Συντριβή καί κατάνυξη

(Επιλογή και διασκευή ψυχωφελών κειμένων από το βιβλίο “ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ” του μοναχού Αγαπίου Λάνδου του Κρητός)

ΠΩΣ ΘΑ ΣΩΘΟΥΜΕ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

“Συντριβή και κατάνυξη”

Αυτός που ποθεί μ΄όλη του την καρδιά να επιστρέψει από την αμαρτία στον Κύριο, όπως ο άσωτος γιός στο πατρικό σπίτι, ας ξέρει πώς η πρώτη θύρα πού θα περάσει, είναι η συντριβή. Αυτή είναι η πιο ευπρόσδεκτη θυσία που μπορούμε να προσφέρουμε στο Θεό. “Ευάρεστη θυσία στο Θεό είναι η ψυχή που έχει συντριβεί από τη μετάνοια, ο Θεός δεν θ΄απορρίψει ποτέ μια καρδιά που έχει συντριβεί και ταπεινωθεί” (Ψαλμ. 50:19).

Η συντριβή έχει δύο όψεις, από το ένα μέρος τη μετάνοια για τα περασμένα αμαρτήματα, κι από το άλλο τη στέρεη απόφαση για τη μη επανάληψή τους. Αν, λοιποόν, μετανόησες αληθινά, πρώτα-πρώτα θα μισήσεις ολόψυχα τον προηγούμενο τρόπο της ζωής σου, όχι τόσο γιατί σε κρατούσε έξω από τη βασιλεία του Θεού ή γιατί φοβάσαι την κόλαση, αλλά γιατί πίκρανες τον πανάγαθο και αναμάρτητο Κύριο, που ενανθρώπησε και σταυρώθηκε για να σε λυτρώσει ακριβώς από την αμαρτία και τις ολέθριες συνέπειές της.

Η συντριβή, βέβαια, πού από το θάνατο ξαναφέρνει στη ζωή τον μετανοημένο αμαρτωλό, είναι θείο δώρο. Είναι χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, που προσφέρεται μόνο στις καλοπροαίρετες και ταπεινές ψυχές. Για να το καταλάβεις, πρέπει να κάνεις κι εσύ κάτι, να φανερώσεις δηλαδή τη γνησιότητα και την ειλικρίνεια της μετάνοιάς σου. Μάζεψε το νου σου και συλλογίσου όλα όσα μπορούν να σου εμπνεύσουν μίσος για την αμαρτία και να φέρουν στην καρδιά σου κατάνυξη. Ποια είν΄αυτά; Εκείνα που αναφέρονται συνοπτικά στη συνέχεια.

α΄. Ο αναλογισμός των σφαλμάτων σου

Κάθε ώρα και στιγμή ν΄αναλογίζεσαι τις αμαρτίες και τα σφάλματά σου απέναντι στον πανάγαθο Θεό, που τόσο πλούσια σ΄έχει ευεργετήσει, χαρίζοντάς σου πρωταρχικά το ύψιστο αγαθό της ζωής.

Γιατί όμως σου χάρισε τη ζωή; Όχι, βέβαια, για να εργάζεσαι, να τρως, να χτίζεις σπίτια, να κάνεις δοσοληψίες, να μαζεύεις πλούτη, κι έπειτα να τ΄αφήνεις όλα με το θάνατο και να θάβεσαι για πάντα στο χώμα. Τι νόημα θα είχε κάτι τέτοιο;
Ο Θεός σ΄έπλασε για να πας κοντά Του, να συμμετέχεις στη μακαριότητά Του, να γίνεις πολίτης της βασιλείας των ουρανών. Σ΄αυτό αποσκοπούν οι σωτήριες εντολές Του, σ΄αυτό σε βοηθούν τα θεία μυστήρια της Εκκλησίας Του, αλλά σ΄αυτό πρέπει να αποβλέπεις κι εσύ, επιστρατεύοντας όχι μόνο τις ψυχικές σου δυνάμεις, μά και τις αισθήσεις σου και τα μέλη του σώματός σου: Όλα σου τα έδωσε ο Κύριος για να τα χρησιμοποιήσεις, ώστε να Τον γνωρίσεις, να Τον ποθήσεις, να Τον πλησιάσεις και να ενωθείς μαζί Του. Σ΄έπλασε για να έχεις σ΄Αυτόν μόνο δοσμένα το νου και την καρδιά σου, τον πόθο και τη θέλησή σου, την πίστη και την ελπίδα σου.

Κι εσύ τι έκανες; Δόθηκες ολοκληρωτικά στην ευτέλεια και τη ματαιότητα των κτισμάτων, ξεχνώντας το Δημιουργό τους. Συλλογίσου, πώς σπατάλησες ως τώρα τη ζωή σου, πόσες φορές πρόσβαλες το πανάγιο όνομα του Θεού, πόσες αισχρολογίες ξεστόμισες, πόσο καταφρόνησες τους γονείς σου, πόσο αδίκησες τον πλησίον σου, πόσες βρισιές είπες στο γείτονά σου, σε πόσα ψέματα και συκοφαντίες και κατακρίσεις έπεσε η γλώσσα σου, με πόσες σαρκικές αμαρτίες λέρωσες την ψυχή και το σώμα σου… Τι να πει κανείς, όμως, και για τους ρυπαρούς λογισμούς σου, για την υπερηφάνεια και την κενοδοξία σου, για το μίσος και τη μνησικακία σου, για τη δολιότητα και την πονηρία σου, για τη φιλαργυρία και τη λαιμαργία σου, για την οργή και την ασπλαχνία σου… Αριθμό δεν έχουν οι κακίες σου, τέλος δεν έχουν οι πτώσεις σου. Έτσι, λοιπόν, χρησιμοποίησες τα δώρα του Κυρίου;

Αν έχεις μάτια να δεις, αν έχεις φιλότιμο να ομολογήσεις κι αν έχεις καρδιά να συναισθανθείς το πλήθος και το βάρος των ανομιών, με τις οποίες “πλήρωσες” το Θεό για τις ευεργεσίες Του, πώς, αλήθεια, δεν θα κλάψεις πικρά, πώς δεν θα χύσεις ποτάμι τα δάκρυα από οδύνη και πόνο και συντριβή;

β΄. Η γνώση των κακών που προξενεί η αμαρτία

Στη συντριβή της καρδιάς σου συμβάλλει και η γνώση των κακών που προξενεί η αμαρτία, όπως τα αναφέραμε στο πρώτο μέρος του βιβλίου και τα επαναλαμβάνουμε εδώ επιγραμματικά:

Με κάθε πτώση στην αμαρτία, στερείσαι τη χάρη, τις δωρεές και τις δυνάμεις του Αγίου Πνεύματος, τη φιλία και την οικειότητα του Θεού, την πατρική φροντίδα Του, τη μετοχή σου στο μυστικό Σώμα Του, τις παρακλήσεις του Πνεύματος, την ειρήνη της συνειδήσεως, την κληρονομία της βασιλείας των ουρανών.

Δεν πρέπει, λοιπόν, να συντρίβεσαι, να κλαις και να οδύρεσαι, που ζημιώθηκες τόσο, που έχασες τέτοιο θησαυρό μακαριότητος, πού ξέπεσες από τέτοιο ύψος χαρίτων σε τόσο ζοφερό πέλαγος δυστυχίας, σε τόσο σκοτεινό βάραθρο απώλειας;

γ΄. Το μίσος του Κυρίου για την αμαρτία

Για ν΄αποκτήσεις μετάνοια και συντριβή, για να μισήσεις την αμαρτία, να σκέφτεσαι πόσο τη μισεί και ο Θεός. Αν ένας καλός άνθρωπος αγαπάει την αγαθότητα και αποστρέφεται την κακία, καταλαβαίνεις πόσο αγαπάει την αρετή και πόσο αποστρέφεται την αμαρτία ο πανάγαθος Θεός. Έτσι, την πρώτη τη βραβεύει με αιώνια δόξα και απόλαυση των άφθαρτων αγαθών, ενώ τη δεύτερη την αποδοκιμάζει με την αιώνια κόλαση και τη στέρηση των αγαθών αυτών.

Θυμήσου τέσσερις συγκλονιστικές περιπτώσεις ολέθριων συνεπειών της αμαρτίας: Τον μεγάλο κατακλυσμό, που εξολόθρευσε όλους τους ανθρώπους της γης, εκτός από τον δίκαιο Νώε και την οικογένειά του, τη φοβερή πτώση του Εωσφόρου, πού, από άγγελος του φωτός, έγινε πνεύμα του σκότους και διάβολος, την παρακοή και πτώση των προπατόρων μας, του Αδάμ και της Εύας, πού εξορίστηκαν από τον παράδεισο, και τέλος, την καταστροφή και τον αφανισμό των Σοδόμων.

Θα μπορούσαμε ν΄αναφέρουμε και άλλα παρόμοια περιστατικά, αλλά τούτα μόνο σου φτάνουν για να καταλάβεις και να θυμάσαι πόσο αποστρέφεται ο Θεός την αμαρτία. Τόσο πολύ μάλιστα, ώστε, για να μας λυτρώσει ο Φιλάνθρωπος απ΄αυτή την κατάρα, δεν δίστασε να τη φορτώσει όλη για χάρη μας στον αναμάρτητο μονογενή Υιό Του, κι έτσι να μπορέσουμε εμείς να σωθούμε κοντά Του.

Με τους λογισμούς αυτούς η καρδιά σου θα γεμίζει από θείο φόβο και πόνο για τις αμαρτίες σου.

δ΄. Η φοβερή κόλαση

Όμοια μπορείς να παρακινηθείς σε πένθος και δάκρυα με την ενθύμηση της ημέρας της Κρίσεως και των φοβερών τιμωριών της ατελεύτητης κολάσεως, εκεί, στην αιώνια φωτιά, στο παντοτινό σκοτάδι, όπου οι αμαρτωλοί θα κλαίνε απαρηγόρητοι και απελπισμένοι λέγοντας: “Να, ψυχή μου, η κατάληξη της υπερηφάνειας και της αφροσύνης σου! Να που σε οδήγησαν οι σαρκικές ηδονές, που λάτρεψες περισσότερο από το Θεό! Πού είστε τώρα, ηδονές και απολαύσεις μου; Σε τι με ωφελήσατε; Για χάρη σας έχασα τα αιώνια αγαθά, στερήθηκα την ουράνια μακαριότητα και κληρονόμησα την ατέλειωτη κόλαση”.

Σκέψου τα τούτα από τώρα, αδελφέ! Κλάψε και μετανόησε για τις αμαρτίες σου, πρίν έρθει η ώρα της φοβερής δίκης και καταδίκης σου, ώστε ν΄αποφύγεις τη φρικτή τιμωρία που περιμένει τους αμετανόητους.

Με όλες αυτές τις σκέψεις και άλλες παρόμοιες, έρχονται στην καρδιά σου η κατάνυξη και η συντριβή, το πένθος και τα δάκρυα, που είναι τα κλειδιά της μετάνοιας και της σωτηρίας. Γιατί, όταν ο άνθρωπος αποκτήσει πνεύμα συντριβής, τότε ταπεινώνεται βαθιά, και όταν ταπεινωθεί, τον επισκέπτεται η χάρη του Αγίου Πνεύματος, που τον μεταμορφώνει και τον κάνει από τη ζωή αυτή μέτοχο της βασιλείας του Θεού.

https://www.agiooros.net/forum/viewtopic.php?f=18&t=855&start=20