Ἡ στήλη τοῦ ἀποκεφαλισμοῦ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης στήν Μονή τοῦ Ἁγίου Σάββα στήν Ἀλεξάνδρεια

Η στήλη του αποκεφαλισμού της Αγίας Αικατερίνης στην Μονή του Αγίου Σάββα στην Αλεξάνδρεια

Η Ιερά Πατριαρχική Μονή Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου Αλεξανδρείας και συγκεκριμένα το Καθολικό της, πριν γίνει χώρος χριστιανικής λατρείας, ήταν ναός αφιερωμένος στον θεό Μίθρα ή σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες στον θεό Απόλλωνα. Χαρακτηριστικές είναι άλλωστε οι οκτώ γρανιτένιοι  κίονες φραωνικής εποχής. Καθιερώθηκε ως χριστιανικός ναός, αφιερωμένος  στον Απόστολο και Ευαγγελιστή Μάρκο περί τα έτη 318-320, όταν στην Αίγυπτο με αυτοκρατορική άδεια του Μ. Κωνσταντίνου ιδρύθηκαν 40 χριστιανικοί ναοί.

            Περί το έτος 536, μετά την απόσχιση των Αιγυπτίων χριστιανών (Κοπτών) από την Πρεσβυγενή Αλεξανδρινή Εκκλησία και τη δημιουργία της Κοπτικής Εκκλησίας, η Μονή απετέλεσε την έδρα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Στα μέσα του 7ου αιώνα, καταστράφηκε από σεισμό και με τη χορηγία πλούσιου Αλεξανδρινού χριστιανού,  ονόματι Σάββα, ανοικοδομήθηκε εκ νέου  προς τιμήν του οσίου Σάββα, ο οποίος έζησε στην Αλεξάνδρεια πριν μεταβεί στα Ιεροσόλυμα.

             Κατά την αραβική κατάκτηση της Αιγύπτου, η Μονή πυρπολήθηκε και ανακαινίσθηκε περί το 889 επί Πατριάρχου Αλεξανδρείας Μιχαήλ με τη μεσολάβηση του αυτοκράτορα Λέοντα Δ΄ του Σοφού προς τον χαλίφη Ελ Μουτάμεζ. Ανακαινίσθηκε εκ νέου από τον άγιο Πατριάρχη Ιωακείμ τον Πάνυ (1487-1567). Επίσης, μετά την πυρπόληση του έτους 1652 και την απώλεια όλων των μοναχών που ενταφιάσθηκαν στα ερείπιά της, η Μονή ανοικοδομήθηκε πάλι  το 1676 από τον Πατριάρχη Παΐσιο (1657-1677).

              Κατά τη γαλλική κατοχή, ο Ναπολέων εξέδωσε διαταγή κατεδαφίσεως της Μονής λόγω στρατιωτικών προτεραιοτήτων – διαταγή η οποία ανεκλήθη μετά από επίμονη αντίσταση και ενέργειες του πατριάρχου Παρθενίου Β΄ Παγκώστα (1788-1805).

            Η Μονή ανακαινίσθηκε και πάλι το έτος 1875 από τον πατριάρχη Σωφρόνιο Δ΄ (1870-1899) με τη γενναία χορηγία του εθνικού ευεργέτου Γεωργίου Αβέρωφ. Μικρές ανακαινίσεις έγιναν επί πατριαρχών Φωτίου (1900-1925) και Χριστοφόρου Β΄ (1939-1967). Ο κίνδυνος κατάρρευσης του συγκροτήματος οδήγησε τον πατριάρχη Νικόλαο ΣΤ΄ (1968-1986) στην απόφαση της κατεδάφισής του, πλην του ναού, και στην ανέγερση της Μονής εκ νέου. Ανακαίνιση πραγματοποιήθηκε από τον μακαριστό Πατριάρχη Πέτρο Ζ΄ (1997-2004).Τελευταία φορά η πατριαρχική Μονή του Αγίου Σάββα ανακαινίσθηκε κατά τα έτη  2008-2009 από την Α.Θ.Μ.  τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρον Β΄.

           Κατά την ιστορική του διαδρομή το μοναστικό αυτό ενδιαίτημα, εκτός από Πατριαρχική Καθέδρα, διετέλεσε και κοιμητήριο πατριαρχών, κληρικών, μοναχών, ορθοδόξων και αλλοδαπών χριστιανών, πτωχοκομείο, νοσοκομείο, υγειονομείο, σχολείο, λοιμοκαθαρτήριο, ξενώνας και άσυλο.

           Σήμερα, στην Ιερά Πατριαρχική Μονή, ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρος Β΄, συνεχίζοντας την παράδοση του προκατόχου του Μελετίου Πήγα (1590-1601), του ιδρυτή του πρώτου, μετά την αραβική κατάκτηση, χριστιανικού εκπαιδευτηρίου της Αλεξανδρείας στους χώρους του μοναστηριού, επανίδρυσε και λειτουργεί την Πατριαρχική Σχολή Αλεξανδρείας “Άγιος  Αθανάσιος”, που αποτελεί εκπαιδευτικό ίδρυμα διετούς φοίτησης για αφρικανούς  νέους, προκειμένου να στελεχώσουν τις εκκλησιαστικές Επαρχίες του Θρόνου στις χώρες καταγωγής τους. Ακόμη, εντός της Μονής στεγάζεται Εκκλησιαστικό Μουσείο, τμήμα της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης και το Λύκειο Ελληνίδων Αλεξανδρείας. 

          Αξιοσημείωτο είναι ότι εντός του κυρίου Ναού βρίσκεται ως πολύτιμο θησαύρισμα η κολώνα όπου κατά την παράδοση αποκεφαλίσθηκε η αλεξανδρινή Μεγαλομάρτυς  Αγία Αικατερίνη, ενώ στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ευαγγελιστού Μάρκου φυλλάσονται προς προσκύνηση λείψανα πολλών αλεξανδρινών Αγίων.Τέλος επί της Ιεράς Αγίας Τραπέζης εντός του ιερού Βήματος χειροτονήθηκε και έλαβε την Χάρη της  Ιερωσύνης ο Άγιος του αιώνος μας, Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος  Πενταπόλεως

http://proskynitis.blogspot.gr/2014/11/blog-post_63.html