«Ἡ ἐν Χριστῷ ἐλευθερία, ποὺ εἶναι ἀποδέσμευση ἀπὸ τὸν θάνατο, τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν διάβολο, βιώνεται σὲ ὅλες τὶς χῶρες τοῦ κόσμου καὶ κάτω ἀπὸ τὶς χειρότερες κοινωνικὲς καὶ πολιτικὲς συνθῆκες».

 

“Ἡ ἀγωνία καὶ τὸ ἄγχος τῶν Χριστιανῶν” Ἀρχιμ. Ἱεροθέου Σ. Βλάχου  (Νῦν Μητροπολίτου Ναυπάκτου),
στὸ βιβλίο «Θεραπευτικὴ Ἀγωγή»

 -προεκτάσεις στὴν Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπείαἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας), ἔκδ. Α´ , 1987, σελ. 214-222.

 Ξέρουμε καλὰ ἀπὸ τὴν ἱστορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ὅτι ὁ Χριστιανὸς μπορεῖ νὰ ζήση τὸ ἴδιο καλὰ σὲ ὅλα τὰ καθεστῶτα. Γι᾽ αὐτὸν ποὺ ζῆ σύμφωνα μὲ τὰ παραγγέλματα τοῦ Χριστοῦ ὁ Νέρων, ὁ Διοκλητιανός, ὁ Μ. Κωνσταντῖνος, ὁ Ἰουλιανὸς ὁ Παραβάτης κλπ. εἶναι τὸ ἴδιο. Δὲν τὸν ἐμποδίζουν σὲ τίποτε νὰ ζήση τὸ Εὐαγγέλιο στὴν ζωή του. Ἡ ἐν Χριστῷ ἐλευθερία, ποὺ εἶναι ἀποδέσμευση ἀπὸ τὸν θάνατο, τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν διάβολο, βιώνεται σὲ ὅλες τὶς χῶρες τοῦ κόσμου καὶ κάτω ἀπὸ τὶς χειρότερες κοινωνικὲς καὶ πολιτικὲς συνθῆκες. Ἡ πρὸς Διόγνητον ἐπιστολὴ τοῦ Β΄ αἰῶνος εἶναι ἐκφραστική. Οἱ Χριστιανοὶ “πατρίδας οἰκοῦσιν ἰδίας, ἀλλ’ ὡς πάροικοι· μετέχουσι πάντων ὡς πολίται καὶ πάνθ’ ὑπομένουσιν ὡς ξενοι· πᾶσα ξένη πατρίς ἐστιν αὐτῶν καὶ πᾶσα πατρὶς ξένη… Ἐπὶ γῆς διατρίβουσιν, ἀλλ’ ἐν οὐρανῷ πολιτεύονται. Πείθονται τοῖς ὡρισμένοις νόμοις καὶ τοῖς ἰδίοις βίοις νικῶσι τοὺς νόμους”. Ἐπίσης, ὅπως ἐλέχθη προηγουμένως, ὁ Κύριος εἶπε ὅτι οἱ μαθητές Του θὰ παραμείνουν πρόβατα καὶ ἐν μέσῳ λύκων.
.           Στὸ σημεῖο αὐτὸ θὰ ἤθελα νὰ ὑπομνήσω τὸν λόγο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου: “ἡ ὕβρις οὐκ ἀπὸ τῆς γνώμης τῶν ὑβριζόντων, ἀλλ’ ἀπὸ τῆς διαθέσεως τῶν πασχόντων ἢ συνίσταται ἢ ἀπολλυται· οἷόν τι λέγω· ὕβρισέ σε πολλὰ ρητὰ καὶ ἄρρητα· ἂν καταγελάσῃς τῶν ὕβρεων οὐχ ὑβρίσθης· οὐ γὰρ ἀπὸ τῆς μανίας τῶν ὑβριζόντων, ἀλλ’ ἀπὸ τῆς ἀσθενείας τῶν ὑβριζομένων αἱ ὕβρεις καὶ αἱ τῶν ὕβρεων ἀτιμίαι συνίστανται· ἂν οὖν εἰδῶμεν φιλοσοφεῖν, οὐδὲ ὑβρίζεσθαι δυνάμεθα, οὐδὲ πάσχειν τι τῶν δεινῶν”.
.             Συνηθίζουμε νὰ βλέπουμε παντοῦ ἐχθρούς, ποὺ εἶναι ἕτοιμοι νὰ μᾶς κατασπαράξουν. Αὐτὸ δείχνει τὴν ἀνυπαρξία αὐτογνωσίας καὶ ἀγάπης. Δὲν ὑπάρχει οὔτε αὐτογνωσία οὔτε ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Ὁ Χριστὸς δὲν ἔβλεπε ποτὲ τὸν ἄνθρωπο σὰν ἐχθρό, ἀλλὰ σὰν ἄρρωστο ποὺ ἔπρεπε νὰ θεραπευθῆ. Τὸ ἴδιο κάνουν καὶ οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας.
.             δ) Ὅταν χρειασθῆ νὰ μιλήσουμε, τότε ὁ λόγος ποὺ θὰ χρησιμοποιηθῆ πρέπει νὰ εἶναι λόγος τοῦ Λόγου, ἔκφραση βαθυτάτης ἡσυχίας καὶ οὐσιαστικὰ ἀποκάλυψη Θεοῦ, ὥστε νὰ μὴ κάνουμε κανένα κακὸ στοὺς ἀνθρώπους καὶ στὴν Ἐκκλησία. Ἡ μαρτυρία καὶ τὸ μαρτύριο τῶν ἁγίων μαρτύρων ἦταν κυρίως καὶ πρὸ παντὸς καρπὸς θεωρίας. Οἱ ἅγιοι ἀπέκτησαν ἐσωτερικὴ αἴσθηση τοῦ Θεοῦ, ἀξιώθηκαν νὰ δοῦν τὸν Θεὸ καὶ ἔδωσαν τὴν μαρτυρία γι’ Αὐτὸν τὸν “γνωστὸ” Θεό. Ἂν δὲν ἔχουμε ἀποκάλυψη ἢ θεωρία, δὲν μποροῦμε νὰ μιλᾶμε εὔκολα. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη δὲν φθάσαμε σὲ αὐτὴ τὴν κατάσταση, τουλάχιστον νὰ καθοδηγούμαστε ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ βιώνουν αὐτὴν τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Πρέπει κάποτε νὰ μάθουμε ὅτι ἔχουμε ἀνάγκη νὰ λαμβάνουμε διαβεβαίωση τοῦ ἀγῶνος, τῶν λόγων καὶ τῶν πράξεών μας ἀπὸ ἁγίους ποὺ ζοῦν μέσα στὴν ἀποκάλυψη καὶ ἔχουν ἐγγύτητα πρὸς τὸν Θεό, ἑνότητα μαζί Του. Πόσοι ἀπὸ μᾶς κατέθεσαν τὶς πράξεις καὶ τοὺς λόγους τους σὲ συγχρόνους θεόπτας Πατέρας γιὰ νὰ τὶς ἀνακρίνουν;
.             Πέρα ἀπὸ αὐτά, ἂς μοῦ ἐπιτραπῆ νὰ ὑπομνήσω καὶ ἕναν ἄλλο τρόπο δράσεως σὲ αὐτοὺς τοὺς συγκεχυμένους καὶ πολυτάραχους καιρούς. Ἀντὶ νὰ ἀντιπαρατιθέμεθα πρὸς τοὺς λεγομένους “ἀθέους” καὶ ἐχθροὺς τῆς Ἐκκλησίας, παρασυρόμενοι στὶς ἀνθρωποκεντρικὲς διαμάχες, ἔστω πρὸς χάριν τοῦ λαοῦ, ποὺ δὲν γνωρίζει καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀμυνθῆ, θὰ πρέπει νὰ προχωρήσουμε σὲ μία οὐσιαστικὴ δουλειά. Νὰ προσφέρουμε ὑγεία στὸν λαό. Δηλαδὴ νὰ τοῦ ἀποκαλύψουμε τὸ ὀρθόδοξο πνεῦμα, νὰ μεταμορφώσουμε τὸν λαὸ μὲ τὸ ὀρθόδοξο φρόνημα. Νὰ τὸν βοηθήσουμε νὰ φθάση στὴν προσωπικὴ γνώση τοῦ Θεοῦ, ὁπότε τίποτε δὲν θὰ μπορέση νὰ τὸν κλονίση.
.           Καμιὰ ἀνθρώπινη δύναμη, ὅσο ἐμπαθὴς κι ἂν εἶναι, δὲν θὰ μπορέση νὰ τὸν ἐπηρεάση. Νὰ εἰσαγάγουμε τὸν λαὸ στὴν ἀποφατικὴ μέθοδο τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας, τόσο στὴν διδασκαλία ὅσο καὶ στὴν ζωή. Καὶ ἐπειδὴ αὐτὴ ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ προσφέρεται κυρίως διὰ τῆς προσευχῆς, ἡ ὁποία δὲν ἀποξενώνεται ἀπὸ τὴν Μυστηριακὴ ζωὴ καὶ ἰδίως τὴν Θεία Κοινωνία, θὰ πρέπη νὰ ἐνδιαφερθοῦμε σοβαρὰ γιὰ τὴν εἴσδυση τῶν πιστῶν στὸν γνόφο τῆς νοερᾶς προσευχῆς.
.           Νὰ ἐνδιαφερθοῦμε σοβαρά, ὥστε στοὺς πιστούς μας νὰ χαραχθῆ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ στὴν καρδιά τους καὶ ὄχι τὸ χάραγμα τοῦ θηρίου “ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἢ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν” (Ἀποκ. ιγ´, 16), καὶ ἔτσι νὰ συμπεριληφθοῦν μεταξὺ “τῶν πεπελεκισμένων διὰ τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ οἵτινες… οὐκ ἔλαβον τὸ χάραγμα ἐπὶ τὸ μέτωπον αὐτῶν καὶ ἐπὶ τὴν χείρα αὐτῶν” (Ἀποκ. κ´, 4). Γιατί μόνον ὅσοι ἔχουν νοερὰ προσευχὴ θὰ ἀποφύγουν τὸ χάραγμα τοῦ θηρίου τῆς Ἀποκαλύψεως καὶ θὰ ἔχουν τὴν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία, δηλαδὴ τὴν αἰώνια ζωή. Αὐτὸ ὅμως ἀπαιτεῖ σοβαρὴ δουλειὰ καὶ ἐμεῖς εἴμαστε διατεθειμένοι νὰ ἀσχολούμαστε μὲ τὶς εὔκολες δουλειές. Ἀρκούμαστε σὲ λεκτικές, φραστικὲς ἀντιθέσεις. Αὐτὸ ὅμως δὲν προσφέρει τίποτε, ἰδίως στοὺς σημερινοὺς ἀνθρωποκεντρικοὺς καιρούς. Περισσότερο κακὸ παρὰ καλὸ προσφέρουν στὴν Ἐκκλησία.
.             Μὲ ὅσα ἔγραψα ἤθελα νὰ προσφέρω στὸ λαὸ μία ἄλλη αἴσθηση τῶν πραγμάτων. Νὰ δοῦμε τὴν ἐπίθεση τοῦ κόσμου ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ἐπίθεση τῆς Ἐκκλησίας ἐναντίον τοῦ κόσμου ἀπὸ μία ἄλλη πλευρά. Γιατί πιστεύω ἀκράδαντα ὅτι σήμερα χρειάζονται ὀρθόδοξες αἰσθήσεις. Ἀπὸ αὐτὲς ἔχουμε ἀνάγκη. Δὲν μποροῦμε μὲ κίνητρα, κριτήρια καὶ σκέψεις κοσμικὲς νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴν διαφύλαξη τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας. Δὲν ἀντέχουν αὐτὰ στὸν χρόνο καὶ στὴν αἰωνιότητα.
.             Καὶ μιὰ ποὺ τόνισα προηγουμένως ὅτι πρέπει νὰ πλησιάζουμε συγχρόνους ἁγίους ἐρημίτες, ἡσυχαστές, στάρετς, ποὺ βλέπουν καθαρότερα τὰ πράγματα, θὰ ἤθελα νὰ τελειώσω μὲ μερικοὺς λόγους ποὺ ἄκουσα ἀπὸ τέτοιους ἁγίους ἀνθρώπους, ποὺ μποροῦν νὰ βοηθήσουν.

 «Τελικὰ οἱ βλαμμένοι βλάπτονται». «Ἂς ἀφήσουμε τοὺς ‘ἀθέους’ νὰ κάνουν τὴν δουλειά τους, γιὰ νὰ μᾶς ἀφήσουν καὶ αὐτοὶ νὰ κάνουμε τὴν δουλειά μας». «Τὸ μεγαλύτερο κακὸ στὴν Ἐκκλησία δὲν τὸ κάνουν οἱ λεγόμενοι “ἄθεοι”, ἀλλὰ οἱ λεγόμενοι “πιστοί». «Ὅταν ὑπάρχη καὶ ἕνας ἅγιος ποὺ βλέπει τὸ Ἄκτιστο Φῶς δὲν ὑπάρχει κανένας κίνδυνος γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Τέτοιοι ἅγιοι ὑπάρχουν καὶ σήμερα».

ἐγράφη τὸν Μάιο τοῦ 1985

https://christianvivliografia.wordpress.com/2015/01/28/%CE%B4%E1%BD%B2%CE%BD-%CE%BD%CE%BF%CE%B5%E1%BF%96%CF%84%CE%B1%CE%B9-%E1%BC%90%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CF%89%CF%81%E1%BD%B6%CF%82-%E1%BC%90%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%AD%CF%83%CE%B52/