ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ[: Εβρ.2,1-10]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
Μέρος δεύτερο: υπομνηματισμός των χωρίων Εβρ.2,5-10
«Οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξε τὴν οἰκουμένην τὴν μέλλουσαν, περὶ ἧς λαλοῦμεν, διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων· τί ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι μιμνήσκῃ αὐτοῦ, ἢ υἱὸς ἀνθρώπου ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν; (:Πρέπει λοιπόν να προσέξουμε πολύ Ποιος είναι αυτός που μας κήρυξε τη σωτηρία αυτή· διότι ο Θεός δεν υπέταξε σε αγγέλους τον νέο κόσμο που θα εγκαθίδρυε ο Μεσσίας, και για τον οποίο μιλούμε, αλλά τον υπέταξε στον ίδιο τον Μεσσία. Έδωσε μάλιστα τη μαρτυρία του κάποιος σε ένα σημείο της Αγίας Γραφής και είπε: «Κύριε, ποια αξία έχει ο άνθρωπος ώστε να τον θυμάσαι, ή ο απόγονος του ανθρώπου, ώστε να τον επισκέπτεσαι και να φροντίζεις γι’ αυτόν;”)» [Εβρ. 9,5-6]
Θα ήθελα να ξέρω καλά, αν μερικοί ακούνε με την ανάλογη προσοχή τα λεγόμενα, ή μήπως ρίχνω τα σπέρματα στον δρόμο· θα μιλήσω έστω και αν δεν ακούει κανείς εξαιτίας του φόβου που απειλείται από τον Σωτήρα. «Διακήρυξε», λέγει, «στον λαό αυτόν, και αν δεν ακούσουν, εσύ θα είσαι ανεύθυνος». Αν όμως ήμουν βέβαιος για το δικό σας ενδιαφέρον, δεν θα ομιλούσα μόνο από φόβο, αλλά θα το έκανα και με ευχαρίστηση. Τώρα όμως, αν και δεν ακούει κανείς και το πράγμα για μένα είναι ακίνδυνο, αφού κάνω με το παραπάνω ό,τι εξαρτάται από μένα, ο κόπος δεν γίνεται με ευχαρίστηση. Γιατί ποιο το όφελος, όταν δεν κατηγορούμαι βέβαια εγώ, αλλά δεν ωφελείται κανείς;
Αν όμως θελήσουν να προσέχουν μερικοί, δεν θα κερδίσω τόσο από το ότι δεν θα επιτιμηθώ, όσο από τη δική σας προκοπή. Πώς λοιπόν θα το γνωρίσω αυτό; Όταν συναντήσω ιδιαιτέρως όσους από σας παρατηρήσω ότι δεν προσέχουν πολύ, θα τους ρωτήσω και αν βρω ότι κατέχουν κάποια από τα λεχθέντα (δεν λέγω όλα, γιατί αυτό δεν είναι πολύ εύκολο για σας), αλλά και αν ακόμη κατέχουν λίγα από τα πολλά, είναι ολοφάνερο πως στη συνέχεια ούτε για τα πολλά θα αμφιβάλλω. Και έπρεπε βέβαια χωρίς δική μου προειδοποίηση και χωρίς δική σας προφύλαξη να σας ρωτήσω, αλλά όμως είναι ευχάριστο αν μπορέσω και έτσι να επιτύχω αυτό· ή καλύτερα και έτσι μπορώ χωρίς δική σας προφύλαξη να σας κάνω την ερώτηση.
Για το ότι λοιπόν θα σας ρωτήσω, σας το προείπα. Πότε όμως θα σας ρωτήσω, δεν το φανερώνω ακόμη· ίσως σήμερα, ίσως αύριο, ίσως ύστερα από είκοσι ή τριάντα ημέρες, ίσως όμως ύστερα από λιγότερες και ίσως ύστερα από περισσότερες. Έτσι και ο Θεός έκαμε άγνωστη την ημέρα του θανάτου μας. Και ούτε αν συμβεί σήμερα ή αύριο, ούτε αν συμβεί ύστερα από έναν ολόκληρο χρόνο ή ύστερα από περισσότερα χρόνια επέτρεψε να μας είναι γνωστή, ώστε με το άγνωστο της προσδοκίας να κρατάμε τον εαυτό μας πάντοτε στην αρετή. Και ότι θα πεθάνουμε το είπε, πότε όμως δεν το είπε. Έτσι και εγώ είπα ότι θα ρωτήσω, δεν πρόσθεσα όμως πότε, θέλοντας να φροντίζετε γι΄αυτό πάντοτε. Και ας μη λέγει κανείς ότι τα άκουσα αυτά πριν από τέσσερις ή πέντε ή και περισσότερες εβδομάδες και δεν μπορώ να τα θυμάμαι. Γιατί έτσι θέλω να τα κατέχει αυτά ο ακροατής, ώστε να τα θυμάται πάντοτε και να μην ξεχνάει, ούτε να περιφρονεί τα λεγόμενα. Θέλω λοιπόν να κατέχετε, όχι για να τα πείτε σε μένα, αλλά για να κερδίσετε εσείς· και αυτό είναι που ενδιαφέρει εμένα. Αλλά επειδή είπα όσα έπρεπε να πω για να σας προφυλάξω, είναι ανάγκη πλέον να έρθω στη συνέχεια.
Τι λοιπόν πρόκειται να πούμε σήμερα; «Οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξε(:Πρέπει λοιπόν να προσέξουμε πολύ ποιος είναι αυτός που μας κήρυξε τη σωτηρία αυτή· διότι ο Θεός δεν υπέταξε σε αγγέλους)», λέγει, «τὴν οἰκουμένην τὴν μέλλουσαν, περὶ ἧς λαλοῦμεν(: τον νέο κόσμο που θα εγκαθίδρυε ο Μεσσίας, και για τον οποίο μιλούμε, αλλά τον υπέταξε στον ίδιο τον Μεσσία)»[Εβρ.2,5]. Άραγε μήπως μιλάει για κάποιον άλλον κόσμο; Δεν είναι δυνατόν, αλλά μιλάει γι’αυτόν. Γι΄αυτό και πρόσθεσε «για τον οποίο μιλάμε», για να μην αφήσει τον νου να πλανηθεί και να επιζητεί κάποιον άλλον κόσμο.
Πώς λοιπόν τον ονομάζει μελλοντικό; Όπως και αλλού λέγει: «ἀλλ᾿ ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἁμαρτήσαντας ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως Ἀδάμ, ὅς ἔστι τύπος τοῦ μέλλοντος(:αλλά όμως, ενώ δεν υπήρχε νόμος, παρόλα αυτά, από τον Αδάμ μέχρι τον Μωυσή ο θάνατος κατακυρίευσε και τους απογόνους εκείνους του Αδάμ, που δεν αμάρτησαν με παράβαση ρητής εντολής του Θεού όπως ο Αδάμ, ο οποίος είναι τύπος του μελλοντικού νέου Αδάμ, του Ιησού Χριστού)» [Ρωμ.5,14], μιλώντας για τον Αδάμ και τον Χριστό στην προς Ρωμαίους επιστολή, καλώντας σε σύγκριση προς τους χρόνους του Αδάμ, μελλοντικό τον κατά σάρκα Χριστό(γιατί πραγματικά ήταν μελλοντικός)· έτσι και τώρα· επειδή είπε «ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει· καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ(:Κι όταν θα εισαγάγει με δόξα και δύναμη τον Υιό που γεννήθηκε από τον Πατέρα πριν δημιουργηθεί όλη η κτίση, για να κρίνει την οικουμένη, λέει: “Να τον προσκυνήσουν όλοι οι άγγελοι του Θεού”. Ο Υιός λοιπόν που έγινε άνθρωπος είναι Κύριος και των αγγέλων)» [Εβρ.1,6], για να μη νομίσεις ότι εννοεί άλλον κόσμο, το βεβαιώνει και από πολλά άλλα σημεία και από το ότι τον ονόμασε μελλοντικό. Γιατί ήταν μελλοντικός ο κόσμος, ενώ ο Υιός του Θεού υπήρχε πάντοτε. Αυτόν λοιπόν τον μελλοντικό κόσμο δεν τον υπέταξε στους αγγέλους, αλλά στον Χριστό. «Και ότι λέχτηκε για τον Υιό», λέγει, «είναι φανερό· γιατί κανείς δεν θα μπορούσε να πει ότι λέχθηκε για τους αγγέλους».
Έπειτα φέρνει και άλλη μαρτυρία και λέγει: «Διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων (:έδωσε μάλιστα τη μαρτυρία του κάποιος σε ένα σημείο της Αγίας Γραφής και είπε)»[Εβρ.2,6]. Γιατί δεν ανέφερε το όνομα του προφήτη, αλλά το απέκρυψε; Και σε άλλες μαρτυρίες το κάνει αυτό· όπως όταν λέγει: «ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει· (:και όταν θα εισαγάγει με δόξα και δύναμη τον Υιό που γεννήθηκε από τον Πατέρα πριν δημιουργηθεί όλη η κτίση, για να κρίνει την οικουμένη, λέει:», λέγει, «καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ (:Να Τον προσκυνήσουν όλοι οι άγγελοι του Θεού. Ο Υιός λοιπόν που έγινε άνθρωπος είναι Κύριος και των αγγέλων)»[Εβρ.1,6] και «ἐγὼ ἔσομαι αὐτῷ εἰς πατέρα, καὶ αὐτὸς ἔσται μοι εἰς υἱόν(:Εγώ θα είμαι Πατέρας στον Ιησού που έγινε άνθρωπος, και αυτός θα είναι σε μένα Υιός)»[Εβρ.1,5]. Και για τους αγγέλους βέβαια, λέγει: «Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα, καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα(:ο Θεός, ο οποίος κάνει τους αγγέλους του ταχυκίνητους και αιθέριους σαν τους ανέμους, και τους λειτουργούς που τον υπηρετούν λαμπρούς και δραστικούς σαν την πύρινη φλόγα)»[Εβρ.1,7], ενώ για τον Υιό: «καὶ σὺ κατ᾿ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί(:Εσύ, Κύριε, στην αρχή της δημιουργίας στήριξες τη γη και την εδραίωσες μέσα στο ουράνιο στερέωμα, και έργα των χειρών σου είναι οι ουρανοί)» [Εβρ.1,10] .
Έτσι και εδώ λέγει: «Διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων (:και το διαβεβαίωσε αυτό κάποιος που λέγει κάπου)»[Εβρ.2,6]. Αυτό ακριβώς, δηλαδή το να κρύβει και να μην αναφέρει το όνομα αυτού που είπε τη μαρτυρία, αλλά να την παρουσιάζει σαν να ήταν διαδεδομένη και πολύ γνωστή, νομίζω πως δείχνει ότι αυτοί γνώριζαν πολύ καλά τις Γραφές. «Τί ἐστιν ἄνθρωπος, ὅτι μιμνῄσκῃ αὐτοῦ; ἢ υἱὸς ἀνθρώπου, ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν; ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους, δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν, καὶ κατέστησας αὐτὸν ἐπὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου· πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ(:Τι είναι ο άνθρωπος, ο τόσο μικρός και αφανής μπροστά στο μεγαλειώδες σ σύμπαν, ώστε να καταδέχεσαι Εσύ να τον θυμάσαι; Ή τι είναι κάθε απόγονος ανθρώπου, ώστε να φροντίζεις Εσύ και να μεριμνάς όλως ιδιαιτέρως γι’αυτόν; Τον έπλασες λίγο κατώτερο από τους ασώματους αγγέλους, αφού από τη μια μεριά τον προίκισες με την εικόνα Σου, από την άλλη όμως του έδωσες και υλικό σώμα. Αλλά τον στεφάνωσες συγχρόνως με δόξα και τιμή, διότι τον ανέδειξες κυρίαρχο όλης της φύσεως. Σε όλα τα επί γης κτίσματά Σου τον εγκατέστησες βασιλέα. Υπέταξες τα πάντα κάτω από τους πόδες του. Όχι μόνο τα ήμερα κτήνη, που διατρέφει για τις ανάγκες του, τα πρόβατα δηλαδή και όλα τα βόδια, αλλά ακόμη υπέταξες σε αυτόν και τα άγρια ζώα του αγρού)» [Ψαλμ. 8,5-7].
Αυτά αν και λέχθηκαν για όλους τους ανθρώπους, θα ταίριαζαν όμως καλύτερα στον κατά σάρκα Χριστό. Γιατί το «όλα τα υπέταξες κάτω από τα πόδια Του» ανήκει μάλλον σε Εκείνον, παρά σε μας. Γιατί ο Υιός του Θεού χωρίς να είμαστε τίποτε, μας επισκέφτηκε και, αφού ανέλαβε αυτό που ήταν δικό μας και το ένωσε με τον εαυτό Του, έγινε ανώτερος από όλους. «Αφού λοιπόν», λέγει, «όλα τα υπέταξε σε Αυτόν, δεν άφησε τίποτε που να μην το υποτάξει σε Αυτόν» «Πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ(:Όλα τα υπέταξες κάτω από τα πόδια του)», λέγει, «ἐν γὰρ τῷ ὑποτάξαι αὐτῷ τὰ πάντα οὐδὲν ἀφῆκεν αὐτῷ ἀνυπότακτον (:Λοιπόν, αφού υπέταξε σ’ αυτόν τα πάντα, δεν άφησε τίποτε που να μην του το υποτάξει)· νῦν δὲ οὔπω ὁρῶμεν αὐτῷ τὰ πάντα ὑποτεταγμένα(:Τώρα όμως δεν βλέπουμε ακόμη να είναι όλα υποταγμένα ούτε στον τέλειο εκπρόσωπο της ανθρώπινης φύσεως Ιησού, αφού κι αυτός δεν αναγνωρίστηκε απ’ όλους τους ανθρώπους ως βασιλιάς και λυτρωτής, αλλά και η Εκκλησία Του διώκεται και δοκιμάζεται)»[Εβρ.2,8].
Αυτό που λέγει σημαίνει το εξής: επειδή είπε «ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου(:κάθισε τώρα μετά την Ανάληψή σου στα δεξιά μου, ωσότου υποτάξω τους εχθρούς σου βάζοντάς τους κάτω από τα πόδια σου ως υποπόδιο πάνω στο οποίο θα πατάς, για να έχεις αιωνίως αδιαφιλονίκητη την εξουσία)» [Εβρ. 1,13] και ήταν φυσικό να αδημονούν ακόμη, έπειτα, αφού στο μεταξύ ανέφερε μερικά άλλα, πρόσθεσε αυτή τη μαρτυρία που βεβαίωνε εκείνη. Για να μη λένε δηλαδή: «Πώς έθεσε τους εχθρούς κάτω από τα πόδια του, αφού εμείς πάθαμε τόσο πολλά;» αρκετά βέβαια το υπαινίχτηκε και στο προηγούμενο (γιατί το «ώσπου» δεν φανέρωνε αυτό που γίνεται αμέσως, αλλά εκείνο που γίνεται με το πέρασμα του χρόνου), αλλά εδώ το εξηγεί καλύτερα. «Να μη νομίσεις», λέγει, «επειδή δεν έχουν υποταχθεί ακόμη, ότι δεν υποτάσσονται· γιατί ότι πρέπει να υποταχθούν, είναι φανερό. Άλλωστε και η προφητεία γι΄αυτό έχει λεχθεί· «αφού λοιπόν», λέγει, «υπέταξε τα πάντα σε αυτόν, δεν άφησε τίποτε που να μην το έχει υποτάξει σε Αυτόν».
Πώς λοιπόν δεν έχουν όλα υποταχθεί σε Αυτόν; Γιατί πρόκειται να υποταχθούν. Αφού λοιπόν όλα πρέπει να υποταχθούν, αλλά δεν έχουν υποταχθεί ακόμη, να μη στενοχωριέσαι ούτε να ανησυχείς. Γιατί, αν είχε φθάσει το τέλος και όλα είχαν υποταχθεί, και εσύ έπασχες αυτά, σωστά θα στενοχωριόσουν. Τώρα όμως δεν βλέπουμε ακόμη να έχουν υποταχθεί όλα σε Αυτόν, ο βασιλιάς δεν εξουσιάζει ακόμη καθαρά. Γιατί λοιπόν ανησυχείς που υποφέρεις; Δεν επικράτησε σε όλους το κήρυγμα, δεν είναι ακόμη ο καιρός για ολοκληρωτική υποταγή. Στη συνέχεια πάλι άλλη παρηγοριά· ήδη και αυτός που πρόκειται να υποτάξει όλους πέθανε και έπαθε άπειρα κακά. «Βλέπουμε όμως», λέγει, «ότι ο Ιησούς, που έγινε για ένα μικρό χρονικό διάστημα κατώτερος από τους αγγέλους, εξαιτίας του θανάτου Του». Έπειτα τα καλά πάλι, «είναι στεφανωμένος με δόξα και τιμή».Γιατί λοιπόν ανησυχείς που υποφέρεις; Δεν επικράτησε σε όλους το κήρυγμα, δεν είναι ακόμη καιρός για ολοκληρωτική υποταγή.
Στη συνέχεια πάλι άλλη παρηγοριά· ήδη και αυτός που πρόκειται να υποτάξει όλους πέθανε και έπαθε άπειρα κακά. «Τὸν δὲ βραχύ τι παρ' ἀγγέλους ἠλαττωμένον βλέπομεν ᾿Ιησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφανωμένον, ὅπως χάριτι Θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου(: Βλέπουμε όμως τον Ιησού, ο οποίος για ένα μικρό χρονικό διάστημα, όταν πέθανε και τάφηκε, έγινε κατώτερος από τους αθάνατους αγγέλους, να έχει στεφανωθεί με δόξα και τιμή λόγω του παθήματος που του επέφερε τον θάνατο. Και υπέστη το πάθημα του θανάτου για τη χάρη που ευαρεστήθηκε ο Θεός να δώσει στην ανθρωπότητα. Για να συγχωρήσει δηλαδή ο Θεός το ανθρώπινο γένος, χρειάστηκε ο Ιησούς να γευθεί το πικρό ποτήρι του θανάτου για κάθε άνθρωπο)»[Εβρ.2,8]. Έπειτα τα καλά πάλι: «είναι στεφανωμένος με δόξα και τιμή».
Είδες πως τα προσάρμοσε όλα σε αυτόν; Πράγματι το «για λίγο» θα ταίριαζε περισσότερο σε Αυτόν, που έμεινε στον άδη μόνο για τρεις ημέρες, και όχι σε μας που φθειρόμαστε για πολύ. Το ίδιο και το «με δόξα και τιμή» θα ταιριάσει καλύτερα σε εκείνον, παρά σε εμάς. Πάλι τους θυμίζει τον σταυρό, προσπαθώντας να επιτύχει δύο πράγματα· να δείξει τη φροντίδα του και να τους πείσει να υποφέρουν τα πάντα με γενναιότητα, έχοντας στραμμένο τον νου τους στον Διδάσκαλο. Γιατί, αν ο προσκυνούμενος από τους αγγέλους, λέγει, ανέχθηκε να είναι για λίγο κατώτερος από αυτούς για χάρη σου, πολύ περισσότερο πρέπει εσύ, που είσαι κατώτερος από τους αγγέλους, να υποφέρεις τα πάντα για χάρη Του.
Έπειτα δείχνει ότι η δόξα και η τιμή είναι ο σταυρός, όπως ακριβώς και αυτός τον αποκαλεί δόξα, λέγοντας: «ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου (:Ήλθε η ώρα που όρισε ο Θεός, σύμφωνα με το προκαθορισμένο σχέδιό Του, για να δοξασθεί ο υιός του ανθρώπου με τον θάνατό Του και την Ανάληψή Του, οπότε και θα αναγνωριστεί ως Μεσσίας και από τους εθνικούς)» [Ιω.11,4]. Αν λοιπόν Εκείνος καλεί δόξα τα παθήματά Του για τους δούλους, πολύ περισσότερο πρέπει εσύ να καλείς τα παθήματά σου δόξα για τον Κύριο.
Βλέπεις πόσος είναι ο καρπός του σταυρού; Μη φοβηθείς γι΄αυτό το πράγμα. Το θεωρείς βέβαια δύσκολο, αλλά γεννάει άπειρα αγαθά. Δείχνει απ’ αυτά το όφελος του πειρασμού. Έπειτα λέγει: «η χάρη του Θεού», λέγει, «θέλησε». Και εκείνος βέβαια έπαθε αυτά για να φανεί η χάρη του Θεού σε μας. «ὅς γε Ο Θεός», λέγει, «τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, ἀλλ᾿ ὑπὲρ ἡμῶν πάντων παρέδωκεν αὐτόν, πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίσεται;(:Αυτός ο Οποίος δεν λυπήθηκε τον ίδιο τον μονογενή Υιό Του, αλλά για χάρη όλων μας Τον παρέδωσε σε θάνατο, πώς δεν θα μας χαρίσει μαζί με Αυτόν και όλες τις χάριτες που είναι απαραίτητες για τη σωτηρία μας. Αφού μας χάρισε τον Υιό Του, δεν θα μας χαρίσει και όλα τα άλλα που χρειαζόμαστε για να σωθούμε;)» [Ρωμ.8,32]. Για ποιον λόγο; Δεν μας το χρωστούσε αυτό, αλλά το έκαμε από χάρη.
Και πάλι στην προς Ρωμαίους επιστολή λέγει: «Πολλῷ μᾶλλον ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ δωρεὰ ἐν χάριτι τῇ τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τοὺς πολλοὺς ἐπερίσσευσε (: ασυγκρίτως περισσότερο η χάρις που μας δίνεται απόν τον Θεό και η δωρεά που μας εξασφάλισε με τη χάρη ο ένας άνθρωπος, ο Ιησούς Χριστός, δόθηκε με αφθονία και πλημμύρισε όλη την ανθρωπότητα)» [Ρωμ.5,15]. «Η χάρη του Θεού θέλησε να γευτεί τον θάνατο για το καλό κάθε ανθρώπου»· όχι για το καλό των πιστών μόνο αλλά και της οικουμένης ολόκληρης· γιατί Αυτός πέθανε για χάρη όλων.
Τι σημασία όμως έχει αν δεν πίστεψαν όλοι; Αυτός έκαμε το δικό Του χρέος. Και με κυριολεξία είπε : «να γευτεί τον θάνατο για κάθε άνθρωπο». Και δεν είπε «να πεθάνει»· γιατί, σαν να γεύτηκε πράγματι τον θάνατο, αφού παρέμεινε σε αυτόν για τόσο μικρό διάστημα, αμέσως αναστήθηκε. Με το να πει λοιπόν «εξαιτίας του θανάτου Του» δήλωσε τον πραγματικό θάνατο, ενώ με το «ανώτερος των αγγέλων» φανέρωσε την ανάσταση. Όπως ο γιατρός δηλαδή δεν έχει ανάγκη να γευθεί τα παρασκευασμένα για τον άρρωστο φαγητά, αλλά εξαιτίας της φροντίδας του γι’αυτόν τα δοκιμάζει πρώτα ο ίδιος, για να πείσει τον άρρωστο να πάρει θάρρος και να δεχθεί το φαγητό, αυτό έκαμε και ο Χριστός· επειδή όλοι οι άνθρωποι φοβήθηκαν τον θάνατο, για να τους πείσει να τον περιφρονούν, γεύθηκε και ο ίδιος τον θάνατο, αν και δεν είχε ανάγκη. Διότι λέγει: «Οὐκέτι πολλὰ λαλήσω μεθ᾿ ὑμῶν· ἔρχεται γὰρ ὁ τοῦ κόσμου ἄρχων, καὶ ἐν ἐμοὶ οὐκ ἔχει οὐδέν(:Δεν θα πω πλέον πολλά μαζί σας. Δεν μένει άλλωστε καιρός για να σας πω περισσότερα· διότι έρχεται ο σατανάς, που εξουσιάζει τον κόσμο που βρίσκεται μακριά από τον Θεό˙ κι έρχεται για να πραγματοποιήσει την τελευταία και βιαιότερη επίθεσή του εναντίον μου. Αλλά δεν θα βρει σε μένα τίποτε το δικό του, το οποίο θα του δίνει κάποια εξουσία ή κάποιο δικαίωμα επάνω μου)»[Ιω.14,30]. Έτσι και το «με τη χάρη του Θεού» και το «να γευθεί τον θάνατο, για το καλό κάθε ανθρώπου», αυτό σημαίνει.
«Ἒπρεπε γὰρ αὐτῷ, δι' ὃν τὰ πάντα καὶ δι' οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα, τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν διὰ παθημάτων τελειῶσαι(:Διότι έπρεπε στον Θεό, ο Οποίος δημιούργησε τα πάντα και προς τον Οποίο αποβλέπουν τα πάντα και όλα τα κατευθύνει στο άριστο τέλος τους, να μην αφήσει να ματαιωθεί το σχέδιό Του για τον άνθρωπο. Προκειμένου λοιπόν να οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στη δόξα, έπρεπε να αποδείξει τέλειο Σωτήρα και να ανυψώσει σε τέλεια δόξα τον αρχηγό και αίτιο της σωτηρίας τους. Και η ανύψωση αυτή έγινε με παθήματα και σκληρό θάνατο. Με αυτά ο Ιησούς Χριστός μάς εξιλέωσε για τις αμαρτίες μας και αναδείχθηκε τέλειος Σωτήρας)»[Εβρ.2,10].
Εδώ μιλάει για τον Πατέρα. Βλέπει πως πάλι το «δια του Οποίου» αρμόζει σε Αυτόν; Δεν θα το έκανε αυτό, αν ήταν μειωτικό και άρμοζε στον Υιό μόνο. Αυτό που λέγει σημαίνει το εξής: «ενήργησε», λέγει, «όπως αξίζει στη φιλανθρωπία Του με το να αποδείξει τον πρωτότοκο Υιό Του λαμπρότερο από όλους, και σαν αθλητή γενναίο και ανώτερο από όλους να Τον θέσει παράδειγμα για τους άλλους». «Τον αρχηγό της σωτηρίας τους»· δηλαδή τον αίτιο της σωτηρίας. Βλέπεις πόση είναι η διαφορά; Και Αυτός Υιός και εμείς υιοί, αλλά Αυτός σώζει και εμείς σωζόμαστε. Είδες πώς μας ενώνει και πώς μας χωρίζει; «Οδήγησε», λέγει, «πολλούς υιούς σε δόξα». Εδώ μας συνένωσε· «τον αρχηγό της σωτηρίας τους»· και πάλι μας χώρισε. «Να τον κάνει τέλειο με τα παθήματα». Άρα τα παθήματα είναι τελείωση και αιτία της σωτηρίας.
Βλέπεις ότι τα παθήματα δεν είναι δείγμα ανθρώπων εγκαταλελειμμένων; Αν όμως ο Θεός τίμησε με αυτό πρώτα τον Υιό, δηλαδή με το να Τον οδηγήσει στη δόξα με τα παθήματα, πραγματικά το ότι ανέλαβε σάρκα και έπαθε όσα έπαθε είναι πολύ μεγαλύτερο από το ότι έκαμε τον κόσμο και τον δημιούργησε από το μηδέν. Και αυτό βέβαια είναι έργο φιλανθρωπίας, αλλά εκείνο είναι πολύ περισσότερο. Και για να δείξει αυτό ακριβώς και ο Παύλος, λέγει: «Συνήγειρε καὶ συνεκάθισεν ἡμᾶς ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ,ἵνα ἐνδείξηται ἐν τοῖς αἰῶσι τοῖς ἐπερχομένοις τὸν ὑπερβάλλοντα πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐν χρηστότητι ἐφ᾿ ἡμᾶς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ(:για να δείξει στους μελλοντικούς αιώνες τον υπερβολικό πλούτο της αγαθότητάς Του, μας ανέστησε μαζί με τον Ιησού Χριστό και μας έβαλε να καθίσουμε μαζί με Αυτόν στα επουράνια»[Εφ.2,7,6].
«Ἒπρεπε γὰρ αὐτῷ, δι' ὃν τὰ πάντα καὶ δι' οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα, τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν διὰ παθημάτων τελειῶσαι (:διότι έπρεπε στον Θεό, ο Οποίος δημιούργησε τα πάντα και προς τον Οποίο αποβλέπουν τα πάντα και όλα τα κατευθύνει στο άριστο τέλος τους, να μην αφήσει να ματαιωθεί το σχέδιό Του για τον άνθρωπο. Προκειμένου λοιπόν να οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στη δόξα, έπρεπε να αποδείξει τέλειο Σωτήρα και να ανυψώσει σε τέλεια δόξα τον αρχηγό και αίτιο της σωτηρίας τους. Και η ανύψωση αυτή έγινε με παθήματα και σκληρό θάνατο. Με αυτά ο Ιησούς Χριστός μάς εξιλέωσε για τις αμαρτίες μας και αναδείχθηκε τέλειος Σωτήρας)»[Εβρ.2,10].
«Έπρεπε δηλαδή», λέγει, «Αυτός που τα φροντίζει και τα δημιούργησε όλα, να παραδώσει τον Υιό Του για τη σωτηρία των άλλων, τον ένα για χάρη των πολλών». Όμως δεν είπε αυτό, αλλά «να Τον κάνει τέλειο με τα παθήματα», για να δείξει ότι όποιος πάθει για χάρη κάποιου άλλου δεν ωφελεί αυτόν μόνο, αλλά και ο ίδιος γίνεται λαμπρότερος και τελειότερος. «Και αυτό το είπε στους πιστούς», λέγει, «για να τους ενθαρρύνει». Καθόσον και ο Χριστός τότε δοξάστηκε, όταν έπαθε. Όταν λέγω ότι δοξάστηκε, να μη νομίσεις ότι Αυτός προσέλαβε δόξα. Γιατί τη δόξα της φύσης την είχε πάντοτε και δεν έλαβε τίποτε τότε.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
· https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-epistulam-ad-hebraeos.pdf
· Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στην προς Εβραίους επιστολήν, ομιλία Δ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 24, σελίδες 290-303.
· Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
· Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
· Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
· Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016.
· http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου