«Σκέψεις βασισμένες στήν πρώτη ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός τόν Τιμόθεο», Μέρος δ΄

Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ

«Ἕως ἔρχομαι, πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει, τῇ παρακλήσει, τῇ διδασκαλίᾳ... ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπή φανερά ᾖ ἐν πᾶσιν. ἔπεχε σεαυτῷ καί τῇ διδασκαλίᾳ ἐπίμενε αὐτοῖς· τοῦτο γάρ ποιῶν καί σεαυτόν σώσεις καί τούς ἀκούοντάς σου» (δ΄ : 13, 15-16).

Ὥσπου νά σέ ἐπισκεφθῶ, λέει ἡ θεία χάρη στόν ἀσκητή τοῦ Θεοῦ, καί νά ἐγκατασταθῶ μέσα σου, ἀντικαθιστώντας κάθε ἐξωτερική νουθεσία, κάθε πρακτική ἐντολή, ἀσχολήσου προσεκτικά μέ τή μελέτη καί τήν προσευχή καί διδάξου ἀπό τή διδασκαλία τῶν προχωρημένων ἀσκητῶν. Μήν ἐπιτρέψεις στόν ἑαυτό σου τή ραθυμία. Νά παραμένεις διαρκῶς σέ προσοχή. Ἔτσι θά γίνει φανερή ἡ σταδιακή πρόοδός σου. Καί μ᾿ αὐτόν τόν τρόπο ὄχι μόνο ἐσύ θά σωθεῖς, ἀλλά καί τούς συνανθρώπους σου θά ὠφελήσεις μέ τόν διδακτικό καί σωτήριο λόγο σου.

«Ἡ δέ ὄντως χήρα καί μεμονωμήνη ἤλπικεν ἐπί τόν Θεόν καί προσμένει ταῖς δεήσεσι καί ταῖς προσευχαῖς νυκτός καί ἡμέρας· ἡ δέ σπαταλῶσα ζῶσα τέθνηκε» (ε΄ : 13, 5-6).

Ὅποιος ἀληθινά ἀντιλήφθηκε τήν πενία τῆς φύσεως τοῦ Ἀδάμ, ὅποιος γνώρισε τήν ὀδυνηρή πτώση καί τήν καταστροφή της, ἐκεῖνος ἀσφαλῶς ἔχει κατανοήσει καί πειστεῖ ὅτι γιά νά σωθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπαραίτητη εἶναι ἡ κοινωνία του μέ τόν Χριστό. Μιά τέτοια γνώση ἀποτελεῖ χαρά τῆς ψυχῆς πού ἀπαρνήθηκε τά ἐγκόσμια, πού ἔγινε «χήρα» γιά τόν κόσμο. Στήν ψυχή αὐτή ἐπιτρέπεται νά ἀποσυρθεῖ στήν ἡσυχία καί ἐκεῖ νά ἐπιδοθεῖ σέ νυχθήμερες προσευχές καί δεήσεις, γιά νά φανερωθεῖ αἰσθητά μέσα της ὁ Χριστός.

Ὅπως ὁ τιμονιέρης κοιτάζει τ᾿ ἀστέρια γιά νά κατευθύνει σωστά τό πλοῖο, ἔτσι καί ὁ ἡσυχαστής πρέπει διαρκῶς νά ἀτενίζει τόν Θεό, νά Τόν βλέπει μέ τά μάτια τῆς πίστεως καί τῆς ἐλπίδας, γιά νά διατηρεῖ τή σταθερότητα καί τήν ὑπομονή του. Στή θάλασσα τῆς ἡσυχίας ἐπικρατοῦν ἀσυνήθιστες τρικυμίες.

Ὁ ἡσυχαστής πού ρίχνεται στήν πολυφαγία, παραδίνεται στόν περιττό ὕπνο, τή μαλθακότητα καί τή λαγνεία καί, γενικά, κατευθύνεται ἀπό τή φιλαυτία, ἀποδεικνύει πώς εἶναι ψυχικά νεκρός, μολονότι ζεῖ σωματικά. Ὁ Χριστός, ἡ ἀληθινή ζωή, παραμένει μόνο σ᾿ ἐκείνους πού εἶναι σταυρωμένοι.

«Χήρα καταλεγέσθω μή ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα... ἐν ἔργοις καλοῖς μαρτυρουμένη... εἰ παντί ἔργῳ ἀγαθῷ ἐπηκολούθησε» (ε΄ : 9-10).

Ἡ ἡλικία τῆς «χήρας», πού εἶναι ἱκανή γιά τήν ἡσυχία, ὁρίζεται στά ἑξήντα χρόνια. Ὁ καθορισμός αὐτός σχετίζεται μέ τή μεσαία ἀπό τίς τρεῖς βαθμίδες πνευματικῆς προόδου, πού ἀποδίδονται στό Εὐαγγέλιο μέ τούς ἀριθμούς τριάντα, ἑξήντα καί ἑκατό¹. Στή μεσαία βαθμίδα βρίσκονται οἱ ἄνθρωποι πού, μολονότι ψυχικοί², μέ τήν προσευχή ἀπέκτησαν τή δύναμη νά νικήσουν στόν καιρό τῆς μάχης. Γιατί ἡ προσευχή τούς ἀποκάλυψε τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ. Αὐτοί, στίς ὧρες τῶν θλίψεων πού τούς προξενοῦνται ἀπό ἐξωτερικές καταστάσεις, αἰσθάνονται τήν ἐνέργεια τῆς χάριτος στίς ψυχές τους, ἐνέργεια πού τούς χαρίζει φῶς καί παρηγοριά στήν καρδιά.

Ὁ ἀγωνιστής, πρίν ἀποσυρθεῖ στήν ἡσυχία, πρέπει νά ἔχει μαρτυρία γιά καλά ἔργα. Ἐσύ, λοιπόν, πού θέλεις νά μπεῖς στό λιμάνι –ἤ μᾶλλον νά ἀνοιχθεῖς στή θάλασσα– τῆς ἡσυχίας, ἐξέτασε τόν ἑαυτό σου:

Φρόντισες μέ κάθε τρόπο νά κάνεις καλά ἔργα, ἔργα σύμφωνα ὄχι μέ τή φύση τοῦ πρωτοπλάστου καί πεσμένου Ἀδάμ ἀλλά μέ τίς ἰδιότητες τοῦ νέου Ἀδάμ;

Σήκωσες, δηλαδή, πάνω σου τόν ζυγό τῆς ταπεινοφροσύνης καί τῆς πραότητας;

Καί διαπίστωσες πώς ὁ ζυγός αὐτός εἶναι ἁπαλός καί τό φορτίο ἐλαφρό³; Μ᾿ ἄλλα λόγια, ἔμαθες τίς εὐαγγελικές ἐντολές;

Ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά σου ἔγιναν πλάκες τοῦ θείου νόμου;

Ἡ διαγωγή σου ἀποτελεῖ ἔκφραση αὐτοῦ τοῦ νόμου καί ἐφαρμογή του; Μήπως ἀναζητᾶς τήν ἀλήθεια καί τή δικαιοσύνη δίχως σταυρό;

Ἄν ναί, τότε δέν εἶσαι ἕτοιμος καί ἱκανός γιά τήν ἡσυχαστική ζωή, πού εἶναι συμφορά γιά ὅποιον τήν ἀκολουθεῖ κατακρίνοντας τόν πλησίον καί ὄχι τόν ἑαυτό του.

Συνεχίζεται...

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπό τό βιβλίο: “ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ”

Τόμος Γ΄

Τῶν Ἐκδόσεων: Τῆς "Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς”

 

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης 

http://HristosPanagia3.blogspot.com

1Βλ. Ματθ. Ιγ΄: 8, 23.

2Σ.τ.Μ.Βλ. Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ, Ἔργα 1 – Ἀσκητικές ἐμπειρίες Α΄, ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς 2009, σελ. 324, σημ. 53.

3Πρβλ. Ματθ. Ια΄: 30.