«Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται»[1], μᾶς λέγει ὁ Κύριος. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνάγκη ἀπό πνευματική ἀναγέννηση, γιατί μετά τήν πτώση γεννιέται μολυσμένος ἀπό τήν ροπή πρός τήν ἁμαρτία. Γεννιέται μέ μισοκατεστραμμένο τό κατ’ εἰκόνα καί δέν ἔχει τήν δυνατότητα τῆς σωτηρίας παρά μόνο ἐάν μπεῖ μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί βαπτιστεῖ μέ τό Ἅγιο Βάπτισμα καί χριστεῖ μέ τό Ἅγιο Χρῖσμα, μέ την Χάρη δηλαδή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
«Εἶναι ἕνα μυστήριο ὁ ἄνθρωπος», ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Πορφύριος. «Παίρνουμε μέσα μας κληρονομιά αἰώνων, ὅλο τό καλό πού βιώθηκε ἀπό τούς προφῆτες, τούς Ἁγίους, τούς μάρτυρες, τούς Ἀποστόλους, καί κυρίως ἀπό τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, ἀλλά ἐπίσης καί τό κακό πού ὑπάρχει στόν κόσμο ἀπό τοῦ Ἀδάμ μέχρι σήμερα. Ὅλα εἶναι μέσα μας καί τά ἔνστικτα καί τά πάντα καί ζητοῦν ἱκανοποίηση. Ἄν δέν τά ἱκανοποιήσουμε, κάποτε θά ἐκδικηθοῦν, ἐκτός καί τά διοχετεύσουμε ἀλλοῦ, στό ἀνώτερο, στόν Θεό»[2]. Ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται μία ὀντολογική ἀνακαίνιση καί αὐτό γίνεται μόνο ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Θά πρέπει ὅλες οἱ δυνάμεις, πού λόγῳ τῆς πτώσης ἔχουν πάρει λανθασμένη κατεύθυνση, νά διορθωθοῦν καί νά πάρουν τήν σωστή κατεύθυνση. Ὅλες οἱ δυνάμεις οἱ ψυχικές πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος μέ τήν πτώση κατευθύνθηκαν πρός τό κακό, πρός τήν ἁμαρτία, καί ὁ ἄνθρωπος κάνει κακή χρήση καί τοῦ λογιστικοῦ του καί τοῦ θυμικοῦ του καί τοῦ ἐπιθυμητικοῦ του. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος μετανοήσει, τότε ἀρχίζει νά σκέπτεται σωστά, νά ἐπιθυμεῖ σωστά καί νά κατευθύνεται ὄχι πλέον πρός τήν γῆ, πρός τόν διάβολο, πρός τήν ὕλη, πρός τό χρῆμα καί τίς σαρκικές ἡδονές, ἀλλά πρός τόν Θεό, πρός τήν αἰώνια δόξα καί Βασιλεία.
Καί ὅπως λέει ἐδῶ ὁ Ἅγιος Πορφύριος, θά πρέπει ὁπωσδήποτε ὁ ἄνθρωπος τίς δυνάμεις αὐτές πού ἔχουν πάρει λάθος κατεύθυνση, νά τίς ἀλλάξει κατεύθυνση, νά τίς διοχετεύσει νά τίς κατευθύνει πρός τό ἀνώτερο, πρός τόν Θεό. Ἀλλιῶς αὐτές οἱ δυνάμεις θά τόν καταστρέψουν.
«Γι' αὐτό πρέπει», ἔλεγε ὁ Ἅγιος, «νά ἀποθάνουμε κατά τόν παλαιό ἄνθρωπο καί νά ἐνδυθοῦμε τόν νέο. Αὐτό ὁμολογοῦμε μέ τό μυστήριο τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος. Μέ τό Βάπτισμα μπαίνουμε στήν χαρά τοῦ Χριστοῦ, «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε Χριστόν ἐνεδύσασθε»[3]. Ντυνόμαστε τόν Χριστό, παίρνουμε τήν θεία Χάρη καί ἀποκτοῦμε τήν δυνατότητα τῆς υἱοθεσίας. Δυστυχῶς ὅμως μολύνουμε τό Ἅγιο Βάπτισμα μέ ἁμαρτίες πού κάνουμε μετά ἀπό αὐτό. Χρειάζεται τό δεύτερο βάπτισμα πού εἶναι ἡ ἐξομολόγηση, «μέ τήν ὁποία», ὅπως λέει ὁ ὅσιος, «γίνεται ἡ κάθαρση ἀπό τά πάθη, ἡ ἀπονέκρωση. Ἔτσι ἔρχεται ἡ Θεία Χάρις μέσῳ τῶν μυστηρίων», τῆς ἐξομολόγησης καί τῆς θείας εὐχαριστίας. «Ὁ Κύριος ἔλεγε στούς μαθητές Του, ὅταν θά ἔλθει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, θά σᾶς τά διδάξει ὅλα. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο μᾶς τά διδάσκει ὅλα. Μᾶς ἁγιάζει, μᾶς θεώνει. Ὅταν ἔχουμε τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, γινόμαστε ἀνίκανοι πρός κάθε ἁμαρτία, καθιστάμεθα ἀνίκανοι πρός τό ἁμαρτάνειν». Ὅταν ἔχουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα, δέν μποροῦμε νά κάνουμε τό κακό. Γι' αὐτό λέγει καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ὅτι ὅποιος ἔχει γεννηθεῖ ἀπό τόν Θεό, αὐτός δέν ἁμαρτάνει[4], δέν μπορεῖ νά ἁμαρτήσει. «Δέν μποροῦμε», λέει καί ὁ Ὅσιος, «νά θυμώσουμε, νά μισήσουμε, νά κακολογήσουμε»[5], ὅταν ἔχουμε μέσα μας ἐνεργό τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Γιά νά γίνει αὐτή ἡ ἐνεργοποίησις, αὐτή ἡ σταθεροποίησις στήν πνευματική ζωή, ὁπωσδήποτε χρειάζεται μεγάλη ὑπομονή καί συνεχής προσπάθεια. Γι' αὐτό λέει ὁ Κύριος, ὁ ὑπομείνας καί μάλιστα εἰς τέλος, δηλαδή μέχρι τέλους, αὐτός εἶναι πού θά σωθεῖ[6].
«Νά γίνουμε γεμάτοι», ἔλεγε ὁ Ὅσιος Πορφύριος, «ἔμπλεοι Ἁγίου Πνεύματος. Ἐδῶ ἔγκειται ἡ οὐσία τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Αὐτό εἶναι τέχνη, τέχνη τεχνῶν! Ἄς ἀνοίξουμε τά χέρια καί ἄς ριχτοῦμε στήν ἀγκαλιά τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν ἔρθει ὁ Χριστός, κερδίσαμε τό πᾶν. Ὁ Χριστός θά μεταποιήσει τά πάντα μέσα μας». Ὁ Χριστός θά ἀνακατευθύνει τίς δυνάμεις μας πού ἔχουν πάρει λάθος κατεύθυνση καί ἔχουμε ἔτσι μέσα μας πλῆθος παθῶν. «Θά φέρει -ὁ Χριστός- τήν εἰρήνη, τήν χαρά, τήν ταπείνωση, τήν ἀγάπη, τήν προσευχή, τήν ἀνάταση. Ἡ Χάρις τοῦ Χριστοῦ, θά μᾶς ἀνακαινίσει. Ἄν στραφοῦμε σέ Αὐτόν μέ πόθο, μέ λαχτάρα, μέ ἀφοσίωση, μέ ἔρωτα, ὁ Χριστός θά μᾶς τά δώσει ὅλα». Θά νικήσει τόν παλαιό ἄνθρωπο καί τά πάθη του, τήν φιλαυτία, τήν φιληδονία, τήν φιλαργυρία, τήν φιλοδοξία. «Χωρίς τόν Χριστό εἶναι ἀδύνατο νά διορθώσουμε τόν ἑαυτό μας. Δέν θά μπορέσουμε νά ἀποδεσμευθοῦμε ἀπό τά πάθη. Μόνοι μας δέν μποροῦμε νά γίνουμε καλοί. «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν»[7], μᾶς διδάσκει ὁ Κύριος. Ὅσο καί ἄν προσπαθήσουμε, τίποτε δέν θά ἐπιτύχουμε. Ἕνα πρέπει νά κάνουμε, νά στραφοῦμε σ' Ἐκεῖνον καί νά Τόν ἀγαπήσουμε «ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς»[8]. Ἡ ἀγάπη στόν Χριστό, μόνο αὐτή εἶναι ἡ καλύτερη θεραπεία τῶν παθῶν»[9], ὁ Θεῖος ἔρωτας πού κάνει τόν ἄνθρωπο ἐκστατικό καί τόν γεμίζει μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο.
«Ὁ Θεός ἔχει βάλει μία δύναμη μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ἀπό αὐτόν ἐξαρτᾶται πῶς τήν διοχετεύει, γιά τό καλό ἤ γιά τό κακό. Ἄν τό καλό τό παρομοιάσουμε μέ ἀνθόκηπο γεμάτο λουλούδια, δέντρα καί φυτά, ἐνῶ τό κακό μέ ἀγκάθια καί τήν δύναμη μέ νερό, τότε μπορεῖ νά συμβεῖ τό ἑξῆς: ὅταν τό νερό τό διοχετεύσουμε πρός τόν ἀνθόκηπο, τότε ὅλα τά φυτά ἀναπτύσσονται, πρασινίζουν, ἀνθίζουν ζωογονοῦνται. Τήν ἴδια στιγμή τά ἀγκάθια, ἐπειδή δέν ποτίζονται, μαραίνονται, χάνονται. Καί τό ἀντίθετο.
Δέν χρειάζεστε λοιπόν νά ἀσχολεῖστε μέ τά ἀγκάθια. Μήν καταπιάνεστε μέ τήν ἐκδίωξη τοῦ κακοῦ. Ἔτσι μᾶς θέλει ὁ Χριστός, νά μήν ἀσχολούμαστε μέ τά πάθη καί τόν ἀντίθετο. Κατευθείνετε τό νερό, δηλαδή ὅλη τήν δύναμη τῆς ψυχῆς σας πρός τά λουλούδια καί θά χαίρεστε τήν ὀμορφιά, τήν εὐωδιά, τήν δροσιά τους». Αὐτό, δέν ἐννοεῖ ὁ Ὅσιος, νά μήν ἀγωνιζόμαστε καί νά μήν ἀποφεύγουμε τό κακό καί τήν ἁμαρτία, ἀλλά νά δώσουμε τό κύριο βάρος, νά ρίξουμε τό κύριο βάρος, νά ἐπιδιώξουμε νά ἀποκτήσουμε τίς ἀρετές, τήν ἀγάπη, τήν ταπείνωση, τήν ὑπομονή, τήν πραότητα καί τότε αὐτομάτως φεύγουνε τά ἀντίθετα πάθη. Ὅταν ἔρθει τό φῶς, αὐτομάτως φεύγει τό σκοτάδι. «Δέν γίνεστε ἅγιοι κυνηγώντας τό κακό. Ἀφῆστε τό κακό», ἔλεγε ὁ Ὅσιος. «Νά κοιτάζετε πρός τόν Χριστό καί Αὐτός θά σᾶς σώσει. Ἀντί νά στέκεστε ἔξω ἀπό τήν πόρτα καί νά διώχνετε τόν ἐχθρό, περιφρονῆστε τον. Ἔρχεται ἀπό ἐδῶ τό κακό; Δοθεῖτε μέ τρόπο ἁπαλό ἀπό ἐκεῖ.
Δηλαδή ἔρχεται νά σᾶς προσβάλλει τό κακό; Ἐσεῖς δῶστε τήν ἐσωτερική σας δύναμη στό καλό, στόν Χριστό, παρακαλέστε «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με». Ξέρει Ἐκεῖνος πῶς νά σᾶς ἐλεήσει, μέ τί τρόπο. Καί ὅταν γεμίζετε ἀπό τό καλό, δέν στρέφεστε πιά πρός τό κακό. Γίνεστε μόνοι σας, μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, καλοί. Ποῦ νά βρεῖ τότε τρόπο τό κακό; Ἐξαφανίζεται.
Ὅλα σύν Χριστῷ εἶναι δυνατά. Ποῦ εἶναι ὁ κόπος καί ἡ προσπάθεια γιά νά γίνεις καλός; Τά πράγματα εἶναι ἁπλά. Θά καλεῖτε τόν Θεό καί Ἐκεῖνος θά μεταβάλλει τά πράγματα πρός τό καλό. Ἄν δώσετε σέ Ἐκεῖνον τήν καρδιά σας, δέν θά μείνουν περιθώρια γιά τά ἄλλα. Ὅταν ἐνδυθεῖτε τόν Χριστό, δέν θά κάνετε καμία προσπάθεια γιά τήν ἀρετή. Ἐκεῖνος θά σᾶς τήν ἐδώσει. Σᾶς πιάνει φοβία καί ἀπογοήτευση, στραφεῖτε στόν Χριστό, ἀγαπῆστε Τον ἁπλά, ταπεινά, χωρίς ἀπαίτηση, καί θά σᾶς ἀπαλλάξει ὁ ἴδιος. Νά στραφεῖτε πρός τόν Χριστό καί νά πεῖτε μέ ταπείνωση καί ἐλπίδα, σάν τόν Ἀπόστολο Παῦλο, «τίς μέ ρύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;»[10]. Θά κινηθεῖτε λοιπόν πρός τόν Χριστό καί Ἐκεῖνος ἀμέσως θά ἔρθει. Ἀμέσως θά ἐνεργήσει ἡ Χάρις Του»[11].
Βλέπουμε πῶς ὁ Ὅσιος τονίζει τήν προαίρεση τήν ἀγαθή πού θά πρέπει νά ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ὥστε νά κατευθύνει τίς δυνάμεις του ὅλες πρός τόν Κύριο καί νά ζητήσει τήν βοήθεια τοῦ Κυρίου. Καί τότε ὁ Κύριος θά τόν ἀπαλλάξει ἀπό τά πάθη καί ἀπό τόν παλαιό ἄνθρωπο.
Τῷ δέ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
[1] Μᾶρκ. 13, 13.
[2] Βίος καί Λόγοι, Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Β΄ ἔκδοση, Ἱ.Μ. Χρυσοπηγῆς (στό ἑξῆς: Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου).
[3] Γαλ. 2, 27.
[4] Πρβλ. Α΄Ἰωάν. 3, 9.
[5] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[6] Πρβλ. Μᾶρκ. 13, 13.
[7] Ἰωάν. 15, 5.
[8] Μᾶρκ. 12, 30.
[9] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[10] Ρωμ. 7, 24.
[11] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου