Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ
(Απόσπασμα από το προοίμιο του Υπομνήματος του Αγίου στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο)
Έπρεπε βέβαια εμείς να μην έχουμε ανάγκη από τη βοήθεια των γραμμάτων, αλλά να παρουσιάζουμε τόσο καθαρό βίο, ώστε η χάρη του Αγίου Πνεύματος να λαμβάνει τη θέση βιβλίων για τις ψυχές μας, και όπως αυτά έχουν γραφεί με μελάνι, έτσι και οι καρδιές μας να έχουν γραφεί με το Άγιο Πνεύμα. Αφού όμως αποκρούσαμε με τις αμαρτίες μας τη χάρη αυτή, ας αποδεχθούμε τουλάχιστον το δεύτερο ταξίδι.
Ότι το πρώτο ήταν καλύτερο, μας το φανέρωσε ο Θεός και με όσα είπε και με όσα έκαμε. Διότι και με τον Νώε και τον Αβραάμ και τους απογόνους εκείνου και με τον Ιώβ, και με τον Μωυσή ακόμη, δεν επικοινωνούσε με γράμματα, αλλά ο Ίδιος αυτοπροσώπως, επειδή έβρισκε τον νου τους καθαρό.
Όταν όμως όλος ο ιουδαϊκός λαός έπεσε στον πυθμένα κυριολεκτικά της κακίας, τότε πλέον χρησιμοποιούνται τα γράμματα και οι πλάκες και η υπενθύμιση που αυτά παρέχουν. Τούτο όχι μόνο στους αγίους της Παλαιάς, αλλά το βλέπει κανείς να γίνεται και στους αγίους της Καινής Διαθήκης. Ακόμη και στους αποστόλους δεν έδωσε τίποτε γραπτό ο Θεός, αλλά υποσχέθηκε ότι θα δώσει σε αυτούς την χάρη του Πνεύματος και όχι γραπτά.
Λέγει ο Κύριος Ιησούς Χριστός: «Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν παρ᾿ ὑμῖν μένων·ὁ δὲ παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν (: Αυτά σας είπα τώρα, προτού φύγω στους ουρανούς και για όσο χρόνο μένω ακόμη μαζί σας· ο Παράκλητος όμως, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, το οποίο θα στείλει ο Πατέρας μου για να αποκαλύπτει στους πιστούς την αποστολή μου, το έργο μου και ό,τι σχετίζεται με το όνομά μου και το πρόσωπό μου, Εκείνος θα σας διδάξει όλες τις σωτηριώδεις αλήθειες και θα σας θυμίσει όλα όσα σας είπα εγώ)»[Ιω. 14, 25-26].
Και για να καταλάβεις ότι αυτό ήταν πολύ καλύτερο, άκουσε τι λέγει δια του στόματος του προφήτη Ιερεμία: «Διαθήσομαι ὑμῖν διαθήκην καινήν, διδούς νόμους μου εἰς διάνοιαν αὐτῶν, καί ἐπί καρδίας γράψω αὐτούς, καί ἔσονται πάντες διδακτοί Θεοῦ(:’’Ιδού, έρχονται ευτυχισμένες ημέρες’’, λέγει ο Κύριος, ‘’και θα συνάψω με τους Ισραηλίτες και τους Ιουδαίους νέα Διαθήκη. Αυτή δεν θα είναι όμοια με τη Διαθήκη, την οποίαν συνήψα με τους προγόνους τους κατά την εποχή εκείνη, που με τη στοργή μου και την παντοδυναμία μου τους πήρα από τα χέρια και τους έβγαλα ελεύθερους από την Αίγυπτο, διότι εκείνοι δεν έμειναν πιστοί και δεν τήρησαν την Διαθήκη μου, και εγώ τους παραμέλησα εξαιτίας των παρανομιών τους’’, λέγει ο Κύριος. ‘’Αυτή είναι η Διαθήκη μου, την οποία εγώ θα συνάψω με τον ισραηλιτικό λαό έπειτα από τις ημέρες εκείνες’’, λέγει ο Κύριος. ‘’Θα δώσω ασφαλώς και βεβαίως νόμους κατανοητούς και δεκτούς στη διάνοιά τους· θα γράψω αυτούς στην καρδιά τους. Θα είμαι γι' αυτούς ο Θεός τους και αυτοί θα είναι για Εμένα ο λαός μου.»[Ιερ. 38, 31-33].
Και ο Παύλος θέλοντας να δείξει αυτήν την υπεροχή έλεγε ότι «ἡ ἐπιστολὴ ἡμῶν ὑμεῖς ἐστε, ἐγγεγραμμένη ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, γινωσκομένη καὶ ἀναγινωσκομένη ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων,ἐλάβαμεν νόμους ὄχι εἰς λιθίνας πλάκας ἀλλά εἰς τάς σαρκίνας πλάκας τῆς καρδίας(: η συστατική μας επιστολή που βεβαιώνει ποιοι είμαστε, είστε εσείς. Επιστολή γραμμένη μέσα στις καρδιές μας, η οποία παραμένει ανεξάλειπτη και είναι γνωστή και διαβάζεται από όλους τους ανθρώπους. Και γίνεστε σε όλους φανεροί ότι είστε επιστολή που την έγραψε ο Χριστός με διακόνους Του εμάς. Και η επιστολή αυτή έχει γραφεί όχι με μελάνι, αλλά με τη χάρη του Πνεύματος του ζώντος Θεού. Και γράφτηκε όχι σε λίθινες πλάκες, όπως κάποτε ο μωσαϊκός νόμος, αλλά σε άλλου είδους πλάκες,δηλαδή σε καρδιές σάρκινες, οι οποίες αισθάνονται και κατανοούν και εγκολπώνονται αυτά που γράφει σε αυτές το Άγιο Πνεύμα)»[Β΄ Κορ. 3,2-3].
Επειδή όμως με το πέρασμα του καιρού οι νόμοι έσβησαν, άλλοι εξαιτίας αλλαγής πεποιθήσεων, άλλοι λόγω τρόπου ζωής, χρειάστηκε πάλι η υπόμνηση με γράμματα. Στοχάσου λοιπόν πόσο μεγάλο κακό είναι, εμείς που οφείλαμε να ζούμε βίο καθαρό, ώστε να μην έχουμε καμία ανάγκη γραμμάτων αλλά να προσφέρουμε στο πνεύμα αντί βιβλίων τις καρδιές μας, εμείς οι ίδιοι, αφού χάσαμε εκείνη την τιμή και ήλθαμε στην ανάγκη των γραμμάτων, να μη χρησιμοποιούμε ορθώς ούτε αυτό το δεύτερο φάρμακο.
Διότι αν ήταν κατηγορία το να χρειαστούμε τα γράμματα και να μην ελκύσουμε προς εμάς τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, σκέψου πόσο μεγάλη κατηγορία είναι να μη θέλουμε να επωφεληθούμε μήτε από την βοήθεια αυτήν, αλλά να περιφρονούμε τα γράμματα, σαν να έχουν δοθεί χωρίς λόγο και σκοπό και να επισύρουμε την τιμωρία μεγαλύτερη. Για να μη γίνει τούτο, ας προσέχουμε με ακρίβεια στις Γραφές και ας διδαχθούμε πώς δόθηκε ο παλαιός νόμος και πώς η Καινή Διαθήκη.
Πώς λοιπόν δόθηκε τότε ο μωσαϊκός εκείνος νόμος και πότε και πού; Έπειτα από την καταστροφή των Αιγυπτίων στην έρημο, επάνω στο όρος Σινά, ενώ ανυψωνόταν από το όρος καπνός και πυρ, ηχούσε η σάλπιγγα, ξεσπούσαν βροντές και αστραπές και ο Μωυσής εισερχόταν σε αυτόν τον γνόφο[βλ. Εξ.19,1 κ.εξ.]. Δεν συνέβη έτσι στην Καινή Διαθήκη. Μήτε στην έρημο δόθηκε, μήτε στο όρος, ούτε με καπνό και σκότος και αχλύ και θύελλα.
Αλλά μέσα στο σπίτι ενώ άρχιζε η ημέρα[εκείνη της Πεντηκοστής] και ήσαν όλοι οι μαθητές καθισμένοι μαζί, συνέβησαν τα πάντα με πολλή ημερότητα. Για όσους έχουν ακαλλιέργητη λογική και είναι δυσανάγωγοι χρειαζόταν κάποια ικανοποίηση των αισθήσεων με την έρημο, το όρος, τον καπνό, τον ήχο της σάλπιγγας και τα άλλα όμοια. Ενώ για τους προχωρημένους και υπάκουους στις εντολές του Θεού, αν έχουν υπερνικήσει την δύναμη του σώματος, δεν υπάρχει χρεία κανενός από αυτά. Εάν τώρα και στη συγκέντρωση αυτή ακούστηκε ήχος, τούτο δεν έγινε για τους αποστόλους, αλλά για τους παρισταμένους Ιουδαίους, χάριν των οποίων φάνηκαν και οι γλώσσες του πυρός. Αν και έπειτα από αυτό έλεγαν ότι «γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσί(:είναι τελείως μεθυσμένοι με γλυκό και δυνατό κρασί και δεν ξέρουν τι λένε)»[Πράξ. 2,13] θα έλεγαν ακόμη περισσότερα, αν δεν έβλεπαν τίποτε από αυτά.
Και στη μεν Παλαιά Διαθήκη όταν ανέβηκε ο Μωυσής, κατέβηκε ο Θεός. Εδώ όμως, αφού, μετά την ανάληψη του Κυρίου Ιησού Χριστού στους ουρανούς, η δική μας φύση ανυψώθηκε στον ουρανό ή μάλλον στο θρόνο του Βασιλέως, τότε κατέρχεται το Άγιο Πνεύμα. Και αν το Άγιο Πνεύμα ήταν λιγότερο, δεν θα ήσαν όσα συνέβησαν μεγαλύτερα και πλέον θαυμαστά. Διότι οι νεώτερες πλάκες είναι πολύ ανώτερες και λαμπρότερα τα έργα. Δεν κατέβαιναν οι απόστολοι από το όρος έχοντας στα χέρια τους στήλες από λίθο, όπως ο Μωυσής. Είχαν στη φωτισμένη διάνοιά τους το Άγιο Πνεύμα και ξεχειλίζοντας από κάποιον θησαυρό και από κάποιαν πηγή διδαχής και χαρισμάτων και όλων των αγαθών, περιέρχονταν όλα τα μέρη, και ήσαν οι ίδιοι με την δύναμη της χάριτος βιβλία ζωντανά και νόμοι έμψυχοι.
Κατ' αυτόν τον τρόπο κέρδισαν τις τρεις και τις πέντε χιλιάδες και τα πλήθη της γης, επειδή ήταν ο Θεός που μιλούσε σε όλους τους προσερχόμενους με το στόμα εκείνων[Πραξ.2,41: «οἱ μὲν οὖν ἀσμένως ἀποδεξάμενοι τὸν λόγον αὐτοῦ ἐβαπτίσθησαν, καὶ προσετέθησαν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι(:και αυτοί ευχαρίστως δέχτηκαν ολόκαρδα και γεμάτοι χαρά τη διδασκαλία του Πέτρου, και βαπτίστηκαν. Και έτσι προστέθηκαν στα μέλη της Εκκλησίας την ημέρα εκείνη περίπου τρεις χιλιάδες άνθρωποι). και Πραξ. 4,4: «πολλοὶ δὲ τῶν ἀκουσάντων τὸν λόγον ἐπίστευσαν, καὶ ἐγενήθη ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν ὡσεὶ χιλιάδες πέντε(:παρόλα αυτά, πολλοί από αυτούς που άκουσαν τον λόγο του Πέτρου πίστεψαν, και ο αριθμός των πιστών του Ιησού Χριστού που βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα έφτασε περίπου στους πέντε χιλιάδες άντρες, εκτός από τις γυναίκες και τα παιδιά)»].
Αφού και ο Ματθαίος ακόμη, γεμάτος από το Άγιο Πνεύμα, έγραψε όσα έγραψε· ο Ματθαίος ο τελώνης. Δεν ντρέπομαι που τον αποκαλώ από το επάγγελμά του, ούτε αυτόν, ούτε τους άλλους. Διότι αυτά αποδεικνύουν καλύτερα και την χάρη του Πνεύματος, αλλά και την αρετή εκείνων.
- http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/In%20Mathaeum.pdf
- Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», ΕΠΕ, εκδ.οίκος «Το Βυζάντιον», Υπόμνημα στον ευαγγελιστή Ματθαίο, ομιλία Α΄(απόσπασμα),τόμος 9, σελ. 16-21 ,Θεσσαλονίκη 1978.
- Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 63, σελ. 21 - 24(ή :7-9 του PDF).
- Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην απλή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
- Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
- Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
πηγή:ἠλεκτρονικό ταχυδρομεῖο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου