Τεκτονισμὸς καὶ Φιλικὴ Ἑταιρεία

Τεκτονισμὸς καὶ Φιλικὴ Ἑταιρεία

Γράφει ὁ κ. Ἀνδρέας Κεφαλληνιάδης, Δάσκαλος Γ΄ Ἀρσακείου – Τοσιτσείου Δημοτικοῦ Σχολείου Ἑκάλης

Πολλὰ ἔχουν εἰπωθεῖ γιὰ τὴ σχέση τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας μὲ τὸν τεκτονισμό. Οἱ ἐπίδοξοι ἀναθεωρητὲς τῆς Ἱστορίας μας ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ Φ.Ε. ἦταν μία τεκτονικὴ ἢ ἡμιτεκτονικὴ ὀργάνωση ἢ ὅτι ἀποτελεῖ τέκνο τοῦ τεκτονισμοῦ.

Ἀλλὰ ἡ ἰδέα τῆς ἵδρυσης μίας ὀργάνωσης μὲ σκοπὸ τὴ μυστικὴ προετοιμασία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης δὲν προερχόταν ἀπὸ τὶς τεκτονικὲς στοές, ἀλλὰ ἀπὸ ἄλλες ἑλληνικὲς ὀργανώσεις ποὺ εἶχαν ἱδρυθεῖ πρὶν ἀπὸ αὐτήν. Πρῶτος ὁ Ρήγας Φεραῖος ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἐπαναστατικό του ἔργο, ἄφησε καὶ τὸ πρότυπο μίας συνωμοτικῆς ὀργάνωσης. Ἦταν ἡ Ἑταιρεία του: «Μπουόνο Κουτζίνος» (Καλῶν Ἐξαδέλφων) ποὺ εἶχε σκοπὸ τὴ συναδέλφωση ὅλων τῶν χριστιανῶν. Τὸ 1809 ὁρισμένοι Ἕλληνες μὲ ἐμπνευστὴ τὸν Γρηγόρη Ζαλίκη ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη καὶ βοηθό του τὸν πρίγκιπα Δημήτριο Κομνηνό, ἵδρυσαν τὴν Ἑταιρεία «Ἑλληνόγλωσσο Ξενοδοχεῖο». Σ’ αὐτὴ τὴν Ἑταιρεία ἔλαβε μέλος καὶ ὁ Ἀθανάσιος Τσακάλωφ. Στὴ Βιέννη εἶχε ἱδρυθεῖ ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια ἡ «Φιλόμουσος Ἑταιρεία», μὲ σκοπὸ νὰ ἑνώσει τοὺς διασπαρμένους Ἕλληνες, νὰ τοὺς ἐμψυχώσει καὶ νὰ τοὺς προετοιμάσει γιὰ τὴν Ἐπανάσταση. Ὅμως οἱ ὀργανώσεις αὐτὲς δὲν εἶχαν καταφέρει τὸ σκοπό τους. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ οἱ ἱδρυτὲς τῆς Φ.Ε. ἀποφάσισαν τὴν ἵδρυση μίας νέας ἑταιρείας μὲ πλατύτερη ὀργάνωση καὶ διαφώτιση.

Ὅπως ὅλες οἱ προηγούμενες ὀργανώσεις, ἔτσι καὶ ἡ Φιλικὴ Ἑταιρεία ἔπρεπε νὰ παραμείνει μυστικὴ ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἦταν πολὺ φυσικὸ νὰ μιμηθεῖ πρακτικὲς ἀπὸ τὴν ὀργανωτικὴ δομὴ τῶν προηγούμενων ἑλληνικῶν μυστικῶν ἑταιρειῶν. Ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα ἡ Φιλικὴ Ἑταιρεία ἦταν μία ἀνεξάρτητη ὀργάνωση, σαφῶς διαχωρισμένη ἀπὸ τὶς ἑλληνικὲς ἑταιρεῖες ποὺ ὑπῆρξαν πρὶν ἀπὸ αὐτήν, πόσῳ μᾶλλον ἀπὸ τὶς τεκτονικές. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι στὸν ὅρκο ποὺ ἔδιναν οἱ Φιλικοὶ ὑπῆρχε ἀναφορὰ ὅτι τὰ μέλη της δὲν θὰ μποῦν σὲ καμιὰ ἄλλη ἑταιρεία. Ἑπομένως ἡ Φ.Ε. ἀποτελεῖ τὸ δημιούργημα τῆς αὐθόρμητης πρωτοβουλίας τριῶν Ἑλλήνων πατριωτῶν ποὺ μοναδικό τους κίνητρο εἶχαν τὴν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγό. Ἦταν μία ὀργάνωση μὲ ἐθνικὸ προσανατολισμὸ καὶ χριστιανικὸ χαρακτῆρα. Ὁ ἀποκλειστικός της στόχος ἦταν νὰ προετοιμάσει ὅσο μποροῦσε καλύτερα τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση καὶ τίποτε ἄλλο πέρα ἀπὸ αὐτό.

Μία βασικὴ ἀπόδειξη ποὺ φανερώνει ὅτι τὴ Φ.Ε. δὲν εἶχε καμία ἐξάρτηση ἀπὸ τὶς μασονικὲς στοὲς ποὺ δροῦσαν στὴν Εὐρώπη τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, εἶναι ὁ σαφὴς χριστιανικὸς χαρακτήρας της. Ἔτσι γιὰ παράδειγμα, οἱ τόποι μυήσεως τῶν νέων μελῶν πολλὲς φορὲς ἦταν ἐκκλησίες καὶ μοναστήρια. Ἡ μύηση γινόταν παρουσίᾳ ἱερέως. Ὁ μυούμενος ὁρκιζόταν στὸ Εὐαγγέλιο ἐνώπιον μίας εἰκόνας κι ἑνὸς ἀναμμένου κεριοῦ. Τὸ χριστιανικὸ χαρακτήρα τῆς Φ.Ε. βλέπουμε καὶ στὴ σφραγῖδα καὶ στὴ σημαία τῆς Φ.Ε. ὅπου κυριαρχεῖ τὸ σύμβολο τοῦ σταυροῦ. Ἀκόμα καὶ τὸ ἀποδεικτικὸ ὅτι κάποιος ἦταν μέλος τῆς Φ. Ε. ἦταν διακοσμημένο μὲ ἕνα σταυρό. Σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ σαφῆ χριστιανικὸ χαρακτήρα τῆς Φ.Ε, οἱ μασονικὲς Στοὲς ὄχι μόνο δὲν εἶχαν καμία σχέση μὲ τὴ χριστιανικὴ θρησκεία, ἀλλὰ ἦταν καὶ πολέμιοί της.

Μία ἀκόμα χαρακτηριστικὴ ἀπόδειξη ποὺ φανερώνει ὅτι ἡ Φ.Ε. δὲν εἶχε σχέση μὲ τὸν τεκτονισμό, εἶναι καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐνῷ ὁ ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανὸς εἶχε ἀπὸ τὸ 1815 ἐκδώσει ἀφορισμὸ ἐναντίον τῆς μασονίας, παρὰ ταῦτα οἱ Φιλικοὶ τὸν πλησίασαν καὶ τὸν μύησαν στὴν Φ. Ε. Ἂν ἡ Φ.Ε. ἦταν τεκτονικὴ ὀργάνωση, τότε πῶς ἡ Φ.Ε. ἔκανε μέλος της ἕνα κορυφαῖο ἀντίπαλό της; Καὶ πῶς ἕνας κορυφαῖος ἀντίπαλος τοῦ τεκτονισμοῦ δέχθηκε νὰ γίνει μέλος τῆς Φ.Ε.; Καὶ βεβαίως ὄχι μόνο ὁ Κυπριανός, ἀλλὰ καὶ πλῆθος ἄλλοι κατώτεροι καὶ ἀνώτεροι κληρικοὶ ὑπῆρξαν μέλη της. Ἀνάμεσα σ’ αὐτοὺς ξεχωρίζουν τὰ ὀνόματα τῶν ἀρχιμανδριτῶν Ἄνθιμου Γαζῆ, Νεόφυτου Βάμβα καὶ Παπαφλέσσα, τῶν ἐπισκόπων Σαλώνων Ἡσαΐα, Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, Μονεμβασίας Χρύσανθου καὶ ἄλλων πολλῶν.

Ἀλλὰ οὔτε καὶ στὰ Ἀπομνημονεύματα τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ’21 ποὺ ὑπῆρξαν μέλη τῆς Φ.Ε. γίνεται κάποια ἀναφορὰ γιὰ σχέσεις τῆς Φ.Ε. μὲ τὸν τεκτονισμό. Εἶναι ἐπίσης ἐνδεικτικὸ ὅτι καὶ ὁ ἴδιος ἀρχηγὸς τῆς Φ.Ε. Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης εὐθὺς ἐξαρχῆς διαχώρισε τὸ ρόλο καὶ τοὺς σκοποὺς τῆς Φ.Ε. ἀπὸ τὸ ρόλο καὶ τοὺς σκοποὺς τῶν διαφόρων Στοῶν, ὑπογραμμίζοντας πὼς ἡ Ἀόρατη Ἀρχὴ δὲν εἶχε καμιὰ σχέση οὔτε μὲ τὴ μασονία οὔτε μὲ τοὺς Καρμπονάρους τῆς Ἰταλίας, ἀλλὰ ἐμπνεόταν ἀπὸ χριστιανικὰ ἰδεώδη. (Βλ. Πέτρος Κασιμάτης, Ὁ τελευταῖος πρίγκιπας, ἔκδ. Λιβάνη, σελ. 50).

Ἂν κάποιοι θέλουν νὰ ἀποδείξουν τὴ στενὴ σχέση τῶν ἐπαναστατικῶν διεργασιῶν τῆς Εὐρώπης μὲ τὸν τεκτονισμό, ἂς τὴν ἀναζητήσουν ἀλλοῦ. Καὶ γιὰ νὰ τοὺς βοηθήσουμε στὴν ἔρευνά τους αὐτὴ θὰ τοὺς λέγαμε ὅτι ἡ περιβόητη Γαλλικὴ Ἐπανάσταση, γιὰ τὴν ὁποία τόσο ἐπαίρονται καὶ προβάλλουν, ἀποτελεῖ τὸ κατεξοχὴν δημιούργημα τῶν μασόνων. Ὅλοι οἱ κορυφαῖοι Γάλλοι διαφωτιστὲς ὅπως ὁ Ντιντερό, ὁ Ἑλβέτιος, ὁ Μοντεσκιέ, ὁ Βολταῖρος ἦταν τέκτονες. Τέκτονες ἦταν καὶ ὅλα τὰ ἡγετικὰ στελέχη τῆς Ἐπανάστασης, ὅπως ὁ Γκιγιοτέν, (ἐφευρέτης τῆς λαιμητόμου ἢ γκιλοτίνας), ὁ Δαντών, ὁ Μαρά, ὁ Ροβεσπιέρος κ.ἄ.

(Βλ. Χρίστος Γούδης, Ἱστορία τῆς Νεότερης Ἑλλάδας, ἔκδ. Κάκτος, σελ. 131 – 132).

Οἱ ἀναθεωρητὲς τῆς Ἱστορίας μας, γνωρίζοντας ὅτι ὁ τεκτονισμὸς ἀποτελεῖ μία σκοτεινὴ ὀργάνωση ἀποσιωποῦν τὴ σύνδεσή του μὲ τὴ Γαλλικὴ Ἐπανάσταση προκειμένου νὰ μὴ ἐγείρουν ἐρωτηματικὰ κι ἀμφιβολίες γι’ αὐτήν. Ταυτόχρονα ὅμως, αὐτοὶ οἱ ἴδιοι, προσπαθοῦν νὰ παρουσιάσουν τὴ Φ.Ε. ὡς παράρτημα τοῦ τεκτονισμοῦ, ἐπιχειρώντας νὰ ρίξουν σκιὲς καὶ νὰ σπιλώσουν τὰ πρόσωπα, τὰ κίνητρα, τὸ σκοπὸ καὶ τὴν ἀξία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης!

Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος

https://aktines.blogspot.com/2024/08/blog-post_17.html