τὸ Ὄνομά Του, παντοῦ καὶ πάντοτε.
Συνεπῶς, γίνεται φανερὸ ὅτι μὲ ἕνα νοῦ κολλημένο στὰ ἁμαρτωλὰ καὶ αἰσθητὰ ἐπίγεια, στὶς παρακοὲς τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ στὴν ἁμαρτία, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἠμπορεῖ νὰ προσευχηθῇ ὀντολογικὰ καὶ ἄρα δὲν δύναται νὰ ἀγαπήσῃ τὸν Δημιουργό του Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο. Σιγὰ σιγὰ ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, μὲ αἰχμαλωτισμένο τὸν νοῦ του στὰ πάθη, δένεται μὲ τὰ γήινα, μορφώνεται σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ κόσμου καὶ τελικῶς κοσμικοποιεῖται καὶ ἀλλοτριώνεται. Ὡς ἀποτέλεσμα τῶν ἀνωτέρω δὲν εἶναι δυνατὸν ἡ ψυχὴ μὲ ἕναν τέτοιο νοῦ νὰ ἀτενίσῃ τὸν Δημιουργό της καὶ ἀργὰ ἀλλὰ σταθερὰ ὁδηγεῖται στὸν πνευματικὸ θάνατο.
Δικαίως, λοιπόν, διερωτώμεθα πολλές φορές: «Γιατὶ ἄραγε αὐτὸς ὁ ἀνώτερος ἢ κατώτερος κληρικὸς ἢ αὐτὸς ὁ λαϊκὸς ποὺ φαίνεται εὐσεβὴς δὲν ἠμπορεῖ νὰ συντονισθῇ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση καὶ διδασκαλία;». Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλῆ. Γιατὶ δὲν ἔχει καθαρθῇ ὁ νοῦς του καὶ πόρρῳ ἀπέχει ἀπὸ τὸν νοῦ τοῦ Χριστοῦ. Καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ δὲν ἠμπορεῖ νὰ κατανοήσῃ ποτὲ ἐκεῖνον τὸν κληρικὸ ἢ τὸν λαϊκὸ ποὺ ἔχει νοῦ Χριστοῦ. Ὁ καθαρὸς νοῦς ἐν Χριστῷ μᾶς εἰσάγει ἀπ᾽ αὐτὴν ἀκόμη τὴν ζωὴ στὴν αἰώνιο ζωή, γιατὶ ἡ αἰώνιος ζωὴ εἶναι Αὐτὸς ὀ Θεάνθρωπος Κύριος. Ὅταν ὁ νοῦς μας ἑνωθῆ μὲ τὸν νοῦ τοῦ Χριστοῦ, ὡς Χριστονοῦς πλέον, κάμνει τὸν Θεὸ Πατέρα νὰ γνωρίζεται σὲ ἐμᾶς, γιατὶ ἀναγνωρίζει ὁ Θεὸς Πατὴρ τὸν νοῦ τοῦ Υἱοῦ Του στὸν ἰδικόν μας νοῦ. Καὶ ἀκόμη ἐμεῖς νὰ γνωρίζουμε τὸν Πατέρα μέσῳ τοῦ Νοῦ τοῦ Υἱοῦ Του. Αὐτό, λοιπόν, εἶναι ἡ αἰώνιος ζωή. Αὐτὸ μᾶς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «Αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσιν σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν» (17, 3).
Ἀλλὰ καὶ ἡ θέλησή μας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ κεντρικὴ κινητήριος δύναμη τῆς ψυχῆς, ὀφείλει νὰ ταυτισθῇ μὲ τὴν θέληση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ θέληση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ψυχικὴ δύναμή του νὰ ἠμπορῇ ἐλευθέρως νὰ ἐκλέγῃ ἢ καὶ νὰ πράττῃ τὸ κακὸ ἢ τὸ καλὸν. Ὡστόσο, ἡ ἑνοποίηση καὶ ὁλοκλήρωση τοῦ ἀνθρώπου ὑπάρχει, ὅταν ἡ βούληση κινεῖται πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὅταν ὑπάρχῃ σ᾽ αὐτὴ τὴν κίνηση ἡ θέληση, τότε ἁγιάζεται, χαριτώνεται, ἐπειδὴ συναντᾶται καὶ κοινωνεῖ μὲ τὸ «θέλω» τοῦ Θεοῦ. Ἡ πνευματικὴ ζωή, ἡ χαριτωμένη πλέον ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ τὸ «θέλω» του στὸ «θέλω» τοῦ Θεοῦ, δὲν εἶναι μία ζωὴ μὲ περιεχόμενο ἁπλῶς ἠθικὸ ἢ κοινωνιολογικό, ἀλλὰ ἔχει περιεχόμενο ὀντολογικό, ἀφοῦ μέσῳ αὐτῆς βιώνεται ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός. Ἔτσι τὸ «εἶναι» τοῦ ἀνθρώπου ὁδηγεῖται στὸ «εὖ εἶναι», στὴν κατὰ χάριν Χριστοποίησή του.
Σήμερα ὁ ἄνθρωπος ἔχει περιορισθῇ στὶς αἰσθήσεις καὶ μέσῳ τῶν αἰσθήσεων στὸν ὑλικὸ κόσμο. Δὲν διστάζει νὰ θεοποιῇ τὸν νοῦ του, θεωρώντας τον ὡς βασικὴ πηγὴ τῆς ἀληθείας. Ἔτσι τὸν ἀπολυτοποιεῖ, τὸν εἰδωλοποιεῖ. Κατὰ συνέπειαν ἡ θέλησή του πόρρω ἀπέχει ἀπὸ τὸ «θέλω» τοῦ Δημιουργοῦ του Θεοῦ. Ἀποτέλεσμα ὅλη αὐτὴ ἡ παραφροσύνη ποὺ κυριαρχεῖ γύρω του καὶ μέσα του.
Ὅταν, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος προσφέρῃ ὁλοκληρωτικὰ τὴν θέλησή του στὸν Χριστὸ λέγοντας «λάλει Κύριε καὶ ὁ δοῦλος σου ἀκούει»˙ ὅταν ἡ θέλησή του δὲν ἀνήκει πλέον σὲ αὐτόν, ἀλλὰ στὸν Ἀναστάντα Κύριο˙ ὅταν ἔχει κατανοήσῃ αὐτό, τὸ ὁποῖο ἔχει πεῖ ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος: «οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν˙ ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς» (πρβλ. Α´ Κορ. 6, 20), τότε δέχεται τὸν Θεάνθρωπο Κύριο ὡς Σωτῆρα καὶ Λυτρωτή του καὶ χαριτώνεται – ἁγιάζεται.
https://alopsis.gr/ο-νους-και-η-θέληση-του-ανθρώπου-αρχ-κύ/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου