«Ποιά εἶναι ἡ ὠφέλεια ἀπό τήν ἐγκράτεια καί ποιά ἡ ζημιά ἀπό τήν ἔλλειψη ἐγκράτειας. Πῶς καταστρέφει τό πολύ κρασί.»

Ἀπό τόν βίο τῆς ἁγίας Συγκλητικῆς

Ἡ ἁγία Συγκλητική, πέρα ἀπό τίς ἄλλες ἀρετές πού εἶχε, δέν ἀμελοῦσε καί τό σωτήριο φάρμακο τοῦ σώματος, τή νηστεία. Τόσο τήν ἀγαποῦσε, ὥστε θεωροῦσε πώς τίποτε δέν εἶναι ἰσάξιό της καί ὅτι αὐτή εἶναι ὁ φύλακας καί τό θεμέλιο τῶν ἄλλων ἀρετῶν. Ἄν τύχαινε ποτέ ἀπό ἀνάγκη νά φάει περισσότερο ἀπό τό συνηθισμένο, πάθαινε τό ἀντίθετο ἀπό ἐκείνους πού τρῶνε· χλώμιαζε δηλαδή τό πρόσωπό της καί ἀδυνάτιζε τό σῶμα της. Ὅπως λοιπόν ἀπό τά φουντωμένα δέντρα κόβουν τά ἄκαρπα κλαδιά, ἔτσι καί αὐτή πάντοτε, κάθε ἀγκάθι πού φύτρωνε στόν νοῦ της, τό ἔκοβε μέ τή νηστεία καί τήν προσευχή.
Καί ἄν κάποιο ἀπό αὐτά μεγάλωνε λίγο, τό καταπολεμοῦσε μέ διάφορους τρόπους, ταλαιπωρώντας μέ κάθε λογῆς κόπους τό σῶμα. Ὅποτε δηλαδή ὁ ἔχθρός ἄρχιζε νά τήν πολεμᾶ, αὐτή καλοῦσε πρῶτα μέ τήν προσευχή τόν Κύριό της βοηθό στή μάχη, καί ἔπειτα χρησιμοποιοῦσε ὡς ὅπλο ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ τή σκληρή ἄσκηση: ἔτρωγε ψωμί ἀπό πίτυρα, καί αὐτό μέ ἐγκράτεια καί μέ μέτρο· πολλές φορές δέν ἔπινε καθόλου νερό, καί ἀντιστεκόταν μέ δύναμη στόν ὕπνο, πλαγιάζοντας καταγῆς.

Ὅταν μέ τά μέσα αὐτά νικιόταν ὁ ἐχθρός, τότε καί αὐτή χαλάρωνε λίγο τήν τόσο σκληρή ἄσκηση. Αὐτό τό ἔκανε γιά νά μή φτάσουν τά μέλη τοῦ σώματος της σέ πλήρη ἐξάντληση καί κινδυνέψει, γιατί κάτι τέτοιο σημαίνει ἥττα. Ἄν δηλαδή τά ὅπλα πέσουν, ποιά ἐλπίδα ἔχει πλέον στόν πόλεμο ὁ στρατιώτης;

Ὁρισμένοι ἐξαντλοῦνται μέ τήν ὑπερβολική καί χωρίς διάκριση ἀσιτία, δίνοντας ἔτσι στόν ἑαυτό τους καίριο χτύπημα καί, παρατώντας τόν ἀντίπαλο, ἐξοντώνουν οἱ ἴδιοι τόν ἑαυτό τους. Ἡ ἁγία ὅμως δέν ἐνεργοῦσε ἔτσι, ἀλλά ὅλα τά ἔκανε μέ διάκριση: τόν ἐχθρό τόν πολεμοῦσε σφοδρά μέ τήν προσευχή καί τήν ἄσκηση, γιά τή γαλήνη ὡστόσο τῆς ψυχῆς της φρόντιζε τό σῶμα.

Κάτι ἀνάλογο κάνουν καί οἱ ναυτικοί. Αὐτοί, ὅσο διαρκεῖ ἡ κακοκαιρία καί ἡ τρικυμία, μένουν νηστικοί καί μέ ὅλη τους τήν τέχνη ἀντιπαλεύουν τόν κίνδυνο πού ἔχουν μπροστά τους. Ὅταν πλέον πάψει ἡ θαλασσοταραχή, τότε ξεκουράζονται κάπως ἀπό τούς κόπους καί φροντίζουν καί γιά τίς ἄλλες ἀνάγκες. Ὡστόσο οὔτε τότε μένουν ἐντελῶς ἀμέριμνοι, οὔτε βέβαια πέφτουν σέ βαθύ ὕπνο, καθώς ἔχουν πείρα τῶν περασμένων κινδύνων καί προετοιμάζονται γιά νέους. Γιατί καί ἄν ἀκόμη κόπασε ἡ κακοκαιρία, ὅμως ἡ θάλασσα παραμένει ἴδια· καί ἄν πέρασε τό δυσάρεστο γεγονός, ὅμως ἄλλο τούς περιμένει. Ἐπειδή λοιπόν στή θάλασσα δέν ὑπάρχει σιγουριά, πρέπει νά προσέχουν ἀδιάκοπα καί νά παίρνουν τά μέτρα τους.

   

Τοῦ ἁγίου Ἐφραίμ

Ἀδελφέ, νά ἀγαπᾶς τήν ἐγκράτεια πάντοτε, γιά νά ὠφεληθεῖς πάρα πολύ· ἄν ὅμως ἀρχίσεις νά ἀδιαφορεῖ, θά ἔχεις πάρα πολύ κακό κατάντημα. Πρῶτα πρῶτα θά διώξεις τή χάρη τοῦ Θεοῦ· ἔπειτα θά σέ περιγελάσουν ὅσοι σέ βλέπουν· τέλος, οὔτε τό ἐργόχειρό σου θά ἐπαρκεῖ γιά τόσα ἔξοδα, καί αὐτό θά σοῦ προξενήσει περισπασμούς, δοσοληψίες καί τά ἐπακόλουθά τους: ψέματα, ἀδικίες, συχνά ταξίδια καί κολακεῖες πρός τούς ἰσχυρούς. Ὅλη σου ἡ ζωή θά εἶναι γεμάτη φροντίδα καί ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ θά ἀπομακρυνθεῖ ἀπό ἐσένα. Ἐξαιτίας ὅλων αὐτῶν θά παραδοθεῖς τελείως στά χέρια τῶν ἐχθρῶν σου, οἱ ὁποῖοι θά σέ ρίξουν στόν βυθό τοῦ ἄδη καί θά σέ πάρουν μαζί τους στήν αἰώνια φωτιά.

Ἡ πολυφαγία καί ἡ πολυποσία προξενοῦν προσωρινά εὐχαρίστηση, τήν ἄλλη μέρα ὅμως φέρνουν ἀηδία καί παράλυση στόν λογισμό.

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

«ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ

ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ»

Εὐεργετινός τόμος β΄

Ἐκδόσεις: « ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ »

Εὐχαριστοῦμε θερμά τίς ἐκδόσεις « ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ » γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδουν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης 

http://HristosPanagia3.blogspot.com