Ὑπάρχουν πολλές Ἐκκλησίες;

Η ΕΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ «ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ».

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ «χῶρος» καί ὁ «τρόπος» τῆς σωτηρίας· εἶναι τό «ζωντανό Σῶμα», ὅπου κανείς ζεῖ τήν ὄντως Ζωή δηλαδή  τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.

Πρέπει εὐθύς ἐξ ἀρχῆς νά τονίσουμε ὅτι, ὅταν χρησιμοποιοῦμε τόν ὅρο «Ἐκκλησία», ἐννοοῦμε τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί μόνον Αὐτήν. Καμμιά ἄλλη ἀπό τίς λεγόμενες «Ἐκκλησίες» δέν ἀποτελεῖ ἀληθινή Ἐκκλησία, ἀφοῦ Μία Ἐκκλησία θεμελίωσε ὁ Χριστός στήν γῆ: Τήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, ἡ ὁποία, μόνη Αὐτή, διαφύλαξε ἀπαράτρωτα τά δόγματα τῶν ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων καθώς καί τήν Ἱερά Παράδοση[1]. Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πληροῖ αὐτό πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Ἀπόστολο Παῦλο, δηλαδή  : «στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας»[2]. Αὐτή εἶναι ἡ ὀρθόδοξη αὐτοσυνειδησία.

«Ὁ Χριστός ὡς κεφαλή τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας» παρατηρεῖ ὁ καθηγητής κ. Τσελεγγίδης, «οὔτε πολλά σώματα μπορεῖ νά ἔχει οὔτε καί διηρημένο σῶμα νά κατέχει»[3]. Ὁ Γέροντας, μέ τήν φωτισμένη δογματική συνείδηση, ἄν καί ἀγράμματος κοσμικά, τό ἔλεγε χαριτωμένα: «Ἡ θρησκεία μας εἶναι ἡ θρησκεία τῶν θρησκειῶν, ἡ ἐξ ἀποκαλύψεως, ἡ πραγματική, ἡ ἀληθινή θρησκεία. Οἱ ἄλλες θρησκεῖες εἶναι ἀνθρώπινες, κούφιες»[4]. Σέ μία συνομιλία μέ παιδιά ἐπηρρεασμένα ἀπό ἀνατολικές θρησκεῖες τόνιζε τά ἑξῆς: «Μόνο ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ ἑνώνει καί ὅλοι πρέπει νά προσευχόμαστε νά ἔρθουνε σ’ αὐτήν τήν θρησκεία. Ἔτσι θά γίνει ἡ ἕνωσις, ὄχι μέ τό νά πιστέψεις ὅτι ὅλοι εἴμαστε τό ἴδιο κι’ ὅλες οἱ θρησκεῖες εἶναι τό ἴδιο. Δέν εἶναι τό ἴδιο. Ἡ ἀγάπη, ἡ ἀληθινή, εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ»[5].

 Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, σύμφωνα μέ τόν π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ δέν ἔδωσε ποτέ ὁρισμόν τοῦ ἑαυτοῦ Της[6]. Τό μόνο, πού εἶπε εἶναι ὅτι εἶναι τό σῶμα^[7] τοῦ Χριστοῦ[8]. Ὁδηγεῖ τά μέλη της εἰς τό νά Τήν βιώσουν ὡς μίαν πραγματικότητα, ἐγκεντριζόμενοι[9] διά τῶν ἁγίων Μυστηρίων σ’ Αὐτήν. Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, διαφυλλάσσει τό ἀληθές δόγμα καί τό ἀληθές ἦθος. Τό δόγμα καί τό ἦθος, ἡ πίστη καί ἡ ζωή, εἶναι δύο ἀξεχώριστες καταστάσεις, ὅπως οἱ δύο ὄψεις τοῦ ἰδίου νομίσματος[10].

Ἡ πίστη (τό περιεχόμενό της) πρέπει νά εἶναι ἀληθινά ὀρθόδοξη· μόνο τότε καί ἡ ζωή εἶναι ἀληθινή καί ἐκκλησιαστική. Ἄν ἀλλοιωθεῖ ὁ πιστός καί ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τήν ἀληθινή ἀποστολική πίστη, «ὅπως αὐτή ἑρμηνεύθηκε καί ὁριοθετήθηκε ἀπό τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τῆς Ἐκκλησίας»[11] και από το ὀρθόδοξο δόγμα, τότε ἀπομακρύνεται όχι μόνον ἀπό τήν ὀρθή ζωή (ἀπό τήν ἀγάπη), αλλά καί ἀπό τήν Ἐκκλησία. Τότε ἀνήκει ὁ ἄνθρωπος στήν Ἐκκλησία, ὅταν εἶναι ἀκόλουθος τῆς εὐαγγελικῆς Ἀληθείας, δηλαδή  τοῦ Χριστοῦ. Λέγει ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «...Καί γάρ οἱ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ὅλοι τῆς ἀληθείας εἰσί» καί συνεχίζει ἐμφαντικώτερα: «καί οἱ μή τῆς ἀληθείας ὄντες, καθάπαξ οὐδέ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας εἰσί»[12].

Κανένα ὄφελος δέν ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ὅταν δέν ἀκολουθεῖ τά ὀρθά δόγματα, ἀκόμη καί ἄν ἔχει ζωή καθαρή. Λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Οὐδέν γάρ ὄφελος βίου καθαροῦ, δογμάτων διεφθαρμένων·» γιά νά καταλήξει: «ὥσπερ οὖν οὐδέ τοὐναντίον, δογμάτων ὑγιῶν, ἐάν βίος ᾖ διεφθαρμένος»[13].

Ἐάν πάλι, ἀλλοιωθεῖ ἡ ζωή, τότε καί τά δόγματα ἀλλοιώνονται, γιά νά «στεγάσουν» αὐτήν τήν ἀλλοτριωμένη ἀπό τήν Ἀλήθεια (=Χριστός) ζωή[14]. «Βίος διεφθαρμένος πονηρά τίκτει δόγματα», διδάσκει πάλι ὁ Χρυσορρήμων[15]. Τότε ὁ ἄνθρωπος ζεῖ τήν ἁμαρτία, πού εἶναι ἡ ἀπάτη, τό ψέμμα, ὁ θάνατος καί δέν μπορεῖ νά καταλάβει  τί εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία, οὔτε τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία. «Βίος ἀκάθαρτος ἐμποδίζει δόγμασιν ὑψηλοῖς, οὐκ ἀφείς τό διορατικόν φανῆναι τῆς διανοίας»[16], παρατηρεῖ πάλι ὁ ἱερός Χρυσόστομος· καί συνεχίζει λίγο πιό κάτω: «Χρή πάντων καθαρεύειν τῶν παθῶν τόν μέλλοντα θηρᾶν τήν ἀλήθειαν»[17].

Δέν μποροῦμε νά βιώσουμε ἀλλ΄ οὔτε καί νά κατανοήσουμε τί εἶναι Ἐκκλησία, ἐάν ἡ ζωή μας καθώς καί ἡ πίστη μας δέν εἶναι  ὀρθόδοξη, Τριαδοκεντρική. Ἀκολουθώντας τό ὀρθόδοξο δόγμα, βιώνοντας τίς ἐντολές τοῦ Σωτῆρος, ζώντας τήν ζωή Του, τότε κατανοοῦμε ὅλο καί πληρέστερα τό ὑπέρτατο μυστήριο, τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. «Ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ «τό μυστήριον τό ἀποκεκρυμμένον ἀπό τῶν αἰώνων καί ἀπό τῶν γενεῶν», τό ὁποῖο «νυνί ἐφανερώθη τοῖς ἁγίοις Αὐτοῦ»»[18] καί ὄχι τοῖς κατά κόσμον σοφοῖς ἤ τοῖς αἱρετικοῖς ἤ τοῖς βίον διεφθαρμένον ἔχουσι.

Ὁ μακαριστός Γέροντας Πορφύριος ὁ Ἁγιορείτης εἶναι ἕνας πολύ πλησίον σέ μᾶς ἄνθρωπος τοῦ 20^ου αἰώνα, πού ἔζησε καί τώρα ζεῖ ἐναργέστερα τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Χριστοῦ.  Κατανόησε βαθειά τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, διότι ἔζησε ὀρθά ὡς ἀληθινός χριστιανός ἀσκητής στό Ἅγιον Ὄρος, στό κέντρο τῆς Ἀθήνας καί τέλος, στό Ἡσυχαστήριό του, στό Μήλεσι.«Γιά ὅλους μας», ἔλεγε, «ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν καί ἡ ἁγία Του Ἐκκλησία, εἶναι ἡ ἄκτιστη Ἐκκλησία, εἶναι ὁ Θεός μέσα στήν ἱστορία τοῦ κόσμου, γιά νά γίνετε κι ἐσεῖς θεοί»[19]. Ὅλη του ἡ ἐπίγεια ζωή κυλοῦσε μέσα στήν ἄκτιστη Ἐκκλησία, στήν ἄχρονη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, γιατί ἦταν μία συνεχής θυσία ἀγάπης γιά τόν Θεό καί τόν πλησίον, μία συνεχής Θεία Λειτουργία. Ζοῦσε τήν Πεντηκοστή ὡς ἕνας ἀπό τούς παρόντες. «Πήγαινε στό γεγονός, τό ζοῦσε, τό αἰσθανόταν, ἔκλαιγε»[20] καί εἶχε τόν καρπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία...»[21].

Ὁ Γέροντας Πορφύριος, ὅπως καί κάθε ἀληθινός χριστιανός, ζοῦσε μία διαρκῆ Πεντηκοστή[22]. Βίωνε ἕνα συνεχές θαῦμα, μία ἔνθεη τρέλλα[23], ἕνα ἀδιάκοπο, ἀνακουφιστικό, χαροποιό  καί συνάμα λυτρωτικό κλάμα-πένθος. Ἑνωνόταν μυστικά μέ ὅλους τούς  ἁγίους ὅλων τῶν αἰώνων. Ζοῦσε τά βιώματα, πού ἔζησαν διαχρονικά οἱ ἅγιοι, καί συνεχίζουν νά ζοῦν, μέσα στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ζοῦσε τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Μίας καί μοναδικῆς Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, πού εἶναι «ἡ τῶν πάντων ἑνότης»[24] καί κοινότης, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://HristosPanagia3.blogspot.com

Ἀπόσπασμα ἀπό τήν μελέτη: Τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας κατά τόνΓέροντα Πορφύριο τόν Ἁγιορείτη (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου).

Πηγή εἰκόνας π. Πορφυρίου: Ἱ. Ἡσ. Ἀνάστασις Χριστοῦ-Ἐμμαούς, Ἅγ. Βασίλειος Λαγκαδᾶ.

---

[1]  «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι αὐτή μόνη ἡ Μία, Ἁγία Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία», καθώς τοῦτο ἐδήλωσε στόν πάνσεπτο Ἱερό Ναό τοῦ Πρωτάτου καί ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος τήν 21.8.2008, κατά τήν ἐπίσκεψή του στό Ἅγιον Ὄρος. Τοῦτο αὐτό πιστεύομε καί ἡμεῖς καί θά παραμείνουμε σταθεροί σέ ὅσα οἱ ἅγιοι πατέρες μας διεκήρυξαν».
Ἅπαντες οἱ ἐν τῇ κοινῇ Συνάξει Ἀντιπρόσωποι καί Προϊστάμενοι τῶν εἴκοσιν Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω».

Τά ἀνωτέρω εἶναι τμῆμα ἀπό τήν Ἐπίσημη θέση γιά τήν συνέλευση τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Διαλόγου τῶν Ὀρθοδόξων καί Ρωμαιοκαθολικῶν στήν Κύπρο (17-23 Ὀκτωβρίου 2009), πού πῆρε ἡ Ἱερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους. (Πηγή: http://www.romfea.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=3199&Itemid=1)

[2]  Α΄ Τιμ. 3, 15.

[3]      Δ. Τσελεγγίδη, Εἶναι οἱ Ἑτερόδοξοι μέλη τῆς Ἐκκλησίας; ὅ.π. σελ. 78.

[4]      Βίος καί Λόγοι, Ζ΄, σελ. 206. 

[5] Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Τό πνεῦμα τό ὀρθόδοξον εἶναι τό ἀληθές, ἔκδ. Ἱεροῦ Γυναικείου Ἡσυχαστηρίου «Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος», Κ.Π. 3. Ἀπομαγνητοφωνημένη συνομιλία τοῦ γέροντος Πορφυρίου μέ φίλους τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν πού ἔγινε τό 1989.

[6] Βλ. π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, Τό Σῶμα τοῦ ζῶντος Χριστοῦ, ἐκδ. Ἀρμός, Εἰσαγωγή.

[7]      Πρβλ.  Α΄ Κορ. 12, 27: «Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους».

[8]      Πρβλ.  Ἡ Ἐκκλησιολογία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, σελ. 93.

[9]      Πρβλ. Ρωμ. 11, 19.

[10]     Πρβλ. Δ. Τσελεγγίδη, Δόγμα καί Ἦθος (ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία) στό: Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου, Ἡ Θεραπεία τῆς ψυχῆς κατά τόν Γέροντα Πορφύριο, Ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη 2009 σελ. 16-18 καθώς καί Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου, Δόγμα καί Ἦθος στόν ἱστότοπο: http://www.parembasis.gr/2009/09_05_18.htm

[11]     Δ. Τσελεγγίδη, Εἶναι οἱ ἑτερόδοξοι μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἔ.ἀ. σελ. 79.

[12]     Ἁγ. Γρηγορίου Παλαμᾶ, Λόγος Ἀντιρρητικός Α΄ 10, 56. ΕΠΕ 5, 136. Ε.Χ.(Ἐκδόσεις Π. Χρήστου) 3, 78.

[13]     Ἁγ.᾿Ιω. Χρυσοστόμου, Εἰς ᾿Ιωάννην 66, 3· PG 59, 369· ΕΠΕ 14, 282.

[14]     Πρβλ. στό π. Γ. Μεταλληνοῦ, Ἐνορία: Ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, ἔκδ. Α΄ 1990, (στό ἑξῆς Ἐνορία)σελ. 50 ὅπου αἰτιολογεῖται ἡ δημιουργία τοῦ αἱρετικοῦ δόγματος τοῦ Filioque καί ἀποδίδεται στό ἀλλοτριωμένο ἦθος τῶν χριστιανῶν τῆς Δύσεως.

[15]     Ἁγ. ᾿Ιω. Χρυσοστόμου, Εἰς Α´ Κορινθίους 40, 3· PG 61, 351· ΕΠΕ 18Α, 658.

[16]     Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς Α´ Κορινθίους 8, 2· PG 61, 70· ΕΠΕ 18, 222.

[17]     Ὅ. π.

[18] Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος, σελ. 189.

[19]  Σεβ. Μητρ. Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ. Εὐγενίου, Ὁ Γέροντας Πορφύριος καί ἡ σχέση του μέ τήν Κρήτη στό: Πρακτικά Διορθόδοξου Μοναστικοῦ Συνεδρίου: Γέροντας Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, Ἱερά Μονή Χρυσοπηγῆς, Χανιά 2008.

[20] Βίος καί Λόγοι, Ζ΄, σελ. 205.

[21] Γαλ. 5, 22.

[22]  Πρβλ. Βίος καί Λόγοι, Ζ΄,σελ. 203-204.

[23] Βίος καί Λόγοι, Ζ΄, σελ. 205.

[24] Πρβλ. Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Θεία Λειτουργία, Εἰρηνικά : «Ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως».